Nederlands - Taalverwerving
les 1: theorieën over taalverwering
Behaviorisme
Theorie van Skinner
Het idee dat kinderen blanco geboren zijn, en alles moeten leren.
De taalverwerving verloopt via:
- Imitatie: nadoen van ouders en andere rolmodellen. Bijvoorbeeld klanken
en woorden.
- Bekrachtiging: positieve feedback van goed gedrag. Als een kind een
woord goed zegt reageren de ouders hier positief op; het kind voelt zich
beloond. Hierdoor gaat het kind het vaker zeggen.
- Conditionering: aanleren van nieuw, goed gedrag door herhaling
Dit alles samengevat is het stimulus-responsmodel.
Nativisme/ creatieve constructiemodel
Theorie van Noam Chomsky (1965)
De menselijke geest beschikt over aangeboren kennis en vermogens, waardoor
kinderen bijvoorbeeld in staat zijn om zelf structuur van een taal te doorgronden
(language Acquisition Device)
Volgens deze leertheorie beschikken kinderen over een aangeboren grammatica,
kennis van taal(regels) en mogelijke taalstructuren.
De volgorde waarin een kind een taal eigen maakt wordt bepaald door
biologische rijping. Vanaf een jaar of één beginnen kinderen met het producen
van taal.
De nadruk wordt gelegd op de creatieve manier waarop een kind met behulp van
taalvermogen zelf zijn taal construeert. Taalaanbod is van minder groot belang.
Michael Tomasello (2008):
Kinderen reconstrueren taal uit wat ze horen en imiteren. Ze bouwen een
netwerk op van woorden en zien dan patronen en categorieën.
Fouten maken is noodzakelijk voor het leerproces. Kinderen horen vaker goed als
fout. Hierdoor worden verkeerde constructies weg gefilterd.
, Interactionele benadering
Theorie van Piaget
De interactionele benadering stelt de interactie tussen kind en omgeving
centraal, en onderzoekt aan welke eisen deze interactie moet voldoen.
Taalgroeimiddelen (eisen):
- Taalaanbod: taalgebruik moet aangepast worden op het niveau en de
behoefte van het kind. Daardoor groeit het taalgebruik van de ouders mee
met de ontwikkeling van het kind.
- Taalruimte (taalproductie): kinderen de gelegenheid geven om veel taal te
gebruiken. Kinderen kunnen initiatief nemen in een gesprek en zelf een
onderwerp aandragen.
- Feedback: ouders geven zorgvuldige feedback op de vorm en inhoud van
de taaluitingen van het kind. Het kind stelt op basis van de reactie van de
omgeving fouten bij.
Feral children (wolfskinderen): kinderen die opgevoed worden of zijn door dieren.
Kritische periode: periode tussen de geboorte en zeven jaar waarin het berein
gericht is op het verwerven van taal.
les 1: theorieën over taalverwering
Behaviorisme
Theorie van Skinner
Het idee dat kinderen blanco geboren zijn, en alles moeten leren.
De taalverwerving verloopt via:
- Imitatie: nadoen van ouders en andere rolmodellen. Bijvoorbeeld klanken
en woorden.
- Bekrachtiging: positieve feedback van goed gedrag. Als een kind een
woord goed zegt reageren de ouders hier positief op; het kind voelt zich
beloond. Hierdoor gaat het kind het vaker zeggen.
- Conditionering: aanleren van nieuw, goed gedrag door herhaling
Dit alles samengevat is het stimulus-responsmodel.
Nativisme/ creatieve constructiemodel
Theorie van Noam Chomsky (1965)
De menselijke geest beschikt over aangeboren kennis en vermogens, waardoor
kinderen bijvoorbeeld in staat zijn om zelf structuur van een taal te doorgronden
(language Acquisition Device)
Volgens deze leertheorie beschikken kinderen over een aangeboren grammatica,
kennis van taal(regels) en mogelijke taalstructuren.
De volgorde waarin een kind een taal eigen maakt wordt bepaald door
biologische rijping. Vanaf een jaar of één beginnen kinderen met het producen
van taal.
De nadruk wordt gelegd op de creatieve manier waarop een kind met behulp van
taalvermogen zelf zijn taal construeert. Taalaanbod is van minder groot belang.
Michael Tomasello (2008):
Kinderen reconstrueren taal uit wat ze horen en imiteren. Ze bouwen een
netwerk op van woorden en zien dan patronen en categorieën.
Fouten maken is noodzakelijk voor het leerproces. Kinderen horen vaker goed als
fout. Hierdoor worden verkeerde constructies weg gefilterd.
, Interactionele benadering
Theorie van Piaget
De interactionele benadering stelt de interactie tussen kind en omgeving
centraal, en onderzoekt aan welke eisen deze interactie moet voldoen.
Taalgroeimiddelen (eisen):
- Taalaanbod: taalgebruik moet aangepast worden op het niveau en de
behoefte van het kind. Daardoor groeit het taalgebruik van de ouders mee
met de ontwikkeling van het kind.
- Taalruimte (taalproductie): kinderen de gelegenheid geven om veel taal te
gebruiken. Kinderen kunnen initiatief nemen in een gesprek en zelf een
onderwerp aandragen.
- Feedback: ouders geven zorgvuldige feedback op de vorm en inhoud van
de taaluitingen van het kind. Het kind stelt op basis van de reactie van de
omgeving fouten bij.
Feral children (wolfskinderen): kinderen die opgevoed worden of zijn door dieren.
Kritische periode: periode tussen de geboorte en zeven jaar waarin het berein
gericht is op het verwerven van taal.
