zz
MSK 4
Fleur Boyart
,1
,Inhoudsopgave
ZELFSTUDIE ......................................................................................................................................................... 6
INLEIDING .................................................................................................................................................................. 6
Situering van de musculoskeletale kinesitherapie ................................................................................................... 6
Hedendaagse situering van MSK 4 binnen de musculoskeletale kinesitherapie ......................................................................... 6
Algemene aanbevelingen bij de behandeling van MSK-problematieken .................................................................... 8
Literatuur ................................................................................................................................................................................ 8
Effectief en efficiënt klinisch redeneren binnen een MSK-revalidatiecontext ........................................................... 10
Het proces van klinisch redeneren ......................................................................................................................................... 10
MCTF model .......................................................................................................................................................................... 12
Specifieke aspecten MSK revalidatie in biopsychosociaal denkkader ..................................................................... 15
Perceptie van de patiënt ........................................................................................................................................................ 15
Perceptie van de zorgverlener ................................................................................................................................................ 16
Revalidatie in functie van pijnmechanismen ......................................................................................................... 17
Pijn neurofysiologie ............................................................................................................................................................... 17
Pijnmechanisme ................................................................................................................................................................... 18
Revalidatie in functie van het pijnmechanisme ...................................................................................................................... 20
Revalidatie in functie van weefselherstel .............................................................................................................. 21
Weefselbeschadiging en fases van weefselherstel ................................................................................................................. 21
Revalidatie in functie van de fases van weefselherstel – botweefsel ........................................................................................ 23
Revalidatie in functie van de fases van weefselherstel – spierweefsel ..................................................................................... 27
Revalidatie in functie van de fases van weefselherstel – peesweefsel ..................................................................................... 33
Toegepast management van musculoskeletale aandoeningen .............................................................................. 37
Communicatie en educatie ................................................................................................................................................... 37
Actieve revalidatie ................................................................................................................................................................. 38
Manuele therapie .................................................................................................................................................................. 50
LUMBO PELVISCHE REGIO .................................................................................................................................. 52
DIAGNOSE ............................................................................................................................................................... 52
Disfuncties van de wervelkolom .......................................................................................................................... 52
Stoornissen in anatomische structuren.................................................................................................................................. 52
Stoornissen in functie ............................................................................................................................................................ 53
Stoornissen in activiteiten en participatie............................................................................................................................... 55
Pijnmechanismen van de wervelkolom ................................................................................................................ 57
Nociceptieve pijn .................................................................................................................................................................. 58
Neuropatische of radiculaire pijn ........................................................................................................................................... 59
Nociplastische pijn................................................................................................................................................................ 60
Risico op chroniciteit en inschatten van de prognose ............................................................................................ 61
Start Back Screening ............................................................................................................................................................. 61
BEHANDELING VAN LAGE RUGKLACHTEN .......................................................................................................................... 62
Informatie en communicatie ............................................................................................................................... 62
Bijkomende vragen ................................................................................................................................................................ 63
Wetenschappelijke evidentie over informatie van lage rugklachten: ........................................................................................ 64
Pijnneurofysiologie educatie/ studies .................................................................................................................................... 64
Manuele technieken van de wervelkolom ............................................................................................................. 65
Tractie ................................................................................................................................................................................... 65
Massage en dwarse rek.......................................................................................................................................................... 66
Mobilisatie en manipulatie..................................................................................................................................................... 66
Actieve revalidatie .............................................................................................................................................. 68
Inleiding ................................................................................................................................................................................ 68
Medische trainingstherapie van de wervelkolom .................................................................................................................... 69
Training met specifieke toestellen .......................................................................................................................................... 69
Multidisciplinaire biopsychosociale revalidatie ...................................................................................................................... 71
Motorische controle en proprioceptieve training .................................................................................................................... 72
Rugscholing en multidisciplinaire revalidatie ........................................................................................................ 77
Verschillende types van rugschoolprogramma’s ..................................................................................................................... 77
Wetenschappelijke evidentie voor rugschool ......................................................................................................................... 77
Recente bedenkingen ............................................................................................................................................................ 77
Operatieve ingrepen ........................................................................................................................................... 78
Indicaties voor chirurgie ........................................................................................................................................................ 78
Anterieure vs posterieure toegang .......................................................................................................................................... 78
Fusie of spondylodese ........................................................................................................................................................... 78
Andere operatieve ingrepen ................................................................................................................................................... 79
Complicaties......................................................................................................................................................................... 79
PREVENTIE VAN LAGE RUGKLACHTEN ............................................................................................................................... 80
ALGEMENE REVALIDATIE AANPAK ....................................................................................................................... 82
2
, GEWRICHTSAANDOENINGEN ......................................................................................................................................... 82
Basis ................................................................................................................................................................. 82
Druk ...................................................................................................................................................................................... 82
Behandeling ....................................................................................................................................................... 83
KRAAKBEEN .............................................................................................................................................................. 83
Kinesitherapeutische richtlijnen .......................................................................................................................... 83
SPIERLETSELS ........................................................................................................................................................... 84
Acuut ................................................................................................................................................................. 84
Richtlijnen revalidatie ......................................................................................................................................... 84
1e fase inflammatie fase ........................................................................................................................................................ 84
2de herstelfase ....................................................................................................................................................................... 85
LIGAMENTAIR ............................................................................................................................................................ 85
ALGEMENE REVALIDATIE HEUP ........................................................................................................................... 86
INLEIDING ................................................................................................................................................................ 86
FRACTUREN .............................................................................................................................................................. 88
Revalidatie ......................................................................................................................................................... 88
COXARTROSE ............................................................................................................................................................ 89
Therapie ............................................................................................................................................................ 89
Preoperatieve zorg: heupprothese ...................................................................................................................... 89
Postoperatief...................................................................................................................................................... 90
Revalidatieprincipes postoperatief ........................................................................................................................................ 90
NODENANALYSE ................................................................................................................................................................... 90
Verloop ................................................................................................................................................................................. 91
Valpreventie ....................................................................................................................................................... 91
INTRA-ARTICULAIRE PATHOLOGIE .................................................................................................................................... 92
Femoro actetabulair impingment ........................................................................................................................ 92
Labrum scheur ................................................................................................................................................... 92
SPIERPEESLETSELS ..................................................................................................................................................... 93
GTPS: greater trochanter painsyndrome ............................................................................................................... 93
Externe snapping hip .......................................................................................................................................... 94
Hamstringscheur................................................................................................................................................ 95
Pubalgie ............................................................................................................................................................ 95
ALGEMENE REVALIDATIE KNIE ............................................................................................................................ 96
ACL REVALIDATIE ....................................................................................................................................................... 96
Basis ................................................................................................................................................................. 96
Doel van de ACL revalidatie ................................................................................................................................. 96
Revalidatie ......................................................................................................................................................... 97
Pre operatief.......................................................................................................................................................................... 97
Fase 1: acuut management ................................................................................................................................................... 97
Fase 2: herwinnen van ROM, neuromusculaire variabiliteit en spierkracht .............................................................................. 98
Fase 3 sport specifieke revalidatie ........................................................................................................................................100
Overzicht criteria ..................................................................................................................................................................101
MENISCUSLETSELS REVALIDATIE ................................................................................................................................... 102
Focus revalidatie .............................................................................................................................................. 102
Pijn ......................................................................................................................................................................................102
ROM.....................................................................................................................................................................................102
Spierkracht, gewrichtsrevalidatie en stabilisatie....................................................................................................................103
PATELLOFEMORAAL DYSFUNCTIE SYNDROOM PFPS........................................................................................................... 103
Symptomen ..................................................................................................................................................... 103
Anatomie & biomechanisch principe ................................................................................................................. 103
Etiologie........................................................................................................................................................... 104
Klinische classificatie en revalidatie aanpak ....................................................................................................... 105
Musculaire dysfunctie ..........................................................................................................................................................105
Malignement ........................................................................................................................................................................105
TOTALE KNIEPROTHESE .............................................................................................................................................. 106
Revalidatie ....................................................................................................................................................... 106
Pijn en psychosociale context ...............................................................................................................................................106
ROM.....................................................................................................................................................................................106
Kracht ..................................................................................................................................................................................106
Revalidatie technieken ...................................................................................................................................... 109
Perceptie..............................................................................................................................................................................109
Screening meetinstrumenten ...............................................................................................................................................109
ALGEMENE REVALIDATIE ENKEL ........................................................................................................................ 110
3
MSK 4
Fleur Boyart
,1
,Inhoudsopgave
ZELFSTUDIE ......................................................................................................................................................... 6
INLEIDING .................................................................................................................................................................. 6
Situering van de musculoskeletale kinesitherapie ................................................................................................... 6
Hedendaagse situering van MSK 4 binnen de musculoskeletale kinesitherapie ......................................................................... 6
Algemene aanbevelingen bij de behandeling van MSK-problematieken .................................................................... 8
Literatuur ................................................................................................................................................................................ 8
Effectief en efficiënt klinisch redeneren binnen een MSK-revalidatiecontext ........................................................... 10
Het proces van klinisch redeneren ......................................................................................................................................... 10
MCTF model .......................................................................................................................................................................... 12
Specifieke aspecten MSK revalidatie in biopsychosociaal denkkader ..................................................................... 15
Perceptie van de patiënt ........................................................................................................................................................ 15
Perceptie van de zorgverlener ................................................................................................................................................ 16
Revalidatie in functie van pijnmechanismen ......................................................................................................... 17
Pijn neurofysiologie ............................................................................................................................................................... 17
Pijnmechanisme ................................................................................................................................................................... 18
Revalidatie in functie van het pijnmechanisme ...................................................................................................................... 20
Revalidatie in functie van weefselherstel .............................................................................................................. 21
Weefselbeschadiging en fases van weefselherstel ................................................................................................................. 21
Revalidatie in functie van de fases van weefselherstel – botweefsel ........................................................................................ 23
Revalidatie in functie van de fases van weefselherstel – spierweefsel ..................................................................................... 27
Revalidatie in functie van de fases van weefselherstel – peesweefsel ..................................................................................... 33
Toegepast management van musculoskeletale aandoeningen .............................................................................. 37
Communicatie en educatie ................................................................................................................................................... 37
Actieve revalidatie ................................................................................................................................................................. 38
Manuele therapie .................................................................................................................................................................. 50
LUMBO PELVISCHE REGIO .................................................................................................................................. 52
DIAGNOSE ............................................................................................................................................................... 52
Disfuncties van de wervelkolom .......................................................................................................................... 52
Stoornissen in anatomische structuren.................................................................................................................................. 52
Stoornissen in functie ............................................................................................................................................................ 53
Stoornissen in activiteiten en participatie............................................................................................................................... 55
Pijnmechanismen van de wervelkolom ................................................................................................................ 57
Nociceptieve pijn .................................................................................................................................................................. 58
Neuropatische of radiculaire pijn ........................................................................................................................................... 59
Nociplastische pijn................................................................................................................................................................ 60
Risico op chroniciteit en inschatten van de prognose ............................................................................................ 61
Start Back Screening ............................................................................................................................................................. 61
BEHANDELING VAN LAGE RUGKLACHTEN .......................................................................................................................... 62
Informatie en communicatie ............................................................................................................................... 62
Bijkomende vragen ................................................................................................................................................................ 63
Wetenschappelijke evidentie over informatie van lage rugklachten: ........................................................................................ 64
Pijnneurofysiologie educatie/ studies .................................................................................................................................... 64
Manuele technieken van de wervelkolom ............................................................................................................. 65
Tractie ................................................................................................................................................................................... 65
Massage en dwarse rek.......................................................................................................................................................... 66
Mobilisatie en manipulatie..................................................................................................................................................... 66
Actieve revalidatie .............................................................................................................................................. 68
Inleiding ................................................................................................................................................................................ 68
Medische trainingstherapie van de wervelkolom .................................................................................................................... 69
Training met specifieke toestellen .......................................................................................................................................... 69
Multidisciplinaire biopsychosociale revalidatie ...................................................................................................................... 71
Motorische controle en proprioceptieve training .................................................................................................................... 72
Rugscholing en multidisciplinaire revalidatie ........................................................................................................ 77
Verschillende types van rugschoolprogramma’s ..................................................................................................................... 77
Wetenschappelijke evidentie voor rugschool ......................................................................................................................... 77
Recente bedenkingen ............................................................................................................................................................ 77
Operatieve ingrepen ........................................................................................................................................... 78
Indicaties voor chirurgie ........................................................................................................................................................ 78
Anterieure vs posterieure toegang .......................................................................................................................................... 78
Fusie of spondylodese ........................................................................................................................................................... 78
Andere operatieve ingrepen ................................................................................................................................................... 79
Complicaties......................................................................................................................................................................... 79
PREVENTIE VAN LAGE RUGKLACHTEN ............................................................................................................................... 80
ALGEMENE REVALIDATIE AANPAK ....................................................................................................................... 82
2
, GEWRICHTSAANDOENINGEN ......................................................................................................................................... 82
Basis ................................................................................................................................................................. 82
Druk ...................................................................................................................................................................................... 82
Behandeling ....................................................................................................................................................... 83
KRAAKBEEN .............................................................................................................................................................. 83
Kinesitherapeutische richtlijnen .......................................................................................................................... 83
SPIERLETSELS ........................................................................................................................................................... 84
Acuut ................................................................................................................................................................. 84
Richtlijnen revalidatie ......................................................................................................................................... 84
1e fase inflammatie fase ........................................................................................................................................................ 84
2de herstelfase ....................................................................................................................................................................... 85
LIGAMENTAIR ............................................................................................................................................................ 85
ALGEMENE REVALIDATIE HEUP ........................................................................................................................... 86
INLEIDING ................................................................................................................................................................ 86
FRACTUREN .............................................................................................................................................................. 88
Revalidatie ......................................................................................................................................................... 88
COXARTROSE ............................................................................................................................................................ 89
Therapie ............................................................................................................................................................ 89
Preoperatieve zorg: heupprothese ...................................................................................................................... 89
Postoperatief...................................................................................................................................................... 90
Revalidatieprincipes postoperatief ........................................................................................................................................ 90
NODENANALYSE ................................................................................................................................................................... 90
Verloop ................................................................................................................................................................................. 91
Valpreventie ....................................................................................................................................................... 91
INTRA-ARTICULAIRE PATHOLOGIE .................................................................................................................................... 92
Femoro actetabulair impingment ........................................................................................................................ 92
Labrum scheur ................................................................................................................................................... 92
SPIERPEESLETSELS ..................................................................................................................................................... 93
GTPS: greater trochanter painsyndrome ............................................................................................................... 93
Externe snapping hip .......................................................................................................................................... 94
Hamstringscheur................................................................................................................................................ 95
Pubalgie ............................................................................................................................................................ 95
ALGEMENE REVALIDATIE KNIE ............................................................................................................................ 96
ACL REVALIDATIE ....................................................................................................................................................... 96
Basis ................................................................................................................................................................. 96
Doel van de ACL revalidatie ................................................................................................................................. 96
Revalidatie ......................................................................................................................................................... 97
Pre operatief.......................................................................................................................................................................... 97
Fase 1: acuut management ................................................................................................................................................... 97
Fase 2: herwinnen van ROM, neuromusculaire variabiliteit en spierkracht .............................................................................. 98
Fase 3 sport specifieke revalidatie ........................................................................................................................................100
Overzicht criteria ..................................................................................................................................................................101
MENISCUSLETSELS REVALIDATIE ................................................................................................................................... 102
Focus revalidatie .............................................................................................................................................. 102
Pijn ......................................................................................................................................................................................102
ROM.....................................................................................................................................................................................102
Spierkracht, gewrichtsrevalidatie en stabilisatie....................................................................................................................103
PATELLOFEMORAAL DYSFUNCTIE SYNDROOM PFPS........................................................................................................... 103
Symptomen ..................................................................................................................................................... 103
Anatomie & biomechanisch principe ................................................................................................................. 103
Etiologie........................................................................................................................................................... 104
Klinische classificatie en revalidatie aanpak ....................................................................................................... 105
Musculaire dysfunctie ..........................................................................................................................................................105
Malignement ........................................................................................................................................................................105
TOTALE KNIEPROTHESE .............................................................................................................................................. 106
Revalidatie ....................................................................................................................................................... 106
Pijn en psychosociale context ...............................................................................................................................................106
ROM.....................................................................................................................................................................................106
Kracht ..................................................................................................................................................................................106
Revalidatie technieken ...................................................................................................................................... 109
Perceptie..............................................................................................................................................................................109
Screening meetinstrumenten ...............................................................................................................................................109
ALGEMENE REVALIDATIE ENKEL ........................................................................................................................ 110
3