samenvatting recht periode 1

Inleiding tot het recht




Deel 1: Wat is recht
Doelstellingen
 Je kent de verschillende begrippen die aan de basis liggen van ons juridisch systeem
 Je kent elk begrip dat in de kantlijn van het handboek staat
 Je kan het recht indelen in objectief en subjectief recht
 Je kent van elke rechtstak het toepassingsgebied en de vindplaats van de regelgeving
 Je kan de correcte rechtstak benoemen van een specifieke case
 Je kent de verschillende bronnen van het recht


1. KENMERKEN EN DEFINITIE VAN HET RECHT
1.1 KENMERKEN
- DOEL ALS ORDENING VAN DE SAMENLEVING
 BV EEN DEMOCRATIE
DUIDELIJKHEID OVER WIE WAT MAG DOEN MET WELKE MIDDELEN  DE BEVOEGDHEID OM OP TE TREDEN MET MIDDELEN
(GOEDEREN , GELD EN RECHTEN).
NIET DUIDELIJK ? DAN WORDT ORDELIJK HANDELEN ONMOGELIJK  ER ZOUDEN RUZIES OF GEVECHT MET ANDEREN
ONTSTAAN

- OPGELEGD DOOR DE SAMENLEVING

DE OORSPRONG VAN HET RECHT LIGT IN DE WIL VAN DE SAMENLEVING .  HET DAGELIJKS SAMENLEVEN LEIDT TOT
PROBLEMEN .

BV : E -COMMERCE  HET KAN MOOI ZIJN OP INTERNET MAAR IN WERKELIJKHEID HELEMAAL NIET  DUS REGELS ONTSTAAN
DUS NAAR DE GEWIJZIGDE SAMENLEVING .

IN ONZE MAATSCHAPPIJ WORDT HET AANPASSEN VAN HET RECHT AAN DE OPVATTINGEN EN OMSTANDIGHEDEN 
TOEVERTROUWD AAN PARLEMENT ( SPECIFIEKE WETGEVENDE ORGANEN )

 HIER IN HEEFT HET VOLK IETS TE ZEGGEN



- RECHT AFGEDWONGEN DOOR DE SAMENLEVING

RECHTSREGELS ZIJN DUIDELIJK TE ONDERSCHEIDEN VAN ANDERE MAATSCHAPPELIJKE GEDRAGSREGELS ( MORELE ,
CONVENTIONELE EN RELIGIEUZE REGELS .



1.2 SOORTEN REGELS
1.  REGELS DIE HET GEDRAG VAN DE LEDEN IN DE SAMENLEVING ORDENEN
GEDRAGSREGELS
 GEBEURD DOOR DE SUBJECTIEVE RECHTEN  RECHTEN DIE TOEBEHOREN AAN EEN INDIVIDU OF
RECHTSPERSOON
BV : EIGENDOMSRECHTEN : HET RECHT OM IETS IN EIGENDOM TE HEBBEN , TE GEBRUIKEN EN TE VERVREEMDEN


2. TOEPASSINGSREGELS EN STRUCTUUR ( RECHTSBESCHERMING )  MANIER WAAROP RECHTEN WORDEN
GEHANDHAAFD EN BESCHERMEN BINNEN EEN JURIDISCH SYSTEEM .
TOEPASSINGSREGELS BV: BEPALINGEN DEI VASTLEGGEN WELKE RECHTBANK BEVOEGD IS OM EEN BEPAALD
ONDERWERP TE BEHANDELEN
STRUCTUUR BV : MOGELIJKHEID TOT BEROEP

,Inleiding tot het recht


3.  DE JURIDISCHE GEDRAGSREGELS , DE REGELS EN STRUCTUREN
REGELS VOOR MAKEN EN WIJZIGEN VAN HET RECHT
LIGGEN NIET VAST .
 MOETEN EVOLUEREN OM DIVERSE REDENEN ( VERANDERING IN PUBLIEKE OPINIE , EVOLUTIE
VAN GEDRAGSPATRONEN ..)
 OM DIT GOED TE LATEN VERLOPEN ZIJN ER REGELS EN STRUCTUREN DIE BEPALEN HOE DE JURIDISCHE
GEDRAGSREGELS EN TOEPASSINGSREGELS KUNNEN WORDEN GEWIJZIGD .
1.3 DEFINITIE

RECHT= IS HET GEHEEL VAN AFDWINGBARE REGELS DIE HET MENSELIJKE HANDELEN IN DE SAMENLEVING ORDENEN .



1.4 OBJECTIEF RECHT VERSUS SUBJECTIEVE RECHTEN

OBJECTIEF RECHT  ZIJN DE GEDRAGSREGELS , AFDWINGBARE REGELS EN WIJZEGINGS REGELS DEZE REGELS STAAN STEEN
VAST .

 STAAN LOS VAN CONCRETE PERSONEN ( RECHTSSUBJECTEN = PERSOON OF GROEP DIE SUBJECTIEVE RECHTEN EN
JURIDISCHE PLICHTEN KUNNEN HEBBEN )
 DE WET

SUBJECTIEVE RECHTEN  RECHTEN DIE TOEBEHOREN AAN EEN INDIVIDU OF RECHTSPERSOON (PERSOONLIJKE RECHTEN DIE OP
JE ALS PERSOON SLAAN ) BV: RECHT OP PRIVACY .

1.5 RECHTSSUBJECT VERSUS RECHTSOBJECT

RECHTSSUBJECT  PERSOON OF GROEP DIE SUBJECTIEVE RECHTEN EN JURIDISCHE PLICHTEN KUNNEN HEBBEN )
 NATUURLIJKE PERSONEN MENSEN VAN VLEES EN BLOED , NATUURLIJKE PERSONEN
 RECHTSPERSONEN  GROEPERINGEN , INSTELLINGEN EN STICHTINGEN DIE ZOALS NATUURLIJKE PERSONEN , BEPAALD
RECHT EN PLICHTEN HEBBEN

RECHTSOBJECT  IS EEN VOORWERP WAAROVER DE PERSONEN HUN SUBJECTIEVE RECHTEN KUNNEN UITOEFENEN
BV : EEN DING OF EEN DIER

1.6 RECHTSMISBRUIK 
DE UITOEFENING VAN EEN RECHT OP EEN WIJZE DIE KENNELIJK DE
GRENZEN TE BUITEN GAAT VAN DE NORMALE UITOEFENING VAN DAT
RECHT DOOR EEN VOORZICHTIG EN BEZORGD PERSOON

BV: IEMAND BOUWT EEN VALSE SCHOORSTEEN JUIST TEGENOVER HET
VENSTER VAN ZIJN BUURMAN ALLEEN MAAR OM HEM TE HINDEREN

Oogmerk tot schade  WANNEER MEN SUBJECTIEVE RECHTEN GEBRUIKT MET ALS
ENIGE BEDOELING EEN ANDER TE SCHADEN

BV IEMAND BOUWT EEN VALSE SCHOORSTEEN JUIST TEGENOVER HET VENSTER VAN
ZIJN BUURMAN ALLEEN MAAR OM HEM TE HINDEREN

AFWEZIGHEID TOT BELANG - IEMAND 2 OF MEER MANIEREN HEEFT OM EEN
RECHT UIT TE OEFENEN MAAR KIEST DE VORM DIE HET SCHADELIJKSTE IS VOOR EEN
ANDER .

BV: EEN HANDELAAR BRENGT AAN HET UITEINDE VAN HUIS EEN LICHTRECLAME AAN ,
BUURMAN OOK VAN GROOTTE OMVANG  EERSTE HEEFT GEEN LICHT MEER LANGS
ZIJKANT DUS NIET ZICHTBAAR VOOR PUBLIEK  DE ENE HANDELAAR KAN AAN
ANDERE KANT 1 HANGEN DOET DIT NIET
ABNORMALE RECHTS - UITOEFENING  MISBRUIK VAN JE RECHT ALS HET UIT
GEOEFEND WORD DIE DE GRENZEN BUITEN GAAN

,Inleiding tot het recht




2. SOORTEN RECHT
2.1 POLITIEKE RECHTEN
2.2 BURGERLIJKE RECHTEN

POLITIEKE RECHTEN

POLITIEKE VRIJHEDEN  VERLENEN AAN BURGERS EEN ONAANTASTBARE VRIJHEID (VRIJEMENINGSUITING , VRIJHEID VAN
ONDERWIJS )

PARTICIPATIERECHT  VERLENEN AAN BURGERS DE MOGELIJKHEID OM DEEL TE NEMEN AAN HET OVERHEIDSBELEID .
= DEELNAMEN AAN OVERHEIDSBELEID
SOCIAAL - ECONOMISCHE RECHTEN  VERLENEN AAN BURGERS HET RECHT VAN DE OVERHEID FINANCIËLE
TEGEMOETKOMINGEN OF BEPAALDE DIENSTEN TE VRAGEN .

BURGERLIJKE RECHTEN

 DE SUBJECTIEVE RECHTEN DEI EEN BURGER TEGEN OVER ZIJN MEDEBURGERS KAN UITOEFENEN .

EXTRA-PATRIMONIALE RECHTEN : GEEN FINANCIËLE WAARDE , NIET OVERDRAAGBAAR
*PERSOONLIJKHEIDSRECHTEN  IS HET RECHT OP EIGEN LICHAAM , OOK TOT NA DE
DOOD ( INTEGRITEIT WAT BETREFT NAAM, DE EER, DE PRIVACY )
*F AMILIERECHTEN  ZIJN RECHTEN DIE VOORTVLOEIEN UIT HET HUWELIJK , DE
AFSTAMMING , HET OUDERSCHAP OF VOOGDIJ .

PATRIMONIALE RECHTEN : FINANCIËLE WAARDE , VERHANDELBAAR
*ZAKELIJKE RECHTEN  KENNEN HEERSCHAPPIJ TOE OVER EEN GOED ( EIGENDOM )

*VORDERINGSRECHTEN  VERLENEN DE BEVOEGDHEID OM VAN IEMAND ANDERS DE
UITVOERING VAN EEN OF MEER VERBINTENISSEN TE EISEN ( AANSPRAAK T.O .V EEN BEPAALDE PERSOON VOOR EEN
BEPAALDE PRESTATIE .

*INTELLECTUELE RECHTEN VERLENEN EEN EXCLUSIEVE HEERSCHAPPIJ OEVER EEN
INTELLECTUELE CREATIE ( EEN TEKST , EEN UITVINDING , EEN LOGO )
BV :MAES HEEFT EEN NIEUW BIER OP DE MARKT GEBRACHT EN HEEFT OP ALLES EEN INTELLECTUEEL RECHT OP. JUPILER
DACHT DAT KAN IK OOK DUS WILT DIT OOK MAKEN .
HIJ DOET ALLES HET ZELFDE EN MEAS ZEGT VAN NEE NEE DIT MAG
NIET  DUS ALLES MOEST VAN DE MARKT GEHAALD WORDEN ..

, Inleiding tot het recht




3. DEELGEBIEDEN VAN HET RECHT
3.1 NATIONAAL RECHT .
PRIVAAT RECHT ( 3.1.1)
 RELATIES TUSSEN BURGERS ONDERLING
- WELKE SUBJECTIEVE RECHTEN
- HOE DEZE RECHTEN VERWERVEN
- HOE DEZE RECHTEN AFDWINGEN

PRINCIPE : CONTRACTSVRIJHEID = BEVOEGDHEID OM VRIJ OVER ZIJN MIDDELEN TE BESCHIKKEN
AANVULLEND ( SUPPLETIEF ) RECHT
 DIT ZIJN RECHTSREGELS DIE ALLEEN GELDEN WANNEER PARTIJEN ZELF NIETS HEBBEN
AFGESPROKEN . HET RECHT "VULT AAN " WAAR EEN OVEREENKOMST OF AFSPRAAK TEKORTSCHIET . P ARTIJEN MOGEN HIER VAN
AFWIJKEN IN HUN CONTRACT OF OVEREENKOMST .

VOORBEELD: I N EEN HUUROVEREENKOMST GELDT VAAK DAT DE HUUR PER MAAND BETAALD MOET WORDEN , TENZIJ DE
VERHUURDER EN HUURDER IETS ANDERS AFSPREKEN . A LS ER NIETS SPECIFIEK IS VASTGELEGD OVER DE BETAALTERMIJN , GELDT
HET AANVULLENDE RECHT DAT DE HUUR PER MAAND BETAALD MOET WORDEN .

DWINGEND ( IMPERATIEF ) RECHT
 DIT ZIJN RECHTSREGELS WAARVAN PARTIJEN NIET MOGEN AFWIJKEN, ZELFS NIET ALS ZE
DAT ONDERLING ZOUDEN WILLEN . D EZE REGELS ZIJN BEDOELD OM BIJVOORBEELD ZWAKKERE PARTIJEN TE BESCHERMEN OF
MAATSCHAPPELIJKE BELANGEN TE WAARBORGEN .

VOORBEELD: HET MINIMUMLOON IS EEN VOORBEELD VAN DWINGEND RECHT. W ERKGEVERS EN WERKNEMERS MOGEN GEEN
LAGERE LOONAFSPRAAK MAKEN DAN HET WETTELIJK VASTGESTELDE MINIMUMLOON .



Wat valt onder privaat recht ?
 Burgerlijkrecht  in het burgerlijkwetboek (1804), Regelt de elementaire relaties tussen burgers.
 Economisch recht  in het wetboek van economisch recht, bepalingen van beiden soorten recht met als doel bescherming van
alle partijen en duidelijke regels.
 Arbeidsrecht  verhouding werkgever-werknemer  valt onder sociaal recht  privaat recht
 Privaatrechtelijk procesrecht de organisatie van de privaatrechtelijke rechtscolleges, de privaatrechtelijke procedure  Terug
te vinden in het Gerechtelijk Wetboek.


NATIONAAL PUBLIEKRECHT (3.1.2)
REGELT DE VERHOUDING TSS  BURGERS EN OVERHEID  BEVOEGDHEDEN EN ORGANISATIE VAN DE OVERHEID 0