TOEGEPASTE PLANTKUNDE THEORIE
INHOUDSOPGAVE
anatomie ............................................................................................................................................................................. 2
cytologie.................................................................................................................................................................................. 2
inleiding.............................................................................................................................................................................. 2
dierlijke vs. plantaardige cel .............................................................................................................................................. 2
cellen bekeken met de elektronenmicroscoop .................................................................................................................. 3
histologie .............................................................................................................................................................................. 20
inleiding............................................................................................................................................................................ 20
ongedifferentieerde weefsels .......................................................................................................................................... 20
gedifferentieerde weefsels .............................................................................................................................................. 25
anatomie van de wortel ........................................................................................................................................................ 44
groei van de worteltop..................................................................................................................................................... 44
wortel van een dicotyl ..................................................................................................................................................... 44
wortel van een monocotyl ............................................................................................................................................... 51
anatomie van de stengel....................................................................................................................................................... 54
stengel van een dicotyl .................................................................................................................................................... 54
stengel van een monocotyl .............................................................................................................................................. 63
anatomie van het blad .......................................................................................................................................................... 66
blad van een dicotyl ......................................................................................................................................................... 66
blad van een monocotyl................................................................................................................................................... 69
blad van een naaldboom.................................................................................................................................................. 70
1
,ANATOMIE
CYTOLOGIE
INLEIDING
− Leer van inwendige samenstelling
− Bestudeerd de inwendige bouw van organismen
− Cel
o Kleinste structurele en functionele eenheid van het leven
o Plantaardig en dierlijk
− Bestudeert de functie van de cel en zijn onderdelen
− Ééncellige en meercellige organismen
o Eencellig:
o Meercellig:
− De cel historisch bekeken (p111-112 boek)
o Robert Hooke → begrip ‘cel’ (1665)
o Schleiden (1838): alle plantenweefsels zijn opgebouwd uit cellen
o Schwann (1839): ook de dierlijke weefsels
→ Celtheorie stelt dat de cel de basis is van het leven
o Virchow (1858): cellen ontstaan uit andere cellen dmv. Deling
o Cellen verschillen in vorm, functie, grootte…
o Opdeling in aantal categorieën
▪ Eukaryote vs. Prokaryote cellen
▪ Plantaardige vs. Dierlijke cellen
DIERLIJKE VS. PLANTAARDIGE CEL
− Plantaardig = celwand + protoplast
o Celwand:
▪ Rigide
▪ Verleent de cel een regelmatige celvorm
▪ Wordt opgebouwd van binnenin de cel doorheen plasmamembraan
▪ Intercellulaire ruimte tussen verschillende cellen: zorgt ervoor dat cellen kunnen
krimpen en uitzetten
o Protoplast
▪ Algemene term voor de inhoud van één cel
▪ Substraat van alle actieve levensprocessen
▪ Alle celdelen met uitzondering van de celwand
2
, ▪ = cytoplasma + celkern
• Celkern
o Groei en vermenigvuldiging
o Regelt alle celactiviteit
o Drager van erfelijk materiaal
• Cytoplasma
o Van de celwand gescheiden dmv plasmamembraan
o Vacuoles vormen holtes in de protoplast, worden omgeven door
een tonoplast en zijn gevuld met celvocht
o = cytosol + cytoplasmatische structuren
▪ Cytosol
• Grondsubstantie
▪ Cytoplasmatische structuren
• Membraangebonden organellen (mitochondriën,
plastiden zoals chloroplasten…)
• Membraansystemen (ER, dictyosomen…)
• Niet-membraan gebonden onderdelen (ribosomen,
microtubuli…)
CELLEN BEKEKEN MET DE ELEKTRO NENMICROSCOOP
P. 119-130 boek
− Prokaryote cel: geen celorganellen en geen celkern
− Eukaryote cel: celorganellen met specifieke functies en een kern omgeven door een membraan
CELWAND
Structuur
− Rigide
− Verleent de cel een regelmatige celvorm
− Wordt opgebouwd van binnenin de cel doorheen plasmamembraan
− Intercellulaire ruimten tussen de verschillende cellen
− Karakteristiek voor plantencellen
− Verschillende functies
o Enzymen betrekken bij transport, absorptie en secretie
3
, o Bescherming tegen bacteriën, schimmels
o Beschermt tegen barsten van wateropnemende vacuole
− Gesynthetiseerd door de cel
− Niet-levende bestanddelen (voornamelijk cellulose)
− Opbouw van de celwand start na de celdeling
− Mitose = kerndeling + cytokinese
o Cytokinese
▪ Verdeling van het cytoplasma over de dochtercellen
▪ Dierlijke cellen: insnoering van de cel (van buiten naar binnen)
▪ Plantaardige cellen: vorming van een celplaat (van binnen naar buiten)
▪ Telofase: start opbouw celwand
▪ Vorming fragmoplast (alle cellen die naast elkaar liggen)
• Tonvormig microtubuli systeme tussen 2 dochterkernen
• Geleidt Golgi-blaasjes naar equatoriaal vlak
• Golgi-blaasjes versmelten tot celplaat
4
INHOUDSOPGAVE
anatomie ............................................................................................................................................................................. 2
cytologie.................................................................................................................................................................................. 2
inleiding.............................................................................................................................................................................. 2
dierlijke vs. plantaardige cel .............................................................................................................................................. 2
cellen bekeken met de elektronenmicroscoop .................................................................................................................. 3
histologie .............................................................................................................................................................................. 20
inleiding............................................................................................................................................................................ 20
ongedifferentieerde weefsels .......................................................................................................................................... 20
gedifferentieerde weefsels .............................................................................................................................................. 25
anatomie van de wortel ........................................................................................................................................................ 44
groei van de worteltop..................................................................................................................................................... 44
wortel van een dicotyl ..................................................................................................................................................... 44
wortel van een monocotyl ............................................................................................................................................... 51
anatomie van de stengel....................................................................................................................................................... 54
stengel van een dicotyl .................................................................................................................................................... 54
stengel van een monocotyl .............................................................................................................................................. 63
anatomie van het blad .......................................................................................................................................................... 66
blad van een dicotyl ......................................................................................................................................................... 66
blad van een monocotyl................................................................................................................................................... 69
blad van een naaldboom.................................................................................................................................................. 70
1
,ANATOMIE
CYTOLOGIE
INLEIDING
− Leer van inwendige samenstelling
− Bestudeerd de inwendige bouw van organismen
− Cel
o Kleinste structurele en functionele eenheid van het leven
o Plantaardig en dierlijk
− Bestudeert de functie van de cel en zijn onderdelen
− Ééncellige en meercellige organismen
o Eencellig:
o Meercellig:
− De cel historisch bekeken (p111-112 boek)
o Robert Hooke → begrip ‘cel’ (1665)
o Schleiden (1838): alle plantenweefsels zijn opgebouwd uit cellen
o Schwann (1839): ook de dierlijke weefsels
→ Celtheorie stelt dat de cel de basis is van het leven
o Virchow (1858): cellen ontstaan uit andere cellen dmv. Deling
o Cellen verschillen in vorm, functie, grootte…
o Opdeling in aantal categorieën
▪ Eukaryote vs. Prokaryote cellen
▪ Plantaardige vs. Dierlijke cellen
DIERLIJKE VS. PLANTAARDIGE CEL
− Plantaardig = celwand + protoplast
o Celwand:
▪ Rigide
▪ Verleent de cel een regelmatige celvorm
▪ Wordt opgebouwd van binnenin de cel doorheen plasmamembraan
▪ Intercellulaire ruimte tussen verschillende cellen: zorgt ervoor dat cellen kunnen
krimpen en uitzetten
o Protoplast
▪ Algemene term voor de inhoud van één cel
▪ Substraat van alle actieve levensprocessen
▪ Alle celdelen met uitzondering van de celwand
2
, ▪ = cytoplasma + celkern
• Celkern
o Groei en vermenigvuldiging
o Regelt alle celactiviteit
o Drager van erfelijk materiaal
• Cytoplasma
o Van de celwand gescheiden dmv plasmamembraan
o Vacuoles vormen holtes in de protoplast, worden omgeven door
een tonoplast en zijn gevuld met celvocht
o = cytosol + cytoplasmatische structuren
▪ Cytosol
• Grondsubstantie
▪ Cytoplasmatische structuren
• Membraangebonden organellen (mitochondriën,
plastiden zoals chloroplasten…)
• Membraansystemen (ER, dictyosomen…)
• Niet-membraan gebonden onderdelen (ribosomen,
microtubuli…)
CELLEN BEKEKEN MET DE ELEKTRO NENMICROSCOOP
P. 119-130 boek
− Prokaryote cel: geen celorganellen en geen celkern
− Eukaryote cel: celorganellen met specifieke functies en een kern omgeven door een membraan
CELWAND
Structuur
− Rigide
− Verleent de cel een regelmatige celvorm
− Wordt opgebouwd van binnenin de cel doorheen plasmamembraan
− Intercellulaire ruimten tussen de verschillende cellen
− Karakteristiek voor plantencellen
− Verschillende functies
o Enzymen betrekken bij transport, absorptie en secretie
3
, o Bescherming tegen bacteriën, schimmels
o Beschermt tegen barsten van wateropnemende vacuole
− Gesynthetiseerd door de cel
− Niet-levende bestanddelen (voornamelijk cellulose)
− Opbouw van de celwand start na de celdeling
− Mitose = kerndeling + cytokinese
o Cytokinese
▪ Verdeling van het cytoplasma over de dochtercellen
▪ Dierlijke cellen: insnoering van de cel (van buiten naar binnen)
▪ Plantaardige cellen: vorming van een celplaat (van binnen naar buiten)
▪ Telofase: start opbouw celwand
▪ Vorming fragmoplast (alle cellen die naast elkaar liggen)
• Tonvormig microtubuli systeme tussen 2 dochterkernen
• Geleidt Golgi-blaasjes naar equatoriaal vlak
• Golgi-blaasjes versmelten tot celplaat
4
