Inhoud
Deel 1: begrip, kenmerken en soorten mensenrechten..........................................................................5
Hoofdstuk 1: begrip mensenrechten..................................................................................................5
Hoofdstuk 2: kenmerken van de mensenrechten...............................................................................5
Hoofdstuk 3: soorten mensenrechten................................................................................................8
Afdeling 1: categorieën van mensenrechten..................................................................................8
Afdeling 2: generaties van mensenrechten.....................................................................................9
Deel 2: historiek van de mensenrechten..............................................................................................10
Hoofdstuk 1: grondslagen voor de mensenrechten..........................................................................10
Afdeling 1: religieuze basis van de mensenrechten......................................................................10
Afdeling 2: filosofische basis van de mensenrechten....................................................................11
Hoofdstuk 2: juridische evolutie van de mensenrechten..................................................................14
Afdeling 1: mensenrechten op nationaal vlak voor en tijdens de 20 e eeuw.................................14
afdeling 2: mensenrechten op internationaal vlak voor en tijdens de 20 e eeuw..........................16
Afdeling 3: mensenrechten op internationaal vlak tijdens de eerste helft van de 20 e eeuw........18
Afdeling 4: mensenrechten op internationaal vlak na de Tweede Wereldoorlog.........................21
Deel 3: kritieken op de mensenrechten................................................................................................27
Hoofdstuk 1: utilitarisme (Bentham)................................................................................................27
Hoofdstuk 2: marxisme (Marx).........................................................................................................27
Hoofdstuk 3: cultureel relativisme....................................................................................................27
Hoofdstuk 4: feminisme....................................................................................................................28
Hoofdstuk 5: postkolonialisme.........................................................................................................28
Deel 4: bronnen van mensenrechten...................................................................................................29
Hoofdstuk 1: internationale verdragen.............................................................................................29
Hoofdstuk 2: internationaal gewoonterecht.....................................................................................29
Afdeling 1: een algemene praktijk................................................................................................30
Afdeling 2: de rechtsovertuiging of opinio juris............................................................................30
Hoofdstuk 3: jus cogens en verplichtingen erga omnes....................................................................30
Hoofdstuk 4: algemene rechtsbeginselen.........................................................................................30
Hoofdstuk 5: rechtspraak..................................................................................................................30
Hoofdstuk 6: rechtsleer....................................................................................................................30
Hoofdstuk 7: eenzijdige handelingen................................................................................................31
Hoofdstuk 8: besluiten van internationale organisaties (IO’s)...........................................................31
1
,Deel 5: karakter en reikwijdte van de verplichtingen voortspruitend uit de mensenrechten...............32
Hoofdstuk 1: de totstandkoming van een mensenrechtenverdrag...................................................32
Hoofdstuk 2: welke mensenrechtenverdragen en soft-lawinstrumenten zijn er?.............................32
Hoofdstuk 4: verhouding tussen mensenrechten en internationaal strafrecht................................34
Hoofdstuk 5: speciaal karakter van mensenrechtenverplichtingen...................................................34
Hoofdstuk 6: interpretatie van mensenrechtenverdragen................................................................34
Hoofdstuk 8: drieledige verplichting in het kader van implementatie van mensenrechten..............38
Afdeling 1: the obligation to respect.............................................................................................38
Afdeling 2: the obligation to protect.............................................................................................38
Afdeling 3: the obligation to fulfill................................................................................................39
Hoofdstuk 9: extraterritoriale werking van mensenrechten.............................................................39
Hoofdstuk 10: voorbehouden of reserves bij mensenrechtenverdragen..........................................40
Hoofdstuk 11: beperken en opschorten van mensenrechten...........................................................40
Afdeling 1: onderscheid van absolute en relatieve mensenrechten.............................................40
Afdeling 2: beperken van mensenrechten....................................................................................40
Hoofdstuk 12: opzegging van mensenrechtenverdragen..................................................................42
Hoofdstuk 13: ondeelbaarheid, afhankelijkheid en verbondenheid van mensenrechten.................42
Deel 6: dragers van rechten en plichten...............................................................................................42
Hoofdstuk 1: dragers van mensenrechten........................................................................................42
Hoofdstuk 2: dragers van mensenrechtenverplichtingen.................................................................43
Deel 7: internationale toezichtmechanismen ter bescherming van mensenrechten............................43
Hoofdstuk 1: toezichtmechanismen.................................................................................................43
Afdeling 1: discussies en aanbevelingen.......................................................................................44
Afdeling 2: thematische en landenstudies....................................................................................44
Afdeling 3: hoorzittingen..............................................................................................................44
Afdeling 4: statenrapportage........................................................................................................44
Afdeling 5: klachtprocedures........................................................................................................44
Afdeling 6: onderzoeksprocedures...............................................................................................46
Afdeling 7: voorlopige maatregelen en urgent actions.................................................................46
Hoofdstuk 2: Verenigde naties..........................................................................................................47
Afdeling 1: handvestorganen – charter-based bodies...................................................................47
Afdeling 2: verdragsorganen – treaty bodies................................................................................70
Hoofstuk 3: regionale organisaties....................................................................................................75
Afdeling 1: Amerika.......................................................................................................................75
Afdeling 2: Europa........................................................................................................................75
Afdeling 3: Afrika..........................................................................................................................87
2
,Deel 8: Europees Hof voor de Rechten van de Mens............................................................................87
Hoofdstuk 1: de taak van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens.....................................87
Hoofdstuk 2: toezichtorganen in het kader van het EVRM...............................................................96
Afdeling 1: Europees Hof voor de Rechten van de Mens..............................................................96
Afdeling 2: andere toezichtsorganen............................................................................................99
Hoofdstuk 3: procedure voor het Europees Hof voor de Rechten van de Mens.............................100
Afdeling 1: indienen van verzoekschrift......................................................................................100
Afdeling 2: registratie van verzoekschrift....................................................................................102
Afdeling 3: ontvankelijkheidsvoorwaarden.................................................................................102
Afdeling 4: prioritaire behandeling.............................................................................................103
Afdeling 5: voorlopige maatregelen............................................................................................103
Afdeling 6: tussenkomst door derden.........................................................................................107
Afdeling 7: minnelijke schikking en eenzijdige verklaring...........................................................108
Afdeling 8: bewijsregels & kwalificatie van de feiten..................................................................109
Afdeling 9: hoorzitting................................................................................................................111
Afdeling 10: deliberatie, arrest en beslissing..............................................................................112
Afdeling 11: onderzoek door de Grote Kamer............................................................................112
Afdeling 12: billijke genoegdoening............................................................................................112
Afdeling 13: karakter en rechtsgevolgen van eindarresten.........................................................113
Hoofdstuk 4: procedure voor het comité van ministers van de Raad van Europa...........................116
Afdeling 1: toezicht op naleving van arresten.............................................................................116
Afdeling 2: toezicht op naleving van minnelijke schikkingen......................................................117
Hoofdstuk 5: procedure voor EHRM in kader van inbreukprocedure.............................................117
Hoofdstuk 6: sterktes en zwaktes van het EHRM............................................................................118
Deel X: transversale rechtenthema’s..................................................................................................118
Hoofdstuk 1: vluchtelingen en ontheemden en mensenrechten....................................................118
Afdeling 1: situering en statistieken............................................................................................118
Afdeling 2: bronnen....................................................................................................................119
Afdeling 3: de begrippen ‘vluchteling’ en ‘ontheemde’..............................................................122
Afdeling 4: toekenning van vluchtelingenstatuut........................................................................125
Afdeling 5: rechten en plichten...................................................................................................130
Afdeling 6: non-refoulement-beginsel........................................................................................132
Afdeling 7: einde van vluchtelingenstatus..................................................................................132
Afdeling 8: Gemeenschappelijk Europees Asielstelsel................................................................133
Hoofdstuk 2: internationaal strafrecht en mensenrechten.............................................................136
Afdeling 1: internationaal strafrecht en mensenrechten............................................................136
3
, Afdeling 2: historische evolutie van internationaal strafrecht.....................................................138
Afdeling 3: internationaal strafhof..............................................................................................142
4
Deel 1: begrip, kenmerken en soorten mensenrechten..........................................................................5
Hoofdstuk 1: begrip mensenrechten..................................................................................................5
Hoofdstuk 2: kenmerken van de mensenrechten...............................................................................5
Hoofdstuk 3: soorten mensenrechten................................................................................................8
Afdeling 1: categorieën van mensenrechten..................................................................................8
Afdeling 2: generaties van mensenrechten.....................................................................................9
Deel 2: historiek van de mensenrechten..............................................................................................10
Hoofdstuk 1: grondslagen voor de mensenrechten..........................................................................10
Afdeling 1: religieuze basis van de mensenrechten......................................................................10
Afdeling 2: filosofische basis van de mensenrechten....................................................................11
Hoofdstuk 2: juridische evolutie van de mensenrechten..................................................................14
Afdeling 1: mensenrechten op nationaal vlak voor en tijdens de 20 e eeuw.................................14
afdeling 2: mensenrechten op internationaal vlak voor en tijdens de 20 e eeuw..........................16
Afdeling 3: mensenrechten op internationaal vlak tijdens de eerste helft van de 20 e eeuw........18
Afdeling 4: mensenrechten op internationaal vlak na de Tweede Wereldoorlog.........................21
Deel 3: kritieken op de mensenrechten................................................................................................27
Hoofdstuk 1: utilitarisme (Bentham)................................................................................................27
Hoofdstuk 2: marxisme (Marx).........................................................................................................27
Hoofdstuk 3: cultureel relativisme....................................................................................................27
Hoofdstuk 4: feminisme....................................................................................................................28
Hoofdstuk 5: postkolonialisme.........................................................................................................28
Deel 4: bronnen van mensenrechten...................................................................................................29
Hoofdstuk 1: internationale verdragen.............................................................................................29
Hoofdstuk 2: internationaal gewoonterecht.....................................................................................29
Afdeling 1: een algemene praktijk................................................................................................30
Afdeling 2: de rechtsovertuiging of opinio juris............................................................................30
Hoofdstuk 3: jus cogens en verplichtingen erga omnes....................................................................30
Hoofdstuk 4: algemene rechtsbeginselen.........................................................................................30
Hoofdstuk 5: rechtspraak..................................................................................................................30
Hoofdstuk 6: rechtsleer....................................................................................................................30
Hoofdstuk 7: eenzijdige handelingen................................................................................................31
Hoofdstuk 8: besluiten van internationale organisaties (IO’s)...........................................................31
1
,Deel 5: karakter en reikwijdte van de verplichtingen voortspruitend uit de mensenrechten...............32
Hoofdstuk 1: de totstandkoming van een mensenrechtenverdrag...................................................32
Hoofdstuk 2: welke mensenrechtenverdragen en soft-lawinstrumenten zijn er?.............................32
Hoofdstuk 4: verhouding tussen mensenrechten en internationaal strafrecht................................34
Hoofdstuk 5: speciaal karakter van mensenrechtenverplichtingen...................................................34
Hoofdstuk 6: interpretatie van mensenrechtenverdragen................................................................34
Hoofdstuk 8: drieledige verplichting in het kader van implementatie van mensenrechten..............38
Afdeling 1: the obligation to respect.............................................................................................38
Afdeling 2: the obligation to protect.............................................................................................38
Afdeling 3: the obligation to fulfill................................................................................................39
Hoofdstuk 9: extraterritoriale werking van mensenrechten.............................................................39
Hoofdstuk 10: voorbehouden of reserves bij mensenrechtenverdragen..........................................40
Hoofdstuk 11: beperken en opschorten van mensenrechten...........................................................40
Afdeling 1: onderscheid van absolute en relatieve mensenrechten.............................................40
Afdeling 2: beperken van mensenrechten....................................................................................40
Hoofdstuk 12: opzegging van mensenrechtenverdragen..................................................................42
Hoofdstuk 13: ondeelbaarheid, afhankelijkheid en verbondenheid van mensenrechten.................42
Deel 6: dragers van rechten en plichten...............................................................................................42
Hoofdstuk 1: dragers van mensenrechten........................................................................................42
Hoofdstuk 2: dragers van mensenrechtenverplichtingen.................................................................43
Deel 7: internationale toezichtmechanismen ter bescherming van mensenrechten............................43
Hoofdstuk 1: toezichtmechanismen.................................................................................................43
Afdeling 1: discussies en aanbevelingen.......................................................................................44
Afdeling 2: thematische en landenstudies....................................................................................44
Afdeling 3: hoorzittingen..............................................................................................................44
Afdeling 4: statenrapportage........................................................................................................44
Afdeling 5: klachtprocedures........................................................................................................44
Afdeling 6: onderzoeksprocedures...............................................................................................46
Afdeling 7: voorlopige maatregelen en urgent actions.................................................................46
Hoofdstuk 2: Verenigde naties..........................................................................................................47
Afdeling 1: handvestorganen – charter-based bodies...................................................................47
Afdeling 2: verdragsorganen – treaty bodies................................................................................70
Hoofstuk 3: regionale organisaties....................................................................................................75
Afdeling 1: Amerika.......................................................................................................................75
Afdeling 2: Europa........................................................................................................................75
Afdeling 3: Afrika..........................................................................................................................87
2
,Deel 8: Europees Hof voor de Rechten van de Mens............................................................................87
Hoofdstuk 1: de taak van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens.....................................87
Hoofdstuk 2: toezichtorganen in het kader van het EVRM...............................................................96
Afdeling 1: Europees Hof voor de Rechten van de Mens..............................................................96
Afdeling 2: andere toezichtsorganen............................................................................................99
Hoofdstuk 3: procedure voor het Europees Hof voor de Rechten van de Mens.............................100
Afdeling 1: indienen van verzoekschrift......................................................................................100
Afdeling 2: registratie van verzoekschrift....................................................................................102
Afdeling 3: ontvankelijkheidsvoorwaarden.................................................................................102
Afdeling 4: prioritaire behandeling.............................................................................................103
Afdeling 5: voorlopige maatregelen............................................................................................103
Afdeling 6: tussenkomst door derden.........................................................................................107
Afdeling 7: minnelijke schikking en eenzijdige verklaring...........................................................108
Afdeling 8: bewijsregels & kwalificatie van de feiten..................................................................109
Afdeling 9: hoorzitting................................................................................................................111
Afdeling 10: deliberatie, arrest en beslissing..............................................................................112
Afdeling 11: onderzoek door de Grote Kamer............................................................................112
Afdeling 12: billijke genoegdoening............................................................................................112
Afdeling 13: karakter en rechtsgevolgen van eindarresten.........................................................113
Hoofdstuk 4: procedure voor het comité van ministers van de Raad van Europa...........................116
Afdeling 1: toezicht op naleving van arresten.............................................................................116
Afdeling 2: toezicht op naleving van minnelijke schikkingen......................................................117
Hoofdstuk 5: procedure voor EHRM in kader van inbreukprocedure.............................................117
Hoofdstuk 6: sterktes en zwaktes van het EHRM............................................................................118
Deel X: transversale rechtenthema’s..................................................................................................118
Hoofdstuk 1: vluchtelingen en ontheemden en mensenrechten....................................................118
Afdeling 1: situering en statistieken............................................................................................118
Afdeling 2: bronnen....................................................................................................................119
Afdeling 3: de begrippen ‘vluchteling’ en ‘ontheemde’..............................................................122
Afdeling 4: toekenning van vluchtelingenstatuut........................................................................125
Afdeling 5: rechten en plichten...................................................................................................130
Afdeling 6: non-refoulement-beginsel........................................................................................132
Afdeling 7: einde van vluchtelingenstatus..................................................................................132
Afdeling 8: Gemeenschappelijk Europees Asielstelsel................................................................133
Hoofdstuk 2: internationaal strafrecht en mensenrechten.............................................................136
Afdeling 1: internationaal strafrecht en mensenrechten............................................................136
3
, Afdeling 2: historische evolutie van internationaal strafrecht.....................................................138
Afdeling 3: internationaal strafhof..............................................................................................142
4
