Samenvatting Tropische Ziekteleer

Inleiding
Waarom ziektenleer?

 Kennis verwerven over specifieke pathologie => aangepaste patientenzorg bij globalisering
o Omdat meer mensen reizen naar tropen (pre- & posttravel verrichten)
o Meer personen uit tropen immigreren
 Belgie vooral fransen & nederlanders
 Ook externe migratie: MO & middellandse zee
Belangrijkste landen v/oorsprong: Syrie, afghanistan, irak, iran, pakistan,
nigeria, turkije, venezuela

Gaan infecties onderverdelen

 Meercellige: parasieten (wormen)
 Eencellige: protozoa (malaria)
 Fungi, bact, viraal

Manieren transmissies

 Direct contact & beten, vanuit omgeving, ingestie

NEGLECTED TROPICAL DISEASES
 = Diverse groep v/voornamelijk infectieuze aandoeningen
o Vaak in verarmde gemeenschappen
o + disproportionele impact op vrouwen & kinderen
o Vooral in (sub)tropische omstandigheden
o (ook snake bites: niet transmittable, maar wel weinig middelen naar)
 Staat tegenover non-neglected: tuberculose, malaria, HIV/AIDS

VO O R B E R E I D E N V . T R O P E N R E I S
 Risico op gezondheidsproblemen inschatten (wil weten wat moet voorkomen & risico)
 Informeren over gezondheidsrisico’s + gevolgen
 Maatregelen voorstellen:
o Vermeiden blootstelling: net om malaria reduceren, water koken
o Vaccinatie: minder vatbaar v.infectie
o Preventieve geneesmiddelen: malaria profylaxe
o Zelf- of noodbehandeling: diarree behandeling, medicatie tegen ernstige malaria
 => aangepast aan individuele reiziger & reis
advies & maatregelen => risico-reductie (geen eliminatie)
= gedeelde verantwoordelijkheid arts & reiziger
o Kan niet forceren om behandeling of profylaxe te nemen
 Kan bij huisarts/travel clinic (hebben experts die beter kennen dan huisarts + gele
koortsvaccin)
 Adviezen = obv/wetenschappelijke consensus

,INSCHATTEN RISICO’S & INFORMEREN
 Moet weten hoe frequent iets voorkomt
o Niet makkelijk: kan niet zeggen hoeveel% v.#weken dat eist, maar wel algemene info
o Boven: reizigersdiarree -> 30% reizigers die 1m reizen krijgen het

=> risico afh v/bestemming, activiteiten & of vaccinatie/profylaxe mogelijk is v.aandoening die
voordoet

 Moet zeker weten waar risico’s zitten (gele koorts: niet azie, wel Z-amerik, afrik)
 Inlichten: raadpleging & online bronnen

Niet-specifiek tropische aandoeningen: ook v.bij reizigers

 Luchtweg-, urineweginfecties, sexueel overdraagbare, wondinfecties, cariovasculair

ELEMENTEN VEREIST V.REISADVIES
 Reisbestemming & traject: landen of regio’s binnen land (bv regio’s Peru m/malaria, andere
niet)
 Reisduur & omstandigheden => verschillen in risico
o Kort: laag risico wonen/werken tussen bevolking: veel hoger
o Blootstellingen omdat pathogenen manier hoe in aanraking komen
 Leeftijd & gezondheidstoestand
 Allergieën: allergie component mogelijks in vaccin of medicatie
 Zwangerschap of wens: sommige geneesmiddelen liefst niet geven
o Risico malaria op zwangere: hoog v.moeder & fetus

PREVENTIEVE MAATREGELEN
 Voorzichtigheid: ongevallen & dieren
 Hygiëne: hand- en toilethygiëne, veilig drinkwater & voedsel
 Blootstelling vectoren vermijden
o Kleding (lange mouwen & broek), geïmpregneerd muggennet/kleding
o Muggenrepellent (DEET), elektrische verdamper (niet overal zelfde voltage/stekker)
o Spiraaltje verbranden die muggen product vrijzet
o => belangrijk v.malaria, dengue, tekenencephalitis
 Contact m/zoet water vermijden: schistosomiase
 Snel stijgen vermijden: hoogteziekte

VACCINATIES
 Wat niet gedocumenteerd is, gebeurt opnieuw
 Basisvaccinaties bevraagt
o Kindervaccin eindigen & als dan niet meer naar doctor -> afh v/patient
o Hep B: mensen boven 37 -> niet gevaccineerd (tenzij zelf gekozen)
o Mazelen: >39j -> niet gevaccineerd
o Tetanus: om 10j

, o Polio: eenmalig geboost als ouder dan 15j
 Verplichte vaccins (wettelijke verplichting bij reizigers): bv gele koorts
 Aanbevolen vaccins (risicoreductie/medische indicatie ifv/bestemming/activiteit): hep A

TETANOSVAX
 = ernstige klinische neurologisch beeld v/verlamming & spasmen
 Door neurotoxine -> binnen via wonde besmet m/spoorvormend Clostridium tetani
 Niet specifiek tropisch => komt wereldwijd v. => wel hoger risico bij ongevallen
 Vaccin gebaseerd op toxine
=> deel v/combinatievaccin m/difterie & pertussis, difterie & polio of alle 3
 Om 10j opnieuw -> als te lang geleden geven ze herhaal
Als nooit heeft gehad -> maakt gebruik v/gelegendheid & start basisvaccin

POLIOVAX
 = ernst wisselend klinisch beeld door faeco-orale transmissie (enteropolio virus)
=> myeloencephalitis -> slappe verlamming
 Geëradiceerd in Eu, Amerika’s, Oceanië
 Infectie nog v.in andere landen
o WT polio: Afghanistan + Pakistan
o Vax-derived: Nigeria + Ethiopia + Guinea + Malawi + Congo
 Lang afgezwakt gebruikt v.vaccin -> soms ontspoort (wel belangrijk geweest)
 verplichte vaccin: verzwakt (niet meer gebruikt) & geïnactiveerd
 1 malige booster na 15j => v.reizen naar werelddelen
o Nog extra regels: waar polio nog -> opnieuw vax tussen 1j & 4w v.land verlaten!!!

MAZELENVAX
 Door mazelenvirus, door droplet transmissie
=> koorts, mucosale afwijkingen, moribiliforme rash, 1/1000 encephalitis
o Spots in mond symptoom
o Kinderen makkelijk aan dood
 Mazelenvax = deel kindervacc -> iedereen ouder dan 39j niet gehad, maar ouder dan 55j
mazelen doorgehad
o Groep tussen: sommige niet ziek & niet gevaccineerd
o Vax voor reis als niet volledig gevaxt of ziekte doorgemaakt
o Levens afgezwakt samen m/rubella & bof
o Stockbreuk: volwassen niet meer vaccineren omdat beperkte beschikbaarheid vax
v.kinderen
o Mogelijke interactie m/gele koorts vax -> 28d interval
 Als niet interval -> minder goede bescherming tegen gele koorts
(immunologische interactie & mindere immunogeniciteit)
 Niet enkel in tropen, ook in EU terug op

HEP B VAX

,  Hep B virus -> lichaamsvloeistof contact
=> acute fulminante hepatitis (risico leverfalen), soms chronische (risico cirrose & leverkkr)
-> levenslang besmettelijk blijven
o Uitzonderlijk: fulminante infectie m/snelle evolutie naar leverfalen
o Door contact bloed, speeksel, niet gesteriliseerd materiaal, seksueel
 Vax: Hep B surface Ag
o Zorgverleners gevaccineerd in kader arbeidswetgeving
 Kinderverzorging, als bij lokale bevolking blijft wonen
o Na volledige vaccinatie -> niet iedereen imuun => moet hep B surface Ab bekijken
v.immuniteit
 Hep B endemisch in grote delen Afrika & Azië
 Vax bij reizen naar endemisch gebied:
o Sexuele contacten m/lokale bevolking, nauwe contacten m/kinderen, risico
noodzaak gezondheidszorg

HEP A
 Hep A virus -> faeco-oraal
=> acute hepatitis variabele ernst m/forse geelzucht & langdurige vermoeidheid
o Weinig dood, wel lang ziek
 Meest frequente door vax voorkombare reis-gerelateerde ziekte
 Geen jeugdvax, wel vax -> heel immunogeen
o Bij immunocompetente: ±100% bescherming v.rest v/leven na 2 vax
Deficiente: niet altijd
o 10d na 1e infectie v.1j beschermd
 Uitgebreid voor buiten EU, US & Canada, Australië
 Preventieve vax v/alle reizigers naar endemisch gebied = aangeraden

MENINGOCOCCEN VAX
 Neisseria meningitidis -> dropletcontact tot keeldragerschap
=> soms invasie naar levensbedreigende meningococcen-bacteriëmie en/of meningitis
 Bacteriële oorzaak v/meningitis
 Vax tegen C, nu ook andere (ook B, maar minder effectief) ACW135Y
 Afrika: meningitis belt = epidemische seizoensgebonden plaatsen
o Mensen m/nauw contact bevolking -> eerst koloniseren in keel, vaak geen aanleiding
tot invasie, maar plots aanleiding invasieve infectie vanuit keel m/bedreigende
meningitis
 Als nauw contact m/bact meningitis -> kan zelfde bact dragen (gelijkaardige pathogeniciteit)
=> hoger risico ziek worden
 m/nieuwe vaccins -> risico reduceren => v.mensen die gaan wonen/familie bezoeken
 Saudi-Arabië: Hadj & Umra -> verplicht!
o 5j geldig vaccin -> moet herhaald worden
o Normaal geconjugeerde bij niet immunocompromised niet herhalen