4.4 ONCOLOGIE KRISTOF MUYLAERT
BASISONCOLOGIE
Handboek:https://issuu.com/uitgeverijvanin/docs/597193_oncologie_inner_2021_defbis?fbclid=IwAR07o5ICS
2j6YCu6jLusuN9Oq7r8LzqP7lJy5Cif3S014AGhFMf8-iUmsz4
INLEIDING
→ Eerste 2 lessen voornamelijk ppt, verdere hoofdstukken ook boek te kennen
Vele studies bezig om kanker te bestrijden
- Lichaamstemperatuur 41,5°
→ Gaat cellen vernietigen, maar ook goede enzymen
→ Gebruikt bij pancreas kanker (als laatste middel)
→ zou zorgen voor een sterker immuunsysteem
→ tumoren doen krimpen
→ chemo kan beter verspreiden
→ vermindering van pijn en ontstekingsreactie
- Slimme pleisters (thuis monotoring)
- Oncologische behandeling van thuis uit door thuisvpk
→ Het chronisch ziek zijn zorgt ervoor dat je er anders mee moet omgaan zoals bv thuis behandeling,
slimme pleisters, …
- Driekwart meer kankergevallen tegen 2050, hoe lager het ontwikkelingsniveau van het land hoe lager
het sterftecijfer
→ bij lage ontwikkelingsgraad van landen: laattijdige ontdekking, behandeling is duur, …
EPIDEMIOLOGIE
In België worden alle kankerregisters bij gehouden door stichting kankerregister
= 10 meest voorkomende soorten kanker per geslacht
→ Waarom longkanker bij vrouwen steeds meer
voorkomt→ Vrouwen begonnen jaren geleden plots ook
openbaar te roken
1
, - Tijdens covid waren ziekenhuizen ‘dicht’ hierdoor onder diagnostisering in 2022
→ Waardoor nu hogere cijfers in stadia 3 en 4
→ Stijging aantal palliatieve patiënten
- Ongeveer één op drie mannen en één op vier vrouwen krijgt met de ziekte te maken voor hun 75ste
verjaardag.
- Respectievelijk 69% van de vrouwen en 81% van de mannen is 60 jaar of ouder op het momentvan
diagnose.
CIJFERS OP STICHTING KANKERREGISTER
= factsheets van prostaatkanker → Kunnen interpreteren
Bijv: wat betekend die 207.4
- Om het risico op kanker te kunnen vergelijken tussen de verschillende leeftijdscategorieën, worden de
absolute aantallen per leeftijdscategorie herrekend naar eenzelfde populatiegrootte (aantal nieuwe
diagnoses per 100.000 personen). Ook Leeftijdsspecifieke Incidentie of Crude Rate (CR) genoemd.
- Voorkomen van prostaatkanker en borstkanker bij vergelijkingen van gebieden (gewesten, landen) of
tijdstippen: Aantal kankers per 100.000 mannen/vrouwen gebruik makend van de Europese
Standaardpopulatie (ESR). Standaardisatie is nodig om verschillen in de bevolkingsstructuur (over tijd
of tussen regio’s of landen) op te vangen.
2
,In de Brussel regio leeft 97.8% nog na 5j prostaatkanker
- Relatieve overleving: Ratio die men gebruikt om het overlevingspercentage van een groep mensen
met een ziekte te vergelijken met het overlevingspercentage van mensen die deel uitmaken van de
algemene populatie en die dezelfde karakteristieken hebben (zoals leeftijd en geslacht).
- Dankzij de relatieve overleving is het mogelijk om de kans op overleving van kanker gedurende een
bepaalde periode, doorgaans 5 jaar, uit te drukken. Een relatief overlevingspercentage van 80 % na 5
jaar bijvoorbeeld betekent dat mensen met een bepaalde kanker gemiddeld 80 % kans hebben om na
hun diagnose 5 jaar of langer in leven te blijven, in vergelijking met mensen met dezelfde leeftijd en
van hetzelfde geslacht die deel uitmaken van de algemene populatie.
→ 204.2 nieuwe diagnoses borstkanker per 100.000 inwoners
- Wat betekend 86.7? → 86.7 % van de patiënten van 70+ jaar die na 5j de diagnose van borstkanker
nog leven
3
, OVERLEVINGSKANSEN
1. Overlevingskansen van patiënten verbeteren.
2. Overlevingskansen voor kankerpatiënten stijgen sneller dan vroeger
→ screening verhoogt overlevingskansen
→ Betere reactie van vrouwen op sommige behandelingen
MAAR dit zijn slechts gemiddelden: individuele overlevingskansen van patiënten hangen af van vele factoren
→ soort kanker, waar zit de tumor, stadia, leeftijd patiënt, …
BEINVLOEDENDE FACTOREN
Onvermijdelijke risicofactoren:
- Leeftijd
- Geslacht
- Familiale geschiedenis
Omgevingsfactoren en individuele keuzes in levensstijl:
Oorzaken Te voorkomen kankerincidentie door preventie
Tabaksgebruik 30% (tot 90% voor longkanker)
Ongezonde voeding Meer dan 10%
Overmatig alcoholgebruik 3-10% (tot 20% in sommige streken)
Overgewicht 5% (tot 10% de komende jaren)
UV starling 1-5%
Overige ( radioactieve straling, infecties, Meer dan 5%
milieuvervuiling, …)
PREVENTIE EN SCREENING
PREVENTIE
Voornamelijk geïnvesteerd in preventie van ongezonde levensstijl
Wat doet Vlaanderen ter preventie:
- Vaccinaties
- Bevolkingsonderzoeken
- Antitabak beleid
- Voeding en beweging
- Geestelijke gezondheidszorg
→ In totaal besteed België maar 1.6% van hun budget aan preventie
4
BASISONCOLOGIE
Handboek:https://issuu.com/uitgeverijvanin/docs/597193_oncologie_inner_2021_defbis?fbclid=IwAR07o5ICS
2j6YCu6jLusuN9Oq7r8LzqP7lJy5Cif3S014AGhFMf8-iUmsz4
INLEIDING
→ Eerste 2 lessen voornamelijk ppt, verdere hoofdstukken ook boek te kennen
Vele studies bezig om kanker te bestrijden
- Lichaamstemperatuur 41,5°
→ Gaat cellen vernietigen, maar ook goede enzymen
→ Gebruikt bij pancreas kanker (als laatste middel)
→ zou zorgen voor een sterker immuunsysteem
→ tumoren doen krimpen
→ chemo kan beter verspreiden
→ vermindering van pijn en ontstekingsreactie
- Slimme pleisters (thuis monotoring)
- Oncologische behandeling van thuis uit door thuisvpk
→ Het chronisch ziek zijn zorgt ervoor dat je er anders mee moet omgaan zoals bv thuis behandeling,
slimme pleisters, …
- Driekwart meer kankergevallen tegen 2050, hoe lager het ontwikkelingsniveau van het land hoe lager
het sterftecijfer
→ bij lage ontwikkelingsgraad van landen: laattijdige ontdekking, behandeling is duur, …
EPIDEMIOLOGIE
In België worden alle kankerregisters bij gehouden door stichting kankerregister
= 10 meest voorkomende soorten kanker per geslacht
→ Waarom longkanker bij vrouwen steeds meer
voorkomt→ Vrouwen begonnen jaren geleden plots ook
openbaar te roken
1
, - Tijdens covid waren ziekenhuizen ‘dicht’ hierdoor onder diagnostisering in 2022
→ Waardoor nu hogere cijfers in stadia 3 en 4
→ Stijging aantal palliatieve patiënten
- Ongeveer één op drie mannen en één op vier vrouwen krijgt met de ziekte te maken voor hun 75ste
verjaardag.
- Respectievelijk 69% van de vrouwen en 81% van de mannen is 60 jaar of ouder op het momentvan
diagnose.
CIJFERS OP STICHTING KANKERREGISTER
= factsheets van prostaatkanker → Kunnen interpreteren
Bijv: wat betekend die 207.4
- Om het risico op kanker te kunnen vergelijken tussen de verschillende leeftijdscategorieën, worden de
absolute aantallen per leeftijdscategorie herrekend naar eenzelfde populatiegrootte (aantal nieuwe
diagnoses per 100.000 personen). Ook Leeftijdsspecifieke Incidentie of Crude Rate (CR) genoemd.
- Voorkomen van prostaatkanker en borstkanker bij vergelijkingen van gebieden (gewesten, landen) of
tijdstippen: Aantal kankers per 100.000 mannen/vrouwen gebruik makend van de Europese
Standaardpopulatie (ESR). Standaardisatie is nodig om verschillen in de bevolkingsstructuur (over tijd
of tussen regio’s of landen) op te vangen.
2
,In de Brussel regio leeft 97.8% nog na 5j prostaatkanker
- Relatieve overleving: Ratio die men gebruikt om het overlevingspercentage van een groep mensen
met een ziekte te vergelijken met het overlevingspercentage van mensen die deel uitmaken van de
algemene populatie en die dezelfde karakteristieken hebben (zoals leeftijd en geslacht).
- Dankzij de relatieve overleving is het mogelijk om de kans op overleving van kanker gedurende een
bepaalde periode, doorgaans 5 jaar, uit te drukken. Een relatief overlevingspercentage van 80 % na 5
jaar bijvoorbeeld betekent dat mensen met een bepaalde kanker gemiddeld 80 % kans hebben om na
hun diagnose 5 jaar of langer in leven te blijven, in vergelijking met mensen met dezelfde leeftijd en
van hetzelfde geslacht die deel uitmaken van de algemene populatie.
→ 204.2 nieuwe diagnoses borstkanker per 100.000 inwoners
- Wat betekend 86.7? → 86.7 % van de patiënten van 70+ jaar die na 5j de diagnose van borstkanker
nog leven
3
, OVERLEVINGSKANSEN
1. Overlevingskansen van patiënten verbeteren.
2. Overlevingskansen voor kankerpatiënten stijgen sneller dan vroeger
→ screening verhoogt overlevingskansen
→ Betere reactie van vrouwen op sommige behandelingen
MAAR dit zijn slechts gemiddelden: individuele overlevingskansen van patiënten hangen af van vele factoren
→ soort kanker, waar zit de tumor, stadia, leeftijd patiënt, …
BEINVLOEDENDE FACTOREN
Onvermijdelijke risicofactoren:
- Leeftijd
- Geslacht
- Familiale geschiedenis
Omgevingsfactoren en individuele keuzes in levensstijl:
Oorzaken Te voorkomen kankerincidentie door preventie
Tabaksgebruik 30% (tot 90% voor longkanker)
Ongezonde voeding Meer dan 10%
Overmatig alcoholgebruik 3-10% (tot 20% in sommige streken)
Overgewicht 5% (tot 10% de komende jaren)
UV starling 1-5%
Overige ( radioactieve straling, infecties, Meer dan 5%
milieuvervuiling, …)
PREVENTIE EN SCREENING
PREVENTIE
Voornamelijk geïnvesteerd in preventie van ongezonde levensstijl
Wat doet Vlaanderen ter preventie:
- Vaccinaties
- Bevolkingsonderzoeken
- Antitabak beleid
- Voeding en beweging
- Geestelijke gezondheidszorg
→ In totaal besteed België maar 1.6% van hun budget aan preventie
4
