KNGF Richtlijn Acute Knieletsel
Inleiding
Doelen:
1. Onderbouwen van het fysiotherapeutisch diagnostisch proces en methodisch
handelen bij patiënten met acuut knieletsel met wetenschappelijk bewijs.
2. Bevorderen van de kwaliteit van het (sport)fysiotherapeutisch handelen.
Onderzoeksvragen:
Welke onderdelen van het fysiotherapeutisch diagnostisch onderzoek zijn
betrouwbaar, valide en bruikbaar in de praktijk bij patiënten met een acuut
knieletsel?
Hoe kan vanuit het fysiotherapeutisch diagnostisch proces een behandelplan
opgesteld worden voor patiënten met een acuut knieletsel?
Epidemiologie:
Jaarlijks 860.000 knieblessures in Nederland, 20% van alle sportblessures.
Knieblessures hebben de hoogste incidentie en prevalentie onder
sportblessures.
Acute knieletsels ontstaan vaak door trauma, maar ook door normale
bewegingen.
Veel voorkomende knieletsels: meniscusletsels en (voorste) kruisbandrupturen.
Knieblessures leiden vaker tot blijvende beperkingen dan andere perifere
gewrichten.
Diagnostisch Proces:
Bij acute knieletsels kunnen meerdere structuren aangedaan zijn:
- Voorste kruisband (VKB)
- Achterste kruisband (AKB)
- Mediale Collaterale Ligament (sMCL)
- Posterieure Mediale Complex (PMC)
- Laterale Collaterale Ligament (LCL)
- Posterieure Lateraal Complex (PLC)
- Meniscus
- kraakbeen.
Kniebandletsels worden ingedeeld volgens de gradering van het International
Knee Documentation Committee (IKDC):
o Graad A: 0-2 mm
o Graad B: 3-5 mm
o Graad C: 6-10 mm
o Graad D: > 10 mm
Kraakbeenpathologie wordt ingedeeld volgens de ICRS-gradering:
o Graad I: Oppervlakkige laesies
o Graad II: Laesies tot 50% van de diepte van het kraakbeen
o Graad III: Laesies tot de gecalcificeerde (= verkalkte) laag
o Graad IV: Osteochondrale (= bot – en kraakbeen) schade
o
Belang van Standaarden:
Het ontbreken van standaarden voor onderzoek van acute knieletsels kan leiden
tot vertraagde diagnose en behandeling, met mogelijke blijvende beperkingen
tot gevolg.
Populatie:
Diagnostiek van acute knieletsels bij zowel kinderen als volwassenen.
,Dit evidence statement dient als handleiding voor fysiotherapeuten met
wetenschappelijke onderbouwing en methoden voor het onderzoeken en behandelen
van acute knieletsels.
,2.1 Rode vlaggen
Dit hoofdstuk beschrijft het diagnostische proces voor acute knieletsels en de
specifieke testen die uitgevoerd kunnen worden. Belangrijke punten zijn:
1. Directe doorverwijzing naar (huis)arts:
o Fractuur
o neurovasculaire schade (schade aan zenuwen en/of bloedvaten)
o gecombineerde letsels
o ruptuur van het extensiemechanisme (scheuring van de extensiespieren
(quadriceps, patellapees) waardoor extensie onmogelijk wordt)
o monoartritis (ontsteking van één gewricht)
o bloedingsstoornissen
o tumoren.
2. Ottawa Knee Rules voor fractuur:
o Leeftijd ≥ 55 jaar
o lokale drukpijn op het fibulakopje of patella
o onvermogen knie tot 90° te buigen
o onvermogen been te belasten (vier passen, 2x2).
Actie: Bij een van deze kenmerken, doorverwijzen voor een röntgenfoto.
3. Neurovasculaire schade/gecombineerde letsels:
o Twee of meer grote bandletsels
o Huidindeuking
o Ecchymosis (blauwe plek veroorzaakt door bloeduitstorting onder de huid
meestal door trauma of onderliggende medische aandoening)
o duidelijke deformiteit.
Actie: Doorverwijzen naar (huis)arts.
4. Monoartritis:
o Koorts
o algehele malaise
o zwelling
o roodheid
o lokale warmte
o vermindering mobiliteit.
Actie: Doorverwijzen naar (huis)arts.
5. Ruptuur van het extensiemechanisme:
o Onvermogen gestrekt been op te tillen
o palpabele indeuking in de quadriceps
o verschil in hoogte van patellae.
Actie: Doorverwijzen naar (huis)arts.
6. Bloedingsstoornissen:
o Plotselinge hemarthros zonder aanleiding.
Actie: Doorverwijzen naar (huis)arts.
7. Bot- of wekedelentumor:
o Milde, wisselende pijn
o Zwelling groei in bestaande zwelling
o zwelling op ongebruikelijke plaats
o algemene klachten palpabele lymfeklieren.
Actie: Doorverwijzen naar (huis)arts.
, Bij vermoeden van een van bovenstaande aandoeningen is fysiotherapeutische
behandeling niet geïndiceerd en moet de patiënt direct worden doorverwezen naar
een (huis)arts.
Inleiding
Doelen:
1. Onderbouwen van het fysiotherapeutisch diagnostisch proces en methodisch
handelen bij patiënten met acuut knieletsel met wetenschappelijk bewijs.
2. Bevorderen van de kwaliteit van het (sport)fysiotherapeutisch handelen.
Onderzoeksvragen:
Welke onderdelen van het fysiotherapeutisch diagnostisch onderzoek zijn
betrouwbaar, valide en bruikbaar in de praktijk bij patiënten met een acuut
knieletsel?
Hoe kan vanuit het fysiotherapeutisch diagnostisch proces een behandelplan
opgesteld worden voor patiënten met een acuut knieletsel?
Epidemiologie:
Jaarlijks 860.000 knieblessures in Nederland, 20% van alle sportblessures.
Knieblessures hebben de hoogste incidentie en prevalentie onder
sportblessures.
Acute knieletsels ontstaan vaak door trauma, maar ook door normale
bewegingen.
Veel voorkomende knieletsels: meniscusletsels en (voorste) kruisbandrupturen.
Knieblessures leiden vaker tot blijvende beperkingen dan andere perifere
gewrichten.
Diagnostisch Proces:
Bij acute knieletsels kunnen meerdere structuren aangedaan zijn:
- Voorste kruisband (VKB)
- Achterste kruisband (AKB)
- Mediale Collaterale Ligament (sMCL)
- Posterieure Mediale Complex (PMC)
- Laterale Collaterale Ligament (LCL)
- Posterieure Lateraal Complex (PLC)
- Meniscus
- kraakbeen.
Kniebandletsels worden ingedeeld volgens de gradering van het International
Knee Documentation Committee (IKDC):
o Graad A: 0-2 mm
o Graad B: 3-5 mm
o Graad C: 6-10 mm
o Graad D: > 10 mm
Kraakbeenpathologie wordt ingedeeld volgens de ICRS-gradering:
o Graad I: Oppervlakkige laesies
o Graad II: Laesies tot 50% van de diepte van het kraakbeen
o Graad III: Laesies tot de gecalcificeerde (= verkalkte) laag
o Graad IV: Osteochondrale (= bot – en kraakbeen) schade
o
Belang van Standaarden:
Het ontbreken van standaarden voor onderzoek van acute knieletsels kan leiden
tot vertraagde diagnose en behandeling, met mogelijke blijvende beperkingen
tot gevolg.
Populatie:
Diagnostiek van acute knieletsels bij zowel kinderen als volwassenen.
,Dit evidence statement dient als handleiding voor fysiotherapeuten met
wetenschappelijke onderbouwing en methoden voor het onderzoeken en behandelen
van acute knieletsels.
,2.1 Rode vlaggen
Dit hoofdstuk beschrijft het diagnostische proces voor acute knieletsels en de
specifieke testen die uitgevoerd kunnen worden. Belangrijke punten zijn:
1. Directe doorverwijzing naar (huis)arts:
o Fractuur
o neurovasculaire schade (schade aan zenuwen en/of bloedvaten)
o gecombineerde letsels
o ruptuur van het extensiemechanisme (scheuring van de extensiespieren
(quadriceps, patellapees) waardoor extensie onmogelijk wordt)
o monoartritis (ontsteking van één gewricht)
o bloedingsstoornissen
o tumoren.
2. Ottawa Knee Rules voor fractuur:
o Leeftijd ≥ 55 jaar
o lokale drukpijn op het fibulakopje of patella
o onvermogen knie tot 90° te buigen
o onvermogen been te belasten (vier passen, 2x2).
Actie: Bij een van deze kenmerken, doorverwijzen voor een röntgenfoto.
3. Neurovasculaire schade/gecombineerde letsels:
o Twee of meer grote bandletsels
o Huidindeuking
o Ecchymosis (blauwe plek veroorzaakt door bloeduitstorting onder de huid
meestal door trauma of onderliggende medische aandoening)
o duidelijke deformiteit.
Actie: Doorverwijzen naar (huis)arts.
4. Monoartritis:
o Koorts
o algehele malaise
o zwelling
o roodheid
o lokale warmte
o vermindering mobiliteit.
Actie: Doorverwijzen naar (huis)arts.
5. Ruptuur van het extensiemechanisme:
o Onvermogen gestrekt been op te tillen
o palpabele indeuking in de quadriceps
o verschil in hoogte van patellae.
Actie: Doorverwijzen naar (huis)arts.
6. Bloedingsstoornissen:
o Plotselinge hemarthros zonder aanleiding.
Actie: Doorverwijzen naar (huis)arts.
7. Bot- of wekedelentumor:
o Milde, wisselende pijn
o Zwelling groei in bestaande zwelling
o zwelling op ongebruikelijke plaats
o algemene klachten palpabele lymfeklieren.
Actie: Doorverwijzen naar (huis)arts.
, Bij vermoeden van een van bovenstaande aandoeningen is fysiotherapeutische
behandeling niet geïndiceerd en moet de patiënt direct worden doorverwezen naar
een (huis)arts.
