Samenvatting boek examen veilig werken en dienstplanning
Deel 1
Risico-Inventarisatie en -Evaluatie (RI&E)
Een RI&E is een voor werkgevers verplicht en eis uit de Arbowet om de gezondheid en
veiligheid te bevorderen. Er moet dus een arbobeleid worden gevoerd dat zo veel mogelijk
gericht is op gezonde en veilige arbeidsomstandigheden. Een RI&E maakt duidelijk welke
veiligheidsrisico’s er zijn en is een eis die voortkomt uit de Arbowet.
RI&E en plan van aanpak
De RI&E en het plan van aanpak moeten worden voorgelegd aan een gecertificeerde
arbodienst of Arbodeskundige. Deze deskundige beoordeelt of de ingevulde RI&E compleet
en betrouwbaar is.
In een plan van aanpak (PVA) staat beschreven welke maatregelen een werkgever gaat
nemen om de geconstateerde risico’s aan te pakken.
Ten slotte moeten in een RI&E de arbeidsongevallen uit het verleden worden opgenomen.
Arbodienst
Er moet door de werkgever (in veel gevallen) een gecertificeerde arbodienst worden
ingeschakeld. Deskundigen op arbogebied zijn:
- bedrijfsartsen
- verpleegkundigen
- veiligheidsdeskundigen
- arbeidsdeskundigen
- organisatiedeskundigen
- arbeidshygiënisten
De werkgever moet de arbodienst verplicht inschakelen bij de volgende taken:
- toetsing en advisering RI&E
- verzuimbeleid van de organisatie
- arbeidsomstandighedenspreekuur
- periodiek (vrijwillig) arbeidsgezondheidskundig onderzoek
- aanstellingskeuring (indien dit verplicht is gesteld)
Branche RI&E
Een branche RI&E is een maatwerkinstrument om concrete risico’s in een bepaalde branche
in kaart te brengen.
Bij de risico's in de branche RI&E van de beveiligingsbranche kun je denken aan:
- agressie en geweld, zoals hinderlijk of lastig gedrag
- fysieke belasting, zoals te lang staan of zitten
- ongewenste omgangsvormen, zoals seksuele intimidatie
- werkdruk en stress, zoals teveel of te moeilijk werk
1
,Arbocatalogus
Een Arbocatalogus is een overzicht van maatregelen, oplossingen en aanbevelingen voor een
sector om te kunnen voldoen aan de eisen op het gebied van veiligheid, gezondheid en
welzijn uit de Arbowet.
Stappenplan RI&E
Een RI&E bestaat uit vier stappen:
1. risico-inventarisatie (verzameling van geconstateerde risico’s)
2. plan van aanpak (de oplossing)
3. uitvoering (wie is verantwoordelijk en wie voert het uit)
4. evalueren (en indien nodig bijstellen van het beleid)
Stap 1. Risico-inventarisatie
Een risico-inventarisatie is een overzicht van aanwezige risico’s. Deze geeft een inzicht in de
gevaren die zich kunnen voordoen en maakt duidelijk hoe groot die kans daarop is.
Bijzondere categorieën werknemers
In een RI&E moet speciaal aandacht worden besteed aan de risico’s voor bijzondere
categorieën werknemers en deze risico’s beschrijven:
- werknemers jonger dan 18 jaar
- zwangere werknemers
- werknemers die borstvoeding geven (lactatie)
- werknemers met een arbeidshandicap of gedeeltelijke arbeidsgeschiktheid
Stap 2. Plan van aanpak
Een plan van aanpak is een overzicht van de aanwezige risico’s en de manier waarop deze
worden aangepakt.
Stap 3. Uitvoering
Om een RI&E te laten uitvoeren, moet er een duidelijke taakverdeling zijn.
Stap 4. Evaluren
Regelmatig maar minimaal 1 x per jaar moet de werkgever nagaan of de RI&E en de
maatregelen uit het plan van aanpak nog juist zijn.
RI&E-rapport
In een RI&E-rapport zijn de volgende onderdelen opgenomen:
-risico-onderwerp
- beschrijving van dit risico of aandachtspunt
- risicoclassificatie (RC)
- prioriteit
- maatregelen die genomen worden of zijn
- tijdspad
- verantwoordelijke voor de uitvoering
2
,Risicoclassificatie
Een risicoclassificatie geeft aan in welke mate het onderwerp of aandachtspunt een risico
vormt voor gezondheid of veiligheid.
1. belangrijk risico actie noodzakelijk
2. mogelijk risico actie wenselijk
3. aanvaardbaar risico actie overwegen
Prioriteit
Afhankelijk van de risicoclassificatie wordt vervolgens een prioriteit gegeven:
1. actie op korte termijn binnen 3 maanden
2. actie op middellange termijn binnen 3-6 maanden
3. actie op lange termijn binnen 6-12 maanden
Rol coördinator RI&E
De coördinator- en de beveiligers hebben een aanvullende en ondersteunende taken.
De coördinator zal de volgende taken moeten kunnen uitvoeren
- gegevens verzamelen op het gebeid van gevaar, gezondheid en welzijn
- op basis van deze gegevens risico’s bepalen
- risico’s indelen in risico categorieën en prioriteiten bepalen
- rapporteren
Persoonlijke beschermingsmiddelen PBM’s
Persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM’s) zijn middelen om personen te beschermen
tegen schadelijke invloeden. Zoals gehoorbescherming, veiligheidshelmen en beschermende
kleding zoals een kogelwerend of steekwerend vest.
Eisen persoonlijke beschermingsmiddelen
Persoonlijke beschermingsmiddelen moeten aan de volgende eisen voldoen:
- bescherming bieden zonder dat de middelen andere risico’s veroorzaken
- geschikt zijn voor het gevaar waartegen het dient te beschermen
- passen bij de bestaande omstandigheden op de arbeidsplaats
- zo geconstrueerd zijn dat het de persoon goed beschermt
- indien nodig op maat kunnen worden gemaakt
- voorzien zijn van het CE-merk
- voorzien zijn van een duidelijke gebruiksaanwijzing
- voldoen aan de eisen uit het Warenwetbesluit
Voorschrijven PBM’s
Wanneer de resultaten van een risicoanalyse hiertoe aanleiding geven, zal de werkgever het
gebruik van PBM’s voorschrijven.
- Werkgever wordt verplicht te zorgen voor toezicht hierop.
- Er moet een duidelijk sanctiebeleid zijn.
- Werknemers zijn dan verplicht om, na een juiste voorlichting, de PBM’s te gebruiken.
3
, Controle op dragen PBM
De controle op het dragen van PBM’s richt zich op de volgende groepen mensen:
- beveiligingspersoneel
- medewerkers
- bezoekers
Bij overtreding door een medewerker, moet deze hierop worden (volgens instructie) worden
aangesproken en moet er een rapport worden gemaakt.
Bezoekers moeten vaak een instructiefilm bekijken en hierover vragen beatwoorden. Als de
vragen voldoende zijn beatwoord moet er een veiligheidsverklaring getekend worden.
Calamiteit
Een calamiteit is een onverwachte schadelijke gebeurtenis die ernstige schade tot gevolg kan
hebben.
Taken van de beveiligingsdienst
De taken van een beveiligingsdienst bij calamiteiten zijn erg afhankelijk van het soort bedrijf.
Bij een calamiteit zijn er drie taken die altijd moeten worden uitgevoerd:
1. alarmeren van interne en externe hulpdiensten
2. nemen of laten nemen van maatregelen
3. rapporteren
Ongewenst gedrag
Volgens de richtlijnen van de Arbowet zijn werknemers en werkgevers samen
verantwoordelijk voor een werkomgeving waarin iedereen zich prettig voelt. Deze wet geeft
de werkgever de verplichting personeel te beschermen tegen agressie en geweld en de
gevolgen daarvan. Werkgevers zijn ook verplicht om voorlichting te geven waarin duidelijk
wordt gemaakt welke maatregelen er zijn genomen om ongewenst gedrag tegen te gaan.
Agressie en geweld
Agressie en geweld betekenen dat iemand opzettelijk lichamelijk of geestelijk letsel wordt
aangedaan. Dat kan door iedereen gebeuren, zoals collega’s, leidinggevende of
opdrachtgevers etc.
Vormen van ongewenst gedrag
Op de werkplek komen verschillende vormen van ongewenst gedrag voor: agressie,
discriminatie, pesten seksuele intimidatie of geweld.
Verbaal en psychisch geweld komen het meest voor. Verbaal en psychisch geweld uiten zich
onder andere in gedrag als uitschelden, kleineren, roddelen, kwetsende opmerkingen
maken, treiteren, pesten of leugens vertellen over iemand. Ook lichamelijk geweld komt
voor, zowel het vernielen van eigendommen.
4
Deel 1
Risico-Inventarisatie en -Evaluatie (RI&E)
Een RI&E is een voor werkgevers verplicht en eis uit de Arbowet om de gezondheid en
veiligheid te bevorderen. Er moet dus een arbobeleid worden gevoerd dat zo veel mogelijk
gericht is op gezonde en veilige arbeidsomstandigheden. Een RI&E maakt duidelijk welke
veiligheidsrisico’s er zijn en is een eis die voortkomt uit de Arbowet.
RI&E en plan van aanpak
De RI&E en het plan van aanpak moeten worden voorgelegd aan een gecertificeerde
arbodienst of Arbodeskundige. Deze deskundige beoordeelt of de ingevulde RI&E compleet
en betrouwbaar is.
In een plan van aanpak (PVA) staat beschreven welke maatregelen een werkgever gaat
nemen om de geconstateerde risico’s aan te pakken.
Ten slotte moeten in een RI&E de arbeidsongevallen uit het verleden worden opgenomen.
Arbodienst
Er moet door de werkgever (in veel gevallen) een gecertificeerde arbodienst worden
ingeschakeld. Deskundigen op arbogebied zijn:
- bedrijfsartsen
- verpleegkundigen
- veiligheidsdeskundigen
- arbeidsdeskundigen
- organisatiedeskundigen
- arbeidshygiënisten
De werkgever moet de arbodienst verplicht inschakelen bij de volgende taken:
- toetsing en advisering RI&E
- verzuimbeleid van de organisatie
- arbeidsomstandighedenspreekuur
- periodiek (vrijwillig) arbeidsgezondheidskundig onderzoek
- aanstellingskeuring (indien dit verplicht is gesteld)
Branche RI&E
Een branche RI&E is een maatwerkinstrument om concrete risico’s in een bepaalde branche
in kaart te brengen.
Bij de risico's in de branche RI&E van de beveiligingsbranche kun je denken aan:
- agressie en geweld, zoals hinderlijk of lastig gedrag
- fysieke belasting, zoals te lang staan of zitten
- ongewenste omgangsvormen, zoals seksuele intimidatie
- werkdruk en stress, zoals teveel of te moeilijk werk
1
,Arbocatalogus
Een Arbocatalogus is een overzicht van maatregelen, oplossingen en aanbevelingen voor een
sector om te kunnen voldoen aan de eisen op het gebied van veiligheid, gezondheid en
welzijn uit de Arbowet.
Stappenplan RI&E
Een RI&E bestaat uit vier stappen:
1. risico-inventarisatie (verzameling van geconstateerde risico’s)
2. plan van aanpak (de oplossing)
3. uitvoering (wie is verantwoordelijk en wie voert het uit)
4. evalueren (en indien nodig bijstellen van het beleid)
Stap 1. Risico-inventarisatie
Een risico-inventarisatie is een overzicht van aanwezige risico’s. Deze geeft een inzicht in de
gevaren die zich kunnen voordoen en maakt duidelijk hoe groot die kans daarop is.
Bijzondere categorieën werknemers
In een RI&E moet speciaal aandacht worden besteed aan de risico’s voor bijzondere
categorieën werknemers en deze risico’s beschrijven:
- werknemers jonger dan 18 jaar
- zwangere werknemers
- werknemers die borstvoeding geven (lactatie)
- werknemers met een arbeidshandicap of gedeeltelijke arbeidsgeschiktheid
Stap 2. Plan van aanpak
Een plan van aanpak is een overzicht van de aanwezige risico’s en de manier waarop deze
worden aangepakt.
Stap 3. Uitvoering
Om een RI&E te laten uitvoeren, moet er een duidelijke taakverdeling zijn.
Stap 4. Evaluren
Regelmatig maar minimaal 1 x per jaar moet de werkgever nagaan of de RI&E en de
maatregelen uit het plan van aanpak nog juist zijn.
RI&E-rapport
In een RI&E-rapport zijn de volgende onderdelen opgenomen:
-risico-onderwerp
- beschrijving van dit risico of aandachtspunt
- risicoclassificatie (RC)
- prioriteit
- maatregelen die genomen worden of zijn
- tijdspad
- verantwoordelijke voor de uitvoering
2
,Risicoclassificatie
Een risicoclassificatie geeft aan in welke mate het onderwerp of aandachtspunt een risico
vormt voor gezondheid of veiligheid.
1. belangrijk risico actie noodzakelijk
2. mogelijk risico actie wenselijk
3. aanvaardbaar risico actie overwegen
Prioriteit
Afhankelijk van de risicoclassificatie wordt vervolgens een prioriteit gegeven:
1. actie op korte termijn binnen 3 maanden
2. actie op middellange termijn binnen 3-6 maanden
3. actie op lange termijn binnen 6-12 maanden
Rol coördinator RI&E
De coördinator- en de beveiligers hebben een aanvullende en ondersteunende taken.
De coördinator zal de volgende taken moeten kunnen uitvoeren
- gegevens verzamelen op het gebeid van gevaar, gezondheid en welzijn
- op basis van deze gegevens risico’s bepalen
- risico’s indelen in risico categorieën en prioriteiten bepalen
- rapporteren
Persoonlijke beschermingsmiddelen PBM’s
Persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM’s) zijn middelen om personen te beschermen
tegen schadelijke invloeden. Zoals gehoorbescherming, veiligheidshelmen en beschermende
kleding zoals een kogelwerend of steekwerend vest.
Eisen persoonlijke beschermingsmiddelen
Persoonlijke beschermingsmiddelen moeten aan de volgende eisen voldoen:
- bescherming bieden zonder dat de middelen andere risico’s veroorzaken
- geschikt zijn voor het gevaar waartegen het dient te beschermen
- passen bij de bestaande omstandigheden op de arbeidsplaats
- zo geconstrueerd zijn dat het de persoon goed beschermt
- indien nodig op maat kunnen worden gemaakt
- voorzien zijn van het CE-merk
- voorzien zijn van een duidelijke gebruiksaanwijzing
- voldoen aan de eisen uit het Warenwetbesluit
Voorschrijven PBM’s
Wanneer de resultaten van een risicoanalyse hiertoe aanleiding geven, zal de werkgever het
gebruik van PBM’s voorschrijven.
- Werkgever wordt verplicht te zorgen voor toezicht hierop.
- Er moet een duidelijk sanctiebeleid zijn.
- Werknemers zijn dan verplicht om, na een juiste voorlichting, de PBM’s te gebruiken.
3
, Controle op dragen PBM
De controle op het dragen van PBM’s richt zich op de volgende groepen mensen:
- beveiligingspersoneel
- medewerkers
- bezoekers
Bij overtreding door een medewerker, moet deze hierop worden (volgens instructie) worden
aangesproken en moet er een rapport worden gemaakt.
Bezoekers moeten vaak een instructiefilm bekijken en hierover vragen beatwoorden. Als de
vragen voldoende zijn beatwoord moet er een veiligheidsverklaring getekend worden.
Calamiteit
Een calamiteit is een onverwachte schadelijke gebeurtenis die ernstige schade tot gevolg kan
hebben.
Taken van de beveiligingsdienst
De taken van een beveiligingsdienst bij calamiteiten zijn erg afhankelijk van het soort bedrijf.
Bij een calamiteit zijn er drie taken die altijd moeten worden uitgevoerd:
1. alarmeren van interne en externe hulpdiensten
2. nemen of laten nemen van maatregelen
3. rapporteren
Ongewenst gedrag
Volgens de richtlijnen van de Arbowet zijn werknemers en werkgevers samen
verantwoordelijk voor een werkomgeving waarin iedereen zich prettig voelt. Deze wet geeft
de werkgever de verplichting personeel te beschermen tegen agressie en geweld en de
gevolgen daarvan. Werkgevers zijn ook verplicht om voorlichting te geven waarin duidelijk
wordt gemaakt welke maatregelen er zijn genomen om ongewenst gedrag tegen te gaan.
Agressie en geweld
Agressie en geweld betekenen dat iemand opzettelijk lichamelijk of geestelijk letsel wordt
aangedaan. Dat kan door iedereen gebeuren, zoals collega’s, leidinggevende of
opdrachtgevers etc.
Vormen van ongewenst gedrag
Op de werkplek komen verschillende vormen van ongewenst gedrag voor: agressie,
discriminatie, pesten seksuele intimidatie of geweld.
Verbaal en psychisch geweld komen het meest voor. Verbaal en psychisch geweld uiten zich
onder andere in gedrag als uitschelden, kleineren, roddelen, kwetsende opmerkingen
maken, treiteren, pesten of leugens vertellen over iemand. Ook lichamelijk geweld komt
voor, zowel het vernielen van eigendommen.
4
