Samenvatting Praktisch goederenrecht - Praktisch Goederenrecht

Plaats van het goederenrecht binnen het Nederlandse rechtssysteem
Het goederenrecht is een onderdeel van het vermogensrecht, dat zich richt op de
juridische zeggenschap over goederen. Het omvat regels over eigendom, bezit,
overdracht en beperkte rechten zoals pand en hypotheek.
Basisbegrippen van het goederenrecht
1. Goederen: Alle zaken en vermogensrechten (art. 3:1 BW).
2. Zaken: Stoffelijke objecten die voor menselijke beheersing vatbaar zijn
(art. 3:2 BW).
3. Vermogensrechten: Rechten met een vermogenswaarde, zoals
vorderingen (art. 3:6 BW).
Verschil tussen absolute en relatieve rechten
 Absolute rechten: Rechten die een persoon op een goed kan hebben en
die tegenover iedereen kunnen worden ingeroepen, zoals
eigendomsrechten.
 Relatieve rechten: Rechten die slechts tegenover een bepaalde persoon
werken, zoals vorderingsrechten.
Verkrijging en verlies van eigendom
Eigendom kan worden verkregen door:
 Algemene titel: Erfopvolging, boedelmenging, fusie (art. 3:80 lid 2 BW).
 Bijzondere titel: Overdracht, verjaring, onteigening (art. 3:80 lid 3 BW).
Verschillende vormen van bezit en houderschap
 Bezitsvormen: Onmiddellijk bezit (zelf bezitten) en middellijk bezit (via
een ander bezitten) (art. 3:107 BW).
 Houderschap: Het houden van een goed voor een ander (art. 3:108 BW).
Verkrijging van goederen onder algemene en bijzondere titel
 Algemene titel: Opvolging in een geheel vermogen of een evenredig deel
daarvan, zoals bij erfopvolging of fusie.
 Bijzondere titel: Verkrijging van specifieke goederen, zoals bij koop of
schenking.
Vereisten voor een rechtsgeldige overdracht
Voor een rechtsgeldige overdracht zijn drie vereisten:
1. Geldige titel: Een juridische basis zoals een koopovereenkomst (art. 3:84
BW).
2. Levering: De feitelijke overdracht van het goed.
3. Beschikkingsbevoegdheid: De vervreemder moet bevoegd zijn om het
goed over te dragen.

,Handelingsbekwaamheid en beschikkingsonbevoegdheid
 Handelingsbekwaamheid: De bevoegdheid om zelfstandig
rechtshandelingen te verrichten (art. 3:32 BW).
 Beschikkingsonbevoegdheid: De ongeschiktheid om over een goed te
beschikken, bijvoorbeeld door faillissement.
Derdenbescherming
Een verkrijger kan zich beroepen op derdenbescherming als hij te goeder trouw is
en de overdracht anders dan om niet heeft plaatsgevonden, zelfs als de
vervreemder beschikkingsonbevoegd was (art. 3:86 BW).
Bevoegdheden en verplichtingen van pandhouder/gever en
hypotheekhouder/gever
 Pandhouder: Heeft het recht om het verpande goed te verkopen als de
schuldenaar niet aan zijn verplichtingen voldoet.
 Hypotheekhouder: Heeft een zekerheidsrecht op een onroerende zaak en
kan deze verkopen bij wanbetaling.

, Goederenrecht Hf 1 t/m Hf 9
Hf 1 Basisbegrippen van het goederenrecht
Rechtsrelatie: Tussen persoon en goed.
3:1 BW: Twee soorten goederen:
Zaken (3:2): Voor de menselijke beheersing vatbare stoffelijke objecten.
o Als je het kunt oppakken en er macht of controle over kunt
uitoefenen.
o Stoffelijk object: Voorwerpen uit bepaald materiaal of stof.
o Dieren zijn geen zaken (3:2a lid 1 en 2), maar regels voor zaken zijn
wel van toepassing.
Vermogensrechten (3:6): Rechten met bepaalde waarde die in geld uit te
drukken is. Drie categorieën:
o Overdraagbare rechten: Kunnen zelfstandig of samen met andere
rechten worden overgedragen.
o Stoffelijk voordeel verschaffende rechten: Bieden stoffelijk/materieel
voordeel aan de rechthebbende.
o Rechten verkregen in ruil voor stoffelijk voordeel: Verworven door
het verstrekken of beloven van stoffelijk/materieel voordeel.
Onroerende zaken (3:3 lid 1): Zaken die niet verplaatsbaar zijn. Soorten:
 De grond.
 Delfstoffen die nog niet zijn gewonnen.
 Beplanting die met de grond is verenigd.
 Gebouwen die duurzaam met de grond zijn verenigd.
 Werken die duurzaam met de grond zijn verenigd (bijv. kunst, stellage).
Portacabin-arrest:
 Tijdelijke kantoorruimte in container: roerende of onroerende zaak?
 Container had gas-, water- en elektriciteitsaansluiting, met riolering.
 Hoge Raad oordeelde dat de container duurzaam met de grond is
verbonden en dus een onroerende zaak is (3:3).
Roerende zaken (3:3 lid 2): Zaken die verplaatsbaar zijn.
Hoofdzaken en bestanddelen (3:4):
 Bestanddeel: Zaak die volgens verkeersopvatting deel uitmaakt van een
andere zaak (hoofdzaak).
o Een zaak die zodanig met een andere zaak is verbonden, dat deze
niet zomaar (zonder schade) van die andere zaak is los te maken.
Registergoederen (3:10): Goederen waarvan de overdracht of vestiging in de
daartoe bestemde openbare registers (3:16) moet worden ingeschreven.
 Goederen zijn zowel zaken als vermogensrechten.
 Zaken onderverdeeld in roerende en onroerende; onroerend altijd
registergoed.
 Sommige roerende zaken wel: vliegtuigen en schepen.