SOCIALE WETENSCHAPPEN
SPINNOY
SPINNOY: METHODIEK EN DIDACTIEK
METHODIEK
Methodiek is een geheel van methoden, procedures, praktische begrippen en regels die
in de wetenschap, kunst of in een andere discipline worden gebruikt.
Een methode is volgens Van Dale een vaste, weldoordachte manier van handelen om een
bepaald doel te bereiken.
Overstijgend : er zit een visie achter (een mens- en maatschappijvisie)
Een verantwoorde keuze : er is niet één juiste methode,
Eerst kijken, dan handelen : =systematisch, procesmatig.
Bij elke methodische aanpak ligt doelgerichtheid aan de basis.
VISIE BINNEN DE ZORG
Binnen de zorg zijn vele visies die een eigen kijk hebben op het verplegen van
zorgvragers.
Er zijn drie visies die het meest centraal staan
1. TRADITIONELE / MEDISCHE VISIE
Idee centraal dat zorgvrager verpleegd en verzorgd wordt omdat hij ziek of oud is, of een
beperking heeft
Gaat hierbij om zichtbare symptomen, problemen en behoeften.
Gevoelens en opvattingen kan je niet meten en controleren, daarom negeren.
Hier bepaalt zorgverlener welke zorg nodig is en in welke mate
Zorgvrager ontvangt deze zorg en is dankbaar.
In praktijk : schema’ s en vaste tijdstippen.
Komt vaak onpersoonlijk over
2. HOLISTISCHE VISIE
De mens als één geheel staat centraal.
Zorgvrager is een psychosociale en somatische éénheid.
het psychische en lichamelijke hangen nauw samen en beïnvloeden elkaar.
Het psychische, sociale en lichamelijke zijn onmiskenbaar met elkaar verbonden.
Functies van de mens zijn wel te onderscheiden, maar niet van elkaar te scheiden.
Hier staat centraal dat elke mens uniek is en iedereen zijn/haar eigen behoeften heeft die
in tijd te onderscheiden zijn.
In WZC wordt al geprobeerd om activiteiten en werkzaamheden op elkaar af te stemmen
en naar alle aspecten van de mens te kijken.
1
,Teamvorming is hier ook belangrijk idee.
3. EMANCIPATORISCHE VISIE
Zorgvrager centraal.
Is uniek persoon, maar geeft ook zelf richting aan zijn/haar leven en in de zorg die hij/zij
nodig heeft.
Zorgvrager is dan ook zelf verantwoordelijk voor de zorg die hij krijgt en de zorg die hij
daarbij zelf kan leveren (zelfzorg).
Zelfzorg staat dus voor het merendeel centraal, professionele zorg is aanvulling en zorgt
voor ondersteuning en advies.
Wat kan de zorgvrager nog zelf ?
Zorgvrager geeft zelf richting aan de zorg die hij nodig heeft (zorg op maat)
Zorgvrager en zorgverlener nemen gelijkwaardige positie in !
DIDACTIEK
= De theorie van de overdracht van kennis, vaardigheid en inzicht
METHODE
De weg waarlangs de hulpverlener de hulpverlening tracht te realiseren.
Rekening houden met de organisatie of instelling waar men tewerkgesteld is
VEELGEBRUIKTE METHODIEKEN
Eclectisch-integratief werken houdt in dat je bepaalde methodieken gebruikt op het
moment dat ze volgens jou het meest zinvol zijn en dat je verschillende methodieken met
elkaar combineert.
Taakgericht werken is een kortdurende vorm van hulpverlening. Het uitgangspunt is dat
iemand stapsgewijs leert hoe hij zijn vaardigheden kan vergroten en daarmee zelf zijn
leven op orde kan krijgen en houden.
Bij ervaringsgericht werken staat een persoonlijke benadering voorop. Je richt je op de
ontwikkeling van nieuwe vaardigheden en daarvoor moet de cliënt eerst ervaringen
opdoen.
Bij de kortdurende oplossingsgerichte hulpverlening ga je met de cliënt oplossingen
uitwerken voor de problemen, in plaats van het probleem centraal te stellen.
2
,In het groepsmaatschappelijk werk komt een groep cliënten een aantal bijeenkomsten bij
elkaar om te werken aan problemen of vragen die ze met elkaar gemeen hebben. Jij
begeleidt dan het proces van de deelnemers.
Internethulpverlening biedt de cliënt de mogelijkheid om anoniemer hulp te aanvaarden
en is voor veel instellingen een goede aanvulling op hun bestaande hulpaanbod.
Systeemgericht werken betekent dat je niet alleen met een individu werkt, maar met het
gehele systeem waarvan hij deel uitmaakt. Dat kan het gezin zijn, een groter deel van de
familie, maar ook een leefgroep waar de cliënt woont.
De sociale netwerkstrategie ondersteunt cliënten met het uitbreiden van hun netwerk en
hierdoor het kunnen delen en verdelen van de last die zij van hun problemen ervaren.
ENKELE ACHTERGRONDEN
Het denkmodel van de hulpverlener is de wijze waarop hij kijkt naar menselijk welzijn en
onwelzijn. De bril waardoor hij kijkt naar de problemen van de hulpvrager, de cliënt.
De bril die de hulpverlener opzet, geeft richting aan zijn kijken, bepaalt wat hij al dan niet
ziet en hoe hij het ziet.
VERSCHILLENDE HULPVERLENINGSMODELLEN
Het persoonsgerichte hulpverleningsmodel:
hier zien we de klachten waarvoor mensen komen als gevolg van een niet goed
functioneren van die mensen. In dit denken zijn de meesten van ons opgevoed.
Het wisselwerkingsgerichte hulpverleningsmodel:
dit probeert de mensen te verstaan in interactie met andere mensen, met groepen, met
gemeenschappen, met culturen.
DIDACTISCHE HULPMIDDELEN
Willen we onze cliënten op een verantwoorde wijze helpen, moeten we op een
systematische wijze te werk gaan. Hiervoor zijn er een aantal didactische hulpmiddelen,
die ons kunnen helpen de cliënt en het cliëntsysteem op een professionele wijze te
helpen.
TELEFOONGESPREK
De telefonische oproep
Hoe gaan we een telefonische oproep beantwoorden ?
3
, Voorstelling van de dienst en jezelf
Iets om te schrijven bij de hand houden
Kalm, rustig en beleefd zijn, onder alle omstandigheden
Telefoonnummer, faxnummer, e-mailadres en webadres van de dienst bij de hand
hebben
Gesprek beëindigen op een beleefde manier.
Zelf opbellen
Best het gesprek voorbereiden : desnoods opschrijven wat je moet vragen
Beroepsgeheim : opletten met welke informatie je doorgeeft of vraagt via een
telefoongesprek
Jezelf en de dienst duidelijk voorstellen
Zeggen in wiens opdracht je belt
Rustig spreken, goed articuleren, verzorgde en eenvoudige taal gebruiken.
VERSLAGGEVING
Verslaggeving of rapportage is het voornaamste instrument binnen de methodes van
sociale dienst.
Het is een communicatiemiddel in maatschappelijk werk, maar ook in de nijverheid,
gezondheidszorg, recht, …
GEVAREN EN RAPPORTAGE
Categoriserende opmerkingen
Gebruik van het woord
Objectiviteit versus subjectiviteit
Vooroordelen
CATEGORISERENDE OPMERKINGEN
Iemand snel een stempel geven : sociale buurt, die man drinkt, ...
Situatie omschrijven, niet suggereren
Eigen waarden en normen zijn niet de waarden en normen van de hulpvrager
Elke mens leeft in zijn wereld, pas in die wereld kan je de mens ook begrijpen.
GEBRUIK VAN HET WOORD
Een woord geeft weer hoe we iets waarnemen.
Interpretatie : vaak anders dan bedoeld.
Niet iedereen geeft zelfde betekenis aan een bepaald woord verwarring.
Geen woorden gebruiken waarvan je draagwijdte niet kan inschatten.
OBJECTIVITEIT VERSUS SUBJECTIVITEIT
Een rapport = waarheidsgetrouw !
Is objectieve weergave.
Vaak rapporteren vanuit eigen subjectiviteit.
Je leert je eigen subjectiviteit pas kennen na opmerkingen hierover.
VOORDELEN
4
SPINNOY
SPINNOY: METHODIEK EN DIDACTIEK
METHODIEK
Methodiek is een geheel van methoden, procedures, praktische begrippen en regels die
in de wetenschap, kunst of in een andere discipline worden gebruikt.
Een methode is volgens Van Dale een vaste, weldoordachte manier van handelen om een
bepaald doel te bereiken.
Overstijgend : er zit een visie achter (een mens- en maatschappijvisie)
Een verantwoorde keuze : er is niet één juiste methode,
Eerst kijken, dan handelen : =systematisch, procesmatig.
Bij elke methodische aanpak ligt doelgerichtheid aan de basis.
VISIE BINNEN DE ZORG
Binnen de zorg zijn vele visies die een eigen kijk hebben op het verplegen van
zorgvragers.
Er zijn drie visies die het meest centraal staan
1. TRADITIONELE / MEDISCHE VISIE
Idee centraal dat zorgvrager verpleegd en verzorgd wordt omdat hij ziek of oud is, of een
beperking heeft
Gaat hierbij om zichtbare symptomen, problemen en behoeften.
Gevoelens en opvattingen kan je niet meten en controleren, daarom negeren.
Hier bepaalt zorgverlener welke zorg nodig is en in welke mate
Zorgvrager ontvangt deze zorg en is dankbaar.
In praktijk : schema’ s en vaste tijdstippen.
Komt vaak onpersoonlijk over
2. HOLISTISCHE VISIE
De mens als één geheel staat centraal.
Zorgvrager is een psychosociale en somatische éénheid.
het psychische en lichamelijke hangen nauw samen en beïnvloeden elkaar.
Het psychische, sociale en lichamelijke zijn onmiskenbaar met elkaar verbonden.
Functies van de mens zijn wel te onderscheiden, maar niet van elkaar te scheiden.
Hier staat centraal dat elke mens uniek is en iedereen zijn/haar eigen behoeften heeft die
in tijd te onderscheiden zijn.
In WZC wordt al geprobeerd om activiteiten en werkzaamheden op elkaar af te stemmen
en naar alle aspecten van de mens te kijken.
1
,Teamvorming is hier ook belangrijk idee.
3. EMANCIPATORISCHE VISIE
Zorgvrager centraal.
Is uniek persoon, maar geeft ook zelf richting aan zijn/haar leven en in de zorg die hij/zij
nodig heeft.
Zorgvrager is dan ook zelf verantwoordelijk voor de zorg die hij krijgt en de zorg die hij
daarbij zelf kan leveren (zelfzorg).
Zelfzorg staat dus voor het merendeel centraal, professionele zorg is aanvulling en zorgt
voor ondersteuning en advies.
Wat kan de zorgvrager nog zelf ?
Zorgvrager geeft zelf richting aan de zorg die hij nodig heeft (zorg op maat)
Zorgvrager en zorgverlener nemen gelijkwaardige positie in !
DIDACTIEK
= De theorie van de overdracht van kennis, vaardigheid en inzicht
METHODE
De weg waarlangs de hulpverlener de hulpverlening tracht te realiseren.
Rekening houden met de organisatie of instelling waar men tewerkgesteld is
VEELGEBRUIKTE METHODIEKEN
Eclectisch-integratief werken houdt in dat je bepaalde methodieken gebruikt op het
moment dat ze volgens jou het meest zinvol zijn en dat je verschillende methodieken met
elkaar combineert.
Taakgericht werken is een kortdurende vorm van hulpverlening. Het uitgangspunt is dat
iemand stapsgewijs leert hoe hij zijn vaardigheden kan vergroten en daarmee zelf zijn
leven op orde kan krijgen en houden.
Bij ervaringsgericht werken staat een persoonlijke benadering voorop. Je richt je op de
ontwikkeling van nieuwe vaardigheden en daarvoor moet de cliënt eerst ervaringen
opdoen.
Bij de kortdurende oplossingsgerichte hulpverlening ga je met de cliënt oplossingen
uitwerken voor de problemen, in plaats van het probleem centraal te stellen.
2
,In het groepsmaatschappelijk werk komt een groep cliënten een aantal bijeenkomsten bij
elkaar om te werken aan problemen of vragen die ze met elkaar gemeen hebben. Jij
begeleidt dan het proces van de deelnemers.
Internethulpverlening biedt de cliënt de mogelijkheid om anoniemer hulp te aanvaarden
en is voor veel instellingen een goede aanvulling op hun bestaande hulpaanbod.
Systeemgericht werken betekent dat je niet alleen met een individu werkt, maar met het
gehele systeem waarvan hij deel uitmaakt. Dat kan het gezin zijn, een groter deel van de
familie, maar ook een leefgroep waar de cliënt woont.
De sociale netwerkstrategie ondersteunt cliënten met het uitbreiden van hun netwerk en
hierdoor het kunnen delen en verdelen van de last die zij van hun problemen ervaren.
ENKELE ACHTERGRONDEN
Het denkmodel van de hulpverlener is de wijze waarop hij kijkt naar menselijk welzijn en
onwelzijn. De bril waardoor hij kijkt naar de problemen van de hulpvrager, de cliënt.
De bril die de hulpverlener opzet, geeft richting aan zijn kijken, bepaalt wat hij al dan niet
ziet en hoe hij het ziet.
VERSCHILLENDE HULPVERLENINGSMODELLEN
Het persoonsgerichte hulpverleningsmodel:
hier zien we de klachten waarvoor mensen komen als gevolg van een niet goed
functioneren van die mensen. In dit denken zijn de meesten van ons opgevoed.
Het wisselwerkingsgerichte hulpverleningsmodel:
dit probeert de mensen te verstaan in interactie met andere mensen, met groepen, met
gemeenschappen, met culturen.
DIDACTISCHE HULPMIDDELEN
Willen we onze cliënten op een verantwoorde wijze helpen, moeten we op een
systematische wijze te werk gaan. Hiervoor zijn er een aantal didactische hulpmiddelen,
die ons kunnen helpen de cliënt en het cliëntsysteem op een professionele wijze te
helpen.
TELEFOONGESPREK
De telefonische oproep
Hoe gaan we een telefonische oproep beantwoorden ?
3
, Voorstelling van de dienst en jezelf
Iets om te schrijven bij de hand houden
Kalm, rustig en beleefd zijn, onder alle omstandigheden
Telefoonnummer, faxnummer, e-mailadres en webadres van de dienst bij de hand
hebben
Gesprek beëindigen op een beleefde manier.
Zelf opbellen
Best het gesprek voorbereiden : desnoods opschrijven wat je moet vragen
Beroepsgeheim : opletten met welke informatie je doorgeeft of vraagt via een
telefoongesprek
Jezelf en de dienst duidelijk voorstellen
Zeggen in wiens opdracht je belt
Rustig spreken, goed articuleren, verzorgde en eenvoudige taal gebruiken.
VERSLAGGEVING
Verslaggeving of rapportage is het voornaamste instrument binnen de methodes van
sociale dienst.
Het is een communicatiemiddel in maatschappelijk werk, maar ook in de nijverheid,
gezondheidszorg, recht, …
GEVAREN EN RAPPORTAGE
Categoriserende opmerkingen
Gebruik van het woord
Objectiviteit versus subjectiviteit
Vooroordelen
CATEGORISERENDE OPMERKINGEN
Iemand snel een stempel geven : sociale buurt, die man drinkt, ...
Situatie omschrijven, niet suggereren
Eigen waarden en normen zijn niet de waarden en normen van de hulpvrager
Elke mens leeft in zijn wereld, pas in die wereld kan je de mens ook begrijpen.
GEBRUIK VAN HET WOORD
Een woord geeft weer hoe we iets waarnemen.
Interpretatie : vaak anders dan bedoeld.
Niet iedereen geeft zelfde betekenis aan een bepaald woord verwarring.
Geen woorden gebruiken waarvan je draagwijdte niet kan inschatten.
OBJECTIVITEIT VERSUS SUBJECTIVITEIT
Een rapport = waarheidsgetrouw !
Is objectieve weergave.
Vaak rapporteren vanuit eigen subjectiviteit.
Je leert je eigen subjectiviteit pas kennen na opmerkingen hierover.
VOORDELEN
4
