TERMENLIJST MANAGEMENT ACCOUNTING –
KOSTENBEREKENING EN -ANALYSE (2024-2025)
TERM VERKLARING
#d.a.u. Aantal directe arbeidsuren
#m.u. Aantal machine-uren
5 steps to success Goldratt ; zorgen voor ongoing improvement
1. Identify the system’s contraints
2. Exploit the constraints
3. Subordinate everything else to the above decision
4. Elevate the system’s constraint
5. If a constraint has been broken, then go back to step 1
À rato van … In verhouding tot, de verdeelsleutel is zoals de verhouding van …
AanschaKings-waarde De historische aankoopprijs plus bijkomende kosten, of de
vervaardigingsprijs, inbrengwaarde
Abatement technology Clean-up technology, end-of-pipe & tegengestelde van clean
technology
Activiteitsdeling Je gaat een bepaalde activiteit een ruimer toepassingsveld geven,
zodat schaalvoordelen kunnen optreden en het tarief per eenheid
ACD daalt
Activiteitseliminatie Wanneer je bepaalde handelingen in het productieproces schrapt
Activiteitsselectie Je hebt de keuze om een bepaalde handeling op twee manieren uit te
voeren, en je kiest daarbij ofcourse de goedkoopst
Activiteitsvermindering Het uitvoeren van een activiteit in minder tijd
Activity based costing ABC ; de kostprijs is de som van de middelen die nodig waren om het
product tot stand te brengen (in geldwaarde)
Activity cost driver ACD ; welke activiteiten bij welk product horen, waar de werknemers
het vaakst mee bezig zijn
Activity-based ABM ; bij deze vorm van kostenbeheersing ligt de focus op de
management beheersing van de indirecte activiteitskosten. Dit is het actieve
gebruik van de informatie betreKende de activiteitskosten bij
kostbeheersing
Additionele kosten DiKerentiële kosten : de kosten die erbij komen als een (extra) order
uitgevoerd wordt
Afroomstrategie Vertrekken van een hoge verkoopprijs bij een nieuw product en
naarmate de productie eKiciënter verloopt, verlaagt de verkoopprijs
Aggregatiefout Wanneer activiteiten bv. niet opgesplitst worden in kleinere
deelactiviteiten
Batch-level activities Activiteiten die per serie of order gebeuren, zoals het instellen van een
machine
Belastingnadeel Als je activa verkoopt met een meerwaarde, worden daar ook
belastingen op genomen en moet je de belastingen daarop ook
meenemen in de berekening van de kasstromen
Boekwaarde De aanschaKingswaarde min de cumulatieve afschrijvingen over de
levensduur van het actief heen
1
, Bottom-up TDABC, omdat de kost van de ongebruikte capaciteit tevoorschijn
komt nadat alle kosten die nodig waren voor de transacties van een
bepaalde periode werden toegerekend
Brutoresultaat Een tussenresultaat, exact tussen ‘boven’ en ‘onder’ de lijn
Budgetverschil Gebudgetteerde vaste, indirecte productiekosten – werkelijke vaste,
indirecte productiekosten
Capaciteitsbezettings- Gedekte vaste, indirecte productiekosten – gebudgetteerde vaste,
verschil indirecte productiekosten
CAPEX Capital expenditures, zien we op de balans
Cashflow Kasopbrengsten - kaskosten
Clean technology Het verlenen van een menselijk voordeel, in de algehele waardekaten,
dat minder grondstoKen gebruikt, en minder milieuschade
veroorzaakt dan de alternatieven met dewelke het economisch gezien
in competitie kan treden (bv. front-of-pipe)
Compounden Je krijgt interesten op bedrag dat vorig jaar startbedrag+interest was
Concurrent engineering Het product- en procesontwerp bijna tegelijkertijd uitvoeren en
permanent op elkaar afstemmen
Confrontation strategy Wanneer kostenbeheersing de enige mogelijke weg is om te overleven
in een hevige concurrentiestrijd in de markt
Continue variabelen Variabelen zoals lengte, gewicht, buitentemperatuur, tijd, die allerlei
tussenwaarden kunnen aannemen
Contributie per eenheid Contributie bij bv. één machine-uur, of één kilogram grondstof &
knelpuntfactor bepaalt de productmix
Contributiemarge Het verschil tussen de verkoopprijs en de variabele kosten per
eenheid
Contributiemarge-ratio Bijdragenpercentage ; het geeft aan hoeveel procent van de
verkoopprijs benut kan worden voor het dekken van de vaste kosten
en voor het behalen van winst
Contributiemaximalisatie- De totale contributie kan slechts worden beïnvloed door
probleem producten/diensten voort te brengen die een hoge contributiemarge
opleveren
Controllen Mensen aansturen (en niet controleren !)
Cost centres Verwijzen naar de afdelingen binnen een bedrijf die kosten maken
Derven Missen, verloren gaan
(!) Gederfde winst = gederfde contributie
Design to cost Kostenbeheersing doen bij de creatie van toekomstige producten en
daarbij al zo kostenlaag mogelijk te denken
Desinvestering De geldstromen lopen in de omgekeerde richting
Directe kosten Assignable costs, direct toewijsbare kosten : kosten die een eenduidig
kwantificeerbaar verband vertonen met het eindproduct en er direct
aan kunnen worden toegewezen
Discounden Doe je om in te schatten of we moeten investeren of niet
Discrete variabelen Variabelen die geen tussenwaarden kunnen aannemen, bv. het aantal
kinderen in een gezin
Dummyvariabelen 0-1-variabelen (nee is 0, ja is 1)
2
KOSTENBEREKENING EN -ANALYSE (2024-2025)
TERM VERKLARING
#d.a.u. Aantal directe arbeidsuren
#m.u. Aantal machine-uren
5 steps to success Goldratt ; zorgen voor ongoing improvement
1. Identify the system’s contraints
2. Exploit the constraints
3. Subordinate everything else to the above decision
4. Elevate the system’s constraint
5. If a constraint has been broken, then go back to step 1
À rato van … In verhouding tot, de verdeelsleutel is zoals de verhouding van …
AanschaKings-waarde De historische aankoopprijs plus bijkomende kosten, of de
vervaardigingsprijs, inbrengwaarde
Abatement technology Clean-up technology, end-of-pipe & tegengestelde van clean
technology
Activiteitsdeling Je gaat een bepaalde activiteit een ruimer toepassingsveld geven,
zodat schaalvoordelen kunnen optreden en het tarief per eenheid
ACD daalt
Activiteitseliminatie Wanneer je bepaalde handelingen in het productieproces schrapt
Activiteitsselectie Je hebt de keuze om een bepaalde handeling op twee manieren uit te
voeren, en je kiest daarbij ofcourse de goedkoopst
Activiteitsvermindering Het uitvoeren van een activiteit in minder tijd
Activity based costing ABC ; de kostprijs is de som van de middelen die nodig waren om het
product tot stand te brengen (in geldwaarde)
Activity cost driver ACD ; welke activiteiten bij welk product horen, waar de werknemers
het vaakst mee bezig zijn
Activity-based ABM ; bij deze vorm van kostenbeheersing ligt de focus op de
management beheersing van de indirecte activiteitskosten. Dit is het actieve
gebruik van de informatie betreKende de activiteitskosten bij
kostbeheersing
Additionele kosten DiKerentiële kosten : de kosten die erbij komen als een (extra) order
uitgevoerd wordt
Afroomstrategie Vertrekken van een hoge verkoopprijs bij een nieuw product en
naarmate de productie eKiciënter verloopt, verlaagt de verkoopprijs
Aggregatiefout Wanneer activiteiten bv. niet opgesplitst worden in kleinere
deelactiviteiten
Batch-level activities Activiteiten die per serie of order gebeuren, zoals het instellen van een
machine
Belastingnadeel Als je activa verkoopt met een meerwaarde, worden daar ook
belastingen op genomen en moet je de belastingen daarop ook
meenemen in de berekening van de kasstromen
Boekwaarde De aanschaKingswaarde min de cumulatieve afschrijvingen over de
levensduur van het actief heen
1
, Bottom-up TDABC, omdat de kost van de ongebruikte capaciteit tevoorschijn
komt nadat alle kosten die nodig waren voor de transacties van een
bepaalde periode werden toegerekend
Brutoresultaat Een tussenresultaat, exact tussen ‘boven’ en ‘onder’ de lijn
Budgetverschil Gebudgetteerde vaste, indirecte productiekosten – werkelijke vaste,
indirecte productiekosten
Capaciteitsbezettings- Gedekte vaste, indirecte productiekosten – gebudgetteerde vaste,
verschil indirecte productiekosten
CAPEX Capital expenditures, zien we op de balans
Cashflow Kasopbrengsten - kaskosten
Clean technology Het verlenen van een menselijk voordeel, in de algehele waardekaten,
dat minder grondstoKen gebruikt, en minder milieuschade
veroorzaakt dan de alternatieven met dewelke het economisch gezien
in competitie kan treden (bv. front-of-pipe)
Compounden Je krijgt interesten op bedrag dat vorig jaar startbedrag+interest was
Concurrent engineering Het product- en procesontwerp bijna tegelijkertijd uitvoeren en
permanent op elkaar afstemmen
Confrontation strategy Wanneer kostenbeheersing de enige mogelijke weg is om te overleven
in een hevige concurrentiestrijd in de markt
Continue variabelen Variabelen zoals lengte, gewicht, buitentemperatuur, tijd, die allerlei
tussenwaarden kunnen aannemen
Contributie per eenheid Contributie bij bv. één machine-uur, of één kilogram grondstof &
knelpuntfactor bepaalt de productmix
Contributiemarge Het verschil tussen de verkoopprijs en de variabele kosten per
eenheid
Contributiemarge-ratio Bijdragenpercentage ; het geeft aan hoeveel procent van de
verkoopprijs benut kan worden voor het dekken van de vaste kosten
en voor het behalen van winst
Contributiemaximalisatie- De totale contributie kan slechts worden beïnvloed door
probleem producten/diensten voort te brengen die een hoge contributiemarge
opleveren
Controllen Mensen aansturen (en niet controleren !)
Cost centres Verwijzen naar de afdelingen binnen een bedrijf die kosten maken
Derven Missen, verloren gaan
(!) Gederfde winst = gederfde contributie
Design to cost Kostenbeheersing doen bij de creatie van toekomstige producten en
daarbij al zo kostenlaag mogelijk te denken
Desinvestering De geldstromen lopen in de omgekeerde richting
Directe kosten Assignable costs, direct toewijsbare kosten : kosten die een eenduidig
kwantificeerbaar verband vertonen met het eindproduct en er direct
aan kunnen worden toegewezen
Discounden Doe je om in te schatten of we moeten investeren of niet
Discrete variabelen Variabelen die geen tussenwaarden kunnen aannemen, bv. het aantal
kinderen in een gezin
Dummyvariabelen 0-1-variabelen (nee is 0, ja is 1)
2
