Pathologie orthesen 2:
1. CRPS
CRPS = complex Regional Pain Syndrome
Gebeurt meestal na een blessure met immobilisatie/gips
Symptomen:
• pijn in zowel rust als bewegen, neemt toe bij bewegen
• Rode, gezwollen, glanzende huid
• Soms veranderingen in haar- en nagelgroei
Onderscheid:
• CRPS type I: na letsel in de bovenste ledematen
o Boedapest criteria
• CRPS type II: door zenuwbeschadiging
Behandeling: Hangt af van symptomen
• Medicatie
• Elektrostimulatie
• Passieve en actieve mobilisatie, binnen pijndrempels
• Koude en lauwe baden, 1', 5x verschoning, 2-3 keer per dag
• In het ergste geval: amputatie
• Soms achteraf: psychologische begeleiding
1
,2. Instabiliteit van de bovenste ledematen
2.1. Instabiliteit van de schoudergordel
De meest voorkomende traumatische luxaties zijn:
• Anterieure glenohumerale luxaties (85%)
• Acromioclaviculaire luxaties (12%)
• Sternoclaviculaire luxaties (2,5%)
• Posterieure glenohumerale luxaties (1,5%)
2.1.1. Anterieure schouder dislocatie
Gebeurt meestal na gedwongen abductie + exorotatie.
Symptomen:
• Pijn
• Houdt arm in lichte abductie
• Beweging onmogelijk door pijn en samengetrokken spieren
• Gewrichtsspleet voelbaar
Behandeling:
• Snelle herpositionering van de schouder
→ Na herpositionering: let op extra blessures
o Fracturen?
o Rotator cuff scheur?
o Neurologische schade (n. axillaris)
o Bankart-letsel
o Scheur van het onderste deel van het labrum
o Hill-Sachs blessure: afdrukfractuur van het proximale opperarmbeen
Meest voorkomende complicatie = herhaling
Herhaling voorkomen door:
• Immobilisatie gedurende een week
• Vermijd extreme (explosieve) schouderbewegingen
• Schouderorthese kan nuttig zijn
2
, 2.1.2. Posterieure luxatie
Gebeurt meestal na een val op een gestrekte arm.
• Geen/beperkte pijn
• Schouder nog steeds mobiel
• Pijn en stijfheid van de schouder treedt op in een later stadium
• Klinisch onderzoek nodig (fysio)
Behandeling:
• Vroege diagnose: herpositionering + immobilisatie
• Late diagnose: operatie
2.1.3. Acromioclaviculaire luxaties
Als gevolg van:
• val op de achterkant, bovenkant van de schouder
• Sport
• vallen op gestrekte arm
De ernst van het letsel is onderverdeeld in 6 categorieën:
• Rockwood I: vervorming zonder ontwrichting. Geen ligamentair letsel.
• II: ruptuur van de acromioclaviculaire ligamenten, de coraco-acromiale overgang is nog intact.
Kleine ontwrichting
• III: Volledige breuk van alle ligamenten. Duidelijke dislocatie van het distale sleutelbeen
(piano-toets fenomeen)
• IV/V/VI: ernstige luxatie van het distale sleutelbeen
3
, Diagnose door röntgenfoto.
Behandeling:
• Stadium I-II: conservatieve behandeling
• Korte immobilisatie, gevolgd door fysiotherapie
• Schouderorthese 's nachts kan nuttig zijn
• Fase III: conservatief of chirurgisch
• Stadium IV + V: chirurgie
2.1.4. Sternoclaviculaire luxaties
~ Zeldzaam
Dislocatie van het sleutelbeen ten opzichte van het borstbeen.
Oorzaak: val op schouder of trauma.
Meestal anterieure luxatie.
Symptomen:
• Pijn aan de voorkant van de borst, net onder de nek
• Extreme schouderbewegingen verergeren de pijn
• Drukpijn en zwelling bij het SC-gewricht
Behandeling:
• Herpositionering onder narcose
• Daarna: sling in de vorm van een 8 -beugel
• Fysiotherapie
2.2. Ellebooginstabiliteit
2.2.1. Elleboogluxatie
Komt meestal voor na val op de hand met elleboog in extensie + abductie
Olecranon kan worden gepalpeerd als een uitsteeksel
Mogelijke complicaties:
• Radiushoofdfractuur of coronoïde fractuur
• Beschadiging mediale (meestal) of laterale collaterale ligamenten
• Schade aan de n.ulnaris
Behandeling:
• Herpositionering
• Immobilisatie fysiotherapie
• Scharnierbeugel ter ondersteuning van actieve mobilisatie
• Permanente instabiliteitsoperatie
4
1. CRPS
CRPS = complex Regional Pain Syndrome
Gebeurt meestal na een blessure met immobilisatie/gips
Symptomen:
• pijn in zowel rust als bewegen, neemt toe bij bewegen
• Rode, gezwollen, glanzende huid
• Soms veranderingen in haar- en nagelgroei
Onderscheid:
• CRPS type I: na letsel in de bovenste ledematen
o Boedapest criteria
• CRPS type II: door zenuwbeschadiging
Behandeling: Hangt af van symptomen
• Medicatie
• Elektrostimulatie
• Passieve en actieve mobilisatie, binnen pijndrempels
• Koude en lauwe baden, 1', 5x verschoning, 2-3 keer per dag
• In het ergste geval: amputatie
• Soms achteraf: psychologische begeleiding
1
,2. Instabiliteit van de bovenste ledematen
2.1. Instabiliteit van de schoudergordel
De meest voorkomende traumatische luxaties zijn:
• Anterieure glenohumerale luxaties (85%)
• Acromioclaviculaire luxaties (12%)
• Sternoclaviculaire luxaties (2,5%)
• Posterieure glenohumerale luxaties (1,5%)
2.1.1. Anterieure schouder dislocatie
Gebeurt meestal na gedwongen abductie + exorotatie.
Symptomen:
• Pijn
• Houdt arm in lichte abductie
• Beweging onmogelijk door pijn en samengetrokken spieren
• Gewrichtsspleet voelbaar
Behandeling:
• Snelle herpositionering van de schouder
→ Na herpositionering: let op extra blessures
o Fracturen?
o Rotator cuff scheur?
o Neurologische schade (n. axillaris)
o Bankart-letsel
o Scheur van het onderste deel van het labrum
o Hill-Sachs blessure: afdrukfractuur van het proximale opperarmbeen
Meest voorkomende complicatie = herhaling
Herhaling voorkomen door:
• Immobilisatie gedurende een week
• Vermijd extreme (explosieve) schouderbewegingen
• Schouderorthese kan nuttig zijn
2
, 2.1.2. Posterieure luxatie
Gebeurt meestal na een val op een gestrekte arm.
• Geen/beperkte pijn
• Schouder nog steeds mobiel
• Pijn en stijfheid van de schouder treedt op in een later stadium
• Klinisch onderzoek nodig (fysio)
Behandeling:
• Vroege diagnose: herpositionering + immobilisatie
• Late diagnose: operatie
2.1.3. Acromioclaviculaire luxaties
Als gevolg van:
• val op de achterkant, bovenkant van de schouder
• Sport
• vallen op gestrekte arm
De ernst van het letsel is onderverdeeld in 6 categorieën:
• Rockwood I: vervorming zonder ontwrichting. Geen ligamentair letsel.
• II: ruptuur van de acromioclaviculaire ligamenten, de coraco-acromiale overgang is nog intact.
Kleine ontwrichting
• III: Volledige breuk van alle ligamenten. Duidelijke dislocatie van het distale sleutelbeen
(piano-toets fenomeen)
• IV/V/VI: ernstige luxatie van het distale sleutelbeen
3
, Diagnose door röntgenfoto.
Behandeling:
• Stadium I-II: conservatieve behandeling
• Korte immobilisatie, gevolgd door fysiotherapie
• Schouderorthese 's nachts kan nuttig zijn
• Fase III: conservatief of chirurgisch
• Stadium IV + V: chirurgie
2.1.4. Sternoclaviculaire luxaties
~ Zeldzaam
Dislocatie van het sleutelbeen ten opzichte van het borstbeen.
Oorzaak: val op schouder of trauma.
Meestal anterieure luxatie.
Symptomen:
• Pijn aan de voorkant van de borst, net onder de nek
• Extreme schouderbewegingen verergeren de pijn
• Drukpijn en zwelling bij het SC-gewricht
Behandeling:
• Herpositionering onder narcose
• Daarna: sling in de vorm van een 8 -beugel
• Fysiotherapie
2.2. Ellebooginstabiliteit
2.2.1. Elleboogluxatie
Komt meestal voor na val op de hand met elleboog in extensie + abductie
Olecranon kan worden gepalpeerd als een uitsteeksel
Mogelijke complicaties:
• Radiushoofdfractuur of coronoïde fractuur
• Beschadiging mediale (meestal) of laterale collaterale ligamenten
• Schade aan de n.ulnaris
Behandeling:
• Herpositionering
• Immobilisatie fysiotherapie
• Scharnierbeugel ter ondersteuning van actieve mobilisatie
• Permanente instabiliteitsoperatie
4
