Fysieke revalidatie: ergonomie
Begripsbepaling met betrekking tot ergonomie, arbeid en
gezondheid
Ergonomie
De regels waaraan menselijke werken onderworpen is
Doel
- Mens-werk relatie optimaliseren
Capaciteiten persoon
Vereisten job
Ergonomen
- Leveren een bijdrage aan het ontwerpen en evalueren van taken, jobs,
producten, organisaties, omgevingen en systemen om deze af te stemmen op
de behoeften, mogelijkheden en beperkingen van mensen
Ergonomie
- Voortdurend proces van ontwerpen, evalueren en herontwerpen van
gebruiksvoorwerpen, technische systemen en taken
- Wetenschappelijke discipline die zich bezighoudt met het begrijpen van de
interactie tussen de mens en andere elementen van een systeem
- Het is een beroep dat de theorie, principes, gegevens en methodes toepast om zo te ontwerpen dat het
menselijk welzijn en de globale prestatie van het systeem geoptimaliseerd wordt
Wederzijdse aanpassing tussen mens en werk
Industriële hoek
- Gericht op het verhogen van doelmatigheid
Waar de gezondheid en het comfort benadrukt worden
Werk
- Arbeidsomstandigheden
- Taken
- Werktuigen
- Machines
Arbeid en gezondheid
De evolutie van arbeid
Het karakter van arbeid is veranderd in de loop der karen
- Soort beroep is veranderd een smid versus beeldschermwerker
- De arbeid is lichamelijk minder zwaar geworden.
- De werkweek is verkort en het aantal vrije dagen is toegenomen
Het aantal vrije dagen is sinds 1910 vervijfvoudigd
Tegenover de daling van het aantal werkuren per jaar staat dat het werktempo en de werkdruk zeer sterkis
toegenomen.
- Ook de omgeving waarin gewerkt wordt, is steeds vaker aan veranderingen onderhevig, zowel door
organisatieveranderingen als door nieuwe productie- en managementconcepten
Handenarbeid mechanische arbeid geautomatiseerde arbeid
1
,Handenarbeid
- Relatie mens – materie is het grootst
- Mens bepaalt zelf werkvolume, tijdstip van werken, snelheid, duur en aard van het gepresteerde werk
- Dynamische spierbelasting
- Lichamelijke belasting
Mechanische arbeid
- Relatie mens – materie neemt af
- Verhoging werkritme, tijdsdruk
- Statische spierbelasting
- Lichamelijke belasting
Meer machine gebonden
- Meer mentale belasting
Geautomatiseerde belasting
- Relatie mens – materie is klein
- Geen spierarbeid
- Zintuigelijke waarneming is belangrijk
- Verantwoordelijkheid neemt toe
- Mentale over- of onder-belasting
Wat is gezondheid
Normaal functioneren
- Het normaal functioneren van een typerend lid van de soort
- Functioneren wordt uitgedrukt in functies, anatomische eigenschappen, activiteiten en participatie
Competentie
- Vermogen van een individu om adequaat te functioneren in zijn sociale context
- Adequaat
Het individu is zelf in staat gestelde doeleinden te verwezenlijken
Een evenwicht tussen iemand vermogen en doeleinden
- Een gezond mens is in staat betekenis te geven aan het eigen leven
Common benefit
- Datgene wat een voorwaarde vormt voor het gemeenschappelijk bestaan
- Adequaat participeren in de maatschappij
- Adequaat hanteren van interpersoonlijke relaties
- Adequaat
Datgene dat bijdraagt aan het functioneren van instituties die noodzakelijk zijn voor een levenskrachtige
samenleving
Arbeid en gezondheidsproblemen
Langdurige gezondheidsproblemen en/ of functionele beperking
- Belangrijke oorzaken van werkloosheid en uitsluiting uit de arbeidsmarkt
- Deze problematiek onstaat meestal tijdens de loopbaan van de werknemer
Evolutie afwezigheidspercentage
- Stijgt
Afwezigheidspercentage volgens duur
- Stijgt
Werk gerelateerde gezondheidsklachten door werknemers in België
2
, - Stress
- Rugpijn
- Vermoeidheid
- Spierpijn
Belangrijke uitgangspunten met betrekking tot arbeid en gezondheid
Keerpunten met betrekking tot arbeid en gezondheid
- Doelgerichte betekenisvolle diensten leveren door een passende beloning
- Gezondheidsbeleving tav arbeid
Arbeid als medicijn of als ziekmaker
- Arbeid wordt gezien als een recht en een plicht
- Gezondheid
Normaal functioneren
Competentie
Common benefit
- Verantwoordelijkheden liggen zowel bij overheden en de werkgever als bij de werknemer
Ergonomie in de Belgische wetgeving
Van uitkeringsbeleid naar re-integratiebeleid
- Sinds 2004
Veranderingen in beleid inzake arbeidsongeschiktheid
o Meer aandacht voor preventie
- Voor 2006
Aandacht voor financiële oplossingen voor de periode van arbeidsongeschiktheid
o Uitkeringsgericht beleid
- Na 2006
Aandacht voor re-integratie voor mensen met hinder en/of chronische klachten op de werkvloer
Actieterrein van dienst preventie en bescherming werd opengetrokken
- Vroeger
Veiligheid centraal
Vormde basis voor het algemeen regelement voor de arbeidsbescherming
- Nu
Welzijn centraal
Welzijn van de werknemer tijdens de uitvoering van hun werk
Welzijn op het werk
- Geheel van factoren mbt de arbeidsvoorwaarden waarin het werk wordt uitgevoerd
- Veiligheid op het werk
- Bescherming van de gezondheid van de werknemer
- Psychosociale aspecten van het werk
- Ergonomie
- Arbeidshygiëne verfraaiing van de werkplaatsen
Verplichtingen van de werkgever
Elke werkgever moet het welzijn binnen zijn bedrijf bevorderen
- Risicopreventie
- Collectieve en individuele beschermingsmaatregelen
- Opleiding
- Informatie aan de werknemers
Om mogelijke risico’s voor de werknemers op te sporten moet de werkgever een interne of externe dienst voor
preventie en bescherming op het werk inschakelen
- Risico’s evalueren en het medisch toezicht op de werknemers te organiseren
3
Begripsbepaling met betrekking tot ergonomie, arbeid en
gezondheid
Ergonomie
De regels waaraan menselijke werken onderworpen is
Doel
- Mens-werk relatie optimaliseren
Capaciteiten persoon
Vereisten job
Ergonomen
- Leveren een bijdrage aan het ontwerpen en evalueren van taken, jobs,
producten, organisaties, omgevingen en systemen om deze af te stemmen op
de behoeften, mogelijkheden en beperkingen van mensen
Ergonomie
- Voortdurend proces van ontwerpen, evalueren en herontwerpen van
gebruiksvoorwerpen, technische systemen en taken
- Wetenschappelijke discipline die zich bezighoudt met het begrijpen van de
interactie tussen de mens en andere elementen van een systeem
- Het is een beroep dat de theorie, principes, gegevens en methodes toepast om zo te ontwerpen dat het
menselijk welzijn en de globale prestatie van het systeem geoptimaliseerd wordt
Wederzijdse aanpassing tussen mens en werk
Industriële hoek
- Gericht op het verhogen van doelmatigheid
Waar de gezondheid en het comfort benadrukt worden
Werk
- Arbeidsomstandigheden
- Taken
- Werktuigen
- Machines
Arbeid en gezondheid
De evolutie van arbeid
Het karakter van arbeid is veranderd in de loop der karen
- Soort beroep is veranderd een smid versus beeldschermwerker
- De arbeid is lichamelijk minder zwaar geworden.
- De werkweek is verkort en het aantal vrije dagen is toegenomen
Het aantal vrije dagen is sinds 1910 vervijfvoudigd
Tegenover de daling van het aantal werkuren per jaar staat dat het werktempo en de werkdruk zeer sterkis
toegenomen.
- Ook de omgeving waarin gewerkt wordt, is steeds vaker aan veranderingen onderhevig, zowel door
organisatieveranderingen als door nieuwe productie- en managementconcepten
Handenarbeid mechanische arbeid geautomatiseerde arbeid
1
,Handenarbeid
- Relatie mens – materie is het grootst
- Mens bepaalt zelf werkvolume, tijdstip van werken, snelheid, duur en aard van het gepresteerde werk
- Dynamische spierbelasting
- Lichamelijke belasting
Mechanische arbeid
- Relatie mens – materie neemt af
- Verhoging werkritme, tijdsdruk
- Statische spierbelasting
- Lichamelijke belasting
Meer machine gebonden
- Meer mentale belasting
Geautomatiseerde belasting
- Relatie mens – materie is klein
- Geen spierarbeid
- Zintuigelijke waarneming is belangrijk
- Verantwoordelijkheid neemt toe
- Mentale over- of onder-belasting
Wat is gezondheid
Normaal functioneren
- Het normaal functioneren van een typerend lid van de soort
- Functioneren wordt uitgedrukt in functies, anatomische eigenschappen, activiteiten en participatie
Competentie
- Vermogen van een individu om adequaat te functioneren in zijn sociale context
- Adequaat
Het individu is zelf in staat gestelde doeleinden te verwezenlijken
Een evenwicht tussen iemand vermogen en doeleinden
- Een gezond mens is in staat betekenis te geven aan het eigen leven
Common benefit
- Datgene wat een voorwaarde vormt voor het gemeenschappelijk bestaan
- Adequaat participeren in de maatschappij
- Adequaat hanteren van interpersoonlijke relaties
- Adequaat
Datgene dat bijdraagt aan het functioneren van instituties die noodzakelijk zijn voor een levenskrachtige
samenleving
Arbeid en gezondheidsproblemen
Langdurige gezondheidsproblemen en/ of functionele beperking
- Belangrijke oorzaken van werkloosheid en uitsluiting uit de arbeidsmarkt
- Deze problematiek onstaat meestal tijdens de loopbaan van de werknemer
Evolutie afwezigheidspercentage
- Stijgt
Afwezigheidspercentage volgens duur
- Stijgt
Werk gerelateerde gezondheidsklachten door werknemers in België
2
, - Stress
- Rugpijn
- Vermoeidheid
- Spierpijn
Belangrijke uitgangspunten met betrekking tot arbeid en gezondheid
Keerpunten met betrekking tot arbeid en gezondheid
- Doelgerichte betekenisvolle diensten leveren door een passende beloning
- Gezondheidsbeleving tav arbeid
Arbeid als medicijn of als ziekmaker
- Arbeid wordt gezien als een recht en een plicht
- Gezondheid
Normaal functioneren
Competentie
Common benefit
- Verantwoordelijkheden liggen zowel bij overheden en de werkgever als bij de werknemer
Ergonomie in de Belgische wetgeving
Van uitkeringsbeleid naar re-integratiebeleid
- Sinds 2004
Veranderingen in beleid inzake arbeidsongeschiktheid
o Meer aandacht voor preventie
- Voor 2006
Aandacht voor financiële oplossingen voor de periode van arbeidsongeschiktheid
o Uitkeringsgericht beleid
- Na 2006
Aandacht voor re-integratie voor mensen met hinder en/of chronische klachten op de werkvloer
Actieterrein van dienst preventie en bescherming werd opengetrokken
- Vroeger
Veiligheid centraal
Vormde basis voor het algemeen regelement voor de arbeidsbescherming
- Nu
Welzijn centraal
Welzijn van de werknemer tijdens de uitvoering van hun werk
Welzijn op het werk
- Geheel van factoren mbt de arbeidsvoorwaarden waarin het werk wordt uitgevoerd
- Veiligheid op het werk
- Bescherming van de gezondheid van de werknemer
- Psychosociale aspecten van het werk
- Ergonomie
- Arbeidshygiëne verfraaiing van de werkplaatsen
Verplichtingen van de werkgever
Elke werkgever moet het welzijn binnen zijn bedrijf bevorderen
- Risicopreventie
- Collectieve en individuele beschermingsmaatregelen
- Opleiding
- Informatie aan de werknemers
Om mogelijke risico’s voor de werknemers op te sporten moet de werkgever een interne of externe dienst voor
preventie en bescherming op het werk inschakelen
- Risico’s evalueren en het medisch toezicht op de werknemers te organiseren
3
