Jurisprudentie
Week 1
Haviltex
Het antwoord op de vraag hoe in een schriftelijk contract de verhouding van partijen geregeld is en of
het contract een leemte laat die moet worden aangevuld, kan niet worden gegeven op grond van
enkel een taalkundige uitleg van de bepalingen van dat contract. Voor de beantwoording van die
vraag komt het immers aan op de zin die partijen in de gegeven omstandigheden over en weer
redelijkerwijs aan deze bepalingen mochten toekennen en op hetgeen zij te dien aanzien redelijkerwijs
van elkaar mochten verwachten. Mede van belang kan daarbij zijn tot welke maatschappelijke kringen
partijen behoren en welke rechtskennis van zodanige partijen kan worden verwacht. Dat brengt mee
dat het hof bij het bepalen van zijn oordeel dat een bepaling van het contract geen leemte laat in de
regeling van de rechtsverhouding van partijen, een onjuiste maatstaf heeft aangelegd.
Zuiver taalkundige uitleg is niet beslissend: het gaat om de bedoeling van partijen.
Taal is natuurlijk wel relevant
Subjectieve / objectieve uitleg
Matatag / De Schelde
Exoneratiebeding in algemene voorwaarden scheepswerf; fout onderaannemer; fout van te werk
gestelde personen die niet tot de bedrijfsleiding behoren; redelijkheid en billijkheid.
Matatag laat De Schelde werk aan een schip uitvoeren. In de overeenkomst staat een
exoneratiebeding. De Schelde besteedt het werk uit aan SKS Piping, die een fout maakt; er
ontstaat een olielek.
Matatag (lijdt schade) De Schelde (Aansprakelijk jegens M?) SKS Piping (maakt fout)
Matatag eist schadevergoeding van De Schelde. De Schelde wijst op het exoneratiebeding,
zegt niet aansprakelijk te zijn. Matatag zegt: dat is strijdig met de redelijkheid en billijkheid.
HR: het gaat om een overeenkomst tussen bedrijven. Exoneratiebeding en uitbesteding is gebruikelijk.
Bedrijfsleiding De Schelde is niet zelf tekortgeschoten. Dan is een beroep op een exoneratie ook voor
ernstige fouten van tewerkgestelde personen niet naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid
onaanvaardbaar.
Wisman / Trijber
Positief contractsbelang: degene die namens een andere persoon een overeenkomst sluit met een
derde dient voor zijn vertegenwoordigingsbevoegdheid in te staan. Dit brengt mee dat indien de
bevoegdheid ontbreekt en hij daardoor de schade aan de derde dient te vergoeden, mede het
voordeel omvat dat de niet tot stand gekomen overeenkomst voor de derde zou hebben meegebracht.
Stein / Driessen
Ongeval met door gemeente verhuurde kraan. Beroep gemeente op exoneratieclausule i.c.
onaanvaardbaar wegens bewuste roekeloosheid leidinggevende, nu zij ondanks concrete
aanwijzingen dat veiligheidsvoorzieningen waren uitgeschakeld, hebben nagelaten maatregelen te
treffen om deze voorzieningen te herstellen.
Driessen huurt een kade van de gemeente Stein en mag door Stein bediende kraan
gebruiken. Stein exonereert. De kraan veroorzaakt schade, want de beveiliging is
uitgeschakeld.
Rb. en Hof: beroep op exoneratie naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid is
onaanvaardbaar wegens grove schuld.
HR: een exoneratie is naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar en dient
buiten toepassing te blijven indien de schade te wijten is aan opzet of bewuste roekeloosheid
van de schuldenaar of van met leiding van zijn bedrijf belaste personen.
Baby Joost
Medische behandelingsovereenkomst met minderjarig kind. Ouders zijn geen partij: geen
(immateriële) schadevergoeding.
Baby Joost is als gevolg van bij zijn operatie gemaakt fouten ernstig gehandicapt; hij blijft op het
niveau van een baby functioneren. Zijn schade is geregeld. Vervolgens gaan de ouders vergoeding
van hun vermogens en niet vermogensschade vorderen van de specialisten en het ziekenhuis.
Wie is partij bij de overeenkomst: de enkele omstandigheid dat de ouders een eigen belang
hebben bij de concrete nakoming van de overeenkomst is niet voldoende om de ouders tot
partij bij de overeenkomst te maken. Daarnaast is geen sprake van onrechtmatige daad.
1
Week 1
Haviltex
Het antwoord op de vraag hoe in een schriftelijk contract de verhouding van partijen geregeld is en of
het contract een leemte laat die moet worden aangevuld, kan niet worden gegeven op grond van
enkel een taalkundige uitleg van de bepalingen van dat contract. Voor de beantwoording van die
vraag komt het immers aan op de zin die partijen in de gegeven omstandigheden over en weer
redelijkerwijs aan deze bepalingen mochten toekennen en op hetgeen zij te dien aanzien redelijkerwijs
van elkaar mochten verwachten. Mede van belang kan daarbij zijn tot welke maatschappelijke kringen
partijen behoren en welke rechtskennis van zodanige partijen kan worden verwacht. Dat brengt mee
dat het hof bij het bepalen van zijn oordeel dat een bepaling van het contract geen leemte laat in de
regeling van de rechtsverhouding van partijen, een onjuiste maatstaf heeft aangelegd.
Zuiver taalkundige uitleg is niet beslissend: het gaat om de bedoeling van partijen.
Taal is natuurlijk wel relevant
Subjectieve / objectieve uitleg
Matatag / De Schelde
Exoneratiebeding in algemene voorwaarden scheepswerf; fout onderaannemer; fout van te werk
gestelde personen die niet tot de bedrijfsleiding behoren; redelijkheid en billijkheid.
Matatag laat De Schelde werk aan een schip uitvoeren. In de overeenkomst staat een
exoneratiebeding. De Schelde besteedt het werk uit aan SKS Piping, die een fout maakt; er
ontstaat een olielek.
Matatag (lijdt schade) De Schelde (Aansprakelijk jegens M?) SKS Piping (maakt fout)
Matatag eist schadevergoeding van De Schelde. De Schelde wijst op het exoneratiebeding,
zegt niet aansprakelijk te zijn. Matatag zegt: dat is strijdig met de redelijkheid en billijkheid.
HR: het gaat om een overeenkomst tussen bedrijven. Exoneratiebeding en uitbesteding is gebruikelijk.
Bedrijfsleiding De Schelde is niet zelf tekortgeschoten. Dan is een beroep op een exoneratie ook voor
ernstige fouten van tewerkgestelde personen niet naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid
onaanvaardbaar.
Wisman / Trijber
Positief contractsbelang: degene die namens een andere persoon een overeenkomst sluit met een
derde dient voor zijn vertegenwoordigingsbevoegdheid in te staan. Dit brengt mee dat indien de
bevoegdheid ontbreekt en hij daardoor de schade aan de derde dient te vergoeden, mede het
voordeel omvat dat de niet tot stand gekomen overeenkomst voor de derde zou hebben meegebracht.
Stein / Driessen
Ongeval met door gemeente verhuurde kraan. Beroep gemeente op exoneratieclausule i.c.
onaanvaardbaar wegens bewuste roekeloosheid leidinggevende, nu zij ondanks concrete
aanwijzingen dat veiligheidsvoorzieningen waren uitgeschakeld, hebben nagelaten maatregelen te
treffen om deze voorzieningen te herstellen.
Driessen huurt een kade van de gemeente Stein en mag door Stein bediende kraan
gebruiken. Stein exonereert. De kraan veroorzaakt schade, want de beveiliging is
uitgeschakeld.
Rb. en Hof: beroep op exoneratie naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid is
onaanvaardbaar wegens grove schuld.
HR: een exoneratie is naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar en dient
buiten toepassing te blijven indien de schade te wijten is aan opzet of bewuste roekeloosheid
van de schuldenaar of van met leiding van zijn bedrijf belaste personen.
Baby Joost
Medische behandelingsovereenkomst met minderjarig kind. Ouders zijn geen partij: geen
(immateriële) schadevergoeding.
Baby Joost is als gevolg van bij zijn operatie gemaakt fouten ernstig gehandicapt; hij blijft op het
niveau van een baby functioneren. Zijn schade is geregeld. Vervolgens gaan de ouders vergoeding
van hun vermogens en niet vermogensschade vorderen van de specialisten en het ziekenhuis.
Wie is partij bij de overeenkomst: de enkele omstandigheid dat de ouders een eigen belang
hebben bij de concrete nakoming van de overeenkomst is niet voldoende om de ouders tot
partij bij de overeenkomst te maken. Daarnaast is geen sprake van onrechtmatige daad.
1
