De biologische basis van het gedrag
1. neurofysiologie → leerpad 1
1.1 Maak kennis met neuronen
Het zenuwstelsel is opgebouwd uit twee soorten cellen
- Neuronen (of zenuwcellen): prikkelbare cellen die signalen ontvangen en versturen
- Gliacellen (neuroganglia of steuncellen): niet-prikkelbare cellen die zelf geen signalen
ontvangen en versturen, maar neuronen ondersteunen in hun functie, neuronen
beschermen en onderhouden.
Er zijn bijna net zoveel cellen als er sterren in het melkwegstelsel zijn → ongeveer 10 triljoen
Die cellen worden neuronen en gliacellen genoemd, die hebben allemaal 3 functies
- Info opvangen van andere cellen
- Die info verwerken
- Info doorsturen naar de rest van het lichaam
De weg van info naar gedrag
1. Elk gedrag begint met een actie van de neuron, die verzamelt de info die binnen komt via de
receptoren (zitten verspreid op de vertakte vezels → dendrieten)
2. Gegevens worden naar het cellichaam van de neuron gestuurd → soma (worden gecombineerd met
andere info)
3. Alle info word langs de uitgestrekte vezels van het neuron geleid → axon, in de vorm van een
elektrische ontlading → zenuwimpuls
Eindigt bij de eindknoppen van de neuron
Eindknoppen bevatten chemicaliën die afgegeven worden en een boodschap naar de aangrenzende neuron
sturen
Neuronen raken elkaar niet → ertussen ligt de synaptische spleet of synaps (met vocht gevulde opening)
De boodschap die word doorgegeven worden neurotransmitters genoemd
Nadat een neurotransmitter van de synaps is gelost, hecht deze zich aan receptoren van een anderen neuron
op het membraam van dendrieten.
Dendrieten bepalen welk effect een transmitter zal hebben
Neuronen:
- Sensorische neuronen: vervoer van impulsen van sensoren naar CZS
- Schakelneuronen: vervoer van impulsen van neuron naar neuron binnen CZS
- Motorische neuronen: vervoer van impulsen van CZS naar spieren en klieren
1
, De biologische basis van het gedrag
Dentriet Dendrieten ontvangen impulsen van andere
zenuwcellen en vervoeren die naar het cellichaam
toe. Deze zijn meestal vrij kort.Een neuron kan veel
dendrieten hebben, die bovendien sterk vertakt
kunnen zijn.
Axon Een axon is een lange vezel die uit het cellichaam
komt. Elk neuron heeft maar één axon, die heel
lang kan zijn (soms zelfs 1 meter) en weinig
vertakkingen heeft. Het axon vervoert impulsen
van het cellichaam af.
Interneuron Het is een schakelneuron.
De taak van deze neuronen is om impulsen van de
ene zenuwcel naar de andere over te dragen.
Ze hebben korte dendrieten en een kort axon.
De meeste neuronen in het CZS zijn van dit type.
2
, De biologische basis van het gedrag
Motorische neuron Ze vervoeren impulsen vanuit het CZS naar de
periferie (spieren en klieren).
Ze zorgen voor motorische output (somatische
motorische neuronen) en voor de functie van de
hartspier, glad spierweefsle, klieren en vetweesel
(viscero-motorische neuronen)
En worden gekenmerkt door een lang axon.
Motorische zenuwcellen hebben veel dendrieten,
zodat impulsen vanuit verschillende delen van het
zenuwstelsel hier samenkomen. hierdoor is
een goede coördinatie van spieractiviteit mogelijk.
Aan het uiteinde van het axon vertakt deze zich,
zodat meerdere spiervezels door een motorisch
neuron worden aangestuurd.
Sensibel of sensorische neuron Ze vervoeren impulsen vanaf de sensoren in het
lichaam naar het CZS. Van perifeer (de huid,
inwendige organen, spieren, pezen en
gewrichten) naar centraal (ruggemerg en
hersenen, waar de informatie op andere
zenuwcellen wordt overgedragen).
Ze hebben maar één dentriet, die heel lang kan
zijn vb. vanaf je teen naar het ruggemerg. Er zijn
ook korte dendrieten vb. vanuit het ruikslijmvlies in
je neusholte naar je hersenen.
De dendrieten van sensorische zenuwcellen
hebben een myelineschede. Bij sensorische
zenuwcellen kunnen axon en dendrieten erg op
elkaar lijken en allbei lang zijn.
Neuroglia of gliacellen Het zijn steuncellen.
1.Essentiële rol voor werking en instandhouding
neuronen
2.Neuronen van zuurstof en voedinsstoffen
voorzien
3.Beschermende functie
3
1. neurofysiologie → leerpad 1
1.1 Maak kennis met neuronen
Het zenuwstelsel is opgebouwd uit twee soorten cellen
- Neuronen (of zenuwcellen): prikkelbare cellen die signalen ontvangen en versturen
- Gliacellen (neuroganglia of steuncellen): niet-prikkelbare cellen die zelf geen signalen
ontvangen en versturen, maar neuronen ondersteunen in hun functie, neuronen
beschermen en onderhouden.
Er zijn bijna net zoveel cellen als er sterren in het melkwegstelsel zijn → ongeveer 10 triljoen
Die cellen worden neuronen en gliacellen genoemd, die hebben allemaal 3 functies
- Info opvangen van andere cellen
- Die info verwerken
- Info doorsturen naar de rest van het lichaam
De weg van info naar gedrag
1. Elk gedrag begint met een actie van de neuron, die verzamelt de info die binnen komt via de
receptoren (zitten verspreid op de vertakte vezels → dendrieten)
2. Gegevens worden naar het cellichaam van de neuron gestuurd → soma (worden gecombineerd met
andere info)
3. Alle info word langs de uitgestrekte vezels van het neuron geleid → axon, in de vorm van een
elektrische ontlading → zenuwimpuls
Eindigt bij de eindknoppen van de neuron
Eindknoppen bevatten chemicaliën die afgegeven worden en een boodschap naar de aangrenzende neuron
sturen
Neuronen raken elkaar niet → ertussen ligt de synaptische spleet of synaps (met vocht gevulde opening)
De boodschap die word doorgegeven worden neurotransmitters genoemd
Nadat een neurotransmitter van de synaps is gelost, hecht deze zich aan receptoren van een anderen neuron
op het membraam van dendrieten.
Dendrieten bepalen welk effect een transmitter zal hebben
Neuronen:
- Sensorische neuronen: vervoer van impulsen van sensoren naar CZS
- Schakelneuronen: vervoer van impulsen van neuron naar neuron binnen CZS
- Motorische neuronen: vervoer van impulsen van CZS naar spieren en klieren
1
, De biologische basis van het gedrag
Dentriet Dendrieten ontvangen impulsen van andere
zenuwcellen en vervoeren die naar het cellichaam
toe. Deze zijn meestal vrij kort.Een neuron kan veel
dendrieten hebben, die bovendien sterk vertakt
kunnen zijn.
Axon Een axon is een lange vezel die uit het cellichaam
komt. Elk neuron heeft maar één axon, die heel
lang kan zijn (soms zelfs 1 meter) en weinig
vertakkingen heeft. Het axon vervoert impulsen
van het cellichaam af.
Interneuron Het is een schakelneuron.
De taak van deze neuronen is om impulsen van de
ene zenuwcel naar de andere over te dragen.
Ze hebben korte dendrieten en een kort axon.
De meeste neuronen in het CZS zijn van dit type.
2
, De biologische basis van het gedrag
Motorische neuron Ze vervoeren impulsen vanuit het CZS naar de
periferie (spieren en klieren).
Ze zorgen voor motorische output (somatische
motorische neuronen) en voor de functie van de
hartspier, glad spierweefsle, klieren en vetweesel
(viscero-motorische neuronen)
En worden gekenmerkt door een lang axon.
Motorische zenuwcellen hebben veel dendrieten,
zodat impulsen vanuit verschillende delen van het
zenuwstelsel hier samenkomen. hierdoor is
een goede coördinatie van spieractiviteit mogelijk.
Aan het uiteinde van het axon vertakt deze zich,
zodat meerdere spiervezels door een motorisch
neuron worden aangestuurd.
Sensibel of sensorische neuron Ze vervoeren impulsen vanaf de sensoren in het
lichaam naar het CZS. Van perifeer (de huid,
inwendige organen, spieren, pezen en
gewrichten) naar centraal (ruggemerg en
hersenen, waar de informatie op andere
zenuwcellen wordt overgedragen).
Ze hebben maar één dentriet, die heel lang kan
zijn vb. vanaf je teen naar het ruggemerg. Er zijn
ook korte dendrieten vb. vanuit het ruikslijmvlies in
je neusholte naar je hersenen.
De dendrieten van sensorische zenuwcellen
hebben een myelineschede. Bij sensorische
zenuwcellen kunnen axon en dendrieten erg op
elkaar lijken en allbei lang zijn.
Neuroglia of gliacellen Het zijn steuncellen.
1.Essentiële rol voor werking en instandhouding
neuronen
2.Neuronen van zuurstof en voedinsstoffen
voorzien
3.Beschermende functie
3
