Samenvatting scheiding der machten

Scheiding der machten

Wetgevende macht
= rechtsregels te formuleren of die aan de gewijzigde omstandigheden aan ta passen

Uitvoerende macht
= wetten uitvoeren

Rechterlijke macht
= sanctionering van de overtreding van de rechtsregel

Indeling van het recht

Het privaat recht
= regelt de verhouding tussen individuen, groepen van individuen en rechtspersonen
onderling
 Het burgerlijk recht (Burgerlijk Wetboek)
o Bij geschillen kunnen de rechtzoekende terecht bij vrederechter, de
rechtbank van de eerste aanleg, de familie- en jeugdrechtbank en het hof van
beroep

Het publieke recht
= regelt de verhouding tussen de burger en de overheid, de interne organisaties van de
overheid en de verhouding tussen de staten op internationaal vlak
 Het grondwettelijke recht
o Grondwet legt de basisregels van de staatsorganisatie en de grondrechten
van de burgers vast
o Het Grondwettelijk Hof kan wetten, decreten en ordonnanties vernietigen, die
bepaalde grondwetsartikelen of andere fundamentele beginselen van onze
staatsstructuur schenden
 Het strafrecht (Strafwetboek)
o Omschrijft welke handelingen verbonden zijn en bepaalt de straffen bij
overtreding

Nationaal recht
= het recht dat van toepassing is binnen de grenzen van een welbepaalde staat

Internationaal recht
= recht overstijgt de nationale landsgrenzen.
 Afspraken die landen met elkaar maken
o Supranationale organisaties zal een centraal orgaan beslissingen nemen,
zonder dat de staten nog veel beslissingsmacht zelf overhouden
o Intergouvernementele organisaties ligt de belangrijkbeslissingsmacht bij de
deelnemende staten maar ze beslissen gezamenlijk, in onderling overleg.
o Verdragen: bilaterale en multilaterale

,  Internationale publiekrecht
= regelt de wijze waarop staten onderling betrekking hebben met elkaar en hoe zij
hun afspraken vastleggen
 Internationale privaatrecht
= recht die in een internationale situatie zal uitmaken welk recht van welk land
toepasselijk is, welke rechtbank van welk land bevoegd is, en hoe andere landen die
rechterlijke uitspraak eventueel zullen erkennen en uitvoeren

Dwingend recht
= partijen niet kunnen afwijken van de wettelijke bepalingen
 Nietigheid
o Relatieve nietigheid
= enkel ingeroepen worden door wie “beschermd’ wordt
o Absolute nietigheid
= enkel bij regels van openbare orde
 Rechter kan de overeenkomsten vernietigen als die in strijd zijn met
de openbare orde of het belang van de minderjarige kinderen.
 Bepalingen die de openbare orde raken, kunnen de door iedereen en
ook door de rechter zelf ingeroepen worden.
 Als handelingen in strijd zijn met het dwingend recht dan zijn ze ongeldig.
Rechtshandeling moeten conform het dwingend recht zijn.
o Drie categorieën:
 Regels die de openbare orde raken: essentiële belangen van de staat
of van de gemeenschap
 Regels die de goede zeden raken: regels van sociaal moraal en
maatschappelijk fatsoen die algemeen aanvaard zijn of worden
 Dringende regels die de belangen van bepaalde categorieën van
personen beschermen: de regels raken niet de fundamenten van de
overheid, maar dienen vooral om de als zwakker te beschouwen
categorieën van personen te beschermen

Aanvullend recht
= enkel als partijen – bij recht dat niet dwingend is – niets anders zijn overeengekomen.

Privaat recht
= deels dwingend en deels aanvullend

Recht van openbare orde
= publieke rust, orde en veiligheid
 Indien een norm van openbare orde wordt geschonden treedt de samenleving zelf in
het verweer