Samenvatting Schrijven met effect
Een samenvatting van Schrijven met effect, Mariët Hermans (2015), aangevuld met collegestof over
argumenteren.
Inhoud
Hoofdstuk 1 – Aan de slag: overwin je schrijfangst ................................................................................ 1
Hoofdstuk 2 – Zorg voor een goede alinea- en opsommingsstructuur................................................... 2
Hoofdstuk 3 – Houd je zinnen kort.......................................................................................................... 3
Hoofdstuk 4 – Houd de zinsstructuur eenvoudig .................................................................................... 4
Hoofdstuk 5 – Formuleer actief en persoonlijk ....................................................................................... 4
Hoofdstuk 6 – Vervang zelfstandige naamwoorden door beeldende werkwoorden ............................. 5
Hoofdstuk 7 – Formuleer beeldend en positief ...................................................................................... 5
Hoofdstuk 8 – Formuleer bondig maar volledig...................................................................................... 6
Hoofdstuk 9 – Formuleer exact ............................................................................................................... 7
Hoofdstuk 10 – Gebruik gewone, passende woorden ............................................................................ 8
Argumenteren ......................................................................................................................................... 9
Samenvatting......................................................................................................................................... 10
Hoofdstuk 1 – Aan de slag: overwin je schrijfangst
Voordat je begint
• Maak een planning.
• Leg het doel van de tekst vast: informeren, overtuigen, instrueren.
• Stel een lezersprofiel op.
• Formuleer de centrale vraag: deelvragen ordenen de tekstopbouw.
• Verzamel informatie, bijvoorbeeld door brainstorm of vaste vragen.
• Maak een tekstopbouw: van laag naar hoog (onderwerpen clusteren) of van hoog naar laag
(centrale vraag opsplitsen).
Indelingsregels
1. Onderwerpen op hoger niveau algemener dan op niveau daaronder.
2. Onderwerpen op één indelingsniveau van gelijke orde.
3. Per niveau hetzelfde indelingsprincipe (bijvoorbeeld chronologisch, thematisch,
probleemoplossend).
Eerste versie
• Kladversie: concentreren op inhoud. Schrijven = creatief.
• Eerst kort samenvatten: gedachten ordenen, inleiden.
• Moeilijke gedeeltes later. Gebruik hiervoor steekwoorden.
• Neem afstand. Zo kom je dichterbij de lezer en kun je onbewust informatie ordenen.
Samenvatting Schrijven met effect (Mariët Hermans) | Mark-Jan Zwart | 1
, Tweede schrijfronde
• Herschrijven = analytisch.
• Controleren op taal-, spel- en typefouten.
• Corrigeer vanaf papier: oriëntatiepunten.
• Gebruik zoek- en vervangfunctie voor veel voorkomende woorden, passieve zinnen,
veelgebruikte voorzetseluitdrukkingen.
• Schrijf inleiding: centrale vraag.
• Schrijf samenvatting: structuur hoofdtekst.
Tekst afwerken
• Feedback
- In beginfase door vakgenoot over onderwerp, centrale vraag, opbouw.
- Na eerste versie door lezer over centrale vraag, antwoord, logische structuur.
- Na eindfase door talig sterke lezer over lopende zinnen, spelling, lay-out.
Hoofdstuk 2 – Zorg voor een goede alinea- en opsommingsstructuur
Alinea’s
• Alinea = kleinste, afgeronde structuureenheid in tekst.
• Hoofdstukken paragrafen subparagrafen alinea’s.
• Eén (deel)onderwerp.
• Tekstblok.
• Functie alinea: vinden van belangrijkste informatie, volgen lijn van het verhaal.
Soorten alinea’s
• Verbindende alinea’s wegwijzers (opbouw)
• Samenvatting voorafgaande.
• Aankondiging onderwerpen.
• Samenhang onderwerpen.
• Thematische alinea’s informeren
• Inhoudelijke informatie over één (deel)onderwerp.
Opbouw alinea’s
• Kernzin (aan begin of einde alinea) + zinnen die kernzin ondersteunen.
• Verbindende zin + kernzin als tweede zin.
• Betogende alinea kernzin achteraan (eerst argumenten dan conclusie).
Samenhang alinea’s
• Binnen alinea’s
• Functies ondersteunende zinnen: voorbeeld, uitleg, definitie, tegenstelling, vergelijking,
verklaring, reden, oorzaak.
• Relatie met kernzin verwijswoorden, verbindingswoorden (signaalwoorden).
• Tussen alinea’s
• Verbindingswoorden, verbindingszinnen.
Aantrekkelijkheid alinea’s
• Krachtig geformuleerde kernzin: inhoud.
• Afwisseling binnen en tussen alinea’s.
Samenvatting Schrijven met effect (Mariët Hermans) | Mark-Jan Zwart | 2
Een samenvatting van Schrijven met effect, Mariët Hermans (2015), aangevuld met collegestof over
argumenteren.
Inhoud
Hoofdstuk 1 – Aan de slag: overwin je schrijfangst ................................................................................ 1
Hoofdstuk 2 – Zorg voor een goede alinea- en opsommingsstructuur................................................... 2
Hoofdstuk 3 – Houd je zinnen kort.......................................................................................................... 3
Hoofdstuk 4 – Houd de zinsstructuur eenvoudig .................................................................................... 4
Hoofdstuk 5 – Formuleer actief en persoonlijk ....................................................................................... 4
Hoofdstuk 6 – Vervang zelfstandige naamwoorden door beeldende werkwoorden ............................. 5
Hoofdstuk 7 – Formuleer beeldend en positief ...................................................................................... 5
Hoofdstuk 8 – Formuleer bondig maar volledig...................................................................................... 6
Hoofdstuk 9 – Formuleer exact ............................................................................................................... 7
Hoofdstuk 10 – Gebruik gewone, passende woorden ............................................................................ 8
Argumenteren ......................................................................................................................................... 9
Samenvatting......................................................................................................................................... 10
Hoofdstuk 1 – Aan de slag: overwin je schrijfangst
Voordat je begint
• Maak een planning.
• Leg het doel van de tekst vast: informeren, overtuigen, instrueren.
• Stel een lezersprofiel op.
• Formuleer de centrale vraag: deelvragen ordenen de tekstopbouw.
• Verzamel informatie, bijvoorbeeld door brainstorm of vaste vragen.
• Maak een tekstopbouw: van laag naar hoog (onderwerpen clusteren) of van hoog naar laag
(centrale vraag opsplitsen).
Indelingsregels
1. Onderwerpen op hoger niveau algemener dan op niveau daaronder.
2. Onderwerpen op één indelingsniveau van gelijke orde.
3. Per niveau hetzelfde indelingsprincipe (bijvoorbeeld chronologisch, thematisch,
probleemoplossend).
Eerste versie
• Kladversie: concentreren op inhoud. Schrijven = creatief.
• Eerst kort samenvatten: gedachten ordenen, inleiden.
• Moeilijke gedeeltes later. Gebruik hiervoor steekwoorden.
• Neem afstand. Zo kom je dichterbij de lezer en kun je onbewust informatie ordenen.
Samenvatting Schrijven met effect (Mariët Hermans) | Mark-Jan Zwart | 1
, Tweede schrijfronde
• Herschrijven = analytisch.
• Controleren op taal-, spel- en typefouten.
• Corrigeer vanaf papier: oriëntatiepunten.
• Gebruik zoek- en vervangfunctie voor veel voorkomende woorden, passieve zinnen,
veelgebruikte voorzetseluitdrukkingen.
• Schrijf inleiding: centrale vraag.
• Schrijf samenvatting: structuur hoofdtekst.
Tekst afwerken
• Feedback
- In beginfase door vakgenoot over onderwerp, centrale vraag, opbouw.
- Na eerste versie door lezer over centrale vraag, antwoord, logische structuur.
- Na eindfase door talig sterke lezer over lopende zinnen, spelling, lay-out.
Hoofdstuk 2 – Zorg voor een goede alinea- en opsommingsstructuur
Alinea’s
• Alinea = kleinste, afgeronde structuureenheid in tekst.
• Hoofdstukken paragrafen subparagrafen alinea’s.
• Eén (deel)onderwerp.
• Tekstblok.
• Functie alinea: vinden van belangrijkste informatie, volgen lijn van het verhaal.
Soorten alinea’s
• Verbindende alinea’s wegwijzers (opbouw)
• Samenvatting voorafgaande.
• Aankondiging onderwerpen.
• Samenhang onderwerpen.
• Thematische alinea’s informeren
• Inhoudelijke informatie over één (deel)onderwerp.
Opbouw alinea’s
• Kernzin (aan begin of einde alinea) + zinnen die kernzin ondersteunen.
• Verbindende zin + kernzin als tweede zin.
• Betogende alinea kernzin achteraan (eerst argumenten dan conclusie).
Samenhang alinea’s
• Binnen alinea’s
• Functies ondersteunende zinnen: voorbeeld, uitleg, definitie, tegenstelling, vergelijking,
verklaring, reden, oorzaak.
• Relatie met kernzin verwijswoorden, verbindingswoorden (signaalwoorden).
• Tussen alinea’s
• Verbindingswoorden, verbindingszinnen.
Aantrekkelijkheid alinea’s
• Krachtig geformuleerde kernzin: inhoud.
• Afwisseling binnen en tussen alinea’s.
Samenvatting Schrijven met effect (Mariët Hermans) | Mark-Jan Zwart | 2
