Samenvatting lichaam en mond 1: hormonaal stelsel

________________________________________Hormonaal stelsel:

algemene werking van hormonen:
1.​ Inleiding:
​ → zijn chemische boodschapperstoffen die aan het bloed worden afgegeven
​ → hebben een langer effect dan effect dat zenuwstelsel geeft
​ ​ ⤷ staan in nauw contact met elkaar
​ ​ ⤷ ondersteunen elkaar in totstandkoming van gewenste effecten
​ → na productie afgegeven aan bloed
​ ​ ⇒ interne secretie (aan inwendig milieu)
​ → geproduceerd door:
●​ endocriene cellen
​ ⤷ gespecialiseerde kliercellen
​ ⤷ houden zich bezig met productie van bepaald hormoon
​ ⤷ meestal gestructureerd tot hormoonklier
​ ⇒ nl. een endocriene klier
​ ⤷ sommige endocriene klieren produceren meer dan 1 soort hormoon
●​ neurosecretoire cellen
​ ⤷ gespecialiseerde zenuwcellen
​ ⤷ staat in contact met zenuwstelsel
​ ⤷ geven bepaalde hormonen aan bloed af
●​ gewone lichaamsstoffen
​ ⤷ hebben eerder alleen plaatselijk effect op omliggende cellen
​ → bepaald hormoon heeft 1 bepaald effect
​ ​ ⤷ alleen invloed op cellen die voor dat specifiek hormoon gevoelig zijn
​ ​ ⇒ doelwitcellen
​ ​ ⤷ sommige doelwitcellen ook onderdeel van orgaan
​ ​ ⇒ doelwitorgaan

2.​ Twee groepen hormonen:
​ → indeling obv structuur en effect op doelwitcellen
○​ steroïdhormonen
​ → vetachtige stof
​ → voorbeeld: geslachtshormonen, bijnierschorshormonen
​ → werking:
⤷ dringt doelwitcel binnen
⤷ bindt zich aan receptoreiwit in cytoplasma
​ ⇒ vormt zo hormoon receptorcomplex
⤷ complex dringt door tot celkern
⤷ complex bindt daar op bepaalde plaats van het DNA
⤷ geeft zo signaal aan DNA
​ ⤷ signaal kan opstarten of afremmen van bepaalde eiwitten zijn




1

, ○​ eiwithormonen
​ → 2 typen:
-​ enkele eiwithormonen
⤷ klein
⤷ bestaan uit enkele aminozuren
⤷ voorbeeld: adrenaline, schildklierhormoon
-​ peptidehormonen
⤷ groter
⤷ langere ketens aminozuren nl. peptideketens
⤷ voorbeeld: insuline, groeihormoon
​ → werking:
⤷ kunnen celmembraan niet zomaar binnen
⤷ passeert langs celmembraan
⤷ binden zich met passende receptor in celmembraan
⤷ na binding reageert cel (wordt groter of kleiner)
⤷ gevolg: meer of minder enzym afgifte


3.​ Regelkringen:
​ → lever breekt constant ‘oude’ hormonen af
​ ​ ⤷ houdt geen rekening met overblijvende hormonen
​ → hormoonregulatie gereguleerd adhv regelkring
​ → elke hormoonklier en geproduceerde hormoon hebben eigen regelkring
​ → negatieve terugkoppeling in regelkring:
​ ​ ⤷ bij stijgend effect hormoon, remt productie
​ ​ bij remming effect hormoon, stijgt productie
​ → ingewikkeld verlopen
​ → hormoon eigen hormoonspiegel
​ ​ ⤷ concentratie per hormoon voor eigen kenmerkend niveau




2

,werking: steroïdhormonen




werking eiwithormonen:




3

, Hypofyse:
1.​ Hypothalamus-hypofyse systeem:
​ → gevormd door 2 organen
●​ hypothalamus
​ ⤷ onderdeel van tussenhersenen
​ ⤷ bestaat uit zenuwvezels
​ ⤷ vezels eindigen deels in hypofyse
●​ hypofyse
​ ⤷ kleine hormoonklier met ​
​ ⤷ dunne verbinding die aan onderkant hypothalamus hangt
⇒ hypofysesteel
⤷ bestaat uit deels endocrien weefsel en deels zenuwweefsel
⤷ ook centrale klier genoemd
⤷ stuurt veel andere hormoonklieren in lichaam
​ → hypofyse staat onder controle van hypothalamus
​ → belangrijke anatomische relatie tussen hormoon- en zenuwstelsel
​ → hypofyse bestaat uit 2 delen
-​ neurohypofyse​ ⇒ bestaat uit zenuwweefsel
-​ adenohypofyse​ ⇒ bestaat uit endocrien weefsel




2.​ Neurohypofyse:
​ → vanuit hypothalamus lopen zenuwvezels naar neurohypofyse
​ → via zenuwvezels lopen 2 eiwithormonen naar neurohypofyse
​ → slaat hormonen op en geeft ze aan het bloed
​ ​ ⇒ neurosecretie
​ → functioneert als doorgeefluik (niet als producent)
​ → de 2 hormonen
-​ antidiuretisch hormoon
-​ oxytocine
​ → hormonen worden gemaakt door hypothalamus
​ ​ ⤷ worden dan tijdelijk opgeslagen in neurohypofyse



4