Samenvatting Leerdoelen Gemeenterecht K1

Leerdoelen Gemeenterecht

Week 1

Gemeenteraad College van B&W Burgemeester (art. 131 GW)
Bevoegdheid/ - Verordeningen - Dagelijks - Vertegenwoordiger
taken maken (art. 147 bestuur (art. v.d. gemeente (art.
Gemw.) 160 Gemw.) 171 Gemw.)
- Controleren het - Voorbereiden - Handhaving van de
College van en uitvoeren openbare orde &
B&W (art. 155 van beslissingen veiligheid (art. 172
Gemw.) v.d. Gemw).
gemeenteraad.

- Het verschil tussen autonomie en medebewind uitleggen aan de hand van de
Grondwet, de Gemeentewet en bijzondere wetten (=medebewind);
Autonomie en medebewind (art. 108 Gemw., zie ook art. 124 GW):
Lid 1, autonomie: de bevoegdheid tot regeling bestuur inzake de huisding van de
gemeente wordt aan het gemeentebestuur overgelaten. Alles wat onder de
gemeente valt is autonomie.
Lid 2, medebewind: regelen en bestuur kunnen van het gemeentebestuur worden
gevorderd bij of krachtens een andere wet dan deze wet ter verzekering van de
uitvoering daarvan.

- Zelf voorbeelden geven van autonomie en medebewind en deze begrippen koppelen
aan het begrip beleidsvrijheid;
Beleidsvrijheid wordt gekenmerkt door het woord ‘kan’, dit geeft de beleidsvrijheid
aan. Als er geen beleidsvrijheid is, dan staat er het woord ‘wordt’.
o ‘De vergunning wordt geweigerd indien ..’  autonomie
o ‘De burgemeester kan de vergunning intrekken, indien ..’  facultatief
medebewind

Mechanisch medebewind, dan staat er het woord ‘stelt’ (zonder beleidsvrijheid).
 ‘De gemeenteraad stelt voor de hele gemeente een bestemmingsplan
vast.’

Let op! Staat het in de gemeentewet, dan is het autonomie. Staat het in een andere
wet dan de gemeentewet dan is het medebewind.

- De verschillende wijzen waarop er binnen de gedecentraliseerde eenheidstaat
controle en toezicht wordt uitgeoefend op gemeenten uitleggen aan de hand van de
wet;
Decentralisatie: naast de centrale overheid zijn er zelfstandige lichamen, die
wetgevende, en bestuurlijke taken vervullen.
* Voordelen:
 Efficiënte taakverdeling
 Een bestuur dat dicht bij haar inwoners staat

, * Nadelen:
 Risico dat de besluiten van lagere overheden de hogere regelgeving
doorkruisen en de belangen van het rijk frustreren.

Om dit gevaar tegen te gaan, hebben hogere lichamen het recht om op lagere
lichamen toe te zien  toezicht.
1) Preventief (art. 132 lid 2 GW): voordat een bepaalde bevoegdheid wordt
gebruikt. In dit geval moet een besluit door een lagere overheid eerst
goedgekeurd worden door een hogere overheid.
2) Repressief (art. 132 lid 4 GW en art. 268 Gemw): nadat een bepaalde
bevoegdheid is gebruikt.  Als bepaalde besluiten op gemeentelijk niveau in
strijd zijn met het openbaar belang, de wet, de goeden zeden of de openbare
orde (art. 132 GW), kan het besluit vernietigd worden (hiervoor moet het
eerst geschorst worden). Dit heet spontane vernietiging (door de Kroon). Een
belanghebbende kan hiertegen in beroep gaan (art. 281a Gemw.) en hoeft
hiervoor niet eerst een bezwaarschrift in te dienen.

- Aan de hand van een voorbeeld uitleggen wat spontane vernietiging inhoudt;
Spontane vernietiging (art. 10:35 Awb): is een grondwettelijke bevoegdheid van de
Kroon om beslissingen van organen van provincies of gemeenten ongedaan te
maken. De kroon kan deze beslissingen vernietigen wegens strijd met het recht of
wegens strijd met het algemeen belang.

- Uitleggen waarom de begrippen gedecentraliseerd en eenheidsstaat met elkaar op
gespannen voet kunnen staan.
Decentralisatie (art. 117 Gemw.): houdt in het toekennen of overdragen van
bevoegdheden aan organen van lagere publiekrechtelijke organen, die de
bevoegdheden in beginsel zelfstandig uitoefenen. Er zijn twee vormen:
 Territoriale decentralisatie: hierbij mogen gemeente hun eigen regelgeving
verzorgen, mits deze niet ingaat tegen de hogere regelgeving.
 Functionele decentralisatie: hierbij worden er bepaalde bevoegdheden aan
organen van publiekrechtelijke lichamen toegekend die op het hele terrein
binnen het rijk werkzaam zijn.
 Democratisch beginsel: bevoegdheidsuitoefening dient zo dicht mogelijk bij de
burger plaats te vinden (lokale verschillen in een eenheidsstaat).

dddd




Eenheidstaat: er wordt toezicht op de gemeentes uitgeoefend.

Gedecentraliseerde eenheidstaat: dit houdt in dat bepaalde bevoegdheden worden
overgedragen, en ze zelfstandig bepaalde besluiten mogen nemen, maar de hogere
overheid voert tevens nog controle hierover uit.
 Tegenstrijdig: want wat je op lokaal niveau kunt regelen, regel je op lokaal niveau,
maar tegelijkertijd zijn we een eenheidsstaat. Dit houdt in dat de grote lijnen op
nationaal niveau worden gemaakt.