Famke Bogaerts s0216511
Inleiding
De hervorming van het onderwijs was een actueel onderwerp in 2022 en 2023. Deze hervorming van
het onderwijs heeft gevolgen voor de leerdoelen van de scholen. In deze open brief naar de overheid
zal de hervorming van het secundair onderwijs en het belang van seksuele opvoeding toegelicht
worden. Verder zal er een nieuw beleidsvoorstel voorgelegd worden omtrent de seksuele opvoeding
in scholen.
Seksuele opvoeding in het secundair onderwijs
Indien men kijkt naar deze hervorming – oftewel modernisering – van het (secundair) onderwijs,
krijgen de scholen meer vrijheid om zelf hun leerplan op te stellen. Dit komt doordat scholen nieuwe
minimumdoelen hebben die zelf ingevuld kunnen worden (Vlaanderen, 2023a). Wanneer de
minimumdoelen in acht genomen worden, kan er vastgesteld worden dat er geen specifieke doelen
zijn i.v.m. seksuele opvoeding voor heel het secundair onderwijs (Vlaanderen, 2023b).
Scholen hebben dus vrij spel om de lessen over seksuele opvoeding zelf in te vullen. Maar is dit wel
zo verstandig?
Waarom seksuele opvoeding belangrijk is
In de lessen seksuele opvoeding op het secundair onderwijs, dienen de studenten kennis te vergaren
over relaties en seks, dit helpt hen vervolgens om gezonde en respectvolle relaties aan te gaan
(Vlaanderen, 2023c). Naast het aangaan van gezonde en respectvolle relaties, is seksuele opvoeding
ook nog nodig voor tal van andere zaken volgens Sensoa (2023b). Jongeren hebben immers recht op
informatie, de informatie over seksuele en reproductieve rechten maken deel uit van de
mensenrechten. Ook is de informele seksuele vorming door ouders/familie niet voldoende, zij staan
vaak te dicht bij de kinderen en de thema’s zijn te technisch. Verder is seksuele opvoeding positief
voor de ondersteuning van duurzame ontwikkelingsdoelen (zoals gendergelijkheid, preventie van
soa’s…) (Baena-Morales & Ferriz-Valero, 2023) en ondersteunt seksuele opvoeding
gezondheidspromotie (informeren en werkt aan preventie van zwangerschappen). Als laatst maakt
het jongeren ook mediawijs, zo kunnen de jongeren foutieve boodschappen in de media herkennen
en zelf kritisch nadenken (Sensoa, 2023b).
Seksuele opvoeding is bijgevolg belangrijk voor tal van zaken, en het gaat veel verder dan de louter
biologische aspecten van voortplanting. Door de hervorming van het onderwijs vrees ik dat er
gefocust gaat worden op het louter biologische aspect (met oog op preventie van zwangerschap en
soa’s), en dat andere zaken, zoals de duurzame ontwikkelingsdoelen en jongeren mediawijs maken,
geen aandacht zullen krijgen in de lessen seksuele opvoeding. Daarom pleit ik in deze open brief voor
een vooraf opgemaakte lessenreeks die scholen moeten aanbieden en doceren aan studenten. In
deze lessenreeks wordt er dan gefocust op het informeren van de studenten over de seksuele en
reproductieve rechten, over de duurzame ontwikkelingsdoelen en leren de studenten mediawijs te
zijn.
De organisatie Sensoa heeft reeds belangrijke leerlijnen opgesteld voor het secundair onderwijs die
mij belangrijk lijken om te volgen. In deze leerlijnen staat wat je kan vertellen aan jouw leerlingen per
leeftijd en welke thema’s relevant zijn (Sensoa, 2023a). Ook biedt Sensoa andere leervormen aan
naast het klassieke lesgeven a.d.h.v. lespakketten. Zo hebben zij een aanbod dat bestaat uit leerrijke
spellen, programmareeksen, quizzen etc. Dit maakt het voor leerlingen een toegankelijker
onderwerp, waardoor het gemakkelijker bespreekbaar is, meer vragen gesteld kunnen worden en de
inhoud effectiever overgebracht wordt.
Belang seksuele opvoeding: stimuleren van gendergelijkheid
Zoals in de vorige alinea vermeld werd, is seksuele opvoeding belangrijk voor tal van redenen. Een
van die redenen is het stimuleren van de gendergelijkheid (Sensoa, 2023b). Zo toont onderzoek aan
Inleiding
De hervorming van het onderwijs was een actueel onderwerp in 2022 en 2023. Deze hervorming van
het onderwijs heeft gevolgen voor de leerdoelen van de scholen. In deze open brief naar de overheid
zal de hervorming van het secundair onderwijs en het belang van seksuele opvoeding toegelicht
worden. Verder zal er een nieuw beleidsvoorstel voorgelegd worden omtrent de seksuele opvoeding
in scholen.
Seksuele opvoeding in het secundair onderwijs
Indien men kijkt naar deze hervorming – oftewel modernisering – van het (secundair) onderwijs,
krijgen de scholen meer vrijheid om zelf hun leerplan op te stellen. Dit komt doordat scholen nieuwe
minimumdoelen hebben die zelf ingevuld kunnen worden (Vlaanderen, 2023a). Wanneer de
minimumdoelen in acht genomen worden, kan er vastgesteld worden dat er geen specifieke doelen
zijn i.v.m. seksuele opvoeding voor heel het secundair onderwijs (Vlaanderen, 2023b).
Scholen hebben dus vrij spel om de lessen over seksuele opvoeding zelf in te vullen. Maar is dit wel
zo verstandig?
Waarom seksuele opvoeding belangrijk is
In de lessen seksuele opvoeding op het secundair onderwijs, dienen de studenten kennis te vergaren
over relaties en seks, dit helpt hen vervolgens om gezonde en respectvolle relaties aan te gaan
(Vlaanderen, 2023c). Naast het aangaan van gezonde en respectvolle relaties, is seksuele opvoeding
ook nog nodig voor tal van andere zaken volgens Sensoa (2023b). Jongeren hebben immers recht op
informatie, de informatie over seksuele en reproductieve rechten maken deel uit van de
mensenrechten. Ook is de informele seksuele vorming door ouders/familie niet voldoende, zij staan
vaak te dicht bij de kinderen en de thema’s zijn te technisch. Verder is seksuele opvoeding positief
voor de ondersteuning van duurzame ontwikkelingsdoelen (zoals gendergelijkheid, preventie van
soa’s…) (Baena-Morales & Ferriz-Valero, 2023) en ondersteunt seksuele opvoeding
gezondheidspromotie (informeren en werkt aan preventie van zwangerschappen). Als laatst maakt
het jongeren ook mediawijs, zo kunnen de jongeren foutieve boodschappen in de media herkennen
en zelf kritisch nadenken (Sensoa, 2023b).
Seksuele opvoeding is bijgevolg belangrijk voor tal van zaken, en het gaat veel verder dan de louter
biologische aspecten van voortplanting. Door de hervorming van het onderwijs vrees ik dat er
gefocust gaat worden op het louter biologische aspect (met oog op preventie van zwangerschap en
soa’s), en dat andere zaken, zoals de duurzame ontwikkelingsdoelen en jongeren mediawijs maken,
geen aandacht zullen krijgen in de lessen seksuele opvoeding. Daarom pleit ik in deze open brief voor
een vooraf opgemaakte lessenreeks die scholen moeten aanbieden en doceren aan studenten. In
deze lessenreeks wordt er dan gefocust op het informeren van de studenten over de seksuele en
reproductieve rechten, over de duurzame ontwikkelingsdoelen en leren de studenten mediawijs te
zijn.
De organisatie Sensoa heeft reeds belangrijke leerlijnen opgesteld voor het secundair onderwijs die
mij belangrijk lijken om te volgen. In deze leerlijnen staat wat je kan vertellen aan jouw leerlingen per
leeftijd en welke thema’s relevant zijn (Sensoa, 2023a). Ook biedt Sensoa andere leervormen aan
naast het klassieke lesgeven a.d.h.v. lespakketten. Zo hebben zij een aanbod dat bestaat uit leerrijke
spellen, programmareeksen, quizzen etc. Dit maakt het voor leerlingen een toegankelijker
onderwerp, waardoor het gemakkelijker bespreekbaar is, meer vragen gesteld kunnen worden en de
inhoud effectiever overgebracht wordt.
Belang seksuele opvoeding: stimuleren van gendergelijkheid
Zoals in de vorige alinea vermeld werd, is seksuele opvoeding belangrijk voor tal van redenen. Een
van die redenen is het stimuleren van de gendergelijkheid (Sensoa, 2023b). Zo toont onderzoek aan
