Samenvatting Blikvangers uit de kunst en
archeologie
1. Inleiding
Blikvanger
ð Iets wat je opvalt, je aandacht trekt
Je observeert een kunstwerk en gaat na wat en hoe geschilderd, gebeeldhouwd en gebouwd
wordt
ð Inzichten en culturele verbanden
+
ð Het begrip “de blik” (a@omsBg uit de psychoanalyse) betekent ook dat je
door anderen bekeken wordt, hier het kunstwerk. Een kunstwerk kan
aanzeGten tot reflecBe en zelfreflecBe.
+
ð Voor de kunstgeschiedenis betekent dit nadenken over de wijze waarop
kunstwerken geselecteerd, beschreven en geanalyseerd worden = de
kunstgeschiedenis stelt zichzelf in vraag = heeL zelf een geschiedenis
Vormelijke vergelijking
Stap 1: observeren, structureren, besluit met kernwoorden
Stap 2: vergelijkend observeren, besluit algemene kenmerken, sBjl
Stap 3: vorm verklaren a.h.v. intenBe van kunstenaar en ontstaanscontext.
Vraag: Waarom gebruikt de kunstenaar die vorm in die Bjd en
op die plaats?
Stap 4: SelecBe canon: waardeoordeel
Spontane observa6e ordenen Structuur
Op welke wijze bekomt David/ Fuseli een ruimtelijke indruk? > Ruimte
Op welke wijze geeL David/Fuseli de figuren weer? > Figuur
plaats vd figuur
Aanzicht
Houding
Lichaamsbouw
EmoBe
Welke kleuren gebruikt David/Fuseli? > kleur
Op welke wijze brengt David/Fuseli licht in het werk? > licht
Op welke wijze geeL David de textuur van het > textuur
Materiaal van de kledij weer? Van de verf?
1
,S-jlgeschiedenis
ð Gebruik van beeldtaal waardoor studies vergeleken kunnen worden
ð Orde in groot aantal kunstwerken: lineaire geschiedenis, geografische indeling
ð Vorming van gedeelde culturele achtergrond
Voor- en nadelen
• Inhoud van het kunstwerk te weinig belicht
• Kunstwerk wordt herleid tot illustraBe van een vooraf bestaand historische toestand
• Vorming van canon: te beperkt, wat met kunst vanaf twinBgste eeuw
• Kennis beperkt zich tot reconstrucBe v.h. verleden en de intenBe van kunstenaar
• Verklaren = bewijs: sBjlgeschiedenis moet zich als exacte wetenschap profileren maar
hoe kan je de intenBe van de kunstenaar bewijzen?
• Hoofdzakelijk memorisaBe van de sBjlkenmerken, zonder nadenken
• ClassificaBe wat met kunstenaars die binnen hun oeuvre verschillende sBjlen
hanteren?
• Wat met mondialisering? Wat met andere media?
2
, 2. Prehistorie
Gevonden artefacten of materiele objecten
ð Duidt op begin van cultuur
Kunst
ð Voorwerp los van prakBsche funcBe? EstheBsche waarde zoals
symmetrie? Doordacht: sBleren, idealiseren...?
ð Wat is kunst:
inhoud concept verandert naargelang Bjd en plaats
3
, Paleolithicum: aaeelden van mens en dier
Mesolithicum: microlieten of kleine werktuigen
bv. Speerpunten
Neolithicum: gepolijste stenen werktuigen
Analyse kunstwerken
Paleolithicum, Venus van Willendorf, ca 25.000-20.000 vr., Oostenrijk
ð Veel variaBe binnen dit type beelden
ð Klein, ovaal meeneembaar
Uitzondering: venus van Laussel (50m hoog)
ð Vooral in woonplaatsen
ð Zacht gesteente, been ivoor, gebakken klei
ð Betekenis? Vruchtbaarheid?
Sociaal aspect: herkenbaar ideaalbeeld die binding tussen groepen
schept? AmuleGen?
4
archeologie
1. Inleiding
Blikvanger
ð Iets wat je opvalt, je aandacht trekt
Je observeert een kunstwerk en gaat na wat en hoe geschilderd, gebeeldhouwd en gebouwd
wordt
ð Inzichten en culturele verbanden
+
ð Het begrip “de blik” (a@omsBg uit de psychoanalyse) betekent ook dat je
door anderen bekeken wordt, hier het kunstwerk. Een kunstwerk kan
aanzeGten tot reflecBe en zelfreflecBe.
+
ð Voor de kunstgeschiedenis betekent dit nadenken over de wijze waarop
kunstwerken geselecteerd, beschreven en geanalyseerd worden = de
kunstgeschiedenis stelt zichzelf in vraag = heeL zelf een geschiedenis
Vormelijke vergelijking
Stap 1: observeren, structureren, besluit met kernwoorden
Stap 2: vergelijkend observeren, besluit algemene kenmerken, sBjl
Stap 3: vorm verklaren a.h.v. intenBe van kunstenaar en ontstaanscontext.
Vraag: Waarom gebruikt de kunstenaar die vorm in die Bjd en
op die plaats?
Stap 4: SelecBe canon: waardeoordeel
Spontane observa6e ordenen Structuur
Op welke wijze bekomt David/ Fuseli een ruimtelijke indruk? > Ruimte
Op welke wijze geeL David/Fuseli de figuren weer? > Figuur
plaats vd figuur
Aanzicht
Houding
Lichaamsbouw
EmoBe
Welke kleuren gebruikt David/Fuseli? > kleur
Op welke wijze brengt David/Fuseli licht in het werk? > licht
Op welke wijze geeL David de textuur van het > textuur
Materiaal van de kledij weer? Van de verf?
1
,S-jlgeschiedenis
ð Gebruik van beeldtaal waardoor studies vergeleken kunnen worden
ð Orde in groot aantal kunstwerken: lineaire geschiedenis, geografische indeling
ð Vorming van gedeelde culturele achtergrond
Voor- en nadelen
• Inhoud van het kunstwerk te weinig belicht
• Kunstwerk wordt herleid tot illustraBe van een vooraf bestaand historische toestand
• Vorming van canon: te beperkt, wat met kunst vanaf twinBgste eeuw
• Kennis beperkt zich tot reconstrucBe v.h. verleden en de intenBe van kunstenaar
• Verklaren = bewijs: sBjlgeschiedenis moet zich als exacte wetenschap profileren maar
hoe kan je de intenBe van de kunstenaar bewijzen?
• Hoofdzakelijk memorisaBe van de sBjlkenmerken, zonder nadenken
• ClassificaBe wat met kunstenaars die binnen hun oeuvre verschillende sBjlen
hanteren?
• Wat met mondialisering? Wat met andere media?
2
, 2. Prehistorie
Gevonden artefacten of materiele objecten
ð Duidt op begin van cultuur
Kunst
ð Voorwerp los van prakBsche funcBe? EstheBsche waarde zoals
symmetrie? Doordacht: sBleren, idealiseren...?
ð Wat is kunst:
inhoud concept verandert naargelang Bjd en plaats
3
, Paleolithicum: aaeelden van mens en dier
Mesolithicum: microlieten of kleine werktuigen
bv. Speerpunten
Neolithicum: gepolijste stenen werktuigen
Analyse kunstwerken
Paleolithicum, Venus van Willendorf, ca 25.000-20.000 vr., Oostenrijk
ð Veel variaBe binnen dit type beelden
ð Klein, ovaal meeneembaar
Uitzondering: venus van Laussel (50m hoog)
ð Vooral in woonplaatsen
ð Zacht gesteente, been ivoor, gebakken klei
ð Betekenis? Vruchtbaarheid?
Sociaal aspect: herkenbaar ideaalbeeld die binding tussen groepen
schept? AmuleGen?
4
