Interculturele communicatie
Hoofdstuk 1 Cultuur, communicatie en wereldburgerschap
Cultuur bestaat uit:
Tastbare zaken = artefacten: dit is de zichtbare laag, de eerste dingen die je opvallen.
Bedrijfslogo, het eten van melk en brood, fietspaden
Normen en waarden = geschreven/ongeschreven standaarden voor correct en gewenst
gedrag
Basiswaarden: diepste laag van een cultuur. Abstract en onzichtbaar.
In interculturele communicatie gaat het om de bewustwording van de basiswaarden van onze eigen
cultuur en het herkennen van basiswaarden van andere culturen.
Cultuur (Hofstede) = de collectieve mentale programmering die de leden van een groep onderscheidt
van die van andere groepen.
Het is aangeleerd = programmering (via opvoeding, socialisatie, normen & waarden en
waarneming)
Niveaus programmering: individu, cultuur en menselijke natuur
Collectief betekent tot welke groep of subgroepen wij behoren
Communicatie = het uitwisselen van informatie
Interculturele communicatie = communicatie tussen zenders en uitvangers uit verschillende
culturen, vereist interculturele competenties (kennis van verschillende culturen, vaardigheden in het
veranderen van een referentiekader en een interculturele sensitieve houding).
Het TOPOI (Hoffman) model onderscheidt 5 gebieden in de communicatie waar we eventuele
misverstanden kunnen achterhalen: Moet je weten voor tentamen
1. Taal – het taalaspect van communicatie (verbaal en non-verbaal)
2. Ordening – de zienswijze van iedere deelnemer (er is nooit 1 waarheid) wat vinden we
normaal?
3. Personen – wie zijn betrokken bij het gesprek?
Symmetrische relatie = relaties tussen gelijken (vrienden, broers, partners)
Complementaire relatie = relaties tussen mensen waarbij een verschil in autoriteit bestaat
(ouders en kinderen, teamleider en teamleden)
4. Organisatie – de sociale en professionele context van het proces
5. Inzet en invloed – wat is het doel en de bedoelingen van het gesprek?
Gebruik hierbij 3 sleutelvragen:
1. Wat is mijn aandeel in het misverstand?
2. Wat is het aandeel van de ander in het misverstand?
3. Wat is de invloed van de sociale omgeving – de normen, waarden en heersende opvattingen?
Wereldburgerschap = een bewustzijn dat zich uitstrekt tot buiten de grenzen van de lokale of
nationale gemeenschap, inzicht in internationale ontwikkelingen, empathie met en respect voor
mensen uit andere delen van de wereld, reflectie op de vele verbanden tussen de persoonlijke
situatie en de omstandigheden elders, en de bereidheid daar conclusies aan te verbinden.
1
, Hoofdstuk 2 Intercultureel communiceren met 6 basiswaarden
van Hall
Laagcontextcultuur = informatie wordt expliciet gecommuniceerd (met woorden). Informatie wordt
gestructureerd in compartimenten of delen.
Direct
Letterlijk
Nadruk op het gesproken of geschreven woord
Non-verbale communicatie is van ondergeschikt belang
Hoogcontextcultuur = een deel van de boodschap zit in de persoon zelf en in de context van de
boodschap. Veel wordt impliciet en non-verbaal overgedragen.
Indirect, waarbij je ervoor zorgt dat je mensen niet onnodig kwetst
Soms figuurlijk
Begint bij de context en werkt naar de kern toe
Tijd kan:
Monochroon zijn compartimentaliseren
- 1 ding tegelijk doen
- Er wordt geconcentreerd op de taak en niet op anderen
- Tijd is lineair, deadlines en schema’s worden serieus genomen
- Communicatie vanuit laagcontextcultuur
- Behoefte aan expliciete informatie
- Taakgericht, snel en stipt te werk gaan
Polychroon zijn
- Veel dingen tegelijk doen
- Geen last van onderbrekingen en werkt door
- Tijd is ruimtelijk, deadlines en schema’s zijn er om ‘indien mogelijk’ te halen
- Communicatie vanuit hoogcontextcultuur
- Weinig informatie nodig
- Relatiegericht, je werkt sneller als de relatie goed is & plannen worden met gemak
gewijzigd
Andere basiswaarden:
- Persoonlijke ruimte
- Snelle en langzame boodschappen
- Snelle en langzame informatiestroom
- Keten van handelingen
Hoofdstuk 3 Intercultureel werken met de zes basiswaarden van
Kluckhohn
Problemen oplossen door:
De natuur te overheersen – er worden gewassen verbouwen
Door in harmonie met je omgeving en de natuur te leven
Je over te leveren aan de natuur en omgeving overlevingsstrategie
Een cultuur kan gericht zijn op
Verleden: mensen maken plannen gebaseerd op de mate waarin die passen in hun traditie
Heden: plannen worden voor de korte termijn gemaakt
2
Hoofdstuk 1 Cultuur, communicatie en wereldburgerschap
Cultuur bestaat uit:
Tastbare zaken = artefacten: dit is de zichtbare laag, de eerste dingen die je opvallen.
Bedrijfslogo, het eten van melk en brood, fietspaden
Normen en waarden = geschreven/ongeschreven standaarden voor correct en gewenst
gedrag
Basiswaarden: diepste laag van een cultuur. Abstract en onzichtbaar.
In interculturele communicatie gaat het om de bewustwording van de basiswaarden van onze eigen
cultuur en het herkennen van basiswaarden van andere culturen.
Cultuur (Hofstede) = de collectieve mentale programmering die de leden van een groep onderscheidt
van die van andere groepen.
Het is aangeleerd = programmering (via opvoeding, socialisatie, normen & waarden en
waarneming)
Niveaus programmering: individu, cultuur en menselijke natuur
Collectief betekent tot welke groep of subgroepen wij behoren
Communicatie = het uitwisselen van informatie
Interculturele communicatie = communicatie tussen zenders en uitvangers uit verschillende
culturen, vereist interculturele competenties (kennis van verschillende culturen, vaardigheden in het
veranderen van een referentiekader en een interculturele sensitieve houding).
Het TOPOI (Hoffman) model onderscheidt 5 gebieden in de communicatie waar we eventuele
misverstanden kunnen achterhalen: Moet je weten voor tentamen
1. Taal – het taalaspect van communicatie (verbaal en non-verbaal)
2. Ordening – de zienswijze van iedere deelnemer (er is nooit 1 waarheid) wat vinden we
normaal?
3. Personen – wie zijn betrokken bij het gesprek?
Symmetrische relatie = relaties tussen gelijken (vrienden, broers, partners)
Complementaire relatie = relaties tussen mensen waarbij een verschil in autoriteit bestaat
(ouders en kinderen, teamleider en teamleden)
4. Organisatie – de sociale en professionele context van het proces
5. Inzet en invloed – wat is het doel en de bedoelingen van het gesprek?
Gebruik hierbij 3 sleutelvragen:
1. Wat is mijn aandeel in het misverstand?
2. Wat is het aandeel van de ander in het misverstand?
3. Wat is de invloed van de sociale omgeving – de normen, waarden en heersende opvattingen?
Wereldburgerschap = een bewustzijn dat zich uitstrekt tot buiten de grenzen van de lokale of
nationale gemeenschap, inzicht in internationale ontwikkelingen, empathie met en respect voor
mensen uit andere delen van de wereld, reflectie op de vele verbanden tussen de persoonlijke
situatie en de omstandigheden elders, en de bereidheid daar conclusies aan te verbinden.
1
, Hoofdstuk 2 Intercultureel communiceren met 6 basiswaarden
van Hall
Laagcontextcultuur = informatie wordt expliciet gecommuniceerd (met woorden). Informatie wordt
gestructureerd in compartimenten of delen.
Direct
Letterlijk
Nadruk op het gesproken of geschreven woord
Non-verbale communicatie is van ondergeschikt belang
Hoogcontextcultuur = een deel van de boodschap zit in de persoon zelf en in de context van de
boodschap. Veel wordt impliciet en non-verbaal overgedragen.
Indirect, waarbij je ervoor zorgt dat je mensen niet onnodig kwetst
Soms figuurlijk
Begint bij de context en werkt naar de kern toe
Tijd kan:
Monochroon zijn compartimentaliseren
- 1 ding tegelijk doen
- Er wordt geconcentreerd op de taak en niet op anderen
- Tijd is lineair, deadlines en schema’s worden serieus genomen
- Communicatie vanuit laagcontextcultuur
- Behoefte aan expliciete informatie
- Taakgericht, snel en stipt te werk gaan
Polychroon zijn
- Veel dingen tegelijk doen
- Geen last van onderbrekingen en werkt door
- Tijd is ruimtelijk, deadlines en schema’s zijn er om ‘indien mogelijk’ te halen
- Communicatie vanuit hoogcontextcultuur
- Weinig informatie nodig
- Relatiegericht, je werkt sneller als de relatie goed is & plannen worden met gemak
gewijzigd
Andere basiswaarden:
- Persoonlijke ruimte
- Snelle en langzame boodschappen
- Snelle en langzame informatiestroom
- Keten van handelingen
Hoofdstuk 3 Intercultureel werken met de zes basiswaarden van
Kluckhohn
Problemen oplossen door:
De natuur te overheersen – er worden gewassen verbouwen
Door in harmonie met je omgeving en de natuur te leven
Je over te leveren aan de natuur en omgeving overlevingsstrategie
Een cultuur kan gericht zijn op
Verleden: mensen maken plannen gebaseerd op de mate waarin die passen in hun traditie
Heden: plannen worden voor de korte termijn gemaakt
2
