Probleem 6
Leerdoel: Wat is hoogbegaafdheid?
Artikel Renzulli
Er zijn verschillende definities en concepten m.b.t. hoogbegaafdheid. Deze kun je plaatsen op een
continuüm van conservatief naar liberaal.
Onder conservatief valt bv de definitie van Terman die stelt dat je hoogbegaafd bent als je
tot de hoogste 1% behoort wat betreft algemeen intellectueel vermogen gemeten door een
intelligentietest.
Deze definitie sluit echter leerlingen uit die bijzonder goed zijn op andere
dan academische gebieden, zoals creativiteit, kunst, psychomotorische
vaardigheden of potentieel leiderschap.
Anderen zoals Guilford en Thurstone stelden daarom dat hoogbegaafden niet op zo’n
eenzijdige manier worden beschreven en zij stelden daarom een veelzijdigere benadering
van intelligentie voor.
Zo kwam men tot meer liberale definities (waar tegenwoordig meer aanhang voor is) die
stellen dat er in het kader van hoogbegaafdheid gekeken moet worden naar een breder
prestatiegebied dan enkel die die gemeten worden d.m.v. cognitieve testen. De liberale
definities verbreden niet alleen het concept, maar staan ook meer flexibiliteit in de
interpretatie van zowel testbare als niet-testbare prestaties toe.
Triarchic theory (Stenberg): hierbinnen bestaan de categorieën van
analytische, creatieve en praktische intelligentie. Hij ziet dit als componenten
van succesvolle intelligentie (=de mogelijkheid van een persoon om sterktes
en zwaktes in kaart te brengen en om uit te vinden hoe het beste uit de
sterktes kan worden gehaald terwijl er gecompenseerd wordt voor de
zwaktes).
Meervoudige intelligentiemodel (Gardner): ziet intelligentie als het
vermogen om problemen op te lossen of om producten te creëren waar
waarde aan wordt gehecht in een bepaalde culturele setting. Binnen zijn
meervoudige intelligentiemodel onderscheidt hij 7 specifieke soorten
intelligentie: linguïstisch, muzikaal, logisch-mathematisch, spatieel,
lichamelijk-kinesthetisch, interpersoonlijk en intrapersoonlijk (en later nog:
natuurlijk en spiritueel).
Hij stelt dat je beter de term talenten kan gebruiken i.p.v.
intelligentie, omdat dat vooral slaat op linguïstische of logische
slimheid, wat overigens niet wil zeggen dat dergelijke intelligentie
beter is dan talenten.
Three-ring conception (Renzulli): heeft het over hoogbegaafd gedrag i.p.v.
over hoogbegaafde individuen en hoogbegaafd gedrag bestaat uit 3
componenten: bovengemiddeld vermogen, hoge mate van inzet en hoge
mate van creativiteit mensen die in staat zijn om een interactie tussen
deze 3 clusters te ontwikkelen hebben speciale onderwijsmogelijkheden
nodig (buiten reguliere onderwijsprogramma’s om). Omgeving en
persoonlijkheid spelen ook een rol.
Bovengemiddeld vermogen:
, o Algemeen vermogen: het vermogen om informatie te
verwerken, om ervaringen te integreren wat resulteert en
geschikte en adaptieve reacties in nieuwe situaties en
betrokkenheid bij abstract denken, bv numeriek redeneren,
geheugen.
o Specifiek vermogen: vermogen om kennis, vaardigheden of
competenties om te presteren in een gespecialiseerd gebied
te verwerven, bv de vaardigheden van een archeoloog.
Als het concept van hoogbegaafdheid uitgebreid wordt tot
buiten dingen die niet precies gemeten kunnen worden met
testen, dan moet ook geaccepteerd worden dat identificatie
informatie ook afgeleid kan worden uit niet-testbare
bronnen. Daarbij is het belangrijk om bij het in kaart brengen
van hoogbegaafdheid te kijken naar de potentie van
superieure prestaties en niet alleen de prestaties zelf, omdat
het niet altijd tot uiting komt.
Taakinzet: gaat over de energie die in wordt gebracht bij een
bepaalde taak.
Creativiteit: je bent creatief volgens dit model als je creatieve
prestaties worden erkend of als je de mogelijkheid hebt om veel
interessante en uitvoerbare ideeën te genereren.
Algemeen vermogen is vaak constant over de tijd, terwijl
specifiek vermogen, taakinzet en creativiteit functies zijn van
een bepaalde situatie (taakinzet en creativiteit ontwikkelen
zich als resultaat van het deelnemen aan uitdagende
situaties).
Leerdoel: Wat is hoogbegaafdheid?
Artikel Renzulli
Er zijn verschillende definities en concepten m.b.t. hoogbegaafdheid. Deze kun je plaatsen op een
continuüm van conservatief naar liberaal.
Onder conservatief valt bv de definitie van Terman die stelt dat je hoogbegaafd bent als je
tot de hoogste 1% behoort wat betreft algemeen intellectueel vermogen gemeten door een
intelligentietest.
Deze definitie sluit echter leerlingen uit die bijzonder goed zijn op andere
dan academische gebieden, zoals creativiteit, kunst, psychomotorische
vaardigheden of potentieel leiderschap.
Anderen zoals Guilford en Thurstone stelden daarom dat hoogbegaafden niet op zo’n
eenzijdige manier worden beschreven en zij stelden daarom een veelzijdigere benadering
van intelligentie voor.
Zo kwam men tot meer liberale definities (waar tegenwoordig meer aanhang voor is) die
stellen dat er in het kader van hoogbegaafdheid gekeken moet worden naar een breder
prestatiegebied dan enkel die die gemeten worden d.m.v. cognitieve testen. De liberale
definities verbreden niet alleen het concept, maar staan ook meer flexibiliteit in de
interpretatie van zowel testbare als niet-testbare prestaties toe.
Triarchic theory (Stenberg): hierbinnen bestaan de categorieën van
analytische, creatieve en praktische intelligentie. Hij ziet dit als componenten
van succesvolle intelligentie (=de mogelijkheid van een persoon om sterktes
en zwaktes in kaart te brengen en om uit te vinden hoe het beste uit de
sterktes kan worden gehaald terwijl er gecompenseerd wordt voor de
zwaktes).
Meervoudige intelligentiemodel (Gardner): ziet intelligentie als het
vermogen om problemen op te lossen of om producten te creëren waar
waarde aan wordt gehecht in een bepaalde culturele setting. Binnen zijn
meervoudige intelligentiemodel onderscheidt hij 7 specifieke soorten
intelligentie: linguïstisch, muzikaal, logisch-mathematisch, spatieel,
lichamelijk-kinesthetisch, interpersoonlijk en intrapersoonlijk (en later nog:
natuurlijk en spiritueel).
Hij stelt dat je beter de term talenten kan gebruiken i.p.v.
intelligentie, omdat dat vooral slaat op linguïstische of logische
slimheid, wat overigens niet wil zeggen dat dergelijke intelligentie
beter is dan talenten.
Three-ring conception (Renzulli): heeft het over hoogbegaafd gedrag i.p.v.
over hoogbegaafde individuen en hoogbegaafd gedrag bestaat uit 3
componenten: bovengemiddeld vermogen, hoge mate van inzet en hoge
mate van creativiteit mensen die in staat zijn om een interactie tussen
deze 3 clusters te ontwikkelen hebben speciale onderwijsmogelijkheden
nodig (buiten reguliere onderwijsprogramma’s om). Omgeving en
persoonlijkheid spelen ook een rol.
Bovengemiddeld vermogen:
, o Algemeen vermogen: het vermogen om informatie te
verwerken, om ervaringen te integreren wat resulteert en
geschikte en adaptieve reacties in nieuwe situaties en
betrokkenheid bij abstract denken, bv numeriek redeneren,
geheugen.
o Specifiek vermogen: vermogen om kennis, vaardigheden of
competenties om te presteren in een gespecialiseerd gebied
te verwerven, bv de vaardigheden van een archeoloog.
Als het concept van hoogbegaafdheid uitgebreid wordt tot
buiten dingen die niet precies gemeten kunnen worden met
testen, dan moet ook geaccepteerd worden dat identificatie
informatie ook afgeleid kan worden uit niet-testbare
bronnen. Daarbij is het belangrijk om bij het in kaart brengen
van hoogbegaafdheid te kijken naar de potentie van
superieure prestaties en niet alleen de prestaties zelf, omdat
het niet altijd tot uiting komt.
Taakinzet: gaat over de energie die in wordt gebracht bij een
bepaalde taak.
Creativiteit: je bent creatief volgens dit model als je creatieve
prestaties worden erkend of als je de mogelijkheid hebt om veel
interessante en uitvoerbare ideeën te genereren.
Algemeen vermogen is vaak constant over de tijd, terwijl
specifiek vermogen, taakinzet en creativiteit functies zijn van
een bepaalde situatie (taakinzet en creativiteit ontwikkelen
zich als resultaat van het deelnemen aan uitdagende
situaties).
