1. Dementie, depressie en delier............................................................................................................2
2. senior naar patiënt les 1....................................................................................................................8
3. senior naar patiënt les 2...................................................................................................................15
4. Organisatie van gezondheidszorg.....................................................................................................24
5. Sarcopenie........................................................................................................................................33
6. Interactie tussen motoriek en cognitie.............................................................................................39
7. Osteoporose.....................................................................................................................................47
8. Valproblematiek...............................................................................................................................52
9. Valpreventie.....................................................................................................................................58
1
,1. Dementie, depressie en delier
vergrijzing van de bevolking
- nummer van oudere personen neemt snel toe
vooral groep van oudste ouderen
De grote geriatrische syndromen
- Succesvol oudworden kwetsbaar oudworden
- Niet iedereen word oud op dezelfde manier
- Groot spectrum kwa gezondheid
- Goeie manier/gezond ouder worden kwetsbaar zijn
4 belangrijke lagen om goed oud te worden
- Medical conditions
- Functionality
- Cognitie – emotie
- Sociaal: Moeilijker om sociaal netwerk actief te houden op oudere leeftijd. Hoe ouder, hoe
meer verlieservaringen. (sterven)
Pijlers om te spreken van goede gezondheid op oude leeftijd
Kenmerken van veroudering
- Afname vrouwelijke vruchtbaarheid
- Afname zenuwgeleidingssnelheid
- Afname max. hartslag
- Afname bloedstroom lever
- Afname longvolume
- Afname max. arbeidsvermogen
Veel veranderingen in lichaam die mee gaan met verouderen
Veel fysieke veranderingen geven aanleiding tot fysieke kwetsbaarheid
- ontstaan geriatrische syndromen
- Hoe ouder, hoe meer risico op plaques
Venn-diagram
- mate van overlap van kwetsbaarheid met beperkingen voor ADL en comorbiditeit
de geriatrische patient
- compexiteit geriatrische evolutie of Comprehensive geriatric assessment (CGA)
Vanuit verschillende perspectieven benaderen
Meestal gerelateerd aan verschillende dingen
Veel onderliggende concepten. Breder bekijken
Definitie comprehensive geriatric assessment (CGA)
- multidimensioneel
- mogelijkheden en beperkingen oudere in kaart brengen
- medische, psychische functionele mogelijkheden
2
, Het heden: dementie als syndroom
- Dementie: geen ziekte, maar syndroom met verschillende oorzaken
cognitief:
afasie: stoornis in spreken en begrijpen taal (testen met benoemtaak)
(woordvindingsmoeilijkheden, parafasieën, gestoorde benoeming)
agnosie: stoornis in herkennen (vb. kleur van woord zeggen)
apraxie: stoornis in uitvoeren van taken
geheugenstoornissen: vaak eerst episodisch geheugen
stoornis in executieve functies
functioneel:
ADL: activiteiten dagelijks leven
iADL: complexere bewegingen
neuro-psychiatrisch: niet noodzakelijk maar vaak aanwezig
niet obligaat aanwezig zijn. Cognitief en functioneel is al voldoende.
- anosognosie: mensen hebben geen inzicht in problematiek. Afwezigheid ziekte – inzicht
cognitieve testen: geheugen
- Vraagt om 15 woorden te onthouden.
Na 1 keer horen van lijst ga je miss 7/15 halen
Na 2 keer horen meer en na 3 keer horen nog meer
Moet mooie stijgende curve zijn
Stoornissen van de aandacht
- Sterke verstrooibaarheid/vragen moeten herhalen
- Tijdens onderzoek eenvoudige taak niet kunnen afwerken (optelsom of aftreksom)
- Abstract denken: denken over zaken die je niet kan zien
Vroege functionele verschijnselen van AD
- belangrijk teken van AD = verandering in tijd in de mate van functioneren.
- jaren voor klinische diagnose wordt gesteld: functioneren op lager niveau
- als AD vordert: vermogen om alledaagse handelingen te verrichten neemt af
gedragsveranderingen
- humeurschommelingen
- decorumverlies
- paranoide of psychotische kenmerken
stoornissen van gedrag (BPSD)
- Behviour
- Psychiatrisch
- Sympyomen in
- Dementie
3
, - Symptomen van verstoorde perceptie, verstoorde gedachteninhoud, verstoorde stemming
en verstoord gedrag frequent voorkomend bij dementie
Oorzaken van dementie
- Ziekte van Alzheimer = belangrijkste
- Behandeling verschilt per aard van aandoening
Alzheimer dementie
- al jaren voor klinische diagnose lager functioneren
o vermogen om ADL te verrichten neemt progressief af
- meest prominente cognitieve tekorten
o moeilijkheden in aanleren en oproepen nieuwe informatie
o taaldeficit: woordvinding
o visuospatieel
o executieve disfunctie
Dementie met Lewy Bodies
- cognitieve achteruitgang: aandacht, frontale functies, visuospatieel
- kernsymptomen:
fluctuaties in cognitie, aandacht en alertheid
terugkerende visuele hallucinaties
REM slaapstoornissen
Parkinsonisme: Klachten die doen denken aan parkinson
- andere: vallen, bewustzijnsverlies, wanen, hyper- en hyposomnie
Vasculaire dementie
- dementie met cerebrovasculaire aantasting
- stapsgewijze deterioratie
- meest voorkomende oorzaak van ziekte van Alzheimer
amyloid cascade hypothese
- β- en γ-secretase zorgt voor αβ-monomeren
- opstapeling: oxidatieve stress, inflammatie, …
- neuronale celdood: dementie
Depressie bij ouderen
- Risicofactoren
chronische medische aandoeningen
cognitieve stoornis
verminderde zelfredzaamheid
opname in instelling
4