La porte étroite (De Enge Poort) – André Gide (1909)
Personnages
- Verteller. Schrijft herinneringen op. Jérôme. Verliefd op Alissa. 12 jaar. Slechte
gezondheid.
- Vader van verteller. Dokter.
- Moeder van verteller. Sterft.
- Miss Flora Ashburton, moeders gouvernante, van oorsprong. Later haar beste
vriendin. Sterft 4 dagen voor Kerst.
- Oom Bucolin. Sterft.
- Kinderen van oom Bucolin:
- Alissa: 2 jaar ouder dan Jérôme. Ingetogen, in zichzelf gekeerd. Wil niet
trouwen voordat Juliette getrouwd is.
- Juliette: 1 jaar jonger dan verteller. Zegt Jérôme dat Alissa wil dat hij met
haar trouwt. Stralende schoonheid, uitbundige charme.
-Robert: jongste.
- Tante Lucile Bucolin. Last van zenuwtoevallen, was opvallende schoonheid,
jeugdig, van Creoolse afkomst. Na dood van ouders opgenomen in het gezin
van dominee Vautier. Oom Bucolin trouwde met haar (16).
- Kinderen van Dominee Vautier: jongste is bevriend met Jérôme. Abel Vautier.
Moeder stierf bij zijn geboorte. Twee jaar ouder dan Jérôme. Heeft hart aan
Juliette verloren.
- Tante Félicie Plantier. Bedrijvig. Weduwe. Jérôme en moeder brengen hier
paasvakantie door, 2 jaar na dood van zijn vader. Oudere zuster van zijn
moeder. Oom Bucolin lijkt veel op Jérôme en Jérôme’s moeder op Alissa.
Volgens oom Bucolin was haar ongedurigheid vroeger haar grootste charme:
durf, spontaniteit en enthousiasme. Félicie was zoals Juliette nu. Oom Bucolin
was een broer van zijn moeder.
- Edouard Teissières. Wijnbouwer uit Nîmes, heeft Juliette ten huwelijk
gevraagd. Dochter is het gevolg hiervan: Lisa. Vijf kinderen: Lisa, jongen van
13, jongen van 12, jongste zoon (toen Alissa stierf was Juliette van hem in
verwachting), nakomertje Alissa, Juliette vraagt Jérôme haar peetoom te zijn.
Jérôme stemt toe.
, Voor M.A.G.
Strijdt om in te gaan door de enge poort Lucas XIII:24
I
De verteller schrijft zijn herinneringen neer (misschien onvolledig). Na de dood van
zijn vader, een dokter, de verteller (12 jaar) en zijn moeder verhuizen van Le Havre
naar Parijs (in de omgeving van het Luxembourg), met het oog op zijn studies. Miss
Flora Ashburton, oorspronkelijk moeders gouvernante maar later haar beste vriendin,
woont bij hen.
Rouwkleding. Zijn gezondheid laat veel te wensen over. Half juni vertrekken ze
meestal naar Fongueusemare in de omstreken van Le Havre, waar oom Bucolin hen
ieder jaar uitnodigt. De kinderen van oom Buclin: Alissa (2 jaar ouder dan de
verteller), Juliette (1 jaar jonger dan verteller) en Robert (de jongste). Het jaar dat zijn
vader sterft, realiseert de verteller Jérôme zich, dat Alissa en hij geen kinderen meer
waren. Verontwaardiging, omdat tante Lucile Bucolin geen rouwkleding (décolleté)
draagt. Lucile Bucolin was een opvallende schoonheid, jeugdig, van Creoolse
afkomst. Nadat haar ouders waren gestorven, was ze opgenomen in het gezin van
dominee Vautier (De Vautiers hadden Martinique verlaten en zich in Le Havre
gevestigd). Oom Bucolin trouwde met haar (16 jaar). Het gezin van dominee Vautier
bestond nog uit 3 eigen kinderen. Met de jongste hiervan (mevr. Vautier stierf hierbij
in haar kraambed), Abel Vautier, is Jérôme later bevriend geworden. Lucile Bucolin
bemoeit zich weinig met hen. Jérôme voelt zich niet op zijn gemak bij haar. Miss
Ashburton is bang voor haar en Jérôme’s moeder mag haar niet. Lucile B. is een
keer handtastelijk, tot grote ontsteltenis van Jérôme. Van tijd tot tijd heeft Lucile
Bucolin haar ‘zenuwtoeval’. Dan staat het hele huis op zijn kop. Na haar aanval roept
ze altijd haar kinderen bij zich, Juliette en Robert, maar niet Alissa. Volgens Jérôme’s
moeder is het allemaal komedie. Juliette: stralende schoonheid, uitbundige charme.
Alissa: ingetogen en in zichzelf gekeerd.
Twee jaar na de dood van zijn vader, brachten Jérôme en zijn moeder de
paasvakantie door in Le Havre, bij een ander zuster van zijn moeder., tante Plantier,
een weduwe (oom Bucolin was een broer van zijn moeder). Het huis van Plantier ligt
buiten de stad, het huis van de Bucolins ligt in het centrum van Le Havre. Jérôme
gaat op bezoek bij Alisson wanneer Lucile Bucolin weer een aanval heeft. Jérôme
ziet een heel tafereel in haar kamer. Vier personen, Juliette, Robert, Lucile en een
onbekende jongeman in officiersuniform die grappig doet. Alissa ligt te huilen in haar
kamer. Hij geeft haar een kus. Een beslissend ogenblik voor zijn leven. Hij wil haar
beschermen. Tante Lucille vlucht. Kerk: dominee Vautier had als tekst voor zijn preek
de woorden van Christus gekozen. “Strijdt om in te gaan door de enge poort …”
(wijde en brede poort = de weg tot het verderf). Jérôme wil tot de weinigen behoren
die door de enge poort gaan. In zijn gedachte neem de nauwe poort zelfs de vorm
aan van de deur van Alissa’s kamer; om daar binnen te gaan moet hij zich van al zijn
hoogmoed zuiveren.
II
Jérôme is 14 jaar. Hij heeft een sterk ontwikkeld plichtsgevoel. Deugdzaamheid.
Liefde voor Alissa brengt hem tot zelfkennis. Gesloten karakter, niet zeer
ondernemend, zijn grootste eerzucht is een overwinning op zichzelf behalen. Hij gaat
weinig om met jongens van zijn leeftijd (Abel Vautier wordt een jaar later zijn
klasgenoot). Robert Cubolin zit twee klassen lager. Alles wat hij volbrengt, doet hij
voor Alissa, zonder het haar overigens te zeggen. Natuurlijke eenvoud van Alissa.
Oom Bucolin (het verdriet heeft hem oud gemaakt) zoekt troost bij Alissa. Jérôme
Personnages
- Verteller. Schrijft herinneringen op. Jérôme. Verliefd op Alissa. 12 jaar. Slechte
gezondheid.
- Vader van verteller. Dokter.
- Moeder van verteller. Sterft.
- Miss Flora Ashburton, moeders gouvernante, van oorsprong. Later haar beste
vriendin. Sterft 4 dagen voor Kerst.
- Oom Bucolin. Sterft.
- Kinderen van oom Bucolin:
- Alissa: 2 jaar ouder dan Jérôme. Ingetogen, in zichzelf gekeerd. Wil niet
trouwen voordat Juliette getrouwd is.
- Juliette: 1 jaar jonger dan verteller. Zegt Jérôme dat Alissa wil dat hij met
haar trouwt. Stralende schoonheid, uitbundige charme.
-Robert: jongste.
- Tante Lucile Bucolin. Last van zenuwtoevallen, was opvallende schoonheid,
jeugdig, van Creoolse afkomst. Na dood van ouders opgenomen in het gezin
van dominee Vautier. Oom Bucolin trouwde met haar (16).
- Kinderen van Dominee Vautier: jongste is bevriend met Jérôme. Abel Vautier.
Moeder stierf bij zijn geboorte. Twee jaar ouder dan Jérôme. Heeft hart aan
Juliette verloren.
- Tante Félicie Plantier. Bedrijvig. Weduwe. Jérôme en moeder brengen hier
paasvakantie door, 2 jaar na dood van zijn vader. Oudere zuster van zijn
moeder. Oom Bucolin lijkt veel op Jérôme en Jérôme’s moeder op Alissa.
Volgens oom Bucolin was haar ongedurigheid vroeger haar grootste charme:
durf, spontaniteit en enthousiasme. Félicie was zoals Juliette nu. Oom Bucolin
was een broer van zijn moeder.
- Edouard Teissières. Wijnbouwer uit Nîmes, heeft Juliette ten huwelijk
gevraagd. Dochter is het gevolg hiervan: Lisa. Vijf kinderen: Lisa, jongen van
13, jongen van 12, jongste zoon (toen Alissa stierf was Juliette van hem in
verwachting), nakomertje Alissa, Juliette vraagt Jérôme haar peetoom te zijn.
Jérôme stemt toe.
, Voor M.A.G.
Strijdt om in te gaan door de enge poort Lucas XIII:24
I
De verteller schrijft zijn herinneringen neer (misschien onvolledig). Na de dood van
zijn vader, een dokter, de verteller (12 jaar) en zijn moeder verhuizen van Le Havre
naar Parijs (in de omgeving van het Luxembourg), met het oog op zijn studies. Miss
Flora Ashburton, oorspronkelijk moeders gouvernante maar later haar beste vriendin,
woont bij hen.
Rouwkleding. Zijn gezondheid laat veel te wensen over. Half juni vertrekken ze
meestal naar Fongueusemare in de omstreken van Le Havre, waar oom Bucolin hen
ieder jaar uitnodigt. De kinderen van oom Buclin: Alissa (2 jaar ouder dan de
verteller), Juliette (1 jaar jonger dan verteller) en Robert (de jongste). Het jaar dat zijn
vader sterft, realiseert de verteller Jérôme zich, dat Alissa en hij geen kinderen meer
waren. Verontwaardiging, omdat tante Lucile Bucolin geen rouwkleding (décolleté)
draagt. Lucile Bucolin was een opvallende schoonheid, jeugdig, van Creoolse
afkomst. Nadat haar ouders waren gestorven, was ze opgenomen in het gezin van
dominee Vautier (De Vautiers hadden Martinique verlaten en zich in Le Havre
gevestigd). Oom Bucolin trouwde met haar (16 jaar). Het gezin van dominee Vautier
bestond nog uit 3 eigen kinderen. Met de jongste hiervan (mevr. Vautier stierf hierbij
in haar kraambed), Abel Vautier, is Jérôme later bevriend geworden. Lucile Bucolin
bemoeit zich weinig met hen. Jérôme voelt zich niet op zijn gemak bij haar. Miss
Ashburton is bang voor haar en Jérôme’s moeder mag haar niet. Lucile B. is een
keer handtastelijk, tot grote ontsteltenis van Jérôme. Van tijd tot tijd heeft Lucile
Bucolin haar ‘zenuwtoeval’. Dan staat het hele huis op zijn kop. Na haar aanval roept
ze altijd haar kinderen bij zich, Juliette en Robert, maar niet Alissa. Volgens Jérôme’s
moeder is het allemaal komedie. Juliette: stralende schoonheid, uitbundige charme.
Alissa: ingetogen en in zichzelf gekeerd.
Twee jaar na de dood van zijn vader, brachten Jérôme en zijn moeder de
paasvakantie door in Le Havre, bij een ander zuster van zijn moeder., tante Plantier,
een weduwe (oom Bucolin was een broer van zijn moeder). Het huis van Plantier ligt
buiten de stad, het huis van de Bucolins ligt in het centrum van Le Havre. Jérôme
gaat op bezoek bij Alisson wanneer Lucile Bucolin weer een aanval heeft. Jérôme
ziet een heel tafereel in haar kamer. Vier personen, Juliette, Robert, Lucile en een
onbekende jongeman in officiersuniform die grappig doet. Alissa ligt te huilen in haar
kamer. Hij geeft haar een kus. Een beslissend ogenblik voor zijn leven. Hij wil haar
beschermen. Tante Lucille vlucht. Kerk: dominee Vautier had als tekst voor zijn preek
de woorden van Christus gekozen. “Strijdt om in te gaan door de enge poort …”
(wijde en brede poort = de weg tot het verderf). Jérôme wil tot de weinigen behoren
die door de enge poort gaan. In zijn gedachte neem de nauwe poort zelfs de vorm
aan van de deur van Alissa’s kamer; om daar binnen te gaan moet hij zich van al zijn
hoogmoed zuiveren.
II
Jérôme is 14 jaar. Hij heeft een sterk ontwikkeld plichtsgevoel. Deugdzaamheid.
Liefde voor Alissa brengt hem tot zelfkennis. Gesloten karakter, niet zeer
ondernemend, zijn grootste eerzucht is een overwinning op zichzelf behalen. Hij gaat
weinig om met jongens van zijn leeftijd (Abel Vautier wordt een jaar later zijn
klasgenoot). Robert Cubolin zit twee klassen lager. Alles wat hij volbrengt, doet hij
voor Alissa, zonder het haar overigens te zeggen. Natuurlijke eenvoud van Alissa.
Oom Bucolin (het verdriet heeft hem oud gemaakt) zoekt troost bij Alissa. Jérôme
