Reanimatie en EHBO – Marc Coppens:
Onderdeel 1: BLS & AED
Chain of survival = reanimatieketen:
Altijd eerst denken aan eigen veiligheid als we een slachtoffer willen benaderen/helpen!
Bijvoorbeeld: verkeersongeval, CO in de badkamer uit boiler.
1. Vroegtijdig herkennen om hartstilstand te vermijden.
Vroegtijdig herkennen van pijn op de borst van cardiale oorsprong! We moeten 112
bellen. In de overgrote meerderheid (75%) zijn er alarmsymptomen (angor, dyspnoe,
syncope, nausea/vomiting en andere) die aanwijzen dat iemand een hartstilstand
gaat doen. Meestal zo’n 60 minuten ervoor. starten
·
van alarmsignalen
Bij oudere mensen (65+) zien we dat het vaak een cardiale oorzaak is die aanleiding
zal geven tot hartstilstand, in tegenstelling tot de jongere populatie (maar ook al
dominant aanwezig vanaf 35jaar). Bij een kind is dit vaak een respiratoire oorzaak
(longontsteking, verdrinking 35%) of aangeboren afwijkingen ter hoogte van het hart
(43% cardiale oorzaak)! Bij de jongvolwassenen zien we vaak een overdosis (39%) en
trauma als oorzaak van hartstilstand.
2. Vroegtijdig reanimeren om tijd te winnen tot wanneer we beschikken over AED.
Hartmassage eventueel afgewisseld met beademing. We doen dit bij een
bewusteloos (niet reageren) iemand met abnormale*of geen ademhaling
(= hartstilstand). Iemand met een *agonale ademhaling gaat trager en moeilijker
ademen. Korte periode van stuiptrekkingen is mogelijk bij het ontstaan van een
circulatiestilstand.
Als men met twee ter plaatse is, gaat 1 persoon zo snel mogelijk de hulpdiensten
bellen (112), ze gaan ons doorheen het reanimatieprotocol leiden. De tweede
persoon, die niet reanimeert, zoekt een AED!
Als men alleen is, bellen we onmiddellijk 112 en zetten we het op speaker om de
reanimatie zo snel mogelijk te starten. Als we geen telefoon bij hebben, laten we het
slachtoffer even achter en komen we zo snel mogelijk terug om CPR te starten.
Men ziet dat heel wat leken opgeleid zijn voor CPR. De overleving is hierdoor (CPR
alvorens hulpdiensten ter plaatse zijn) hoger!
, Procedure:
1. Controle bewustzijn: Luid aanspreken en schudden aan schouders. Reageert het
bewusteloo
slachtoffer, dan is ze bij bewustzijn. Bij vaststellen van bewusteloos slachtoffer, gaan we de
luchtweg openen.
~
2. Openen luchtwegen: Hoofd achterwaarts kantelen (met 1 hand op voorhoofd) en kinlift
(twee vinger onder put kin). Hierdoor gaan we ervoor zorgen dat er geen obstructie van de
luchtweg is door de tong. Alternatief: jaw thrust.
& Widon tellen
v
3. Controle ademhaling: 10 seconden luisteren, kijken en voelen.
- Kijken of de borstkas/thorax op en neer gaat.
- Voelen naar luchtstroom/luchtverplaatsing op onze kaak.
- Luisteren naar ademgeluiden uit neus en mond, quasi geruisloos.
Abnormale ademhaling = moeilijke, zware, luidruchtige of “gaspende” ademhaling.
Dit moeten we herkennen als een teken van hartstilstand! Het komt kortstondig op
na het stoppen van het hart in ongeveer 40% van de gevallen.
4. Bel 112! updiensten bellen
↳ bij
N
of
namale ademhaling
5. Iemand sturen om AED en starten met CPR: start zo snel mogelijk!
Soms zijn er ook patiënten die aangeven niet gereanimeerd te willen worden via een kaartje.
Juiste plaats voor handmassage:
Met handhiel midden borstkas en onderste helft borstbeen + andere hand erboven
op (in elkaar gekruisd). We drukken loodrecht het borstbeen in over een afstand van
5-6cm. Zo kunnen we een bloedstroom genereren naar het hart en de longen.
Het tempo bedraagt 100 tot 120 slagen per minuut.
Als men te snel hartmassages gaat geven, dan gaat de diepte afnemen en resulteert
dit in een lagere overlevingskans. Het beste is om af te wisselen om de twee minuten
met een ander persoon, want CPR is vermoeiend.
De borstkas moeten we volledig laten terugveren en niet ingedrukt houden (of op
steunen) tussen twee compressies! Dit zou een hogere intrathoracale druk, een
lagere doorbloeding van het hart en een lager hartdebiet geven.
, Aandachtspunten:
1. Het is zeer belangrijk om een stevige ondergrond te voorzien, indien mogelijk! We halen
geen patiënten uit het bed in het ziekenhuis, we gebruiken de reanimatie stand. Bij het
uitvoeren van hartmassages. In een tandartspraktijk, plaatsen we een stoel onder de
horizontale steun van de tandartsstoel.
ð Alternatieve posities om hartmassage toe te dienen:
- Schrijlings over slachtoffer met twee redders is even goed als klassieke
posities van twee redders.
- 1 redder over het hoofd, maar vaak te laag op de thorax (gevaarlijk!).
Voorwaarden voor deze alternatieve posities zijn: slechts 1 redder aanwezig, te
kleine ruimte en slachtoffer kan niet verplaatst worden.
2. Indien de eerste beademing niet lukt, controleren we de mond (luchtwegobstructie) en
ook de head tilt/chin lift. Het inblazen mag slechts 1 seconde duren en de hoeveelheid lucht
hangt af van het moment waarop de borstkas normaal omhooggaat. Indien afkeer, voeren
we hartmassages uit.
3. Bystander CPR doet de overleving stijgen (x 4,5) en resulteert in een betere
levenskwaliteit (ziekenhuisontslag x 3). Vele omstaanders wensen geen mond op mond te
doen, zij kunnen dan gewoon chest compression only CPR uitvoeren.
Verschil tussen een spontane ademhaling en mechanische ventilatie:
Spontane ademhaling Mechanische ventilatie
Inspiratie Actief Passief
Spieractiviteit Externe kracht (ballon, ventilator)
Negatieve druk in thorax Positieve druk
Expiratie Passief/actief Passief
Recoil van de thoraxwand Recoil van de thoraxwand
Positieve druk in thorax Positieve druk in thorax
Drie-fasisch tijdsafhankelijk concept van hartstilstand tijdens VF:
1ste fase = elektrische fase: Neemt plaats de eerste 5 minuten na hartstilstand. Het is
belangrijk om zo vlug mogelijk te defibrilleren (belang AED).
Onderdeel 1: BLS & AED
Chain of survival = reanimatieketen:
Altijd eerst denken aan eigen veiligheid als we een slachtoffer willen benaderen/helpen!
Bijvoorbeeld: verkeersongeval, CO in de badkamer uit boiler.
1. Vroegtijdig herkennen om hartstilstand te vermijden.
Vroegtijdig herkennen van pijn op de borst van cardiale oorsprong! We moeten 112
bellen. In de overgrote meerderheid (75%) zijn er alarmsymptomen (angor, dyspnoe,
syncope, nausea/vomiting en andere) die aanwijzen dat iemand een hartstilstand
gaat doen. Meestal zo’n 60 minuten ervoor. starten
·
van alarmsignalen
Bij oudere mensen (65+) zien we dat het vaak een cardiale oorzaak is die aanleiding
zal geven tot hartstilstand, in tegenstelling tot de jongere populatie (maar ook al
dominant aanwezig vanaf 35jaar). Bij een kind is dit vaak een respiratoire oorzaak
(longontsteking, verdrinking 35%) of aangeboren afwijkingen ter hoogte van het hart
(43% cardiale oorzaak)! Bij de jongvolwassenen zien we vaak een overdosis (39%) en
trauma als oorzaak van hartstilstand.
2. Vroegtijdig reanimeren om tijd te winnen tot wanneer we beschikken over AED.
Hartmassage eventueel afgewisseld met beademing. We doen dit bij een
bewusteloos (niet reageren) iemand met abnormale*of geen ademhaling
(= hartstilstand). Iemand met een *agonale ademhaling gaat trager en moeilijker
ademen. Korte periode van stuiptrekkingen is mogelijk bij het ontstaan van een
circulatiestilstand.
Als men met twee ter plaatse is, gaat 1 persoon zo snel mogelijk de hulpdiensten
bellen (112), ze gaan ons doorheen het reanimatieprotocol leiden. De tweede
persoon, die niet reanimeert, zoekt een AED!
Als men alleen is, bellen we onmiddellijk 112 en zetten we het op speaker om de
reanimatie zo snel mogelijk te starten. Als we geen telefoon bij hebben, laten we het
slachtoffer even achter en komen we zo snel mogelijk terug om CPR te starten.
Men ziet dat heel wat leken opgeleid zijn voor CPR. De overleving is hierdoor (CPR
alvorens hulpdiensten ter plaatse zijn) hoger!
, Procedure:
1. Controle bewustzijn: Luid aanspreken en schudden aan schouders. Reageert het
bewusteloo
slachtoffer, dan is ze bij bewustzijn. Bij vaststellen van bewusteloos slachtoffer, gaan we de
luchtweg openen.
~
2. Openen luchtwegen: Hoofd achterwaarts kantelen (met 1 hand op voorhoofd) en kinlift
(twee vinger onder put kin). Hierdoor gaan we ervoor zorgen dat er geen obstructie van de
luchtweg is door de tong. Alternatief: jaw thrust.
& Widon tellen
v
3. Controle ademhaling: 10 seconden luisteren, kijken en voelen.
- Kijken of de borstkas/thorax op en neer gaat.
- Voelen naar luchtstroom/luchtverplaatsing op onze kaak.
- Luisteren naar ademgeluiden uit neus en mond, quasi geruisloos.
Abnormale ademhaling = moeilijke, zware, luidruchtige of “gaspende” ademhaling.
Dit moeten we herkennen als een teken van hartstilstand! Het komt kortstondig op
na het stoppen van het hart in ongeveer 40% van de gevallen.
4. Bel 112! updiensten bellen
↳ bij
N
of
namale ademhaling
5. Iemand sturen om AED en starten met CPR: start zo snel mogelijk!
Soms zijn er ook patiënten die aangeven niet gereanimeerd te willen worden via een kaartje.
Juiste plaats voor handmassage:
Met handhiel midden borstkas en onderste helft borstbeen + andere hand erboven
op (in elkaar gekruisd). We drukken loodrecht het borstbeen in over een afstand van
5-6cm. Zo kunnen we een bloedstroom genereren naar het hart en de longen.
Het tempo bedraagt 100 tot 120 slagen per minuut.
Als men te snel hartmassages gaat geven, dan gaat de diepte afnemen en resulteert
dit in een lagere overlevingskans. Het beste is om af te wisselen om de twee minuten
met een ander persoon, want CPR is vermoeiend.
De borstkas moeten we volledig laten terugveren en niet ingedrukt houden (of op
steunen) tussen twee compressies! Dit zou een hogere intrathoracale druk, een
lagere doorbloeding van het hart en een lager hartdebiet geven.
, Aandachtspunten:
1. Het is zeer belangrijk om een stevige ondergrond te voorzien, indien mogelijk! We halen
geen patiënten uit het bed in het ziekenhuis, we gebruiken de reanimatie stand. Bij het
uitvoeren van hartmassages. In een tandartspraktijk, plaatsen we een stoel onder de
horizontale steun van de tandartsstoel.
ð Alternatieve posities om hartmassage toe te dienen:
- Schrijlings over slachtoffer met twee redders is even goed als klassieke
posities van twee redders.
- 1 redder over het hoofd, maar vaak te laag op de thorax (gevaarlijk!).
Voorwaarden voor deze alternatieve posities zijn: slechts 1 redder aanwezig, te
kleine ruimte en slachtoffer kan niet verplaatst worden.
2. Indien de eerste beademing niet lukt, controleren we de mond (luchtwegobstructie) en
ook de head tilt/chin lift. Het inblazen mag slechts 1 seconde duren en de hoeveelheid lucht
hangt af van het moment waarop de borstkas normaal omhooggaat. Indien afkeer, voeren
we hartmassages uit.
3. Bystander CPR doet de overleving stijgen (x 4,5) en resulteert in een betere
levenskwaliteit (ziekenhuisontslag x 3). Vele omstaanders wensen geen mond op mond te
doen, zij kunnen dan gewoon chest compression only CPR uitvoeren.
Verschil tussen een spontane ademhaling en mechanische ventilatie:
Spontane ademhaling Mechanische ventilatie
Inspiratie Actief Passief
Spieractiviteit Externe kracht (ballon, ventilator)
Negatieve druk in thorax Positieve druk
Expiratie Passief/actief Passief
Recoil van de thoraxwand Recoil van de thoraxwand
Positieve druk in thorax Positieve druk in thorax
Drie-fasisch tijdsafhankelijk concept van hartstilstand tijdens VF:
1ste fase = elektrische fase: Neemt plaats de eerste 5 minuten na hartstilstand. Het is
belangrijk om zo vlug mogelijk te defibrilleren (belang AED).
