Samenvatting GGZ 2

Geestelijke gezondheidszorg 2
1.Herstelvisie
1.1. Vormen van herstel
 Centraal in GGZ= persoonlijk herstel
o Er zijn meerdere vormen van herstel
o Niet alle vormen zijn mogelijk en
noodzakelijk

Verschillende vormen
 Klinisch herstel
o Vb. volledig herstellen van een gebroken been
 Maatschappelijk herstel
o Vb. terug gaan werken, contacten herpakken, …
 Functioneel herstel
o Vb. herstellen van psychose door schizofrenie, herstellen na
delier
 Persoonlijk herstel
o Het hervinden van een eigen, persoonlijke identiteit en van
een hernieuwde betekenisgeving aan de eigen psychische
klachten en het eigen levensverhaal.
o Kenmerken: zelfreflectie, doelen stellen, steun zoeken, eigen
regie nemen en veerkracht opbouwen

1.2. Herstelvisie
 Herstelvisie= “radicale humanisering”
o Blik op de persoon  Meer dan alleen ziekte, mensen hebben
betekenis
 Vb. men is ook een papa of een mama, …
o Vroeger meer focus op ziekte  ziek zijn kwam op de
voorgrond
 Vb. een schizofrene man, depressieve vrouw, …

1.3. Definitie herstel
Beknopte definitie
 = Herstel is van en voor de persoon met een psychische
kwetsbaarheid
 Proces van terug in contact komen met onze waarden, geloof en
doelen
 Bevredigend, hoopvol en productief te leven ongeacht de
uitdagingen
 Individueel proces dat op verschillende manieren kan worden
ingevuld
 Herstelgericht werken gaat niet in 1 rechte lijn

1.4. Subjectief vs. Objectief herstel

1

,  Beide perspectieven staan GELIJKWAARDIG naast elkaar

Objectieve benadering van herstel
 Vanuit de rol van de professional= meer formaliserende benadering
Subjectieve benadering van herstel
 Vanuit de rol van de ervaringsdeskundige= minder formaliserende
benadering
1.5. Herstel van en voor de persoon met een psychische
kwetsbaarheid
1.5.1. Herstelgericht werken
 Herstel: back tot he roots= essentie van de
job
 Je werkt vanuit je eigen kwetsbaarheid=
authenticiteit
 Je verwerft professionaliteit binnen de
herstelvisie

Voordelen
 Minder toepassingen van dwangmaatregelen
 Verlaagt stigma
 Hogere job tevredenheid

Herstelvisie
 GEEN patiënten, WEL personen
o Vb. persoon met depressie, NIET depressieve persoon

1.5.2. Betrokkenen bij herstel
 De persoon met een psychische kwetsbaarheid
 Familie, omgeving en naasten= netwerk
 Hulpverlener en organisatie
 Maatschappij

1.5.3. Wat is kwetsbaarheid?
 Moeilijk om te definiëren
 Iedereen kan eens kwetsbaar zijn
o Vb. Vrouw die net bevallen is, kan door een zeer kwetsbare
periode gaan

1.5.4. Rol van verpleegkundige (basiskenmerken)
1.5.4.1. 8 herstelgerichte basisattituden
 Respect – Ervaringskennis: respectvol zijn voor de kennis en de
ervaring van de persoon met betrekking tot zijn/haar eigen leven
 Ondersteunen en ruimte eigen verhaal: de pesoon aan het
stuur laten met betrekking tot de interactie, ruimte maken voor het
eigen verhaal
 Aanmoedigen, stimuleren eigen kracht (empowerment):
toelating zoeken om ervaring/beleving van persoon te verkennen en
bijdrage waarderen en bevestigen

2

,  Nieuwsgierig zijn: als een manier van waardering hebben voor de
ervaring
 Common ground zoeken – Gelijkwaardigheid:
gemeenschappelijke taal vinden om de situatie van de persoon te
beschrijven en bespreken
 Bescheiden zijn: in samenwerking exploreren, spreken en
bespreken
 Hoop: hoop bieden door samen een realistische toekomst uit te
tekenen
 Presentie: presentie en warme zorg




3

, 1.5.5. Persoon met psychische kwetsbaarheid (uniek
levensverhaal)
1.5.5.1. CHIME-framework (raamwerk)
 Raamwerk voor persoonlijk herstel
 5 principes die we nodig hebben om met iemand over herstel te
kunnen praten
 Reflectiekader: in welke mate is er ruimte voor persoonlijk herstel?

5 onderdelen
 Verbondenheid
o Goede relaties hebben + positief verbonden zijn met andere
mensen.
o Kenmerken: steun van
lotgenoten/steungroepen/anderen/maatschappij
 Hoop & optimisme
o Hoop dat herstel mogelijk is + relaties (opbouwen) die dit
ondersteunen
o Kenmerken: motivatie om te veranderen; positief denken en
succes ervaren (succeservaringen+++); dromen en ambities
hebben
 Identiteit
o Herwinnen van een positief zelf- en identiteitsgevoel +
overwinnen van stigmatisering (= brandmerk dat gekoppeld
wordt aan de persoon)
 Betekenisgeving
o Zinvol en doelgericht leven leiden, zoals gedefinieerd door de
persoon zelf
o Kenmerken: betekenis in ‘ziekte-ervaring’; spiritualiteit; zinvol
leven + sociale doelen
 Grip op het leven (empowerment)
o Controle hebben over het leven, focussen op sterke punten en
persoonlijke verantwoordelijkheid nemen
 CHIME-D: Difficulties
o De moeilijkheden van het leven

Voorbeeld casus Veronique
 C: verbondenheid die Veronique voelde met haar verpleegkundige
 H: de hoop is op het einde van de casus weg, ze zal deze opnieuw
moeten vinden
 I: ze is beperkt opgebouwd (projectieve identificatie, copingsmanier,
splitting, …)




4