Hoofdstuk 1: planmatige bevordering van gezond gedrag
Sociale marketing
- We willen dat mensen hun gedrag gaan veranderen en zetten daarvoor marketing principes
- Vb: durex campagne om veilige seks aan te moedigen, stoppen met roken campagnes
Bij sociale marketing worden 2 definities veel door elkaar gebruikt
Gezondheidsvoorlichting
o Alle activiteiten die mensen kunnen krijgen dat ze gezond gedrag gaan stellen (stimuleren om uit
jezelf gezond gedrag te vertonen)
o Maar werkt niet altijd want we weten dat roke slecht is maar we doen het toch
o Vb mensen met campagnes te stimuleren niet te roken
Gezondheidsbevordering
o Vb: mensen weten dat snel rijden slecht is en dat het niet mag, de omgeving moet ook
veranderen dus bv we instaleren flitspaal (dus voorlichting + omgevingsverandering)
o Planmatige gezondheidsbevordering
Sociale marketing en campagnes is multidisciplinair (om te weten welk gedrag je wilt
veranderen moeten we weten wat het probleem is, bv gezondheidsprobleem oplossen
moet je weten waar het vandaan komt hoe je het kan aanpakken,…)
Doelen
o Primaire preventie: voorkomen van gezondheidsproblemen door wegnemen van oorzaken of
risicofactoren voor aandoeningen (kanker vermijden door vanaf begin af aan in te zetten op niet
te roken)
o Secundaire preventie/vroege opsporing: mensen in een vroeg stadium identificeren zodat we ze
gericht kunnen behandelen om ergere problemen te voorkomen
Vb screening van prostaat kanker op latere leeftijd, bv chekken van moedervlekken
, o Tertiaire preventie/zorg:
Bv mensen die ziek zijn aangenamer willen doen leven
Voorbeeld:
Doelgroepen en preventie
Vb hoorri: valpreventie bij ouderen, vallen is hoog Vb popu: campagne met laag voordeel vr individu
voor die specifieke groep maar niet voor mensen maar groot voordeel vr popu, bv stimuelren van
erbuiten want die hebben geen hoog risico op vallen goed eten (is belangrijk vr popu maar mss eet jij als
(campagne groot voordeel vr oude, mr niet vr popu) persoon al goed)
Preventie paradox
o Stelt in vraag of het wel goed is om hoog risico benadering toe te passen (want mss kunnen
we zo veel mensen missen die op dit moment niet in hoog risico zitten maar later mss wel)
, o
o Maar ook kritiek op rose’s theorema: moeten we iedereen alstig vallen van de popu als ze er
letterlijk niks mee maken te hebbe
Andere doelgroepen en interventie
Universele preventie gelinkt aan primaire preventie
Middelen om gezondheidsbevordering te bereiken
o Voorlichting: interventies ter bevordering vn gezond gedrag (campagnes,..)
o Voorzieningen: omgevingsfactoren veranderen (fruit programma’s op school, flitspalen,
nudging)
o Regelgeving, controle, sancties: vb leeftijd zetten op alcohol mr kan niet atlijd vb controle op
condooms mr dan omgeving aanpassen, beschikbaarheid
o Deze werken in interactie met elkaar en als ze gecombineerd worden werken ze het best
Gedrag en omgeving