Samenvatting Internationaal Publiekrecht

Internationaal publiekrecht

Hoofdstuk 1. Inleiding

Afdeling 1. Wat is internationaal publiekrecht

Normen

- Recht van samenleving (coëxistentie)
o Staten die afspraken maken voor vreedzaam samenleven (co-existentie)
- Recht van samenwerking
o Internationale organisaties
o Verdragen die hiervoor instaan
- Invloed op interne rechtsorde
o Sijpelt binnen in nationale rechtsordes

Processen

- Ontwikkeling van het recht
- Verwerkenlijking van het recht
- Palestina
o Schoolvoorbeeld niet-naleving
o In de tijd, evolueert Palestina naar een onafhankelijke staat
 Waarnemend lid van VN
 Advies IGH
 Onrechtmatigheid bezetting: verwijst niet meer naar
‘Palestijnse gebieden’, maar Palestina

Discours

- Taal (in beweging)
o Gemeenschappelijk ð communicatie
 Harmoniserende functie: voor co-existentie is een
gemeenschappelijke taal nodig
o Kwalificaties: een benoeming van de realiteit
 Disruptief: benoemingen kunnen de ene visie meer benadrukken
 Bv. terrorist: heel zware connotatie  bevrijdingsstrijders
o Waarden
 De benoeming van zaken is verbonden aan bepaalde waarden
- Argumentatie

Techniek

- Creatie en argumentatie
- Geen boogschieten maar biljartspel
o Kent geen uitvoerende macht, dus de biljarden zijn de politieke
machtsverhoudingen die steeds in aan andere richting bewegen
- Gericht op de toekomst
o Naar verleden kijken
o Maar bedoeld om toekomstige dingen te beïnvloeden
- Bevordering van gewenste uitkomsten, uitbouw van alternatieven

Afdeling 2. Het vak

Doelstellingen

- Kritische analyse actualiteit
- Kennis voor rechtspraktijk
- Legal art & craft

,A. Het verhaal

Internationaal Zeerechttribunaal

Advies over klimaatsverandering en de oceanen (2023-2024)

B. Achtergrond

1982: Zeerechtverdrag

1994: Kaderconventie Klimaatverandering

2021: Kleine eilandstaten creëren COSIS

2022: Verzoek Zeerechttribunaal tot consultatief advies




Hoofdstuk 2. Bronnen van internationaal recht

,Afdeling 1. Algemeen

§1. Bronnen algemeen

Beperkt aantal formele rechtsbronnen

Vertrekpunt: Art. 38 Statuut IGH

- Verdragen
- Internationaal gewoonterecht
- Algemene rechtsbeginselen
- Rechtspraak en rechtsleer

Art. 38 Stat. IGH niet exhaustief

- Beslissingen/resoluties IOs?
- Eenzijdige rechtshandelingen

Niet vermeld: beslissingen en resoluties van IO’s (= afgeleid verdragenrecht en eenzijdige
rechtshandelingen)

§2. Hiërarchie

Hiërarchie

- Primair/subsidiair
o Art. 38: het zijn subsidiaire bronnen
o Realiteit: kan verschillen
 IGH: het Hof gebruikt eigen rechtspraak als beste bron van
internationaal recht
 Nationale rechter: rechtsleer, omdat het gemakkelijk is
- Rol algemene rechtsbeginselen
o Verschillende gedaantes
o Vaak gebruikt om gaten te dichten
- Jus cogens (Art. 53 WVV)
- Art. 103 HVN juncto Art. 25 HVN
o Primauteit
o Art. 103: in geval van conflict hebben de plichten uit het Handvest
voorrang op andere verplichtingen uit andere verdragen
o Combinatie met Art. 25: Veiligheidsraad kan bindende beslissingen nemen
en deze genieten de voorrang van art. 103
o = uiting dat VN de organisatie van de wereldgemeenschap zijn
 Geacht recht van co-existentie te overstijgen
 Wereldorganisatie om algemeen belang te behartigen van de
mensheid
 Niet gelukt
- Tussen verdragen: Art. 30 WVV

Verhouding gewoonte/verdrag

- Geen hiërarchie, maar ...
o Gewoonte is wil van de soevereine staten en verdragen ook
o Gewoonte kan een verdrag wijzigen
 Indien deze de laatste wilsuiting van staten is
o Nuance in praktijk: voor nationale rechters zijn verdragen belangrijker
 Geschreven, duidelijk, ..
- Kracht van precisie en het geschreven woord
o Tekst is preciezer en zorgt voor meer effectiviteit

, Afdeling 2. Gewoonten

- Spontaan  je kan er bewust aan werken

Constitutieve bestanddelen

- Statuut IGH: “a general practice accepted as law” – Constitutieve bestanddelen
- Praktijk dat zij zich als algemeen voordoet
- Opinion iuris: (sive necessitatis)

Praktijk

- Geldige gedragingen van subjecten van het IR
o Staten, IO’s, …
 Geen bedrijven
o Geldige gedraging? (zie infra)
- Doen of laten
o Indien geen protest, kan het een praktijk zijn die tot gewoonte leidt
- In de internationale betrekkingen maar ook intern,
o Bv. nationale rechtspraak: IGH, Jurisdictional Immunities of the State
- Houding t.a.v. verdragen? EHRM
- “Constant en uniform”
- Algemeenheid: doen of laten – universeel of regionaal
o Niet iedere staat op dezelfde manier bijdragen
 Bv. uitbreiding territoriale zee ð geen praktijk van Zwitserland
- Duur
- Coherentie van gedragingen: ICJ Military and Paramilitary Activities in
Nicaragua, 1986, §186 – examen
o “the conduct of States should, in general, be consistent with such rules”
o “conduct inconsistent should generally have been treated as breaches ...,
not as indications of the recognition of a new rule”
 Schending van regel  nieuwe totstandkoming
o “If a State ... defends its conduct by appealing to exceptions or
justifications contained within the rule itself, then whether or not the
State's conduct is in fact justifiable on that basis, the significance of that
attitude is to confirm rather than to weaken the rule.”
 Regel en uitzondering
 Beroep op uitzondering = bevestiging van de reden. Ook indien
bestaan uitzondering wordt ontkend
o Nicaragua tegen USA
 Linkse regime van Nicaragua tegen onwil van USA. Deze deed aan
paramilitaire activiteiten om regime tot val te brengen
 Vraag: gewoonterecht van non-interventie
 USA aanvaarde deze regel niet
 = schending van de regel (non-interventie) en geen
totstandkoming van nieuwe regel
ð het inroepen van uitzondering, is blijk van bevestiging van de
regel

Opinion iuris (uitingen van rechtsovertuigingen)

- ICJ, Legality of the Threat or Use of Nuclear Weapons, §73
o ... the adoption each year by the General Assembly, by a large majority, of
resolutions ... requesting ... to conclude a convention prohibiting the
use of nuclear weapons ..., reveals the desire of a very large section
of the international community ...
o “The emergence, as lex lata, of a customary rule specifically prohibiting the
use of nuclear weapons as such is hampered by the continuing tensions