Hoofdstuk 1: Inleiding tot het recht: algemene inleiding
Inleiding
Objectief recht:
→Regels en verplichtingen (rechtsregels en normen), komen uit wetgeving, rechtbank en
gewoonten
→rechtsregels in het geheel
Subjectief recht
→Toegepaste objectieve recht
→ Hoe mensen het objectieve recht/de wetten gaan uitvoeren
→”ik heb het recht om”
→ Voorbeelden: Vorderingsrechten: Een eis die iemand heeft op een ander
Zakelijk rechten: Recht dat samenhangt met zaak of goed (bv eigendom)
Intellectuele rechten: auteursrechten
Persoonlijkheidsrechten: recht op een menswaardig leven
→ Gelimiteerd: bv met geluidsoverlast
→ oppassen met machtsmisbruik
Objectief recht
1) Geheel van algemeen normatieve (dat wat volgens de normen is) regels
2) Opgelegd of ontvangen en bekrachtigd door de staat
3) Waarvan de naleving afdwingbaar is (men moet het doen, volgen)
4) En die de ordening van het maatschappelijk leven beoogt (maatschappij volgt regels)
→ Codex = Objectief recht
1)Geheel van algemeen normatieve regels
Gedragsregels
→ Rechten en verplichtingen opleggen aan de burgers
→ Bijvoorbeeld: niet door het rood rijden, belastingen betalen, niemand verwonden
-Verbodsregels: :bv Art. 215 oud BW
Je MAG/KAN NIET Bv: één iemand van een gehuwd koppel, MAG
NIET zomaar de woning verkopen
,-Gebodsregels: bv Art. 213 oud BW
Je MOET Bv: Echtgenoten MOETEN samenwonen
-Toelatingsregels: bv Art. 3.50 BW
Je MAG Bv: Je MAG kiezen wat je met een nieuw
aangekocht pakje pasta doet
Organieke regels bv: Art. 63, §1 GW
→regels die iets organiseren (volksvertegenwoordigers, senatoren)
→ Kamer van Volksvertegenwoordigers bestaat uit 150 leden
-Dwingend recht
→ Naleven van de wet, niet afwijken ANDERS sanctie
→ bij contracten niet nageleefd: nietigheid van de overeenkomst(=contract geldt niet meer)
1) Absolute NH:
→regels die openbare orde (bv: strafwetboek) en goede zeden (moraal) aanbelangen
→nietigheid: door partij of rechter aan te vragen
2) Relatieve NH:
→beschermende persoon moet nietigheid (contract geldt niet meer) aanvragen
→Zwakkere personen beschermen (consumenten beschermen tegen grote partijen)
-Aanvullend recht
→ Je kan ervan afwijken, als er iets in de wet staat is het niet per se bindend
→ Je hebt een keuze
→Belangrijk om te weten of gebods-/verbods-/toelatingsregels, organieke regels dwingend of
aanvullend zijn
-Algemene normen (merendeel)
→Gelden voor alle rechtssubjecten
→meeste regels/normen: op toepassing van iedereen
Individuele normen (beperkt)
→Geldt enkel voor enkelen
,→bv: aanstelling notaris
2) Opgelegd of ontvangen en bekrachtigd door de staat
- Alle regels/recht moet opgelegd woorden door de staat
→Zo kan gemeenschap samen functioneren
→recht is normenstelsel van de staat
-Staat:
1) Federaal (regels die zij maken, staan boven alle anderen)
2) Gemeenschappen
3) Gemeenten enz.
-Wie kan recht doen ontstaan?
Vlaamse Gemeenschap Vlaams Gewest
Waalse Gemeenschap Waals Gewest
Duitstalige Gemeenschap Brussel Hoofdstedelijk Gewest
Antwerpen Hof van Cassatie: rechters maken ook regels
3) Waarvan de naleving afdwingbaar is (men moet het doen, volgen)
-Als regels niet worden gevolgd → SANCTIES
1) Privaatrechtelijke/ Burgerrechtelijke sancties
→ Herstellende beteugeling: herstellen van het slachtoffer van het misdrijf
→ Bv: Terugbetaling van de gestolen voorwerpen
2)Strafrechtelijke sancties
→ Het straffen van de dader
→ Bv: Boetes, gevangenisstraf
→ Staat: structuren organiseren, die naleving oordelen en sancties uitvoeren
→ Bv: Justitiepaleis (oordelen), gevangenis (uitvoeren)
, 4)En die de ordening van het maatschappelijk leven beoogt (maatschappij volgt regels)
Maatschappelijk leven ordenen (macht van de sterkste voorkomen)
→ Verhinderen: wet van de sterkste
BEGRIPPEN (rechtssubject, rechtsfeit → expres, rechtshandeling → bewust)
Hoofdstuk 2: Inleiding tot het recht: Indelingen van het recht
-Supranationaal recht
→Europese Unie (Europees recht)
→ordenen tussen de staten
→Bepalen structuur en bevoegdheden van de organisaties
-Nationaal recht:
→België (federale overheid), Gewesten, Gemeenschappen, Gemeente, Provincies
-Materieel recht
→Regels die rechten, plichten en normen opleggen
→ Hoe mensen zich tegen over elkaar moeten gedragen
-Formeel recht
→ Verzekert het materieel recht
→ = Procesrecht
→ Procedures gevolgd worden als regels niet zijn nageleefd
-Publiekrecht
→Algemeen belang (bv: strafrecht)
→ Staat: inrichting, organisatie en werking staat
→ Verhouding staat en burgers
-Privaatrecht
→ Private belangen, private individuen