SAMENVATTING PSYCHIATRIE
Semester 2 2018-2019
1 INTRODUCTIE
1.1 WAT IS PSYCHIATRIE?
Het Pinkhof Geneeskundig woordenboek definieert de term psychiatrie als volgt:
Psychiatrie is het geneeskundig specialisme dat zich bezig houdt met langdurige, blijvende en/of
ernstige psychische klachten en stoornissen en de diagnostiek, preventie en behandeling hiervan en
met de integratie van biologische, sociale en emotionele problemen.
Onderdelen van de psychiatrie:
• Psychopathologie
• Anamnese en onderzoek
• Diagnose en classificatie
• Gevolgen en behandeling
In de psychiatrie zijn zo goed als alle symptomen subjectief. Daarnaast is het in de psychiatrie vaak
onmogelijk om een kwantitatief waardeoordeel te geven over een bepaald symptoom. Daarom is het
belangrijk om psychiatrische ziektes nauwgezet te gaan omschrijven en volgens criteria vastleggen.
1.2 FEITEN EN CIJFERS
• ¼ mensen krijgt ooit te maken met een psychische stoornis
• 700 000 Vlamingen
• Duidelijk verband tussen psychische problemen en de socio-economische status
• Komen even vaak voor bij mannen als bij vrouwen maar nemen een andere vorm aan
o Vrouwen hebben bijna twee keer zoveel last van depressie en angst als mannen.
o Mannen hebben veel vaker last van psychische stoornissen die te maken hebben met
alcoholgebruik.
• België heeft één van de hoogste zelfmoordcijfers van Europa
• Jaarlijks plegen dubbel zoveel mannen als vrouwen zelfmoord
• Invloed op de omgeving van de patiënten. Als je je familie, vrienden, collega’s,
werkgevers… meetelt, komen er dus nog veel meer mensen mee in aanraking.
1.3 DEFINIËREN VAN AFWIJKEND GEDRAG
Psychiatrische stoornissen zijn het geheel van afwijkende emoties, gedachten of gedragspatronen
dat wordt gekenmerkt door onder andere een storing in het functioneren en (persoonlijk) lijden.
Afwijkend gedrag kan zich op verschillende vlakken vertonen:
• Sociaal afwijkend gedrag (homoseksualiteit, borderline)
• Foute perceptie van de realiteit (dingen zien die anderen niet zien, psychoses)
• Aanzienlijk emotioneel lijden (depressie, anorexia nervosa)
• Ongepast of contraproducties gedrag (anorexia nervosa, drank)
• Gevaarlijk gedrag (zelfbeschadiging)
1
, Een psychische stoornis is een syndroom, gekenmerkt door klinische significante symptomen op het
gebied van de cognitieve functies, de emotieregulatie of het gedrag van een persoon, dat een uiting
is van een disfunctie in de psychologische, biologische of ontwikkelingsprocessen die ten grondslag
liggen aan het psychisch functioneren. Psychische stoornissen gaan gewoonlijk gepaard met
significante lijdensdruk of beperkingen in het functioneren op sociaal of beroepsmatig gebied of bij
andere belangrijke bezigheden. Een reactie op een veelvoorkomende stressor of verlies (bijvoorbeeld
het overlijden van een dierbare, die te verwachten valt en cultureel wordt geaccepteerd) is geen
psychische stoornis. Sociaal deviant gedrag (politiek, religieus of seksueel bijvoorbeeld) en conflicten
die zich vooral afspelen tussen een individu en de maatschappij zijn geen psychische stoornissen
tenzij de deviantie of het conflict het gevolg is van het disfunctioneren van het individu, zoals in het
voorgaande wordt beschreven.
1.4 CLASSIFICATIESYSTEMEN
Twee internationale systemen die gebruikt worden om psychiatrische aandoeningen in kaart te
brengen volgens een classificatiesysteem.
• International Classification of Diseases (ICD-10) van de Wereldgezondheidsorganisatie
(WHO) alle aandoeningen
• Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM-5) van de American
Psychiatric Association enkel psychiatrische aandoeningen
o Vaak onderhevig aan veel kritiek van medici wereldwijd
1.5 VAN SYMPTOOM TOT SYNDROOM
We spreken over psychische symptomen als het gaat om afzonderlijke psychische klachten zoals
slapeloosheid, futloosheid, hallucinaties. Treden er een aantal symptomen op die verband houden
met elkaar, dan spreken we van een syndroom.
2 SCHIZOFRENIESPECTRUM EN ANDERE PSYCHOTISCHE STOORNISSEN
Mensen met schizofrenie hebben een gespleten persoonlijkheid Niet waar, deze mensen hebben
goede en slechte momenten maar GEEN 2 gezichten
Visuele hallucinaties zijn het meest voorkomende type hallucinaties bij mensen met schizorfrenie.
Niet waar
2.1 VOORNAAMSTE KENMERKEN VAN DE PSYCHOTISCHE STOORNISSEN
Wanen: ideëen die je hebt
o Voorbeeld: achtervolgingswanen, betrekkingswanen, grootheidswanen
Hallucinaties: dingen die voelt, ruikt en ziet die er niet zijn - sensoriële belevenis
o Levendig en helder
o Hebben veel kracht en maken veen indruk
Gedesorganiseerd denken/spreken
Ernstig gedesorganiseerde of abnormale psychomotoriek (waaronder katatonie: afname van
reactiviteit van de omgeving – in eigen wereld zitten)
Negatieve symptomen:
o Affectieve vervlakking: minder mimiek – geen affectie
o Initiatiefverlies (om bv. recht te staan, te douchen, …)
2.2 SCHIZOFRENIE
Classificatiecriteria DSM-5
2
Semester 2 2018-2019
1 INTRODUCTIE
1.1 WAT IS PSYCHIATRIE?
Het Pinkhof Geneeskundig woordenboek definieert de term psychiatrie als volgt:
Psychiatrie is het geneeskundig specialisme dat zich bezig houdt met langdurige, blijvende en/of
ernstige psychische klachten en stoornissen en de diagnostiek, preventie en behandeling hiervan en
met de integratie van biologische, sociale en emotionele problemen.
Onderdelen van de psychiatrie:
• Psychopathologie
• Anamnese en onderzoek
• Diagnose en classificatie
• Gevolgen en behandeling
In de psychiatrie zijn zo goed als alle symptomen subjectief. Daarnaast is het in de psychiatrie vaak
onmogelijk om een kwantitatief waardeoordeel te geven over een bepaald symptoom. Daarom is het
belangrijk om psychiatrische ziektes nauwgezet te gaan omschrijven en volgens criteria vastleggen.
1.2 FEITEN EN CIJFERS
• ¼ mensen krijgt ooit te maken met een psychische stoornis
• 700 000 Vlamingen
• Duidelijk verband tussen psychische problemen en de socio-economische status
• Komen even vaak voor bij mannen als bij vrouwen maar nemen een andere vorm aan
o Vrouwen hebben bijna twee keer zoveel last van depressie en angst als mannen.
o Mannen hebben veel vaker last van psychische stoornissen die te maken hebben met
alcoholgebruik.
• België heeft één van de hoogste zelfmoordcijfers van Europa
• Jaarlijks plegen dubbel zoveel mannen als vrouwen zelfmoord
• Invloed op de omgeving van de patiënten. Als je je familie, vrienden, collega’s,
werkgevers… meetelt, komen er dus nog veel meer mensen mee in aanraking.
1.3 DEFINIËREN VAN AFWIJKEND GEDRAG
Psychiatrische stoornissen zijn het geheel van afwijkende emoties, gedachten of gedragspatronen
dat wordt gekenmerkt door onder andere een storing in het functioneren en (persoonlijk) lijden.
Afwijkend gedrag kan zich op verschillende vlakken vertonen:
• Sociaal afwijkend gedrag (homoseksualiteit, borderline)
• Foute perceptie van de realiteit (dingen zien die anderen niet zien, psychoses)
• Aanzienlijk emotioneel lijden (depressie, anorexia nervosa)
• Ongepast of contraproducties gedrag (anorexia nervosa, drank)
• Gevaarlijk gedrag (zelfbeschadiging)
1
, Een psychische stoornis is een syndroom, gekenmerkt door klinische significante symptomen op het
gebied van de cognitieve functies, de emotieregulatie of het gedrag van een persoon, dat een uiting
is van een disfunctie in de psychologische, biologische of ontwikkelingsprocessen die ten grondslag
liggen aan het psychisch functioneren. Psychische stoornissen gaan gewoonlijk gepaard met
significante lijdensdruk of beperkingen in het functioneren op sociaal of beroepsmatig gebied of bij
andere belangrijke bezigheden. Een reactie op een veelvoorkomende stressor of verlies (bijvoorbeeld
het overlijden van een dierbare, die te verwachten valt en cultureel wordt geaccepteerd) is geen
psychische stoornis. Sociaal deviant gedrag (politiek, religieus of seksueel bijvoorbeeld) en conflicten
die zich vooral afspelen tussen een individu en de maatschappij zijn geen psychische stoornissen
tenzij de deviantie of het conflict het gevolg is van het disfunctioneren van het individu, zoals in het
voorgaande wordt beschreven.
1.4 CLASSIFICATIESYSTEMEN
Twee internationale systemen die gebruikt worden om psychiatrische aandoeningen in kaart te
brengen volgens een classificatiesysteem.
• International Classification of Diseases (ICD-10) van de Wereldgezondheidsorganisatie
(WHO) alle aandoeningen
• Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM-5) van de American
Psychiatric Association enkel psychiatrische aandoeningen
o Vaak onderhevig aan veel kritiek van medici wereldwijd
1.5 VAN SYMPTOOM TOT SYNDROOM
We spreken over psychische symptomen als het gaat om afzonderlijke psychische klachten zoals
slapeloosheid, futloosheid, hallucinaties. Treden er een aantal symptomen op die verband houden
met elkaar, dan spreken we van een syndroom.
2 SCHIZOFRENIESPECTRUM EN ANDERE PSYCHOTISCHE STOORNISSEN
Mensen met schizofrenie hebben een gespleten persoonlijkheid Niet waar, deze mensen hebben
goede en slechte momenten maar GEEN 2 gezichten
Visuele hallucinaties zijn het meest voorkomende type hallucinaties bij mensen met schizorfrenie.
Niet waar
2.1 VOORNAAMSTE KENMERKEN VAN DE PSYCHOTISCHE STOORNISSEN
Wanen: ideëen die je hebt
o Voorbeeld: achtervolgingswanen, betrekkingswanen, grootheidswanen
Hallucinaties: dingen die voelt, ruikt en ziet die er niet zijn - sensoriële belevenis
o Levendig en helder
o Hebben veel kracht en maken veen indruk
Gedesorganiseerd denken/spreken
Ernstig gedesorganiseerde of abnormale psychomotoriek (waaronder katatonie: afname van
reactiviteit van de omgeving – in eigen wereld zitten)
Negatieve symptomen:
o Affectieve vervlakking: minder mimiek – geen affectie
o Initiatiefverlies (om bv. recht te staan, te douchen, …)
2.2 SCHIZOFRENIE
Classificatiecriteria DSM-5
2
