SOCIOLOGIE
H1: EEN MENS LEEFT NOOIT ALLEEN
DE MENS MAAKT DE SAMENLEVING
Het feit dat we moeten samenleven met anderen maakt dat we in ons handelen (on)bewust rekening houden
met anderen, ons handelen is volgens Weber dan ook sociaal handelen.
Sociaal handelen is complex.
1. Interactie
a. Gaat over waarneembare handeling in het tussenmenselijke verkeer
2. Comunnicatie
a. = invloed uitoefenen op anderen én invloed ondergaan van anderen.
b. We brengen onze gedachten, gevoelens en wensen over aan de ander.
Interactie en communicatie komen meestal samen voor.
Interperteren = betekenis geven aan.
Samenleven in een samenleving is pas mogelijk wanneer mensen aan dezelfde situatie dezelfde interpretatie/
betekenis geven.
BV: studenten in een aula met een prof van voor. Iedereen weet dat dit een les is.
Door dat we dezelfde betekenis geven aan dezelfde situatie is de kans groot dat we ook opdezelfde manier
reageren. Zo ontstaan er voorspelbare patronen in ons gedrag. Sociologen gaan opzoek naar deze
gedragspatronen.
Civil inattention = beschaafd negeren.
• Meneer Gofmann
• Je gaat elkaar niet aanstaren in de metro
Voorspelbare interacties verlopen vaak volgens ongeschreven regels. Het wordt pas duidelijk wat dat die regels
zijn als de regels overtreden worden.
Zoals dat je je papa “papa” noemt i.p.v meneer
Door dat gedrag voorspelbaar is ontstaat er orde in de samenleving.
“de mens creëert zijn eigen sociale realiteit”
Thomas-theorema:
• Als mensen situaties als echt definiëren, dan worden die echt in hun gevolgen.
• Theorema = bewering
• Bv: als iemand een volle zaal brand begint te roepen, zullen mensen in paniek slagen, ookal ruiken ze
geen rook. Maar omdat iederee deze situatie als echt beschouwd zullen de gevolgen ook echt worden.
Het bestuderen van interactiepatronen is noodzakelijk voor het begrijpen van menselijkgedrag. De sociologie
begrijpt de mens eerder vanuit het sociale, vanuit interacties met zijn omgeving.
Interacties op microniveau = interacties tussen individuen.
Interacties op meso-niveau= interacties tuusen groepn en organisaties.
,GROEPEN EN ORGANISATIES MAKEN DE SAMENLEVING (MESO-NIVEAU)
Groep = een aantal personen met duurzame interacties; waarvan de leden een bepaalde positie inemen;
waarin spontaan groepsregels ontstaan die het gedrag bepalen en voorspelbaar maken; waarvan de leden
gebonden zijn door een gevoel van samenhorigheid
De groepsleden gaan hun situatie op dezelfde manier definiëren, er ontstaan gedragspatronen, routine en
voorspelbaarheid
Je hebt verschillende soorten groepen:
• Primaire groep
o De verschillende mensen kennen elkaar goed
o Peergroup: een groep van gelijken, meestal van dezelfde leeftijd, die vaak en langdurig met
elkaar optrekken
§ Bv een groep hechte kotgenote
o Bv: gezin
• Secundaire groep:
o De contacten zijn minder intens en vaak gericht op zakelijk en taakgerichte samenwerking.
o De groep is het middel, niet het doel.
o Bv: monitorenploeg, collega’s
• Doelgroep:
o Mensen met deels dezelfde kenmerken maar ze vormen niet noodzakelijk een hechte groep.
o Bv: jeugdhuis
Je hebt ook een organisatie, dit is ook een groep maar er zijn specifieke kenmerken:
- Mensen die in een goed doordachte vorm samenwerken
- Interacties vanuit duidelijk omschreven posities
- 1 gemeenschappelijk doel
- … (cursus p. 5 H1)
INSTITUTIES MAKEN DE SAMENLEVING
Gestandaardiseerd = bij veel mensen hetzelfde
Macroniveau: wanneer een vast patroon (bv: routine) door heel veel mensen wordt gedeeld = institutie
Normaal bij een interactie moet de mens zelf nadenken, door een institutie moet dit niet. “ we moeten geen
pad hakken door de jungle, er ligt al een mooie weg”
VB: als we ziek zijn weten we dat we bij de dokter terecht kunnen. Institutie = gezondheidszorg
Een institutie:
- Is een gestandaardiseerd interactiepatroon tussen mensen, groepen en organisaties
- Is stabiel maar kan toch veranderen
- Geeft routine, voorspelbaarheid en orde aan de samenleving
- Geeft een antwoord op levensnoodzakelijke vragen
o “hoe voeden wij onze kinderen op?”
Het kerngezin (=ouders en kinderen) is voor de fundamentele levensbehoeften zoals wonen.
Extended family = andere verwanten wonen samen met het kerngezin, bv de grootouders
Voor de industriële revolutie was liefde en affectie binnen het gezin op de tweede plaats. De eerste plaats was
werken en wonen.
We zien dat het gezin een gestandaardiseerd gedragspatroon is en we zien tegelijk dat het niet eeuwigdurend
blijft bestaan.
Vroeger waren er bv veel meer gezinnen van 7, nu zijn er veel meer gezinnen van 1
Elke institutie is gemaakt door mensen en kan dus ook weer veranderen in de loop van de geschiedenis
, Onderwijs en gezin zijn instituties die antwoorden op de vraag ‘hoe voeden we onze kinderen op”.
Mensen die ziek zijn hebben moeite om mee te werken aan de samenleving, om in de samenleving te
participeren.
De manier waarop de samenleving dat probleem oplost, kan je beschouwen als een indicator voor de mate van
ontwikkeling en beschaving.
Een hoog beschaafde samenleving laat die mensen niet in de steek.
Sociale zekerheid = sterk geinstitutionaliseerd systeem waarmee we uitkeringen en andere hulp voorzien voor
mensen die anders in de armoede terecht komen.
Harde solidariteit = vastgelegd in wetten, wie aan de voorwaarden voldoet heeft rechten
Zachte solidariteit= zoals liefdadigheid, voor het goede doel -> dit is geen institutei, er zijn amper wetten of
organisaties. Het gedrag is niet gestandaardiseerd. Het is een gunst en het is willekeurig. De ene moment geef
je aan Kom Op Tegen Kanker, daarna aan Greenpeace. Het is onvoorspelbaar.
Een institutie is gestandaardiseerd gedrag, stabiel en toch veranderlijk, zorgt voor voorspelbaarheid en orde,
geeft antwoord op noodzakelijke vragen.
Institutionalisering = interacties tussen individuen, in groepen & organisaties de neiging hebben om te
evolueren en te ‘stollen’ naar stabiele en gestandaardiseerde gedragspatronen.
• Resultaat hiervan is een institutie
De samenleving maakt de mens via structuren en culturen
DE SAMENLEVING MAAKT DE MENS
Er word een heel goed metafoor gegeven op p 12 en 13 lees dit door.
FUNCTIONALISTISCHE VISIE
Zien de structuur van de samenleving als het menselijk lichaam. Dit bestaat uit verschillende organen
(=groepen) die elk hun functie hebben. Als al deze organen het goed samen doen werkt het lichaam goed. Als 1
van de organen niet meer goed werkt, gaat het lichaam ook verslechteren
Een orgaan kan bv een groep mensen zijn die het land bestuurt.
Ondertussen heeft deze visie al veel kritiek gekregen.
• Door dat het een sociologie is voor welvarende witten mannen
• Te veel benadrukken dat mensen bepaald zijn door hun functie in de structuur.
Er zijn ook functionalisten die armoede goedkeurde omdat “alles een functie heeft voor het geheel”. Hierdoor
zouden mensen harder beginnen werken.
Dit is ook de reden dan de functionalisten als corservatief werd beschoud.
H1: EEN MENS LEEFT NOOIT ALLEEN
DE MENS MAAKT DE SAMENLEVING
Het feit dat we moeten samenleven met anderen maakt dat we in ons handelen (on)bewust rekening houden
met anderen, ons handelen is volgens Weber dan ook sociaal handelen.
Sociaal handelen is complex.
1. Interactie
a. Gaat over waarneembare handeling in het tussenmenselijke verkeer
2. Comunnicatie
a. = invloed uitoefenen op anderen én invloed ondergaan van anderen.
b. We brengen onze gedachten, gevoelens en wensen over aan de ander.
Interactie en communicatie komen meestal samen voor.
Interperteren = betekenis geven aan.
Samenleven in een samenleving is pas mogelijk wanneer mensen aan dezelfde situatie dezelfde interpretatie/
betekenis geven.
BV: studenten in een aula met een prof van voor. Iedereen weet dat dit een les is.
Door dat we dezelfde betekenis geven aan dezelfde situatie is de kans groot dat we ook opdezelfde manier
reageren. Zo ontstaan er voorspelbare patronen in ons gedrag. Sociologen gaan opzoek naar deze
gedragspatronen.
Civil inattention = beschaafd negeren.
• Meneer Gofmann
• Je gaat elkaar niet aanstaren in de metro
Voorspelbare interacties verlopen vaak volgens ongeschreven regels. Het wordt pas duidelijk wat dat die regels
zijn als de regels overtreden worden.
Zoals dat je je papa “papa” noemt i.p.v meneer
Door dat gedrag voorspelbaar is ontstaat er orde in de samenleving.
“de mens creëert zijn eigen sociale realiteit”
Thomas-theorema:
• Als mensen situaties als echt definiëren, dan worden die echt in hun gevolgen.
• Theorema = bewering
• Bv: als iemand een volle zaal brand begint te roepen, zullen mensen in paniek slagen, ookal ruiken ze
geen rook. Maar omdat iederee deze situatie als echt beschouwd zullen de gevolgen ook echt worden.
Het bestuderen van interactiepatronen is noodzakelijk voor het begrijpen van menselijkgedrag. De sociologie
begrijpt de mens eerder vanuit het sociale, vanuit interacties met zijn omgeving.
Interacties op microniveau = interacties tussen individuen.
Interacties op meso-niveau= interacties tuusen groepn en organisaties.
,GROEPEN EN ORGANISATIES MAKEN DE SAMENLEVING (MESO-NIVEAU)
Groep = een aantal personen met duurzame interacties; waarvan de leden een bepaalde positie inemen;
waarin spontaan groepsregels ontstaan die het gedrag bepalen en voorspelbaar maken; waarvan de leden
gebonden zijn door een gevoel van samenhorigheid
De groepsleden gaan hun situatie op dezelfde manier definiëren, er ontstaan gedragspatronen, routine en
voorspelbaarheid
Je hebt verschillende soorten groepen:
• Primaire groep
o De verschillende mensen kennen elkaar goed
o Peergroup: een groep van gelijken, meestal van dezelfde leeftijd, die vaak en langdurig met
elkaar optrekken
§ Bv een groep hechte kotgenote
o Bv: gezin
• Secundaire groep:
o De contacten zijn minder intens en vaak gericht op zakelijk en taakgerichte samenwerking.
o De groep is het middel, niet het doel.
o Bv: monitorenploeg, collega’s
• Doelgroep:
o Mensen met deels dezelfde kenmerken maar ze vormen niet noodzakelijk een hechte groep.
o Bv: jeugdhuis
Je hebt ook een organisatie, dit is ook een groep maar er zijn specifieke kenmerken:
- Mensen die in een goed doordachte vorm samenwerken
- Interacties vanuit duidelijk omschreven posities
- 1 gemeenschappelijk doel
- … (cursus p. 5 H1)
INSTITUTIES MAKEN DE SAMENLEVING
Gestandaardiseerd = bij veel mensen hetzelfde
Macroniveau: wanneer een vast patroon (bv: routine) door heel veel mensen wordt gedeeld = institutie
Normaal bij een interactie moet de mens zelf nadenken, door een institutie moet dit niet. “ we moeten geen
pad hakken door de jungle, er ligt al een mooie weg”
VB: als we ziek zijn weten we dat we bij de dokter terecht kunnen. Institutie = gezondheidszorg
Een institutie:
- Is een gestandaardiseerd interactiepatroon tussen mensen, groepen en organisaties
- Is stabiel maar kan toch veranderen
- Geeft routine, voorspelbaarheid en orde aan de samenleving
- Geeft een antwoord op levensnoodzakelijke vragen
o “hoe voeden wij onze kinderen op?”
Het kerngezin (=ouders en kinderen) is voor de fundamentele levensbehoeften zoals wonen.
Extended family = andere verwanten wonen samen met het kerngezin, bv de grootouders
Voor de industriële revolutie was liefde en affectie binnen het gezin op de tweede plaats. De eerste plaats was
werken en wonen.
We zien dat het gezin een gestandaardiseerd gedragspatroon is en we zien tegelijk dat het niet eeuwigdurend
blijft bestaan.
Vroeger waren er bv veel meer gezinnen van 7, nu zijn er veel meer gezinnen van 1
Elke institutie is gemaakt door mensen en kan dus ook weer veranderen in de loop van de geschiedenis
, Onderwijs en gezin zijn instituties die antwoorden op de vraag ‘hoe voeden we onze kinderen op”.
Mensen die ziek zijn hebben moeite om mee te werken aan de samenleving, om in de samenleving te
participeren.
De manier waarop de samenleving dat probleem oplost, kan je beschouwen als een indicator voor de mate van
ontwikkeling en beschaving.
Een hoog beschaafde samenleving laat die mensen niet in de steek.
Sociale zekerheid = sterk geinstitutionaliseerd systeem waarmee we uitkeringen en andere hulp voorzien voor
mensen die anders in de armoede terecht komen.
Harde solidariteit = vastgelegd in wetten, wie aan de voorwaarden voldoet heeft rechten
Zachte solidariteit= zoals liefdadigheid, voor het goede doel -> dit is geen institutei, er zijn amper wetten of
organisaties. Het gedrag is niet gestandaardiseerd. Het is een gunst en het is willekeurig. De ene moment geef
je aan Kom Op Tegen Kanker, daarna aan Greenpeace. Het is onvoorspelbaar.
Een institutie is gestandaardiseerd gedrag, stabiel en toch veranderlijk, zorgt voor voorspelbaarheid en orde,
geeft antwoord op noodzakelijke vragen.
Institutionalisering = interacties tussen individuen, in groepen & organisaties de neiging hebben om te
evolueren en te ‘stollen’ naar stabiele en gestandaardiseerde gedragspatronen.
• Resultaat hiervan is een institutie
De samenleving maakt de mens via structuren en culturen
DE SAMENLEVING MAAKT DE MENS
Er word een heel goed metafoor gegeven op p 12 en 13 lees dit door.
FUNCTIONALISTISCHE VISIE
Zien de structuur van de samenleving als het menselijk lichaam. Dit bestaat uit verschillende organen
(=groepen) die elk hun functie hebben. Als al deze organen het goed samen doen werkt het lichaam goed. Als 1
van de organen niet meer goed werkt, gaat het lichaam ook verslechteren
Een orgaan kan bv een groep mensen zijn die het land bestuurt.
Ondertussen heeft deze visie al veel kritiek gekregen.
• Door dat het een sociologie is voor welvarende witten mannen
• Te veel benadrukken dat mensen bepaald zijn door hun functie in de structuur.
Er zijn ook functionalisten die armoede goedkeurde omdat “alles een functie heeft voor het geheel”. Hierdoor
zouden mensen harder beginnen werken.
Dit is ook de reden dan de functionalisten als corservatief werd beschoud.
