Fysiologie van het urinaire stelsel
Inleiding
Functie urinaire stelsel
• Behoud v homeostase ih lichaam
o Bloed filteren -> afvoer metabole afvalstoffen & reabsorptie nuttige stoffen
o Regeling V & samenstelling lichaamsvocht
▪ Bv afvoer overtollige elektrolyten & water
o Regeling zuur-base balans bloed
▪ Afvoer v H+ & HCO₃‾ via urine bij te hoge conc
o Regeling bloeddruk
▪ Te laag: vrijstelling renine (enzyme)
Onderdelen urinaire stelsel
Nieren
Bouw van de nieren
• Retroperitoneaal
o Achter pariëtale blad v peritoneum = buikvlies
• Meesten: boonvormig
o Koe: veel lobjes
• Omgeven door perirenaal vet
o Bescherming druk omringende weefsels
• Kapsel: vezelig BW
• Nierpoort = hilus
o Instulping midden
o In- & uitgang: bvn, lymfevaten, zenuwen & ureter
• Nierschors – niermerg (pyramiden – nierkelken) – nierbekken
o Nierbekken = renale pelvis
▪ Thv hilus -> trechtervormig gebied
▪ Urine opvangen (aangemaakt door nefronen in nierschors & -merg)
▪ Afvoer urine via ureter -> blaas
▪ Afgelijnd met overgangsepitheel (waterdicht, uittrekbaar)
o Nierschors = renale cortex
▪ Buitenste deel
o Niermerg = renale medulla
▪ Binnenste deel rond nierbekken
o Pyramiden
▪ Bij sommige dieren
▪ Honden, katten, paarden: niermerg 1 pyramide vormen
▪ Structuur verschillende
▪ Geprod urine -> nierkelken
o Nierkelken = calyces
▪ Trechtervormig
▪ Urine -> nierbekken
, Bouw van een nefron
• In nierschors & -merg: miljoenen
• Filtratie bloed & prod urine
• Nefron = nierlichaampje + nierbuis
o Stukje schors & merg
o Functionele eenheid
• Nierlichaampje = glomerulus + kapsel v Bowman
o In nierschors, bolvormige structuur
o Filtratie -> voor-urine (EW-vrije oplossing)
▪ Water & opgeloste stoffen dmv bloeddruk capillaire
-> Bowman persen
o Glomerulaire capillairen = netwerk kleine bv
o Afferente arteriole
▪ Bloed nr glomerulus
o Efferente arteriole
▪ Wegvoeren
▪ Verschil vene want gn O2-uitwisseling
• Nefron
o Nierlichaampje
▪ Glomerulus
• Glomerulaire capillairen
• Kluwen vanboven
▪ Kapsel van Bowman
• Komvormig kapsel met dubbele wand, rond glomerulus
• Vocht opvangen
o Nierbuis -> aanpassen vloeistof/voor-urine
▪ Proximale tubulus contortus
▪ Lis v Henle
▪ Distale tubulus contortus
o Verzamelbuis
▪ Uitmonding elk nefron
▪ Begin verzamelsysteem urine
▪ Afvoeren door niermerg -> nierkelken -> nierbekken -> ureter
Bloedtoevoer naar nieren
• Arteria renalis
o Aftakking aorta
o Binnenkomen bloed nier
o Via hilus
o Vertakken kleinere arteriën & arteriolen -> vertakken:
• Afferente glomerulaire arteriolen
• Glomerulaire capillairen
o In nierlichaampje
o Filteren bloed -> voorurine
o Bloed nt in 1x gefilterd
• Efferente glomerulaire arteriolen
o Vertakken in netwerk capillairen -> nierbuisje omringen
Inleiding
Functie urinaire stelsel
• Behoud v homeostase ih lichaam
o Bloed filteren -> afvoer metabole afvalstoffen & reabsorptie nuttige stoffen
o Regeling V & samenstelling lichaamsvocht
▪ Bv afvoer overtollige elektrolyten & water
o Regeling zuur-base balans bloed
▪ Afvoer v H+ & HCO₃‾ via urine bij te hoge conc
o Regeling bloeddruk
▪ Te laag: vrijstelling renine (enzyme)
Onderdelen urinaire stelsel
Nieren
Bouw van de nieren
• Retroperitoneaal
o Achter pariëtale blad v peritoneum = buikvlies
• Meesten: boonvormig
o Koe: veel lobjes
• Omgeven door perirenaal vet
o Bescherming druk omringende weefsels
• Kapsel: vezelig BW
• Nierpoort = hilus
o Instulping midden
o In- & uitgang: bvn, lymfevaten, zenuwen & ureter
• Nierschors – niermerg (pyramiden – nierkelken) – nierbekken
o Nierbekken = renale pelvis
▪ Thv hilus -> trechtervormig gebied
▪ Urine opvangen (aangemaakt door nefronen in nierschors & -merg)
▪ Afvoer urine via ureter -> blaas
▪ Afgelijnd met overgangsepitheel (waterdicht, uittrekbaar)
o Nierschors = renale cortex
▪ Buitenste deel
o Niermerg = renale medulla
▪ Binnenste deel rond nierbekken
o Pyramiden
▪ Bij sommige dieren
▪ Honden, katten, paarden: niermerg 1 pyramide vormen
▪ Structuur verschillende
▪ Geprod urine -> nierkelken
o Nierkelken = calyces
▪ Trechtervormig
▪ Urine -> nierbekken
, Bouw van een nefron
• In nierschors & -merg: miljoenen
• Filtratie bloed & prod urine
• Nefron = nierlichaampje + nierbuis
o Stukje schors & merg
o Functionele eenheid
• Nierlichaampje = glomerulus + kapsel v Bowman
o In nierschors, bolvormige structuur
o Filtratie -> voor-urine (EW-vrije oplossing)
▪ Water & opgeloste stoffen dmv bloeddruk capillaire
-> Bowman persen
o Glomerulaire capillairen = netwerk kleine bv
o Afferente arteriole
▪ Bloed nr glomerulus
o Efferente arteriole
▪ Wegvoeren
▪ Verschil vene want gn O2-uitwisseling
• Nefron
o Nierlichaampje
▪ Glomerulus
• Glomerulaire capillairen
• Kluwen vanboven
▪ Kapsel van Bowman
• Komvormig kapsel met dubbele wand, rond glomerulus
• Vocht opvangen
o Nierbuis -> aanpassen vloeistof/voor-urine
▪ Proximale tubulus contortus
▪ Lis v Henle
▪ Distale tubulus contortus
o Verzamelbuis
▪ Uitmonding elk nefron
▪ Begin verzamelsysteem urine
▪ Afvoeren door niermerg -> nierkelken -> nierbekken -> ureter
Bloedtoevoer naar nieren
• Arteria renalis
o Aftakking aorta
o Binnenkomen bloed nier
o Via hilus
o Vertakken kleinere arteriën & arteriolen -> vertakken:
• Afferente glomerulaire arteriolen
• Glomerulaire capillairen
o In nierlichaampje
o Filteren bloed -> voorurine
o Bloed nt in 1x gefilterd
• Efferente glomerulaire arteriolen
o Vertakken in netwerk capillairen -> nierbuisje omringen
