Bodemkunde en bemestingsleer
1
,INLEIDING
1) Waarom bodemkunde en bemestingsleer
• Het beheer (goed of slecht) wordt gelinkt aan vele wereldproblemen
- Ondervoeding
- Voedselprijzen
- Vervuiling in rivieren
- Grondwaterwinningen
o Dieren/ mensen drinken
- Nitraatvervuiling
- Vlaanderen fosfaat verzadigd gebied
- Winningen van mineralen
- Klimaatproblematiek
• Ecosysteemdiensten van onze bodem
- = al de goederen en diensten die ecosystemen aan de samenleving leveren zoals
natuurlijke bescherming tegen overstroming, ...
o Klimaatregulering
o Nutriëntenkringloop
o Leefgebied voor organismen
o Voedselregulering
o Cultureel erfgoed
o …
BODEMKUNDE
1) Bodem
• = Standplaats voor vegetatie raakvlak tussen aarde (lithosfeer), lucht (atmosfeer), water
hydrosfeer) en levende organismen (biosfeer)
• Bodemkunde of pedologie
2
,2) Samenstelling vd bodem
• 50 % uit vaste stoffen
- Mineraal
- Organisch
o Dood (humus)
o Levend (bodemfauna en -flora)
• 50 % poriën
- Water
- Lucht
• Bodemstructuur: goed evenwicht tussen vaste delen en poriën (water – lucht)
• Bodemtextuur: het relatieve aandeel van klassen vd grondkorreltjes
• Elke bodem heeft zijn eigen eigenschappen
• Fractie kan variëren
- Kleifractie
- Leemfractie Fijne delen
- Zandfractie
- Grind
• Goede bodem heeft 5% organisch materiaal
3) Bodemvruchtbaarheid
• Bepaalt de opname van water, voedingsstoffen en zuurstof door planten
• Afh van chemische, fysische en biologische factoren
4) Bodemgebruik in VL vs EU
• VL meer bebouwde oppervlakte
3
, BEMESTINGSLEER
1) Bemesting
• = het economisch en ecologische verantwoord aanvoeren van plantenvoedingsstoffen
en/ of het verbeteren of in stand houden van bodemeigenschappen
• Voedingselementen
- N, P, K, S, Ca, Mg MACROnutriënten
- Fe, Mn, Zn, Cu, Mo, Cl, B… MICROnutriënten
• Binnen landbouwcontext streng gereguleerd
- Mestactieplannen MAP
2) Soorten meststoffen
• Organische meststoffen
- Uit organisch materiaal: mest, plantenresten…
- Leveren nutriënten en humus
o Verteerd organisch materiaal
- Ten dele direct plant opneembaar → niet 100% werkzaam
- Bemestingswaarde obv analyse of forfait en werkingscoëfficient
• Kunstmeststoffen
- Afk. uit mijnbouw en/ of chemische industrie
- 100% plant opneembaar = 100% werkzaam
- Samenstelling goed gekend en stuurbaar
- Altijd op 16/02
- Uitgedrukt in % N (kg voedingsstof/ 100 kg meststof): P2O5, K2O, en MgO, CaO,
Na2O, SO3
VAN BODEMSTAALNAME TOT BEMESTING
• Staalname
• Analyse
• Bemestingsadvies
• Bemestingsplan
• Bemesting
• gewasopbrengst
4
1
,INLEIDING
1) Waarom bodemkunde en bemestingsleer
• Het beheer (goed of slecht) wordt gelinkt aan vele wereldproblemen
- Ondervoeding
- Voedselprijzen
- Vervuiling in rivieren
- Grondwaterwinningen
o Dieren/ mensen drinken
- Nitraatvervuiling
- Vlaanderen fosfaat verzadigd gebied
- Winningen van mineralen
- Klimaatproblematiek
• Ecosysteemdiensten van onze bodem
- = al de goederen en diensten die ecosystemen aan de samenleving leveren zoals
natuurlijke bescherming tegen overstroming, ...
o Klimaatregulering
o Nutriëntenkringloop
o Leefgebied voor organismen
o Voedselregulering
o Cultureel erfgoed
o …
BODEMKUNDE
1) Bodem
• = Standplaats voor vegetatie raakvlak tussen aarde (lithosfeer), lucht (atmosfeer), water
hydrosfeer) en levende organismen (biosfeer)
• Bodemkunde of pedologie
2
,2) Samenstelling vd bodem
• 50 % uit vaste stoffen
- Mineraal
- Organisch
o Dood (humus)
o Levend (bodemfauna en -flora)
• 50 % poriën
- Water
- Lucht
• Bodemstructuur: goed evenwicht tussen vaste delen en poriën (water – lucht)
• Bodemtextuur: het relatieve aandeel van klassen vd grondkorreltjes
• Elke bodem heeft zijn eigen eigenschappen
• Fractie kan variëren
- Kleifractie
- Leemfractie Fijne delen
- Zandfractie
- Grind
• Goede bodem heeft 5% organisch materiaal
3) Bodemvruchtbaarheid
• Bepaalt de opname van water, voedingsstoffen en zuurstof door planten
• Afh van chemische, fysische en biologische factoren
4) Bodemgebruik in VL vs EU
• VL meer bebouwde oppervlakte
3
, BEMESTINGSLEER
1) Bemesting
• = het economisch en ecologische verantwoord aanvoeren van plantenvoedingsstoffen
en/ of het verbeteren of in stand houden van bodemeigenschappen
• Voedingselementen
- N, P, K, S, Ca, Mg MACROnutriënten
- Fe, Mn, Zn, Cu, Mo, Cl, B… MICROnutriënten
• Binnen landbouwcontext streng gereguleerd
- Mestactieplannen MAP
2) Soorten meststoffen
• Organische meststoffen
- Uit organisch materiaal: mest, plantenresten…
- Leveren nutriënten en humus
o Verteerd organisch materiaal
- Ten dele direct plant opneembaar → niet 100% werkzaam
- Bemestingswaarde obv analyse of forfait en werkingscoëfficient
• Kunstmeststoffen
- Afk. uit mijnbouw en/ of chemische industrie
- 100% plant opneembaar = 100% werkzaam
- Samenstelling goed gekend en stuurbaar
- Altijd op 16/02
- Uitgedrukt in % N (kg voedingsstof/ 100 kg meststof): P2O5, K2O, en MgO, CaO,
Na2O, SO3
VAN BODEMSTAALNAME TOT BEMESTING
• Staalname
• Analyse
• Bemestingsadvies
• Bemestingsplan
• Bemesting
• gewasopbrengst
4
