NKO
HOOFDSTUK 1: HET OOR
1 ANATOMIE EN FYSIOLOGIE
Oor wordt opgedeeld in 3 compartimenten:
• Buitenoor/uitwendig oor: oorschelp, uitwendige gehoorgang.
• Middenoor: trommelvlies, trommelholte (cavum tympani), gehoorbeentjes (malleus, incus, stapes)
middenoorspiertjes (m. tensor tympani, m. stapedius).
• Binnenoor (cochlea): evenwichtsorgaan, cochlea, nervus vestibulocochlearis.
1.1 BUITENOOR
1.1.1 ANATOMIE EN FYSIOLOGIE
= oorschelp en uitwendige gehoorgang
Oorschelp: beperkte geluid opvangende functie, draagt enigszins bij aan het richting-horen
Uitwendige gehoorgang: +/- 3cm lang: geleid het geluid +/- onveranderd voort
• Lateraal: kraakbenig deel
- Huid bevat ≠ accessoire structuren: haarfollikels en cerumen klieren (oorsmeer)
• Mediaal: (korter) benig deel
- Intens verbonden met benige meatus
- Bekleed met dunne laag huid, die verbonden is met periosteum
- Huid bevat geen accessoire structuren
1
, Meatus acusticus externus
1. Temporomandibulair gewricht
2. Mastoid uitsteeksel
OPM: Regelmatig pijn in het oor met normaal gehoor
à deze pt vaak bruxisme (oorzaak in TMJ)
Uitvergroot beeld van kraakbenig deel van de
gehoorgang met
1. Haren (vibrissae)
2. Oorsmeerklieren
1.2 MIDDENOOR
1.2.1 ANATOMIE
= lucht houdende trommelholte (cavum tympani) met de 3 gehoorbeentjes en de 2 middenoorspiertjes
Trommelholte (cavum tympani)
• Epitympanum = koepelholte: bevat grootste deel van hamer en aambeeld
• Mesotympanum: gedeelte achter het trommelvlies
• Hypotympanum: bevat geen structuren
• Bekleding: dun slijmvlies met eenlagig, plat aspect
Zenuwvoorziening slijmvlies middenoor: n. glossopharyngeus, n. trigeminus, n. vagus (auriculaire tak)
THK: gemeenschappelijke innervatie van kaakgebied en oor à gebits- en kaakklachten à uitstralende
pijn in het oor
2
,Trommelvlies= dunne, glanzende, parelgrijze membraan met lichtblauwe schijn
• Conische stand
- Midden: hamersteel (umbo), intens verankerd in bindweefsellaag
• Lichtreflex: driehoekig
- Enkel aanwezig bij normale stand en consistentie van het trommelvlies
à Huisarts gaat zich hierop baseren, indien afwezig: vocht op trommelvlies
• Aan de gehoorbeentjes zijn 2 spiertjes bevestigd
- M. stapedius
à Innervatie: n. facialis
à Functie: spant aan bij geluidsstimulus >85dB
- M. tensor tympani
à Innervatie: n. trigeminus
à Functie: spant vooral aan bij sterke trigeminusprikkels (oogbolstimulatie)
Tuba auditiva (buis van Eustachius) = buis van ongeveer 2,5 cm
• Vormt verbinding met de neus-keelholte.
• FUNCTIE: belucht het middenoor en voert aldaar gevormd secreet af.
• Bestaat uit twee delen:
- Kraakbenig deel dat verbonden is met de schedelbasis
- Kleiner benig deel dat in het rotsbeen ligt.
• De tuba is met trilhaarepitheel bekleed.
• In rust is hij gesloten à door aanspanning van de m.tensor veli palatini bij slikken, of geeuwen wordt het
kraakbenig deel geopend.
Mastoid (van os temporale) = uitgebreid samenhangend celsysteem. Communicaart via het antrum met het
middenoor
3
, 1.2.2 FYSIOLOGIE
A. Transformatiefunctie
• Het middenoorsysteem brengt luchttrillingen over op de vloeistof van het binnenoor
• Normaal trillingsoverdracht lucht à water: verlies van 30dB à middenoorsysteem verlies beperken
1. Oppervlakteverschil
à tussen trommelvlies (65-70 mm2) en stapesvoet (3 mm2): 20x zo klein
2. Hefboomwerking van de keten
à hamerincusconstructie = hefboomfactor 1,2
3. Selectieve overdracht op het ovale venster
• Gehoorverlies bij niet functionerend middenoor = 50-60dB
- Audiometrie:
à luchtgeleidingsverlies van 50-60dB voor alle frequenties
à beengeleidingsdrempel = normaal
= geleidingsslechthorendheid
B. Beluchting
• Luchtdruk middenoorholte dient gelijk te zijn aan die van de buitenlucht
• Tuba auditiva opent zich bij slikken à regelmatige beluchting van het cavum tympani
• Indien niet: druk in middenoor zal snel afnemen
1.3 BINNENOOR
1.3.1 ANATOMIE
Binnenoor (cochlea) = onderdeel van het labyrint, heeft vorm van slakkenhuis met 2,5 winding
• Door 2 membranen (basilaire membraan en membraan van Reissner) in 3 compartimenten verdeeld:
- Scala vestibuli: communiceert met ovale venster à gevuld met perilymfe
- Scala tympani: communiceert met ronde venster à gevuld met perilymfe
- Scala media (ductus cochlearis) à gevuld met endolymfe
• Perilymfe = afkomstig van liquor cerebrospinalis
• Endolymfe = geproduceerd door stria vascularis
• Basilaire membraan = scheiding tussen scala media en tympani
- Hier zit het orgaan van Corti op =
à 1 rij binnenste haarcellen, 3 rijen buitenste haarcellen
à ≠ soorten steuncellen
à membrana tectoria
à efferente en afferente zenuwvezels die hun synaps aan de basis v/d haarcel hebben
- Hierin wordt trilling omgezet in elektrisch signaal
4
HOOFDSTUK 1: HET OOR
1 ANATOMIE EN FYSIOLOGIE
Oor wordt opgedeeld in 3 compartimenten:
• Buitenoor/uitwendig oor: oorschelp, uitwendige gehoorgang.
• Middenoor: trommelvlies, trommelholte (cavum tympani), gehoorbeentjes (malleus, incus, stapes)
middenoorspiertjes (m. tensor tympani, m. stapedius).
• Binnenoor (cochlea): evenwichtsorgaan, cochlea, nervus vestibulocochlearis.
1.1 BUITENOOR
1.1.1 ANATOMIE EN FYSIOLOGIE
= oorschelp en uitwendige gehoorgang
Oorschelp: beperkte geluid opvangende functie, draagt enigszins bij aan het richting-horen
Uitwendige gehoorgang: +/- 3cm lang: geleid het geluid +/- onveranderd voort
• Lateraal: kraakbenig deel
- Huid bevat ≠ accessoire structuren: haarfollikels en cerumen klieren (oorsmeer)
• Mediaal: (korter) benig deel
- Intens verbonden met benige meatus
- Bekleed met dunne laag huid, die verbonden is met periosteum
- Huid bevat geen accessoire structuren
1
, Meatus acusticus externus
1. Temporomandibulair gewricht
2. Mastoid uitsteeksel
OPM: Regelmatig pijn in het oor met normaal gehoor
à deze pt vaak bruxisme (oorzaak in TMJ)
Uitvergroot beeld van kraakbenig deel van de
gehoorgang met
1. Haren (vibrissae)
2. Oorsmeerklieren
1.2 MIDDENOOR
1.2.1 ANATOMIE
= lucht houdende trommelholte (cavum tympani) met de 3 gehoorbeentjes en de 2 middenoorspiertjes
Trommelholte (cavum tympani)
• Epitympanum = koepelholte: bevat grootste deel van hamer en aambeeld
• Mesotympanum: gedeelte achter het trommelvlies
• Hypotympanum: bevat geen structuren
• Bekleding: dun slijmvlies met eenlagig, plat aspect
Zenuwvoorziening slijmvlies middenoor: n. glossopharyngeus, n. trigeminus, n. vagus (auriculaire tak)
THK: gemeenschappelijke innervatie van kaakgebied en oor à gebits- en kaakklachten à uitstralende
pijn in het oor
2
,Trommelvlies= dunne, glanzende, parelgrijze membraan met lichtblauwe schijn
• Conische stand
- Midden: hamersteel (umbo), intens verankerd in bindweefsellaag
• Lichtreflex: driehoekig
- Enkel aanwezig bij normale stand en consistentie van het trommelvlies
à Huisarts gaat zich hierop baseren, indien afwezig: vocht op trommelvlies
• Aan de gehoorbeentjes zijn 2 spiertjes bevestigd
- M. stapedius
à Innervatie: n. facialis
à Functie: spant aan bij geluidsstimulus >85dB
- M. tensor tympani
à Innervatie: n. trigeminus
à Functie: spant vooral aan bij sterke trigeminusprikkels (oogbolstimulatie)
Tuba auditiva (buis van Eustachius) = buis van ongeveer 2,5 cm
• Vormt verbinding met de neus-keelholte.
• FUNCTIE: belucht het middenoor en voert aldaar gevormd secreet af.
• Bestaat uit twee delen:
- Kraakbenig deel dat verbonden is met de schedelbasis
- Kleiner benig deel dat in het rotsbeen ligt.
• De tuba is met trilhaarepitheel bekleed.
• In rust is hij gesloten à door aanspanning van de m.tensor veli palatini bij slikken, of geeuwen wordt het
kraakbenig deel geopend.
Mastoid (van os temporale) = uitgebreid samenhangend celsysteem. Communicaart via het antrum met het
middenoor
3
, 1.2.2 FYSIOLOGIE
A. Transformatiefunctie
• Het middenoorsysteem brengt luchttrillingen over op de vloeistof van het binnenoor
• Normaal trillingsoverdracht lucht à water: verlies van 30dB à middenoorsysteem verlies beperken
1. Oppervlakteverschil
à tussen trommelvlies (65-70 mm2) en stapesvoet (3 mm2): 20x zo klein
2. Hefboomwerking van de keten
à hamerincusconstructie = hefboomfactor 1,2
3. Selectieve overdracht op het ovale venster
• Gehoorverlies bij niet functionerend middenoor = 50-60dB
- Audiometrie:
à luchtgeleidingsverlies van 50-60dB voor alle frequenties
à beengeleidingsdrempel = normaal
= geleidingsslechthorendheid
B. Beluchting
• Luchtdruk middenoorholte dient gelijk te zijn aan die van de buitenlucht
• Tuba auditiva opent zich bij slikken à regelmatige beluchting van het cavum tympani
• Indien niet: druk in middenoor zal snel afnemen
1.3 BINNENOOR
1.3.1 ANATOMIE
Binnenoor (cochlea) = onderdeel van het labyrint, heeft vorm van slakkenhuis met 2,5 winding
• Door 2 membranen (basilaire membraan en membraan van Reissner) in 3 compartimenten verdeeld:
- Scala vestibuli: communiceert met ovale venster à gevuld met perilymfe
- Scala tympani: communiceert met ronde venster à gevuld met perilymfe
- Scala media (ductus cochlearis) à gevuld met endolymfe
• Perilymfe = afkomstig van liquor cerebrospinalis
• Endolymfe = geproduceerd door stria vascularis
• Basilaire membraan = scheiding tussen scala media en tympani
- Hier zit het orgaan van Corti op =
à 1 rij binnenste haarcellen, 3 rijen buitenste haarcellen
à ≠ soorten steuncellen
à membrana tectoria
à efferente en afferente zenuwvezels die hun synaps aan de basis v/d haarcel hebben
- Hierin wordt trilling omgezet in elektrisch signaal
4
