ELEKTROTHERAPIE
EXCITOMOTORISCHE STIMULATIE
ELEKTRISCHE NEUROMUSCULAIRE STIMULATIE (ENMS)
= prikkeling van perifere intacte zenuwen
Contractie van skeletspieren
Actiepotentiaal: wet van ‘alles of niets’ => ofwel volledige depolarisatie, ofwel geen
AP van zenuwuitloper naar motorische eindplaat (= postsynaptisch onderdeel van
neuromusculaire overgang) => spiercontractie
Soorten contractie
Enkelvoudige contractie: 1 contractie, daarna rust
Tetanische contractie: contractie die aanhoudt door meerdere zeer kort
opeenvolgende prikkels = het doel van elektrotherapie
Soorten spiervezels => in realiteit: altijd mengvorm van verschillende typen
Slow-twitch (ST) Fast-twitch (FT)
Type Type-I Type-II
Kleur Rode spiervezels Witte spiervezels
Spierwerk Traag, positioneel Snel, explosief
Voorbeeld Lage-rugspieren bij staan Hamstrings bij sprint
Krachtsontwikkeling Laag Hoog
Tijdsduur Lang: 100 ms Kort: 30 ms
F/t
Tetanisatie
Tetanisatie = stimulatie van spieren door een reeks snel opeenvolgende prikkels
Getande tetanisatie en gladde tetanisatie (steeds mengvorm met dominantie)
Getande tetanisatie Gladde tetanisatie
Moment van prikkel Tijdens relaxatiefase van Op maximum van vorige
vorige contractie contractie => summatie
Krachtontwikkeling Lager Hoger
Gladde tetanisatie bij soorten spiervezels
Slow-twitch (type-I) Fast-twitch (type-II)
Frequentie (prikkels/sec) 25-45 Hz (cfr. top grafiek) 60-85 Hz (cfr. top grafiek)
Duur Lange tetanische contractie Korte tetanische contractie
Contractie/relaxatie Contractie = relaxatie Contractie << relaxatie
(meer recuperatie nodig)
1
,Krachtontwikkeling
Krachtontwikkeling door synchroon samentrekken motorische units: spiervezels recruteren
Recrutering in de tijd => hogere frequentie
Temporele summatie
Leidt tot tetanisatie
Recrutering in de ruimte => hogere intensiteit 1
Spatiële summatie
Zo veel mogelijk vezels betrekken
Spatiële summatie door hogere intensiteit van stroom
Hogere stroomintensiteit => meer bereikte vezels
Doel elektrotherapie: zo hoog mogelijke
intensiteit die verdraagbaar is voor patiënt
Te hoge intensiteit => lokale verbranding
Welke vezels versterken?
Slow-twitch vezels (25-45 Hz)
Bij atrofie (hebben meer O2 nodig dus atrofiëren sneller bij immobilisatie)
Specifieke spiergroepen bv. lage rugspieren
Fast-twitch vezels (60-85 Hz)
Verdere spierversterking na wegwerken van atrofie
Compensatoire hypertrofie (compenseren van geatrofieerde spieren)
Bepaalde sporten
Specifieke spiergroepen bv. Mm. peronei
Opmerkingen
Elektrode plaatsen op spier of direct op zenuwvezel
Minstens 2 elektrodes
1 kleine elektrode op het motorisch punt = meest prikkelbare punt van een spier
(daar waar zenuw in spier dringt, vaak op het proximale 1/3)
1 grote elektrode in de buurt = indifferente elektrode
Minstens 1 kleine elektrode per spierbundel: 4 bij M. quadriceps
Getetaniseerde spier in elongatie houden om spierkramp te vermijden
Als je andere contractie ziet => teken dat de elektrodes de verkeerde spier prikkelen
Voor- en nadelen
Voordelen
Beperkte mentale/fysieke inspanning
Geen cardiovasculaire belasting
Specifieke trainingseffecten door niet-fysiologische schema’s (handiger om een
bepaalde tijdsduur een frequentie aan te houden via elektrotherapie i.p.v. beweging)
Kan functioneel gebruikt worden bij centrale verlammingen om doorbloeding van
spier te blijven stimuleren (bv. CVA-patiënt)
Nadelen
Hoge intensiteiten zijn noodzakelijk voor spatiële recrutering
Prikkeling van pijnreceptoren en -vezels
Pulsvorm van de stroom
1
Eenheid: milliampère (mA)
2
, Laagfrequente stroom Middenfequente stroom
Pulsvorm TENS-stroom = Transcutaneous Interferentiële stroom
Electric Nerve Stimulation
Grafiek = bifasische grafiek:
compensatiefase voor
recuperatie van huid
Tijdsduur per puls (Afhankelijk van chronaxie) Afhankelijk van
BL: 150-250 μsec middenfrequente drager
OL: 250-400 μsec
Rheobase = minimumintensiteit die nodig is om bij een oneindig lange prikkel een
motorische resultante (contractie) te zien
Chronaxie = ideale punt tussen intensiteit en tijdsduur: aanvaardbare tijd en
intensiteit om aan contractie te komen
Intensiteit/tijdsduur-curve toont prikkelbaarheid van zenuw of spier
3
EXCITOMOTORISCHE STIMULATIE
ELEKTRISCHE NEUROMUSCULAIRE STIMULATIE (ENMS)
= prikkeling van perifere intacte zenuwen
Contractie van skeletspieren
Actiepotentiaal: wet van ‘alles of niets’ => ofwel volledige depolarisatie, ofwel geen
AP van zenuwuitloper naar motorische eindplaat (= postsynaptisch onderdeel van
neuromusculaire overgang) => spiercontractie
Soorten contractie
Enkelvoudige contractie: 1 contractie, daarna rust
Tetanische contractie: contractie die aanhoudt door meerdere zeer kort
opeenvolgende prikkels = het doel van elektrotherapie
Soorten spiervezels => in realiteit: altijd mengvorm van verschillende typen
Slow-twitch (ST) Fast-twitch (FT)
Type Type-I Type-II
Kleur Rode spiervezels Witte spiervezels
Spierwerk Traag, positioneel Snel, explosief
Voorbeeld Lage-rugspieren bij staan Hamstrings bij sprint
Krachtsontwikkeling Laag Hoog
Tijdsduur Lang: 100 ms Kort: 30 ms
F/t
Tetanisatie
Tetanisatie = stimulatie van spieren door een reeks snel opeenvolgende prikkels
Getande tetanisatie en gladde tetanisatie (steeds mengvorm met dominantie)
Getande tetanisatie Gladde tetanisatie
Moment van prikkel Tijdens relaxatiefase van Op maximum van vorige
vorige contractie contractie => summatie
Krachtontwikkeling Lager Hoger
Gladde tetanisatie bij soorten spiervezels
Slow-twitch (type-I) Fast-twitch (type-II)
Frequentie (prikkels/sec) 25-45 Hz (cfr. top grafiek) 60-85 Hz (cfr. top grafiek)
Duur Lange tetanische contractie Korte tetanische contractie
Contractie/relaxatie Contractie = relaxatie Contractie << relaxatie
(meer recuperatie nodig)
1
,Krachtontwikkeling
Krachtontwikkeling door synchroon samentrekken motorische units: spiervezels recruteren
Recrutering in de tijd => hogere frequentie
Temporele summatie
Leidt tot tetanisatie
Recrutering in de ruimte => hogere intensiteit 1
Spatiële summatie
Zo veel mogelijk vezels betrekken
Spatiële summatie door hogere intensiteit van stroom
Hogere stroomintensiteit => meer bereikte vezels
Doel elektrotherapie: zo hoog mogelijke
intensiteit die verdraagbaar is voor patiënt
Te hoge intensiteit => lokale verbranding
Welke vezels versterken?
Slow-twitch vezels (25-45 Hz)
Bij atrofie (hebben meer O2 nodig dus atrofiëren sneller bij immobilisatie)
Specifieke spiergroepen bv. lage rugspieren
Fast-twitch vezels (60-85 Hz)
Verdere spierversterking na wegwerken van atrofie
Compensatoire hypertrofie (compenseren van geatrofieerde spieren)
Bepaalde sporten
Specifieke spiergroepen bv. Mm. peronei
Opmerkingen
Elektrode plaatsen op spier of direct op zenuwvezel
Minstens 2 elektrodes
1 kleine elektrode op het motorisch punt = meest prikkelbare punt van een spier
(daar waar zenuw in spier dringt, vaak op het proximale 1/3)
1 grote elektrode in de buurt = indifferente elektrode
Minstens 1 kleine elektrode per spierbundel: 4 bij M. quadriceps
Getetaniseerde spier in elongatie houden om spierkramp te vermijden
Als je andere contractie ziet => teken dat de elektrodes de verkeerde spier prikkelen
Voor- en nadelen
Voordelen
Beperkte mentale/fysieke inspanning
Geen cardiovasculaire belasting
Specifieke trainingseffecten door niet-fysiologische schema’s (handiger om een
bepaalde tijdsduur een frequentie aan te houden via elektrotherapie i.p.v. beweging)
Kan functioneel gebruikt worden bij centrale verlammingen om doorbloeding van
spier te blijven stimuleren (bv. CVA-patiënt)
Nadelen
Hoge intensiteiten zijn noodzakelijk voor spatiële recrutering
Prikkeling van pijnreceptoren en -vezels
Pulsvorm van de stroom
1
Eenheid: milliampère (mA)
2
, Laagfrequente stroom Middenfequente stroom
Pulsvorm TENS-stroom = Transcutaneous Interferentiële stroom
Electric Nerve Stimulation
Grafiek = bifasische grafiek:
compensatiefase voor
recuperatie van huid
Tijdsduur per puls (Afhankelijk van chronaxie) Afhankelijk van
BL: 150-250 μsec middenfrequente drager
OL: 250-400 μsec
Rheobase = minimumintensiteit die nodig is om bij een oneindig lange prikkel een
motorische resultante (contractie) te zien
Chronaxie = ideale punt tussen intensiteit en tijdsduur: aanvaardbare tijd en
intensiteit om aan contractie te komen
Intensiteit/tijdsduur-curve toont prikkelbaarheid van zenuw of spier
3
