2025
Gedrag en
Communicatie in
Organisaties
SAMENVATTING S_BCO
KRUL, S.M. (SEM)
VRIJE UNIVERSITEIT AMSTERDAM (VU)
,Inhoudsopgave
Samenvatting: Gedrag en Communicatie in Organisaties ................................................................ 4
Module 1 – Chapter 1 ........................................................................................................................ 4
Wat is gedrag in organisaties (OB)? ............................................................................................... 4
Wie zitten er in de organisatie? ..................................................................................................... 4
De activiteiten van managers........................................................................................................ 5
Management rollen .......................................................................................................................... 5
Management Skills ........................................................................................................................... 6
E<ectieve versus succesvolle manager activiteiten ............................................................................ 6
Verschillende wetenschappelijke disciplines die bijdragen aan OB ..................................................... 7
Uitdagingen en kansen in OB............................................................................................................. 7
Diversiteit en inclusie ................................................................................................................... 7
Globalisatie ................................................................................................................................. 8
(On)ethisch gedrag....................................................................................................................... 8
Corporate Social Responsibility (CSR) .......................................................................................... 8
The Gig Economy ......................................................................................................................... 9
Positieve werkomgevingen ........................................................................................................... 9
Module 2 – Chapter 3 t/m 5 ............................................................................................................... 9
Wat is een attitude? ..................................................................................................................... 9
Verschillende Job Attitudes ........................................................................................................ 10
Welke factoren hebben invloed op job satisfactie?....................................................................... 10
Wat zijn de uitkomsten van een hoge job satisfactie ..................................................................... 11
Uitkomsten van job dissatisfactie ............................................................................................... 11
Organisatie commitment............................................................................................................ 12
Perceived Organizational Support (POS)...................................................................................... 12
Employee engagement ............................................................................................................... 12
Emoties en moods ..................................................................................................................... 13
Bronnen voor emoties en moods ................................................................................................ 13
Emotional labor ......................................................................................................................... 14
AVective Events Theory (AET) ...................................................................................................... 14
Persoon Organisatie Fit .............................................................................................................. 15
Persoonlijkheid .......................................................................................................................... 15
Persoonlijkheidstest .................................................................................................................. 16
Trait Activation Theory (TAT) ........................................................................................................ 17
Donkere persoonlijkheden ......................................................................................................... 18
Het unieke individu .................................................................................................................... 18
Het Golem- en Pygmalion EVect ................................................................................................. 19
Module 3 – Chapter 12 & 15 ............................................................................................................ 19
Organisatie structuur ................................................................................................................. 19
Organisatiestructuren van Mintzberg ............................................................................................... 22
Basisonderdelen van de organisatie ............................................................................................ 22
Coördinatievormen .................................................................................................................... 23
Configuraties van Mintzberg ....................................................................................................... 24
Wat is leiderschap? .................................................................................................................... 25
Trait theorieën van leiderschap ................................................................................................... 25
Emotionele Intelligentie en Leiderschap...................................................................................... 25
Gedragstheorieën (behavioural theories)..................................................................................... 26
Contingentie Theorie .................................................................................................................. 26
Volger Contingentie Theorieën .................................................................................................... 27
Positieve leiderschapsstijlen en relaties ...................................................................................... 27
Authentiek Leiderschap ............................................................................................................. 28
1
, (On)ethisch leiderschap ............................................................................................................. 29
Module 4 – Chapter 6 & 10 .............................................................................................................. 29
Wat is perceptie? ....................................................................................................................... 29
Factoren die de perceptie beïnvloeden ....................................................................................... 29
Percepties over personen ........................................................................................................... 30
Snelle Percepties ....................................................................................................................... 30
Besluitvorming in organisaties .................................................................................................... 31
Veelvoorkomende biases en fouten in besluitvorming .................................................................. 32
Verschillen Tussen Werkgroepen en Teams ................................................................................. 33
Soorten Teams ........................................................................................................................... 33
Module 5 – Chapter 2 & 9 ................................................................................................................ 35
Groepen .................................................................................................................................... 35
Sociale Identiteit Theorie ............................................................................................................ 35
Ontwikkelingsfasen van een groep .............................................................................................. 36
Rollen in een groep .................................................................................................................... 36
Normen in een groep .................................................................................................................. 36
Sociaal luieren (social loafing) .................................................................................................... 36
Voor- en Nadelen van Groepen ................................................................................................... 37
Discriminatie ............................................................................................................................. 37
Stereotypen en Stigma’s ............................................................................................................. 38
Niveaus van Diversiteit ............................................................................................................... 38
Diversiteitsklimaat- en cultuur .................................................................................................... 38
Diversiteitsmanagement ............................................................................................................ 39
Uitdagingen in diversiteitsmanagement ...................................................................................... 39
Module 6 – Chapter 16 .................................................................................................................... 40
Organisatie Cultuur.................................................................................................................... 40
Soorten culturen ........................................................................................................................ 40
Hebben organisaties uniforme culturen?..................................................................................... 40
Sterke versus zwakke culturen .................................................................................................... 41
Hoe wordt cultuur overgebracht? ................................................................................................ 41
Hoe begint een cultuur? ............................................................................................................. 42
Hoe hou je een cultuur in stand?................................................................................................. 42
Functies van een cultuur ............................................................................................................ 43
Cultuur creëert een klimaat ........................................................................................................ 43
Cultuur als een voordeel ............................................................................................................ 44
Cultuur als een nadeel ............................................................................................................... 44
Hoe bouw je een positieve cultuur? ............................................................................................ 45
Hoe bouw je een ethische cultuur? ............................................................................................. 45
Verandering binnen een organisatie ............................................................................................ 46
Hoe overkom je weerstand tegen verandering? ............................................................................ 47
Kurt Lewin drie stappen model ................................................................................................... 49
John Kotter 8-stappen model ...................................................................................................... 50
Module 7 – Chapter 7 & 8 ................................................................................................................ 51
Wat is motivatie? ....................................................................................................................... 51
Soorten beloningen .................................................................................................................... 51
Categorisering motivatie theorieën ............................................................................................. 51
Organisatie gerechtigheid (justice) .............................................................................................. 56
Motiveren op basis van job design............................................................................................... 57
Job redesign model .................................................................................................................... 58
Module 8 – Chapter 13 & 16 ............................................................................................................ 59
Macht in een organisatie ............................................................................................................ 59
Formele macht .......................................................................................................................... 60
Persoonlijke macht .................................................................................................................... 60
Afhankelijkheid .......................................................................................................................... 60
2
, Wat is ook alweer een cultuur? ................................................................................................... 61
Verschillende lagen van een cultuur............................................................................................ 62
Error aversie cultuur vs error mastery cultuur .............................................................................. 62
Module 9 – Chapter 11 .................................................................................................................... 63
Wat is communicatie?................................................................................................................ 63
Barrières bij communicatie ........................................................................................................ 63
Soorten communicatie............................................................................................................... 63
Channel richness ....................................................................................................................... 64
Media Richness Theorie ............................................................................................................. 65
Communicatie tussen verschillende culturen ............................................................................. 66
Interface tussen culturen ........................................................................................................... 66
Module 10 – Chapter 17 .................................................................................................................. 68
Recruitment .............................................................................................................................. 68
Het selectieproces..................................................................................................................... 68
Performance management ......................................................................................................... 71
Module 11 – Chapter 13 & 14 .......................................................................................................... 73
Onderhandelingsstrategieën ...................................................................................................... 73
Conflicten ................................................................................................................................. 74
Oefententamen (tentamen 2024) .................................................................................................... 77
3
Gedrag en
Communicatie in
Organisaties
SAMENVATTING S_BCO
KRUL, S.M. (SEM)
VRIJE UNIVERSITEIT AMSTERDAM (VU)
,Inhoudsopgave
Samenvatting: Gedrag en Communicatie in Organisaties ................................................................ 4
Module 1 – Chapter 1 ........................................................................................................................ 4
Wat is gedrag in organisaties (OB)? ............................................................................................... 4
Wie zitten er in de organisatie? ..................................................................................................... 4
De activiteiten van managers........................................................................................................ 5
Management rollen .......................................................................................................................... 5
Management Skills ........................................................................................................................... 6
E<ectieve versus succesvolle manager activiteiten ............................................................................ 6
Verschillende wetenschappelijke disciplines die bijdragen aan OB ..................................................... 7
Uitdagingen en kansen in OB............................................................................................................. 7
Diversiteit en inclusie ................................................................................................................... 7
Globalisatie ................................................................................................................................. 8
(On)ethisch gedrag....................................................................................................................... 8
Corporate Social Responsibility (CSR) .......................................................................................... 8
The Gig Economy ......................................................................................................................... 9
Positieve werkomgevingen ........................................................................................................... 9
Module 2 – Chapter 3 t/m 5 ............................................................................................................... 9
Wat is een attitude? ..................................................................................................................... 9
Verschillende Job Attitudes ........................................................................................................ 10
Welke factoren hebben invloed op job satisfactie?....................................................................... 10
Wat zijn de uitkomsten van een hoge job satisfactie ..................................................................... 11
Uitkomsten van job dissatisfactie ............................................................................................... 11
Organisatie commitment............................................................................................................ 12
Perceived Organizational Support (POS)...................................................................................... 12
Employee engagement ............................................................................................................... 12
Emoties en moods ..................................................................................................................... 13
Bronnen voor emoties en moods ................................................................................................ 13
Emotional labor ......................................................................................................................... 14
AVective Events Theory (AET) ...................................................................................................... 14
Persoon Organisatie Fit .............................................................................................................. 15
Persoonlijkheid .......................................................................................................................... 15
Persoonlijkheidstest .................................................................................................................. 16
Trait Activation Theory (TAT) ........................................................................................................ 17
Donkere persoonlijkheden ......................................................................................................... 18
Het unieke individu .................................................................................................................... 18
Het Golem- en Pygmalion EVect ................................................................................................. 19
Module 3 – Chapter 12 & 15 ............................................................................................................ 19
Organisatie structuur ................................................................................................................. 19
Organisatiestructuren van Mintzberg ............................................................................................... 22
Basisonderdelen van de organisatie ............................................................................................ 22
Coördinatievormen .................................................................................................................... 23
Configuraties van Mintzberg ....................................................................................................... 24
Wat is leiderschap? .................................................................................................................... 25
Trait theorieën van leiderschap ................................................................................................... 25
Emotionele Intelligentie en Leiderschap...................................................................................... 25
Gedragstheorieën (behavioural theories)..................................................................................... 26
Contingentie Theorie .................................................................................................................. 26
Volger Contingentie Theorieën .................................................................................................... 27
Positieve leiderschapsstijlen en relaties ...................................................................................... 27
Authentiek Leiderschap ............................................................................................................. 28
1
, (On)ethisch leiderschap ............................................................................................................. 29
Module 4 – Chapter 6 & 10 .............................................................................................................. 29
Wat is perceptie? ....................................................................................................................... 29
Factoren die de perceptie beïnvloeden ....................................................................................... 29
Percepties over personen ........................................................................................................... 30
Snelle Percepties ....................................................................................................................... 30
Besluitvorming in organisaties .................................................................................................... 31
Veelvoorkomende biases en fouten in besluitvorming .................................................................. 32
Verschillen Tussen Werkgroepen en Teams ................................................................................. 33
Soorten Teams ........................................................................................................................... 33
Module 5 – Chapter 2 & 9 ................................................................................................................ 35
Groepen .................................................................................................................................... 35
Sociale Identiteit Theorie ............................................................................................................ 35
Ontwikkelingsfasen van een groep .............................................................................................. 36
Rollen in een groep .................................................................................................................... 36
Normen in een groep .................................................................................................................. 36
Sociaal luieren (social loafing) .................................................................................................... 36
Voor- en Nadelen van Groepen ................................................................................................... 37
Discriminatie ............................................................................................................................. 37
Stereotypen en Stigma’s ............................................................................................................. 38
Niveaus van Diversiteit ............................................................................................................... 38
Diversiteitsklimaat- en cultuur .................................................................................................... 38
Diversiteitsmanagement ............................................................................................................ 39
Uitdagingen in diversiteitsmanagement ...................................................................................... 39
Module 6 – Chapter 16 .................................................................................................................... 40
Organisatie Cultuur.................................................................................................................... 40
Soorten culturen ........................................................................................................................ 40
Hebben organisaties uniforme culturen?..................................................................................... 40
Sterke versus zwakke culturen .................................................................................................... 41
Hoe wordt cultuur overgebracht? ................................................................................................ 41
Hoe begint een cultuur? ............................................................................................................. 42
Hoe hou je een cultuur in stand?................................................................................................. 42
Functies van een cultuur ............................................................................................................ 43
Cultuur creëert een klimaat ........................................................................................................ 43
Cultuur als een voordeel ............................................................................................................ 44
Cultuur als een nadeel ............................................................................................................... 44
Hoe bouw je een positieve cultuur? ............................................................................................ 45
Hoe bouw je een ethische cultuur? ............................................................................................. 45
Verandering binnen een organisatie ............................................................................................ 46
Hoe overkom je weerstand tegen verandering? ............................................................................ 47
Kurt Lewin drie stappen model ................................................................................................... 49
John Kotter 8-stappen model ...................................................................................................... 50
Module 7 – Chapter 7 & 8 ................................................................................................................ 51
Wat is motivatie? ....................................................................................................................... 51
Soorten beloningen .................................................................................................................... 51
Categorisering motivatie theorieën ............................................................................................. 51
Organisatie gerechtigheid (justice) .............................................................................................. 56
Motiveren op basis van job design............................................................................................... 57
Job redesign model .................................................................................................................... 58
Module 8 – Chapter 13 & 16 ............................................................................................................ 59
Macht in een organisatie ............................................................................................................ 59
Formele macht .......................................................................................................................... 60
Persoonlijke macht .................................................................................................................... 60
Afhankelijkheid .......................................................................................................................... 60
2
, Wat is ook alweer een cultuur? ................................................................................................... 61
Verschillende lagen van een cultuur............................................................................................ 62
Error aversie cultuur vs error mastery cultuur .............................................................................. 62
Module 9 – Chapter 11 .................................................................................................................... 63
Wat is communicatie?................................................................................................................ 63
Barrières bij communicatie ........................................................................................................ 63
Soorten communicatie............................................................................................................... 63
Channel richness ....................................................................................................................... 64
Media Richness Theorie ............................................................................................................. 65
Communicatie tussen verschillende culturen ............................................................................. 66
Interface tussen culturen ........................................................................................................... 66
Module 10 – Chapter 17 .................................................................................................................. 68
Recruitment .............................................................................................................................. 68
Het selectieproces..................................................................................................................... 68
Performance management ......................................................................................................... 71
Module 11 – Chapter 13 & 14 .......................................................................................................... 73
Onderhandelingsstrategieën ...................................................................................................... 73
Conflicten ................................................................................................................................. 74
Oefententamen (tentamen 2024) .................................................................................................... 77
3