Werken met gezinnen en
jongeren
Inhoudsopgave
Betekenissen............................................................................................................... 3
Opvoeding...................................................................................................................... 7
Poging tot Definiëren...................................................................................................... 7
Maatschappelijke invloed op opvoeding.........................................................................8
Opvoeding van gezin en kinderen voortdurend in beweging.......................................8
Opvoeding en maatschappij........................................................................................9
2. Kinderbeelden door de geschiedenis.........................................................10
Maatschappelijke context............................................................................................. 11
Kijk op kinderen, ouders en opvoeding......................................................................11
Invloed van de burgerij: het burgeroffensief.................................................................11
Burgeroffensief (eind 19e – 20e eeuw)........................................................................11
Naar een morderne samenleving – Jaren ‘60 tot ‘80.....................................................12
Nieuwe maatschappelijke evolutie............................................................................12
Naar een morderne samenleving – Jaren ‘90................................................................13
Nieuwe maatschappelijke evolutie ( jaren ’90 tot nu )...............................................13
Naar een morderne samenleving – 21e eeuw................................................................13
Nu – 21ste eeuw.......................................................................................................... 13
4. Kinderrechten..........................................................................................13
Inhoud van het kinderrechtenverdrag...........................................................................14
Kinderrechten en opvoeden.......................................................................................... 14
5. Diverse kindbeelden van nu......................................................................15
Voorspelbare kind......................................................................................................... 15
Het kind als burger....................................................................................................... 16
Het witte kind............................................................................................................... 16
Het kind als risico......................................................................................................... 17
Het kind als held........................................................................................................... 17
Het kind als kapitaal..................................................................................................... 17
6. Opvoedingsmodellen................................................................................18
Wat zijn opvoedingsmodellen?......................................................................................18
Verschillende opvoedingsmodellen...............................................................................18
Balansmodel van Bakker........................................................................................... 18
Relatiemodel van Kok................................................................................................ 20
Pedagogisch besef van Baartman.............................................................................21
Pedagogische vaardigheden van Patterson...............................................................22
7. Opvoedingsondersteuning........................................................................23
Opvoedingsondersteuning in vlaanderen......................................................................23
1
, Werken met gezinnen en
jongeren
Enkele mijlpalen........................................................................................................ 23
Enkele definities........................................................................................................ 23
Beleidscontext........................................................................................................... 24
Methodieken en interventies.....................................................................................28
8. Schoolmaatschappelijk werk.....................................................................30
Maatschappelijke opdracht van scholen.......................................................................30
Schoolmaatschappelijk werk......................................................................................... 30
Definitie / doel........................................................................................................... 30
Rollen schoolmaatschappelijk werk..............................................................................31
Verschillende functies schoolmaatschappelijk werk......................................................31
Een integrale, intersectorale aanpak............................................................................31
Schoolmaatschappelijk werk en sociale zekerheid........................................................32
Onderwijs en welzijn – spanningsvelden.......................................................................32
Gelijke onderwijskansen............................................................................................ 33
Goede praktijken schoolmaatschappelijk werk.............................................................33
Brede school.............................................................................................................. 33
Brugfiguren............................................................................................................... 34
Zorgcoördinatoren..................................................................................................... 34
Leerlingbegeleiding................................................................................................... 35
Opvoeders op school................................................................................................. 35
Leersteundecreet...................................................................................................... 36
9. Kindermishandeling..................................................................................36
Beeldvorming Kindermishandeling...............................................................................36
Vormen kindermishandeling.........................................................................................36
Fysieke mishandeling................................................................................................ 37
Lichamelijke verwaarlozing.......................................................................................38
Specifieke vorm: SIS.................................................................................................. 38
Specifieke vorm: Münchhausen by proxy..................................................................38
Emotionele-psychische mishandeling........................................................................39
Emotionele-psychische verwaarlozing.......................................................................39
Seksueel misbruik..................................................................................................... 39
Oorzaken kindermishandeling......................................................................................40
Extra kwetsbaar kind – kindfactoren.............................................................................40
Gevolgen kindermishandeling.......................................................................................41
Aanpak verontrusting................................................................................................... 41
Rol van maatschappelijk werker bij verontrusting........................................................41
Toestemming voorzien.................................................................................................. 42
Taken van de gemandateerde voorziening (GV)........................................................42
Hulpverlening bij VOS = verontrustende opvoedingsituatie......................................42
Het VECK...................................................................................................................... 43
De kindreflex............................................................................................................. 43
Kindreflex: 6 stappen................................................................................................ 43
2
jongeren
Inhoudsopgave
Betekenissen............................................................................................................... 3
Opvoeding...................................................................................................................... 7
Poging tot Definiëren...................................................................................................... 7
Maatschappelijke invloed op opvoeding.........................................................................8
Opvoeding van gezin en kinderen voortdurend in beweging.......................................8
Opvoeding en maatschappij........................................................................................9
2. Kinderbeelden door de geschiedenis.........................................................10
Maatschappelijke context............................................................................................. 11
Kijk op kinderen, ouders en opvoeding......................................................................11
Invloed van de burgerij: het burgeroffensief.................................................................11
Burgeroffensief (eind 19e – 20e eeuw)........................................................................11
Naar een morderne samenleving – Jaren ‘60 tot ‘80.....................................................12
Nieuwe maatschappelijke evolutie............................................................................12
Naar een morderne samenleving – Jaren ‘90................................................................13
Nieuwe maatschappelijke evolutie ( jaren ’90 tot nu )...............................................13
Naar een morderne samenleving – 21e eeuw................................................................13
Nu – 21ste eeuw.......................................................................................................... 13
4. Kinderrechten..........................................................................................13
Inhoud van het kinderrechtenverdrag...........................................................................14
Kinderrechten en opvoeden.......................................................................................... 14
5. Diverse kindbeelden van nu......................................................................15
Voorspelbare kind......................................................................................................... 15
Het kind als burger....................................................................................................... 16
Het witte kind............................................................................................................... 16
Het kind als risico......................................................................................................... 17
Het kind als held........................................................................................................... 17
Het kind als kapitaal..................................................................................................... 17
6. Opvoedingsmodellen................................................................................18
Wat zijn opvoedingsmodellen?......................................................................................18
Verschillende opvoedingsmodellen...............................................................................18
Balansmodel van Bakker........................................................................................... 18
Relatiemodel van Kok................................................................................................ 20
Pedagogisch besef van Baartman.............................................................................21
Pedagogische vaardigheden van Patterson...............................................................22
7. Opvoedingsondersteuning........................................................................23
Opvoedingsondersteuning in vlaanderen......................................................................23
1
, Werken met gezinnen en
jongeren
Enkele mijlpalen........................................................................................................ 23
Enkele definities........................................................................................................ 23
Beleidscontext........................................................................................................... 24
Methodieken en interventies.....................................................................................28
8. Schoolmaatschappelijk werk.....................................................................30
Maatschappelijke opdracht van scholen.......................................................................30
Schoolmaatschappelijk werk......................................................................................... 30
Definitie / doel........................................................................................................... 30
Rollen schoolmaatschappelijk werk..............................................................................31
Verschillende functies schoolmaatschappelijk werk......................................................31
Een integrale, intersectorale aanpak............................................................................31
Schoolmaatschappelijk werk en sociale zekerheid........................................................32
Onderwijs en welzijn – spanningsvelden.......................................................................32
Gelijke onderwijskansen............................................................................................ 33
Goede praktijken schoolmaatschappelijk werk.............................................................33
Brede school.............................................................................................................. 33
Brugfiguren............................................................................................................... 34
Zorgcoördinatoren..................................................................................................... 34
Leerlingbegeleiding................................................................................................... 35
Opvoeders op school................................................................................................. 35
Leersteundecreet...................................................................................................... 36
9. Kindermishandeling..................................................................................36
Beeldvorming Kindermishandeling...............................................................................36
Vormen kindermishandeling.........................................................................................36
Fysieke mishandeling................................................................................................ 37
Lichamelijke verwaarlozing.......................................................................................38
Specifieke vorm: SIS.................................................................................................. 38
Specifieke vorm: Münchhausen by proxy..................................................................38
Emotionele-psychische mishandeling........................................................................39
Emotionele-psychische verwaarlozing.......................................................................39
Seksueel misbruik..................................................................................................... 39
Oorzaken kindermishandeling......................................................................................40
Extra kwetsbaar kind – kindfactoren.............................................................................40
Gevolgen kindermishandeling.......................................................................................41
Aanpak verontrusting................................................................................................... 41
Rol van maatschappelijk werker bij verontrusting........................................................41
Toestemming voorzien.................................................................................................. 42
Taken van de gemandateerde voorziening (GV)........................................................42
Hulpverlening bij VOS = verontrustende opvoedingsituatie......................................42
Het VECK...................................................................................................................... 43
De kindreflex............................................................................................................. 43
Kindreflex: 6 stappen................................................................................................ 43
2
