Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1: Psychologie?................................................................................................. 4
1. Inleiding...................................................................................................................... 4
1.1 Hoe maak je een onderzoek naar interne geestelijke processen objectief?...........5
1.2 Stromingen in psychologie: interne geestelijke processen VS extern gedrag........6
2. Soorten psychologie – subdisciplines..........................................................................6
3. Psychologie versus psychiatrie...................................................................................7
4. Perspectieven............................................................................................................. 7
5. Actuele vraagstukken binnen de psychologie.............................................................8
5.1 Voorbeeldonderzoeken.......................................................................................... 8
5.2 Nulhypothese......................................................................................................... 9
Hoofdstuk 2: De hersenen................................................................................................ 11
1. Inleiding.................................................................................................................... 11
Lichamelijk correlaat.................................................................................................. 11
Indeling van de hersenen...........................................................................................11
Clinico-anatomische methode (1850 – 1900).............................................................11
Dynamische clinico-anatomische methode................................................................12
Hersenonderzoek tegenwoordig................................................................................12
2. Zenuwcellen of neuronen..........................................................................................13
3. Het ruggenmerg........................................................................................................ 14
4. Structuur van de hersenen........................................................................................14
Achterbrein................................................................................................................ 15
Middenbrein............................................................................................................... 15
Voorbrein................................................................................................................... 16
5. Functionele opdeling van de hersenen......................................................................17
Eenheid voor ontvangen, analyseren en oplsaan van data........................................17
Eenheid voor programmatie, regulatie en verificatie van actie..................................17
Eenheid voor modulering van corticale tonus en arousal...........................................17
Belang onderscheid in funtionele eenheden..............................................................18
6. Neurotransmissie...................................................................................................... 18
Hoofdstuk 3: Gewaarwording en waarneming..................................................................19
1. Inleiding.................................................................................................................... 19
2. Gewaarwording = sensatie.......................................................................................19
3. Pijn............................................................................................................................ 20
, 4. Waarneming = perceptie..........................................................................................20
Theorieën gestaltpsychologie....................................................................................21
Hoofdstuk 4: Leren........................................................................................................... 23
1. Inleiding.................................................................................................................... 23
2. KLassieke conditionering........................................................................................... 23
Definitie..................................................................................................................... 23
Factoren die leerproces beïnvloeden.........................................................................24
Lotgevallen van de geconditioneerde respons...........................................................24
3. Instrumentale en operante conditionering................................................................25
Instrumentaal leren: de Puzzeldoos & de Wet van Effect...........................................25
Operante conditionering............................................................................................25
Continue & intermitterende bekrachtiging.................................................................26
4. Sociaal leren (BANDURA)..........................................................................................26
5. Inzicht....................................................................................................................... 26
6. Latent leren & cognitieve schemata.........................................................................27
7. Conditionering & psychotherapie..............................................................................28
Hoofdstuk 5: Bewustzijn & emoties..................................................................................29
1. Wat is bewustzijn?.................................................................................................... 29
2. Gradaties van (on)bewustzijn....................................................................................29
Bewust....................................................................................................................... 30
Voorbewust................................................................................................................ 30
Onbewust................................................................................................................... 30
Niet-bewust................................................................................................................ 31
Aandacht................................................................................................................... 31
Eenvoudig bewustzijn & reflexief bewustzijn (theorie damasio).................................31
3. Aandacht................................................................................................................... 32
Verschillende vormen aandacht.................................................................................32
Lokalisatie aandacht in hersenen...............................................................................32
4. Bewustzijnsniveaus................................................................................................... 32
URTAS........................................................................................................................ 33
Integratie visies: corticaal VS subcorticaal.................................................................33
5. De functie van het bewustzijn...................................................................................34
6. Basisemoties............................................................................................................. 34
Seeking system.......................................................................................................... 35
Lust system............................................................................................................... 35
Rage systeem............................................................................................................ 35
Fear system & panic system......................................................................................35
Rol limbisch systeem.................................................................................................35
, 7. Het verband tussen denken en voelen......................................................................36
8. emotioneel gedrag.................................................................................................... 36
Componenten emoties............................................................................................... 36
Link hersenen aan emotioneel gedrag.......................................................................36
9. Neurogene emotionele stoornissen...........................................................................37
10. conclusie................................................................................................................. 38
Hoofdstuk 6: Het geheugen............................................................................................. 39
1. inleiding.................................................................................................................... 39
2. Functies (processen) v/h geheugen..........................................................................39
Coderen..................................................................................................................... 39
Opslaan...................................................................................................................... 39
Retrieval.................................................................................................................... 39
Consolidatie............................................................................................................... 40
3. KORTE-termijn (KTG) en lange termijngeheugen (LTG).............................................40
KTG............................................................................................................................ 40
4. Het lange-termijn geheugen.....................................................................................41
Het semantisch geheugen.........................................................................................41
Procedureel geheugen...............................................................................................42
Episodisch geheugen................................................................................................. 42
5. Geheugenproblemen................................................................................................43
Amnesie..................................................................................................................... 43
Hoe betrouwbaar is ons geheugen?...........................................................................43
Hoofdstuk 7: Spatieel gedrag...........................................................................................45
1. Wat is spatieel gedrag?.............................................................................................45
2. Drie functionele ruimtes............................................................................................ 45
3. Stoornissen in spatieel gedrag..................................................................................45
Stoornissen in het lichaamsschema...........................................................................46
Unilateraal neglect..................................................................................................... 48
Visuospatiële & visuoconstructieve stoornissen.........................................................51
Hoofdstuk 8: executieve functies.....................................................................................53
1. Omschrijving van executieve functies.......................................................................53
2. DES = Dysexecutief syndroom..................................................................................53
De Symbolische soort – Terrence deacon.........................................................................55
1. Probleemstelling en mogelijke antwoorden...............................................................55
Fundamentele vragen ivm taal..................................................................................55
Mogelijke antwoorden................................................................................................55
2. Wat is taal?............................................................................................................... 56
Betekenis “taal”......................................................................................................... 56
, Betekenaar/ betekende..............................................................................................56
Classificatie van tekens in 3 soorten..........................................................................56
Woorden leren........................................................................................................... 58
3. Evolutie..................................................................................................................... 59
Noodzaak LAD............................................................................................................ 59
Taalevolutie............................................................................................................... 60
Hersenevolutie........................................................................................................... 61
Grammaticale unversalia........................................................................................... 61
4. Argumenten.............................................................................................................. 61
Kritische periode bij taalverwerving?.........................................................................61
Less is more............................................................................................................... 62
Creolisering van talen................................................................................................ 62
Besluit........................................................................................................................ 62
5. Wat met de hersenen?.............................................................................................. 63
vOLUME v/d hersenen................................................................................................ 63
Verhouding hersenvolume/ lichaamsvolume.............................................................63
6. Ontwikkeling van de hersenen..................................................................................63
Plasticiteit.................................................................................................................. 64
Verschil mens – primaat............................................................................................. 64
7. Vocalisatie................................................................................................................ 65
8. Symbolen.................................................................................................................. 65
Prefrontale dominantie..............................................................................................65
9. Waar in de hersenen zit taal?....................................................................................67
Lokalisatie.................................................................................................................. 67
Tegenargumenten..................................................................................................... 67
Elektrostimulatie – neurochirurgie.............................................................................67
HOOFDSTUK 1: PSYCHOLOGIE?
1. INLEIDING
Definitie: