Verzekeringsrecht
Inhoudsopgave
Blok 1 introductie, precontractuele mededelingsplicht en verzekeringsmarkt.....................9
Hoorcollege 1 introductie..................................................................................................................... 9
1.2 Elementen van de verzekering.....................................................................................9
1.2.2 Schadeverzekering of sommenverzekering ...........................................................................10
1.3 Juridisch kader.......................................................................................................................... 10
1.4.1 Duurovereenkomst ................................................................................................................ 10
1.4.2 Vertrouwenskarakter ............................................................................................................. 11
1.5 De bij de verzekeringsovereenkomst betrokken personen en hun verantwoordelijkheden.......11
1.5.2 De verzekeringnemer............................................................................................................. 11
1.5.3 De verzekerde........................................................................................................................ 12
1.5.4 De tot uitkering gerechtigde.................................................................................................. 12
1.5.5 De assurantietussenpersoon.................................................................................................. 12
1.6 De functie van verzekering in de maatschappij.........................................................................12
1.7.1 Technologische en maatschappelijke ontwikkelingen............................................................13
1.7.2 Klantbenadering..................................................................................................................... 13
1.7.3 Kunstmatige intelligentie (AI)................................................................................................. 13
1.7.4 Nieuwe risico’s....................................................................................................................... 13
1.7.5 Toekomstige ontwikkelingen.................................................................................................. 13
14.5.1 Aanwijzen van een derde belanghebbende en herroeping...................................................15
14.5.2 Bereddingsplicht.................................................................................................................. 15
14.5.3 Spreekplicht bij meervoudige verzekering en recht op opschorting.....................................15
14.5.4 Melden van wijzigingen........................................................................................................ 15
14.5.5 Uitkeringsplicht en vaststelling van schadeomvang.............................................................16
14.5.6 Gedragingen die de verzekeraar kunnen benadelen............................................................16
27.2 Levensverzekering.................................................................................................. 16
27.3 Rechten van de verzekeringnemer......................................................................................... 16
27.4.1 Algemene opmerkingen....................................................................................................... 16
27.4.2 Aanwijzing en wijziging van de begunstigde........................................................................17
27.4.3 Uitleg van de begunstiging.................................................................................................. 17
27.4.4 Begunstiging en het karakter van de verkrijging – de leer van het zelfstandig recht...........18
27.4.5 (On)herroepelijke begunstiging............................................................................................18
27.4.6 Aanvaarding van de begunstiging........................................................................................18
27.4.7 Vereisten voor het verkrijgen van de uitkering....................................................................19
27.4.8 Afwijzen en afstand van de begunstiging.............................................................................19
27.4.9 Begunstigde veroorzaakt opzettelijk het overlijden van de verzekerde...............................19
27.4.10.1 Begunstiging van de verzekeringnemer overlijden.........................................................20
27.4.10.2 Begunstiging van de echtgenoot of geregistreerd partner..............................................20
27.4.10.3 Begunstiging van de partner...........................................................................................20
27.4.10.4 Begunstiging van kinderen..............................................................................................20
27.4.10.5 Begunstiging van erfgenamen........................................................................................20
27.4.10.6 Begunstiging van de nalatenschap.................................................................................20
27.5 Afkoop van levensverzekeringen............................................................................................. 20
Beperkingen afkooprecht................................................................................................................ 20
Uitzonderingen en fiscale koppeling................................................................................................20
27.6 Premievrij maken.................................................................................................................... 21
27.7 Belening.................................................................................................................................. 21
27.8 Contractoverneming en overdracht........................................................................................21
27.9 Opzeg- en ontbindingsrecht.................................................................................................... 21
27.10.1 Eerste premie..................................................................................................................... 21
27.10.2 Vervolgpremie.................................................................................................................... 21
27.11 Omvang van de dekking....................................................................................................... 22
27.11.1 Zelfdoding.......................................................................................................................... 22
27.11.2 Het oorlogsrisico................................................................................................................ 22
1
, 27.11.3 Het terrorismerisico............................................................................................................ 22
27.11.4 Overige uitsluitingsclausules.............................................................................................. 22
Werkgroep 1: precontractuele mededelingsplicht..............................................................................23
3.1 De mededelingsplicht bij het aangaan van de verzekering..........................................23
3.2 De Mededelingsplicht................................................................................................................ 23
3.2.1 De Mededelingsplicht – Algemene Vereisten..........................................................................23
3.2.2 De Vragenlijst......................................................................................................................... 26
3.2.4 Geen Vragenlijst..................................................................................................................... 26
3.3.1 Mededelingsplicht bij Voorlopige Dekking ook mededelingsplicht van toepassing ................26
3.3.2 Mededelingsplicht bij Uitbreiding: Nieuwe of Voortbouwende Overeenkomst?......................26
3.4.1 De Ontdekking van het Niet-Nakomen van de Mededelingsplicht..........................................27
3.4.2 De Kennisgeving.................................................................................................................... 27
3.5.1 Overzicht van de Gevolgen.................................................................................................... 28
6.1 Uitleg van verzekeringsovereenkomsten....................................................................29
6.2 Van Haviltex tot cao.................................................................................................................. 29
6.2.1 De cao-norm.......................................................................................................................... 29
6.2.2 Het DSM/Fox-arrest en de vloeiende schaal...........................................................................30
6.3.1 Relevantie van onderhandelen...............................................................................................30
6.3.2 Relevante gezichtspunten bij de uitleg van polisvoorwaarden...............................................30
6.4 Uitleg Derdenbeding in Verzekeringsovereenkomst..................................................................31
6.4.1 Partijbedoelingen als Uitgangspunt........................................................................................ 31
6.4.2 Derdenbescherming op Basis van Vertrouwen (art. 3:35 BW)................................................31
6.4.3 Toepassing bij Beurspolissen................................................................................................. 31
6.5.1 Spiegelbeelddekking.............................................................................................................. 31
6.5.2 Maatschappelijke functie van de verzekering.........................................................................32
6.6.1 Contra proferentem-regel in het verzekeringsrecht...............................................................32
6.6.2 Toepassing bij niet-consumenten en de verzekering ter beurze............................................32
6.7.1 Algemeen beginsel: Artikel 150 Rv......................................................................................... 32
6.7.2 Bewijslast bij gedekte gebeurtenissen...................................................................................33
6.7.3 Bewijslast bij uitsluitingen...................................................................................................... 33
6.7.4 Onderscheid tussen primaire en secundaire dekkingsomschrijving.......................................33
6.7.5 Formulering en polisredactie.................................................................................................. 33
6.8 Betekenis voor de praktijk......................................................................................................... 33
15.1: Het verzekerd belang in verzekeringsovereenkomsten............................................34
15.2.1 Zaakverzekeringen.............................................................................................................. 34
15.2.2 Aansprakelijkheidsverzekeringen.........................................................................................34
15.2.3 Arbeidsongeschiktheidsverzekeringen.................................................................................34
Hoofdstuk 15.3: Moment van belang en persoon van belanghebbende..........................................35
15.3.2 Belangen van de verzekeringnemer.....................................................................................35
15.3.3 Belangen van anderen......................................................................................................... 35
15.4: Overgang van belang............................................................................................................. 35
15.4.1 Het wettelijke systeem......................................................................................................... 35
15.4.2 Polisvoorwaarden en redelijke toepassing............................................................................35
15.4.3 Overgang door overlijden..................................................................................................... 36
15.5: Risicowijziging........................................................................................................................ 36
15.5.1 Meldingsplicht volgens de polisvoorwaarden.......................................................................36
15.5.2 Dekkingsbegrenzende omschrijvingen en bedingen............................................................36
15.5.3 Brandverzekeringen van vóór 1 januari 2006.......................................................................37
15.6: De waarderingsgrondslag en het indemniteitsbeginsel..........................................................37
15.6.1 Voortaxatie door deskundigen............................................................................................. 37
15.6.2 Schadevaststelling door deskundigen..................................................................................37
15.6.3 Economische functie van het verzekerde object..................................................................37
15.6.4 Herstel- of herbouwkosten voor rekening van de verzekerde..............................................37
15.6.5 Polisvoorwaarden................................................................................................................. 37
15.7: Schade door aard en eigen gebrek........................................................................................38
15.7.1 Schade door 'de aard'.......................................................................................................... 38
15.7.2 Schade door 'een gebrek'..................................................................................................... 38
15.7.3 Afwijkingen in de praktijk..................................................................................................... 38
2
, Jurisprudentie werkgroep 1................................................................................................................. 39
HR 8 juni 1962, ECLI:NL:HR:1962:129 (Afgehakte duim) ................................................................39
HR 19 mei 1978, ECLI:NL:HR:1978:AC6258 (Hotel Wilhelmina) art. 7:930 lid 4 of 7:929 lid 1 BW. .47
HR 3 november 1978, ECLI:NL:HR:1978:AB7467 (Maarnse Broodbezorger) ..................................47
HR 09 juni 2006 ECLI:NL:HR:2006:AV9435 (Valschermzweeftoestel) ............................................47
HR 16 mei 2008 ECLI:NL:HR:2008:BC2793 (Chubb/Dagenstead) ..................................................48
HR 26 februari 2016, ECLI:NL:HR:2016:336 (Chaletbrand) art. 7:928 lid 6 BW opzet......................48
HR 25 maart 2016, ECLI:NL:HR:2016:507 (Loungecafé Marhaba) Uitleg artikel 7:930 lid 5 BW
“opzet tot misleiding”, r.o. 3.3.3.:................................................................................................... 48
HR 22 september 2017, ECLI:NL:HR:2017:2447 (B-Reaal) ............................................................48
HR 5 oktober 2018, ECLI:NL:HR:2018:1841 (verzwijging en redelijk handelend verzekeraar) art.
7:930 lid 4 BW................................................................................................................................. 48
HR 21 februari 2020, ECLI:NL:HR:2020:311 (opzettelijke verzwijging bij AOV?) Opzet is oogmerk
art. 7:928 en 7:930 lid 5 BW........................................................................................................... 49
HR 5 februari 2021, ECLI:NL:HR:2021:178 (mededelingsplicht en ontvangst kennisgeving) .........49
Hoorcollege 2 verzekeringsmarkt....................................................................................................... 49
12. Verzuim door de verzekeraar.....................................................................................49
12.2.1 Uitkeringsverplichting en uitkeringsgerechtigde..................................................................49
12.2.2 Zelfregulering....................................................................................................................... 50
12.3.1 Wettelijke regeling van verzuim...........................................................................................50
12.3.2 Opeisbaarheid...................................................................................................................... 50
12.3.2.1 Ontstaan van de uitkeringsverplichting.............................................................................50
12.3.2.2 ‘Anticipatory breach’......................................................................................................... 51
12.3.3 Ingebrekestelling als Voorwaarde voor Verzuim...................................................................51
12.3.3.1 De te Stellen Termijn......................................................................................................... 51
12.3.4 Verzuim zonder Ingebrekestelling........................................................................................ 52
12.3.4.1 Fatale Termijn in Polisvoorwaarden...................................................................................52
12.3.3 Mededeling van Ingebrekestelling........................................................................................52
12.3.3.1 De Te Stellen Termijn........................................................................................................ 52
12.3.4 Verzuim Zonder Ingebrekestelling.......................................................................................52
12.3.4.1 Fatale Termijn in Polisvoorwaarden...................................................................................52
12.3.4.2 Verzekeraar Weigert Uitkering..........................................................................................52
12.3.5 Houding van de Verzekeraar duidt op Te Laat Presteren.....................................................52
12.3.6 Nakoming door de Verzekeraar is Blijvend Onmogelijk........................................................53
12.3.7 Gevolgen van Verzuim......................................................................................................... 53
12.3.7.1 Vertragingsschade en Wettelijke Rente............................................................................53
12.3.7.2 Vervangende Schadevergoeding in Plaats van Nakoming.................................................53
12.3.7.3 Ontbinding........................................................................................................................ 53
12.4.1 Verzuim bij Uitkeringen ‘in Natura’......................................................................................53
12.4.2 Wettelijke Rente bij Aansprakelijkheidsverzekeringen.........................................................53
Artikel BEHAVIORAL ECONOMICS AND INSURANCE LAW....................................................................53
Artikel S.E. Harrington en G.R. Niehaus, Risk Management and Insurance, 2e druk, New York:
McGraw-Hill/Irwin 2004...................................................................................................................... 56
Artikel 2013 Kunreither cs Chapter 10................................................................................................ 63
HR 12 januari 2007, ECLI:NL:HR:2007:AZ1581 (Eindhoven/Allianz) .................................................72
Blok 2 Dekking en haar grenzen......................................................................................73
Hoorcollege 3 Dekking en uitsluiting, algemene voorwaarden...........................................................73
16.1 verzekerde hoedanigheid/ verzekerde acitiviteit......................................................73
16.2 uitleg....................................................................................................................................... 74
16.3 stelplicht en bewijslast (149 en 150 Rv)..................................................................................74
16.4 – informatie-/onderzoek-/waarschuwingsplicht ter zake van (reikwijdte van) verzekerde
hoedanigheid c.q. verzekerde activiteit.......................................................................................... 74
16.5 – redelijkheid en billijkheid...................................................................................................... 75
16.7.1.1 Kleinhandel in kinderwagens en aanverwante artikelen....................................................75
16.7.1.2 Varkenshouder.................................................................................................................. 75
16.7.1.3 Automatiseringsbedrijf...................................................................................................... 75
3
, 16.7.1.4 Exploitant van een thema-/familiepark.............................................................................76
16.7.1.5 Bedrijf dat zich bezighoudt met bemiddeling en begeleiding bij herintreding in het
arbeidsproces.................................................................................................................................. 76
16.7.1.6 Bedrijf dat zich bezighoudt met utiliteits- en woningbouw................................................76
16.7.1.7 Eigenaar/exploitant van een onderhouds- en herstelbedrijf van zeecontainers................76
16.7.2.1 Bezwaarschrift.................................................................................................................. 76
16.7.2.2 Vennoot............................................................................................................................. 76
16.7.2.3 Onbezoldigd lid van een Raad van Commissarissen..........................................................77
16.7.2.4 Verzorgen van paardrijlessen............................................................................................ 77
16.7.2.5 Amateurfotograaf.............................................................................................................. 77
Jurisprudentie hc 2.............................................................................................................................. 77
HR 5 april 1991, ECLI:NL:HR:ZC0194 (RVS/Mangnus) ....................................................................77
HR 14 februari 1992, ECLI:NL:HR:1991:ZC0194 (Aegon/CSF)..........................................................77
HR 4 november 1994, ECLI:NL:HR:ZC1520 (Witteveen's Modemagazijnen)....................................77
HR 27 oktober 2000, ECLI:NL:HR:2000:AA7915 (B/Aegon)..............................................................78
HR 9 juni 2006, ECLI:NL:HR:2006:AV9435 (Valschermzweeftoestel)...............................................78
HR 16 mei 2008, ECLI:NL:HR:2008:BC2793 (Chubb/Dagenstaed) ..................................................78
HR 16 februari 2024, ECLI:NL:HR:2024:258 (Fjordenpaard)............................................................78
Werkgroep 2: Dekking, uitsluiting en algemene voorwaarden............................................................80
5. Algemene voorwaarden, polisvoorwaarden en oneerlijke bedingen...............................80
5.1.1 Inleiding; structuur van de regeling.......................................................................................80
5.1.2 De definities van consument, grote ondernemer en kleine ondernemer................................81
5.1.3 De uitzondering voor kernbedingen en bedingen die de prijs en de prestatie bepalen..........81
5.2 Transparantie en ambtshalve toetsing van polisvoorwaarden..................................................82
5.3: De inhoudscontrole.................................................................................................................. 82
5.4.1 De sanctie van vernietiging en (on)mogelijkheid van conversie.............................................83
5.4.2 Verjaring van de vernietigingsbevoegdheid...........................................................................83
Artikel W.H Boom: Toetsing van Algemene Voorwaarden bij een
Arbeidsongeschiktheidsverzekering................................................................................84
Artikel D.B. van Ark, ‘Preventief toezicht op de duidelijkheid en begrijpelijkheid van
polisvoorwaarden’, AV&S 2021/9, p. 41-45.......................................................................85
Artikel J.S. Overes, 'Verzekeringsdekking en causaliteit: meer uitleg, minder dogmatiek –
Drie kanttekeningen en één uitwerking naar aanleiding van Hoge Raad
jurisprudentie', AV&S 2022-29, p. 163-173.......................................................................87
Jurisprudentie werkgroep 2.............................................................................................89
HR 28 april 1989, ECLI:NL:HR:1989:AG6068 (Liszkay II).................................................................89
HR 8 juli 1991, ECLI:NL:HR:1991:ZC0312 (CAR-polis Van Wijnen) ................................................89
HR 30 maart 2012, ECLI:NL:HR:2012:BV1295 (dekking art. 7:611 BW?) ........................................90
Hoorcollege 4 Causaliteit, beredding en risicomijding.......................................................................90
18.1 Causaliteit in het verzekeringsrecht.........................................................................90
18.2 Verschillende causaliteitsleren................................................................................................91
18.3 Heersende causaliteitsleer bij gebreke van een causaliteitscriterium in de polis(voorwaarden)
........................................................................................................................................................ 92
18.4 samenwerkende oorzaken...................................................................................................... 92
18.5 Bewijslast causaal verband..................................................................................................... 93
18.6 Redelijkheid en billijkheid in geval van het ontbreken van causaal.........................................94
Verband.......................................................................................................................................... 94
9.1 de verplichtingen van de verzekeringnemer en de uitkering gerechtigde na verwezenlijking van
het risico............................................................................................................................................. 95
9.2: mededelingsplicht – artikel 7:941 lid 1 BW..............................................................................95
9.2.1 De meldingsplichtige en de geadresseerde............................................................................95
9.2.2 Tijdstip van melden................................................................................................................ 96
9.2.3 Bijzondere regelingen/uitzonderingen....................................................................................97
9.3: inlichtingenplicht – artikel 7:941 lid 2 BW................................................................................98
4
Inhoudsopgave
Blok 1 introductie, precontractuele mededelingsplicht en verzekeringsmarkt.....................9
Hoorcollege 1 introductie..................................................................................................................... 9
1.2 Elementen van de verzekering.....................................................................................9
1.2.2 Schadeverzekering of sommenverzekering ...........................................................................10
1.3 Juridisch kader.......................................................................................................................... 10
1.4.1 Duurovereenkomst ................................................................................................................ 10
1.4.2 Vertrouwenskarakter ............................................................................................................. 11
1.5 De bij de verzekeringsovereenkomst betrokken personen en hun verantwoordelijkheden.......11
1.5.2 De verzekeringnemer............................................................................................................. 11
1.5.3 De verzekerde........................................................................................................................ 12
1.5.4 De tot uitkering gerechtigde.................................................................................................. 12
1.5.5 De assurantietussenpersoon.................................................................................................. 12
1.6 De functie van verzekering in de maatschappij.........................................................................12
1.7.1 Technologische en maatschappelijke ontwikkelingen............................................................13
1.7.2 Klantbenadering..................................................................................................................... 13
1.7.3 Kunstmatige intelligentie (AI)................................................................................................. 13
1.7.4 Nieuwe risico’s....................................................................................................................... 13
1.7.5 Toekomstige ontwikkelingen.................................................................................................. 13
14.5.1 Aanwijzen van een derde belanghebbende en herroeping...................................................15
14.5.2 Bereddingsplicht.................................................................................................................. 15
14.5.3 Spreekplicht bij meervoudige verzekering en recht op opschorting.....................................15
14.5.4 Melden van wijzigingen........................................................................................................ 15
14.5.5 Uitkeringsplicht en vaststelling van schadeomvang.............................................................16
14.5.6 Gedragingen die de verzekeraar kunnen benadelen............................................................16
27.2 Levensverzekering.................................................................................................. 16
27.3 Rechten van de verzekeringnemer......................................................................................... 16
27.4.1 Algemene opmerkingen....................................................................................................... 16
27.4.2 Aanwijzing en wijziging van de begunstigde........................................................................17
27.4.3 Uitleg van de begunstiging.................................................................................................. 17
27.4.4 Begunstiging en het karakter van de verkrijging – de leer van het zelfstandig recht...........18
27.4.5 (On)herroepelijke begunstiging............................................................................................18
27.4.6 Aanvaarding van de begunstiging........................................................................................18
27.4.7 Vereisten voor het verkrijgen van de uitkering....................................................................19
27.4.8 Afwijzen en afstand van de begunstiging.............................................................................19
27.4.9 Begunstigde veroorzaakt opzettelijk het overlijden van de verzekerde...............................19
27.4.10.1 Begunstiging van de verzekeringnemer overlijden.........................................................20
27.4.10.2 Begunstiging van de echtgenoot of geregistreerd partner..............................................20
27.4.10.3 Begunstiging van de partner...........................................................................................20
27.4.10.4 Begunstiging van kinderen..............................................................................................20
27.4.10.5 Begunstiging van erfgenamen........................................................................................20
27.4.10.6 Begunstiging van de nalatenschap.................................................................................20
27.5 Afkoop van levensverzekeringen............................................................................................. 20
Beperkingen afkooprecht................................................................................................................ 20
Uitzonderingen en fiscale koppeling................................................................................................20
27.6 Premievrij maken.................................................................................................................... 21
27.7 Belening.................................................................................................................................. 21
27.8 Contractoverneming en overdracht........................................................................................21
27.9 Opzeg- en ontbindingsrecht.................................................................................................... 21
27.10.1 Eerste premie..................................................................................................................... 21
27.10.2 Vervolgpremie.................................................................................................................... 21
27.11 Omvang van de dekking....................................................................................................... 22
27.11.1 Zelfdoding.......................................................................................................................... 22
27.11.2 Het oorlogsrisico................................................................................................................ 22
1
, 27.11.3 Het terrorismerisico............................................................................................................ 22
27.11.4 Overige uitsluitingsclausules.............................................................................................. 22
Werkgroep 1: precontractuele mededelingsplicht..............................................................................23
3.1 De mededelingsplicht bij het aangaan van de verzekering..........................................23
3.2 De Mededelingsplicht................................................................................................................ 23
3.2.1 De Mededelingsplicht – Algemene Vereisten..........................................................................23
3.2.2 De Vragenlijst......................................................................................................................... 26
3.2.4 Geen Vragenlijst..................................................................................................................... 26
3.3.1 Mededelingsplicht bij Voorlopige Dekking ook mededelingsplicht van toepassing ................26
3.3.2 Mededelingsplicht bij Uitbreiding: Nieuwe of Voortbouwende Overeenkomst?......................26
3.4.1 De Ontdekking van het Niet-Nakomen van de Mededelingsplicht..........................................27
3.4.2 De Kennisgeving.................................................................................................................... 27
3.5.1 Overzicht van de Gevolgen.................................................................................................... 28
6.1 Uitleg van verzekeringsovereenkomsten....................................................................29
6.2 Van Haviltex tot cao.................................................................................................................. 29
6.2.1 De cao-norm.......................................................................................................................... 29
6.2.2 Het DSM/Fox-arrest en de vloeiende schaal...........................................................................30
6.3.1 Relevantie van onderhandelen...............................................................................................30
6.3.2 Relevante gezichtspunten bij de uitleg van polisvoorwaarden...............................................30
6.4 Uitleg Derdenbeding in Verzekeringsovereenkomst..................................................................31
6.4.1 Partijbedoelingen als Uitgangspunt........................................................................................ 31
6.4.2 Derdenbescherming op Basis van Vertrouwen (art. 3:35 BW)................................................31
6.4.3 Toepassing bij Beurspolissen................................................................................................. 31
6.5.1 Spiegelbeelddekking.............................................................................................................. 31
6.5.2 Maatschappelijke functie van de verzekering.........................................................................32
6.6.1 Contra proferentem-regel in het verzekeringsrecht...............................................................32
6.6.2 Toepassing bij niet-consumenten en de verzekering ter beurze............................................32
6.7.1 Algemeen beginsel: Artikel 150 Rv......................................................................................... 32
6.7.2 Bewijslast bij gedekte gebeurtenissen...................................................................................33
6.7.3 Bewijslast bij uitsluitingen...................................................................................................... 33
6.7.4 Onderscheid tussen primaire en secundaire dekkingsomschrijving.......................................33
6.7.5 Formulering en polisredactie.................................................................................................. 33
6.8 Betekenis voor de praktijk......................................................................................................... 33
15.1: Het verzekerd belang in verzekeringsovereenkomsten............................................34
15.2.1 Zaakverzekeringen.............................................................................................................. 34
15.2.2 Aansprakelijkheidsverzekeringen.........................................................................................34
15.2.3 Arbeidsongeschiktheidsverzekeringen.................................................................................34
Hoofdstuk 15.3: Moment van belang en persoon van belanghebbende..........................................35
15.3.2 Belangen van de verzekeringnemer.....................................................................................35
15.3.3 Belangen van anderen......................................................................................................... 35
15.4: Overgang van belang............................................................................................................. 35
15.4.1 Het wettelijke systeem......................................................................................................... 35
15.4.2 Polisvoorwaarden en redelijke toepassing............................................................................35
15.4.3 Overgang door overlijden..................................................................................................... 36
15.5: Risicowijziging........................................................................................................................ 36
15.5.1 Meldingsplicht volgens de polisvoorwaarden.......................................................................36
15.5.2 Dekkingsbegrenzende omschrijvingen en bedingen............................................................36
15.5.3 Brandverzekeringen van vóór 1 januari 2006.......................................................................37
15.6: De waarderingsgrondslag en het indemniteitsbeginsel..........................................................37
15.6.1 Voortaxatie door deskundigen............................................................................................. 37
15.6.2 Schadevaststelling door deskundigen..................................................................................37
15.6.3 Economische functie van het verzekerde object..................................................................37
15.6.4 Herstel- of herbouwkosten voor rekening van de verzekerde..............................................37
15.6.5 Polisvoorwaarden................................................................................................................. 37
15.7: Schade door aard en eigen gebrek........................................................................................38
15.7.1 Schade door 'de aard'.......................................................................................................... 38
15.7.2 Schade door 'een gebrek'..................................................................................................... 38
15.7.3 Afwijkingen in de praktijk..................................................................................................... 38
2
, Jurisprudentie werkgroep 1................................................................................................................. 39
HR 8 juni 1962, ECLI:NL:HR:1962:129 (Afgehakte duim) ................................................................39
HR 19 mei 1978, ECLI:NL:HR:1978:AC6258 (Hotel Wilhelmina) art. 7:930 lid 4 of 7:929 lid 1 BW. .47
HR 3 november 1978, ECLI:NL:HR:1978:AB7467 (Maarnse Broodbezorger) ..................................47
HR 09 juni 2006 ECLI:NL:HR:2006:AV9435 (Valschermzweeftoestel) ............................................47
HR 16 mei 2008 ECLI:NL:HR:2008:BC2793 (Chubb/Dagenstead) ..................................................48
HR 26 februari 2016, ECLI:NL:HR:2016:336 (Chaletbrand) art. 7:928 lid 6 BW opzet......................48
HR 25 maart 2016, ECLI:NL:HR:2016:507 (Loungecafé Marhaba) Uitleg artikel 7:930 lid 5 BW
“opzet tot misleiding”, r.o. 3.3.3.:................................................................................................... 48
HR 22 september 2017, ECLI:NL:HR:2017:2447 (B-Reaal) ............................................................48
HR 5 oktober 2018, ECLI:NL:HR:2018:1841 (verzwijging en redelijk handelend verzekeraar) art.
7:930 lid 4 BW................................................................................................................................. 48
HR 21 februari 2020, ECLI:NL:HR:2020:311 (opzettelijke verzwijging bij AOV?) Opzet is oogmerk
art. 7:928 en 7:930 lid 5 BW........................................................................................................... 49
HR 5 februari 2021, ECLI:NL:HR:2021:178 (mededelingsplicht en ontvangst kennisgeving) .........49
Hoorcollege 2 verzekeringsmarkt....................................................................................................... 49
12. Verzuim door de verzekeraar.....................................................................................49
12.2.1 Uitkeringsverplichting en uitkeringsgerechtigde..................................................................49
12.2.2 Zelfregulering....................................................................................................................... 50
12.3.1 Wettelijke regeling van verzuim...........................................................................................50
12.3.2 Opeisbaarheid...................................................................................................................... 50
12.3.2.1 Ontstaan van de uitkeringsverplichting.............................................................................50
12.3.2.2 ‘Anticipatory breach’......................................................................................................... 51
12.3.3 Ingebrekestelling als Voorwaarde voor Verzuim...................................................................51
12.3.3.1 De te Stellen Termijn......................................................................................................... 51
12.3.4 Verzuim zonder Ingebrekestelling........................................................................................ 52
12.3.4.1 Fatale Termijn in Polisvoorwaarden...................................................................................52
12.3.3 Mededeling van Ingebrekestelling........................................................................................52
12.3.3.1 De Te Stellen Termijn........................................................................................................ 52
12.3.4 Verzuim Zonder Ingebrekestelling.......................................................................................52
12.3.4.1 Fatale Termijn in Polisvoorwaarden...................................................................................52
12.3.4.2 Verzekeraar Weigert Uitkering..........................................................................................52
12.3.5 Houding van de Verzekeraar duidt op Te Laat Presteren.....................................................52
12.3.6 Nakoming door de Verzekeraar is Blijvend Onmogelijk........................................................53
12.3.7 Gevolgen van Verzuim......................................................................................................... 53
12.3.7.1 Vertragingsschade en Wettelijke Rente............................................................................53
12.3.7.2 Vervangende Schadevergoeding in Plaats van Nakoming.................................................53
12.3.7.3 Ontbinding........................................................................................................................ 53
12.4.1 Verzuim bij Uitkeringen ‘in Natura’......................................................................................53
12.4.2 Wettelijke Rente bij Aansprakelijkheidsverzekeringen.........................................................53
Artikel BEHAVIORAL ECONOMICS AND INSURANCE LAW....................................................................53
Artikel S.E. Harrington en G.R. Niehaus, Risk Management and Insurance, 2e druk, New York:
McGraw-Hill/Irwin 2004...................................................................................................................... 56
Artikel 2013 Kunreither cs Chapter 10................................................................................................ 63
HR 12 januari 2007, ECLI:NL:HR:2007:AZ1581 (Eindhoven/Allianz) .................................................72
Blok 2 Dekking en haar grenzen......................................................................................73
Hoorcollege 3 Dekking en uitsluiting, algemene voorwaarden...........................................................73
16.1 verzekerde hoedanigheid/ verzekerde acitiviteit......................................................73
16.2 uitleg....................................................................................................................................... 74
16.3 stelplicht en bewijslast (149 en 150 Rv)..................................................................................74
16.4 – informatie-/onderzoek-/waarschuwingsplicht ter zake van (reikwijdte van) verzekerde
hoedanigheid c.q. verzekerde activiteit.......................................................................................... 74
16.5 – redelijkheid en billijkheid...................................................................................................... 75
16.7.1.1 Kleinhandel in kinderwagens en aanverwante artikelen....................................................75
16.7.1.2 Varkenshouder.................................................................................................................. 75
16.7.1.3 Automatiseringsbedrijf...................................................................................................... 75
3
, 16.7.1.4 Exploitant van een thema-/familiepark.............................................................................76
16.7.1.5 Bedrijf dat zich bezighoudt met bemiddeling en begeleiding bij herintreding in het
arbeidsproces.................................................................................................................................. 76
16.7.1.6 Bedrijf dat zich bezighoudt met utiliteits- en woningbouw................................................76
16.7.1.7 Eigenaar/exploitant van een onderhouds- en herstelbedrijf van zeecontainers................76
16.7.2.1 Bezwaarschrift.................................................................................................................. 76
16.7.2.2 Vennoot............................................................................................................................. 76
16.7.2.3 Onbezoldigd lid van een Raad van Commissarissen..........................................................77
16.7.2.4 Verzorgen van paardrijlessen............................................................................................ 77
16.7.2.5 Amateurfotograaf.............................................................................................................. 77
Jurisprudentie hc 2.............................................................................................................................. 77
HR 5 april 1991, ECLI:NL:HR:ZC0194 (RVS/Mangnus) ....................................................................77
HR 14 februari 1992, ECLI:NL:HR:1991:ZC0194 (Aegon/CSF)..........................................................77
HR 4 november 1994, ECLI:NL:HR:ZC1520 (Witteveen's Modemagazijnen)....................................77
HR 27 oktober 2000, ECLI:NL:HR:2000:AA7915 (B/Aegon)..............................................................78
HR 9 juni 2006, ECLI:NL:HR:2006:AV9435 (Valschermzweeftoestel)...............................................78
HR 16 mei 2008, ECLI:NL:HR:2008:BC2793 (Chubb/Dagenstaed) ..................................................78
HR 16 februari 2024, ECLI:NL:HR:2024:258 (Fjordenpaard)............................................................78
Werkgroep 2: Dekking, uitsluiting en algemene voorwaarden............................................................80
5. Algemene voorwaarden, polisvoorwaarden en oneerlijke bedingen...............................80
5.1.1 Inleiding; structuur van de regeling.......................................................................................80
5.1.2 De definities van consument, grote ondernemer en kleine ondernemer................................81
5.1.3 De uitzondering voor kernbedingen en bedingen die de prijs en de prestatie bepalen..........81
5.2 Transparantie en ambtshalve toetsing van polisvoorwaarden..................................................82
5.3: De inhoudscontrole.................................................................................................................. 82
5.4.1 De sanctie van vernietiging en (on)mogelijkheid van conversie.............................................83
5.4.2 Verjaring van de vernietigingsbevoegdheid...........................................................................83
Artikel W.H Boom: Toetsing van Algemene Voorwaarden bij een
Arbeidsongeschiktheidsverzekering................................................................................84
Artikel D.B. van Ark, ‘Preventief toezicht op de duidelijkheid en begrijpelijkheid van
polisvoorwaarden’, AV&S 2021/9, p. 41-45.......................................................................85
Artikel J.S. Overes, 'Verzekeringsdekking en causaliteit: meer uitleg, minder dogmatiek –
Drie kanttekeningen en één uitwerking naar aanleiding van Hoge Raad
jurisprudentie', AV&S 2022-29, p. 163-173.......................................................................87
Jurisprudentie werkgroep 2.............................................................................................89
HR 28 april 1989, ECLI:NL:HR:1989:AG6068 (Liszkay II).................................................................89
HR 8 juli 1991, ECLI:NL:HR:1991:ZC0312 (CAR-polis Van Wijnen) ................................................89
HR 30 maart 2012, ECLI:NL:HR:2012:BV1295 (dekking art. 7:611 BW?) ........................................90
Hoorcollege 4 Causaliteit, beredding en risicomijding.......................................................................90
18.1 Causaliteit in het verzekeringsrecht.........................................................................90
18.2 Verschillende causaliteitsleren................................................................................................91
18.3 Heersende causaliteitsleer bij gebreke van een causaliteitscriterium in de polis(voorwaarden)
........................................................................................................................................................ 92
18.4 samenwerkende oorzaken...................................................................................................... 92
18.5 Bewijslast causaal verband..................................................................................................... 93
18.6 Redelijkheid en billijkheid in geval van het ontbreken van causaal.........................................94
Verband.......................................................................................................................................... 94
9.1 de verplichtingen van de verzekeringnemer en de uitkering gerechtigde na verwezenlijking van
het risico............................................................................................................................................. 95
9.2: mededelingsplicht – artikel 7:941 lid 1 BW..............................................................................95
9.2.1 De meldingsplichtige en de geadresseerde............................................................................95
9.2.2 Tijdstip van melden................................................................................................................ 96
9.2.3 Bijzondere regelingen/uitzonderingen....................................................................................97
9.3: inlichtingenplicht – artikel 7:941 lid 2 BW................................................................................98
4
