Probleem 7 Estimating chances
Definities:
Judgement: beslissen welke kans het grootste is en is gebaseerd op accuraatheid.
Decision making: de beste optie uit meerdere opties kiezen waarbij rekening wordt
gehouden met de consequenties.
Deze twee staan vaak met elkaar in verband, omdat een oordeel vellen soms nodig is om
een beslissing te maken.
Nieuwe informatie kunnen onze oordelen beïnvloeden, omdat de informatie dan in een
nieuw ligt wordt gezegd. Bijvoorbeeld als een extra persoon iets bevestigd waar je eerst
sterk niet in geloofde.
Benaderingen:
Normatieve benadering = op deze manier horen we beslissingen te nemen, zoals bij
deductive reasoning.
Descriptive approach = hoe we in het echt beslissen aan de hand van heuristieken, dus meer
op gevoel.
Misconceptie van gebeurtenissen
Men ziet random reeksen die vrij symmetrisch zijn vaak als iets wat minder vaak gebeurd,
omdat het in ons hoofd niet representatief is voor een random reeks terwijl de kans op
beide gebeurtenissen even groot blijven.
Zo is er het fenomeen hot hand: hierbij wordt er gedacht dat iemand een grotere kans maakt
om iets te laten gebeuren, omdat het al meerdere keren eerder is gelukt. Men is namelijk
erg gefocust op streaks en patronen in plaats van op willekeur.
Gambler’s fallacy
Dit is het geloof dat na een tijdje van ongeluk er verandering moet plaatsvinden en er dus
wel een winst moet komen. Hierdoor blijft men ook vaak te lang door gaan met gokken.
Heuristieken
Het maken van beslissingen en oordelen kan versneld, accuraat en vergemakkelijkt worden
door het gebruik van algemene regels (rules of thumb) die een deel van de informatie
negeren, zoals base-rate information.
Deductive heuristic
Met deze heuristiek nemen we beslissingen gebaseerd op logica. Hierbij wordt gebruik
gemaakt van top-down processing, omdat we vanuit een algemene regel beredeneren naar
iets kleiners.
Representative heuristic
Men schrijft een object of persoon aan een bepaalde categorie toe, omdat die persoon
representatief is voor de andere objecten of personen in die categorie (vignet b- 1 en 2).
, - Conjunction fallacy = de fout maken waarbij men denkt dat twee evenementen samen een
grotere kans hebben om voor te komen dan de evenementen apart van elkaar (vignet b -3).
Dit wordt mogelijke verklaart door het feit dat de tweede hypothese een grote kans heeft,
maar dit schijnt harder uit te leggen dan men denkt.
- Bayes theoram:
Thomas Bayes heeft een formule opgesteld die de kans van een bepaalde gebeurtenis uit
kan rekenen (zie CamScanner).
Links van de formule wordt de data weergegeven van de kans op de hypothese wanneer er
al nieuwe data is verstreken en dit zijn de kansen die we uit moeten rekenen. Aan de
rechterkant van de formule staan de kansen voor de correctheid van elke hypothese voor de
nieuwe informatie is gegeven wat vermenigvuldigd wordt met de kans dat die hypothese
ook goed kan zijn.
Base-rate information = hoe vaak een gebeurtenis daadwerkelijk voorkomt in de populatie.
Dit wordt vaak genegeerd bij het maken van beslissingen en oordelen, omdat men meer
rekent met de kans dat iets waar kan zijn of niet (taxi voorbeeld).
- Een voorbeeld van het negeren van de base rate is vignet B. Gebaseerd op de omschrijving
van iemands karakteristieken bepalen ze de kans dat hij/zij een bepaalde baan heeft in
in plaats van dat ze kijken naar hoeveel mensen in de populatie die baan hebben en daar
hun kans op baseren (wat logischer is)
likelihood ratio is kijken hoe goed iets ergens bij past, hoe representatief iets is, gebaseerd
op een bijgegeven omschrijving of uitleg.
Het is niet zo dat men altijd de base-rate information negeert, want dit gebeurd alleen vaak
als de causale verbanden niet begrepen worden of als daar geen informatie over gegeven
wordt. Daarnaast maken we wel gebruik van dit soort informatie wanneer het in ons
voordeel werkt en juist niet als het in ons nadeel werkt (gezondheidstest met speeksel met
de kans dat het fout was 1/10 was).
Small sample fallacy = het foutief denken dat een kleine groep representatief kan zijn voor
een populatie. Hier komt stereotypering ook vandaan.
Availability heuristic
Men schat de kans op een bepaalde gebeurtenis in gebaseerd op hoe makkelijk een
herinnering aan die gebeurtenis opgehaald kan worden uit het lange termijn geheugen.
- Affect heuristic: Gebruik maken van je emotionele reactie om beslissingen te maken en
oordelen te vellen, zoals bij angst voor een bepaalde gebeurtenis.
Bekendheid van informatie
Eigen ervaringen zijn de beste voorspeller voor welke hypothese gekozen zal worden, daarna
de totaal van ervaringen en informatie en als laatste wat men leert en kent vanuit de media.
Definities:
Judgement: beslissen welke kans het grootste is en is gebaseerd op accuraatheid.
Decision making: de beste optie uit meerdere opties kiezen waarbij rekening wordt
gehouden met de consequenties.
Deze twee staan vaak met elkaar in verband, omdat een oordeel vellen soms nodig is om
een beslissing te maken.
Nieuwe informatie kunnen onze oordelen beïnvloeden, omdat de informatie dan in een
nieuw ligt wordt gezegd. Bijvoorbeeld als een extra persoon iets bevestigd waar je eerst
sterk niet in geloofde.
Benaderingen:
Normatieve benadering = op deze manier horen we beslissingen te nemen, zoals bij
deductive reasoning.
Descriptive approach = hoe we in het echt beslissen aan de hand van heuristieken, dus meer
op gevoel.
Misconceptie van gebeurtenissen
Men ziet random reeksen die vrij symmetrisch zijn vaak als iets wat minder vaak gebeurd,
omdat het in ons hoofd niet representatief is voor een random reeks terwijl de kans op
beide gebeurtenissen even groot blijven.
Zo is er het fenomeen hot hand: hierbij wordt er gedacht dat iemand een grotere kans maakt
om iets te laten gebeuren, omdat het al meerdere keren eerder is gelukt. Men is namelijk
erg gefocust op streaks en patronen in plaats van op willekeur.
Gambler’s fallacy
Dit is het geloof dat na een tijdje van ongeluk er verandering moet plaatsvinden en er dus
wel een winst moet komen. Hierdoor blijft men ook vaak te lang door gaan met gokken.
Heuristieken
Het maken van beslissingen en oordelen kan versneld, accuraat en vergemakkelijkt worden
door het gebruik van algemene regels (rules of thumb) die een deel van de informatie
negeren, zoals base-rate information.
Deductive heuristic
Met deze heuristiek nemen we beslissingen gebaseerd op logica. Hierbij wordt gebruik
gemaakt van top-down processing, omdat we vanuit een algemene regel beredeneren naar
iets kleiners.
Representative heuristic
Men schrijft een object of persoon aan een bepaalde categorie toe, omdat die persoon
representatief is voor de andere objecten of personen in die categorie (vignet b- 1 en 2).
, - Conjunction fallacy = de fout maken waarbij men denkt dat twee evenementen samen een
grotere kans hebben om voor te komen dan de evenementen apart van elkaar (vignet b -3).
Dit wordt mogelijke verklaart door het feit dat de tweede hypothese een grote kans heeft,
maar dit schijnt harder uit te leggen dan men denkt.
- Bayes theoram:
Thomas Bayes heeft een formule opgesteld die de kans van een bepaalde gebeurtenis uit
kan rekenen (zie CamScanner).
Links van de formule wordt de data weergegeven van de kans op de hypothese wanneer er
al nieuwe data is verstreken en dit zijn de kansen die we uit moeten rekenen. Aan de
rechterkant van de formule staan de kansen voor de correctheid van elke hypothese voor de
nieuwe informatie is gegeven wat vermenigvuldigd wordt met de kans dat die hypothese
ook goed kan zijn.
Base-rate information = hoe vaak een gebeurtenis daadwerkelijk voorkomt in de populatie.
Dit wordt vaak genegeerd bij het maken van beslissingen en oordelen, omdat men meer
rekent met de kans dat iets waar kan zijn of niet (taxi voorbeeld).
- Een voorbeeld van het negeren van de base rate is vignet B. Gebaseerd op de omschrijving
van iemands karakteristieken bepalen ze de kans dat hij/zij een bepaalde baan heeft in
in plaats van dat ze kijken naar hoeveel mensen in de populatie die baan hebben en daar
hun kans op baseren (wat logischer is)
likelihood ratio is kijken hoe goed iets ergens bij past, hoe representatief iets is, gebaseerd
op een bijgegeven omschrijving of uitleg.
Het is niet zo dat men altijd de base-rate information negeert, want dit gebeurd alleen vaak
als de causale verbanden niet begrepen worden of als daar geen informatie over gegeven
wordt. Daarnaast maken we wel gebruik van dit soort informatie wanneer het in ons
voordeel werkt en juist niet als het in ons nadeel werkt (gezondheidstest met speeksel met
de kans dat het fout was 1/10 was).
Small sample fallacy = het foutief denken dat een kleine groep representatief kan zijn voor
een populatie. Hier komt stereotypering ook vandaan.
Availability heuristic
Men schat de kans op een bepaalde gebeurtenis in gebaseerd op hoe makkelijk een
herinnering aan die gebeurtenis opgehaald kan worden uit het lange termijn geheugen.
- Affect heuristic: Gebruik maken van je emotionele reactie om beslissingen te maken en
oordelen te vellen, zoals bij angst voor een bepaalde gebeurtenis.
Bekendheid van informatie
Eigen ervaringen zijn de beste voorspeller voor welke hypothese gekozen zal worden, daarna
de totaal van ervaringen en informatie en als laatste wat men leert en kent vanuit de media.
