Samenvatting examen politiek en beleid

Politiek en beleid
Hoofdstuk 1: het politieke interactieproces
Lesinhoud:
 De méérvoudige context
 De beleidscyclus
 De politieke analytische visie


De meervoudige context van politiek en beleid
Politieke interactieprocessen hebben een:

 Historische context (bv:………………………………………………………….)
 Demografische context (bv:………………………………………………………….)
 Sociaal-culturele context (bv:………………………………………………………….)
 Technologische context (bv:………………………………………………………….)
 Situationele context (bv:………………………………………………………….)
 Politieke context (bv:………………………………………………………….)
 Economische context (bv:………………………………………………………….)
 Geografische context (bv:………………………………………………………….)
 Juridische context (bv:………………………………………………………….)

De beleidscyclus

,Uitgangssituatie
Een kwestie

 een persoonlijke en/of publieke kwestie…
 het is onwenselijk of voor verbetering vatbaar of er moet iets veranderen

definiëren van de kwestie

 nooit objectief
 wat voor de één een kwestie is, is er voor de andere geen

kwestie onder aandacht proberen krijgen

 zowel onder maatschappelijke aandacht als politieke aandacht

(of er sprake is van een kwestie of een probleem is “a matter of opinion”)

Voorbeeld:
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………



Agendavorming
 Beleidskwesties op de agenda krijgen in functie van een oplossing
 Schaarse plaatsen op drukke en overvolle politieke agenda
 Op de agenda  publieke agenda, politieke agenda, beleidsagenda
 Selecteren, structureren en druk opvoeren
 Belang van timing en druk opvoeren
 Selectiemechanismen  culturele selectie, selectie van bovenaf, selectie van onderaf

Tegenstelling?

 Enerzijds komen kwesties moeilijk op de agenda
 Anderzijds is de politieke agenda zwaar en overladen

Oorzaken van die agenda-overlast:

 Politieke mobilisering: de wakkere burger
 Politisering van heel wat kwesties: de brede overheid, vele beleidsdomeinen

Voorbeeld:
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

,Analysering van de beleidsomgeving
 We vertrekken meestal niet van een wit blad
 Een zicht op vroeger en huidig beleid om nieuwe beleidsontwikkelingen te onderbouwen is
nodig

Belangrijke vragen bij analyse:

 In welke zin dragen de huidige antwoorden bij tot aanpak van het probleem, wat bestond er
voordien?
 Wie kan worden aangesproken, wie is er al mee bezig?
 Wat zijn elementen van steun voor verandering of elementen van verzet?


Beleidsvoorbereiding
 Analyse wordt verder gezet
 Oplossingen, alternatieven vergelijken
 Heel wat actoren en tijd
 Haalbaarheid en wenselijkheid  kostenplaatje, timing, wettelijke mogelijkheden
 Politieke strijd over de wenselijkheid (feiten, argumentatieopbouw en macht)

Inhoud en proces:

 Inhoud (wat): welke standpunten/ gevoeligheden/ visies maar ook cijfers en analyses,
voorstellen doen
 Machtsmiddelen
 Proces (hoe): wie wordt hoe betrokken, stijl van aanpak, netwerken

Aanmaak position paper

Compromis-dissensus

Voorbeeld:
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

, Beleidsbeslissing
 Non-decisions (niet beslissen is ook beslissen)
 Beslissing als politieke strijd van maatschapelijke, politieke en ideologische krachten
 Interachtieproces leidt tot formeel politiek besluit

Belangrijke vragen hierbij:

 Wie heeft mandaat om te beslissen?
 Hoe neemt men een beslissing?
 Welke beleidsinstrumenten zet men in?

Beslissing en opvolging ervan formeel vorm geven:

 Wetten en decreten
 Gemeenteraadsbesluiten
 Richtlijnen (EU)



Voorbeeld:
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………



Beleidsuitvoering
 Bestuurlijk optreden
 Kwalitatieve beleidsuitvoering
 Beleidsinstrumenten (inzetten en opvolgen)
 Spanning beslissing-uitvoering

Voorbeeld:
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………




Beleidsevaluatie
 Evaluatie is niet alleen een evaluatie van de beleidsresultaten