Samenvatting Rassenleer kip, kalkoen, duiven

PPT 27: KIP
Herkomst
- Bankivahoen meest waarschijnlijke voorloper tamme gedomesticeerde kip
- groot verspreidingsgebied in ZO Azië

Domesticatie
- 6000 BC in Indië
o zeker vanaf 2500 BC in Pakistan en Indusvallei of China
- 1500 BC: Noordwest en Centraal Europa
- nu: 23 milj. kippen wereldwijd (meer dan enige andere vogelsoort)
- gehouden voor vlees en eieren
- recent ook al hobbydier
- Gallus gallus domesticus
o legrassen: 180-320 eieren/j (hoogste aantal 371 in 364 dagen)
o snelgroeiende vleesrassen slachtrijp op 6 weken, normale vleesrassen op
14 weken

Selectie naar productiekenmerken
- 19de eeuw: kippenhouderij met lokale rassen die nu alleen nog in hobbyfokkerij
voorkomen of uitgestorven zijn
- 20ste eeuw: selectie naar legkippen of braadkippen meestal met hybride lijnen van
ingeteelde stammen met complementaire kenmerken
- Leghorn: basis voor legrassen
- Indische vechter / Cornish game: basis voor braadkippen (brede borst voor
kipfilet)

Kip in een notendop
- legkip: slechts 1 functionele eierstok (links), ovuleert eicellen met grote dooier,
in eileider komt er eiwit, eivliezen en eischaal bij
- aanmaak ei: 25-26 uren
- broedduur: 21 dagen
- natuurlijke levensduur: 10 jaar, soms 20 jaar
- legkip: 1,5 jaar en broiler: 6 weken
- wild hoen: legt 2x/j legsel van 5-7 eieren, net voldoende voor instandhouding
soort

Eierproductie
- 10 milj. leghybriden in België: lichte typen (witte eieren) en halfzware typen
(bruine eieren)
- 1 legkip: 320 eieren/j
- start leg: vanaf 18 weken
- lichtstimulatie opgedreven tot 16-17h/dag
- lot kip na 1ste jaar afhankelijk van economie:
o adoptie als ex)batterijkip door gezinnen
o verkoop als soepkip
o legkippen in rui brengen (na 10-12 maanden): rustfase
 daarna kortere legcyclus
 2 legcylci samen 400 d

Kippenvleesproductie:
- België: 19kg/persoon
- goedkoop, gezond en niet slecht voor klimaat



1

, - afkomstig van soepkippen of vooral broilers (groeien 3 x sneller dan
leghybriden)
- op 6 weken geslacht op 2,1-2,2 kg
- enorme groei (50g/d)


Uitwendige beoordeling kip
Geslachtsdimorfisme
Haan duidelijk secundaire geslachtskenmerken waarin hij verschilt van hen:
- lichaam, kam en kinlellen groter
- hanen enkelvoudige kam: recht en opgezwollen, hennen: vaak overflappen naar 1
zijde
- meerkleurige kippenvariëteiten: veren haan grotere kleurenvariatie
- haan meer en langere halsveren, als enige zadelveren, korte en lange sikkelveren
die boven staartveren uitkomen
- op elk loopbeen veel grotere spoor
- haan: kraaien




Rassen: hanen met henbevedering
Zadelveren, grote en kleine sikkelveren: afwezig tot zeer kort
Halsveren: zeer kort
Kam en kinllellen wel normaal ontwikkeld (hier verschil zien)
- Cochin, Mechelse koekoek, Plymouth rock, Sussex, Sebright, Zijdehoenders

Legtype morfologie
- lichte bouw, lange hals
- lichaam hoog van grond en loopbenen dicht bij elkaar
- schuitvormige borst
- vaak enkelvoudige kam en gele poten (of groen)
- niet-leggende kip: volledig verenkleed, verzorgd glanzend
uitzicht en legbeenderen 1-2 vingers uit elkaar
- leggende kip: legbeenderen 3-4 vingers uit elkaar

Vleeskip of broiler
- veel geblokter gebouwd dan legkip
- hals korter en zwaarder
- U-vormige borst, breed en sterk gespierd, rug is kort, breed en
soms licht zadelvormig
- loopbenen wijd uit elkaar, wit, geel, leikleurig of zwart
- kam is dikwijls niet-enkelvoudig

Indeling volgens gestalte
- reuzenrassen: sommige Aziatische rassen (tot +/- 5 kg)

2