EXERCISE IS MEDICINE
Samenvatting 2023-2024
INHOUD
Hoofdstuk 1: inleiding en begrippen ..................................................................................................... 2
Hoofdstuk 2: chronische ziekte ........................................................................................................... 2
Hoofdstuk 3: Meetmethoden FA en SG ................................................................................................ 3
Hoofdstuk 4: Relatie FA, SG, FF en mortaliteit ...................................................................................... 5
Hoofdstuk 5: De beweginsparadox ...................................................................................................... 6
Hoofdstuk 6: Fysieke fitheid ................................................................................................................ 7
Energiesystemen: The exercise intensity continuum ......................................................................... 9
VO2max....................................................................................................................................... 11
Hoofdstuk 7: Beweging als medicijn .................................................................................................. 12
Hoofdstuk 8: Voeding als basis voor een optimale revalidatie .............................................................. 14
Hoofdstuk 9: Chronische aandoeningen ............................................................................................ 22
Cardiovasculair ............................................................................................................................ 22
Kanker ......................................................................................................................................... 30
Kinderen ...................................................................................................................................... 39
Metabole aandoeningen ............................................................................................................... 48
Diabetes mellitus: .................................................................................................................... 48
Obesitas .................................................................................................................................. 51
Neurologische aandoeningen 1: .................................................................................................... 53
Psychiatrische aandoeningen: ...................................................................................................... 57
Ouderen ...................................................................................................................................... 60
Respiratoir: .................................................................................................................................. 64
Urologisch stelsel ........................................................................................................................ 68
Voortplantingsstelsel: .................................................................................................................. 71
Hoofdstuk 10: Gedragsverandering ................................................................................................... 77
Bewegen op verwijzing .................................................................................................................. 77
‘Exercise-drug’ interacties ............................................................................................................ 83
1
,HOOFDSTUK 1: INLEIDING EN BEGRIPPEN
Fysieke activiteit:
FA-richtlijnen: (hier niet aan voldoen = fysieke inactiviteit → is dus niet = sedentair gedrag)
• 0-1j: 24u-richtlijn
o 30min fysieke activiteit, GEEN screen time! En 12-17u slaap obv leeftijd
• 1-5j: 24u-richtlijn
o 180min fysieke activiteit waarvan 60 matig tot hoog intensief, MAX 60 min screen time,
10-13u slaap
• 6-17j: 60min/dag aeroob matig tot hoge intensiteit, en 3 dagen per week ofwel spieren/botten
versterken of bewegen aan hoge intensiteit als deel van deze 60min
• 18-64j: 150-300 min/wk aeroob aan matige intensiteit OF 75-150 min/week aeroob hoge
intensiteit OF combinatie vd 2, 2x/week spierversterkende oefeningen als deel hiervan
o MAX 8u per dag zitten en max 3u schermtijd!
• 65+j: zelfde als 18-64, maar meer focus op spierversterkende oefeningen, evenwicht en
lenigheid!
• Chronische aandoeningen: zelfde
Sedentair gedrag: gedrag buiten de slaap aan <1,5 METS in zit, lig of stand
Fysieke fitheid: bij aanwezigheid van 7 basiseigenschappen:
• Kracht
• Lenigheid
• Snelheid
• Uithouding
• Coördinatie
• Lichaamsbouw- en samenstelling
• evenwicht
Algemene fitheid: mate waarin basiseigenschappen aanw zijn om in het ADL optimaal te fctoneren
zonder het optreden van buitensporige vermoeidheid
Prestatiegerelateerde fitheid: mate waarin basiseigenschappen aanwezig zijn waardoor het uitvoeren van
een welomschreven taak op een welbepaald ogenblik mogelijk is (sport)
Gezondheidsgerelateerde fitheid: mate waarin basiseigenschappen aanw zijn die beïnvloedbaar zijn door
fysieke activiteit en geassocieerd zijn met het risico op gezondheidsproblemen
HOOFDSTUK 2: CHRONISCHE ZIEKTE
Kenmerken:
• Trage progressie
• Langdurig
• Late diagnose
• Fysiologisch mechanisme al lang actief
Cardiovasculair > CA > respiratoir > DM
2
,STIJGING van Chronische ziekte door:
• Obesitaspandemie/ongezonde levensstijl (1 miljard mensen met overgewicht!)
• Verouderen vd populatie (minder geboortes en ouder worden)
o Leeftijdscurve van pyramide naar een pillaar
BMI:
• >/= 25 → overgewicht
• >/= 30 → obesitas
Overal ter wereld stijging van mensen met overgewicht/obesitas (zowel mannen als vrouwen, kleuters als
volwassenen!)
HOGER BMI ZORGT VOOR:
• 5 kg stijging in lichaamsgewicht → 11-42 % MEER kans op ontwikkelen van CA!!!
• Meer kans op overlijden aan CA bij een hogere BMI!
• Meer kans op cardiovasculaire events (zelfs zonder andere metabole stoornissen!)
SMR = sleeping metabolic rate
Vanaf je wakker bent = arousal
Sleeping metabolic rate + arousal = basaal metabolisme = verbruik in rust! Hoe meer vetvrije massa
(spiermassa), hoe hoger het basaal metabolisme!!!
Oorzaak obesitaspandemie: hogere gemiddelde energie-opname en minder energieverbruik (FA)
HOOFDSTUK 3: MEETMETHODEN FA EN SG
Hoe meetinstrument kiezen?
• Doel vd meting
• Doelgroep
• Welke componenten van (FA/SG) meten?
o Frequentie (aantal keer)
o Intensiteit (kan obv HS, MET, VO2,…)
o Hoeveelheid/duur (het volume)
o Type (wandelen met hond, tv kijken,…)
o Domein (op werkvloer, in vrije tijd,…)
• Betrouwbaarheid en validiteit
o Betrouwbaar: kan het toestel overheen de tijd hetzelfde concept meten
▪ Goed vanaf > 0.75
o Validiteit: meet het wat het moet meten
▪ Goed vanaf 0.4
• Praktische bruikbaarheid meetinstrument (zelf report is meer praktisch bruikbaar dan
observaties, maar minder betrouwbaar).
• Gebruiksgemak (vb kinderen kunnen pas vanaf 10j een eenvoudige vragenlijst invullen →
daarvoor moeten ouders een inschatting maken)
➔ Eigenschappen vd meetmethoden aftoetsen aan je criteria en de voor/nadelen van
meetmethoden bekijken
3
,3 meetmethoden:
➔ Criteriummethoden (Er zijn criteria waar je je aan moet houden)
o Directe observatie (cameras, seconde per seconde bekijken)
▪ 1 calorie: hvlh warmte nodig om 1g H2O met 1° te doen stijgen
▪ 1 kcal = 4.1858 kJ !!
o Calorimetrie
▪ Direct (moet 24u-48u zijn) → hvlh verbruikte energie → warmte
▪ Indirect (aerobe E-productie vh lichaam meten) (vb via inspanningstesten)
• VCO2/VO2
• RER = 1 → 100% KH-verbranding (ong 5.05 kcal/ L O2)
• RER = 0.7 → 100% vetverbranding (ong 4.69 kcal/L 02)
o Dubbel gelabeld water (drankje van isotopen, hoe sneller ze in het bloed komen hoe
hoger het 3-verbruik
→ Voor- en nadelen:
+: valide, nauwkeurig in intensiteit en duur, meet energieverbruik
-: duurt lang, invasief, duur, geen grote groepen/lange tijdsperiode
➔ Objectieve methoden (stappenteller, activity meter,…)
o Beweginsmeters
▪ +: objectiev/gebruiksgemak/geblindeerd
▪ -: geen info over context vd dag (→ log- of dagboek), soms specifieke software
nodig
o Pedometers
▪ +: makkelijk, goedkoop
▪ -: totaal aantal stappen noteren en dan op reset duwen (behalve bij nieuwe
models), geen info over intensiteit EN context! Niet waterdicht, geen meting SG,
meestal niet geblindeerd
o Accelerometer: ActiGraph (thv rechter heup aan de broek hangen)
▪ +: meer valide, WEL info over intensiteit! Stappen/dag en /uur
▪ -: GEEN info over context vd dag, geen verschil tussen zit/stand, niet waterdicht
o Accelerometer: ActivPAL (bakje geplak op het rechter dijbeen boven de knie)
▪ +: valide, info over intensiteit!!! Inclinometer → verschil tussen zit/stand (=
verschil ActiGraph) EN waterdicht
▪ -: GEEN info over context, soms huidirritatie
o Activity Tracker
▪ +: veel info, makkelijk,trendy
▪ -: geen info over context, geen verschil tussen zit/stand, beperkte validiteit voor
meten van intensiteit (wel valide voor tellen vh aantal stappen), duur
o GPS
▪ Vaak in combi met accelerometers
▪ +: info over locatie en goedkoop
▪ -: signaal nodig, niet waterdicht, moeilijke dataverwerking,…
➔ Subjectieve methoden (vragenlijsten → rapporteren over je gedrag)
o +: WEL INFO OVER CONTEXT vh gedrag!!!
4
, o -: subjectief, soms moeilijk te herinneren/in te schatten, sociale wenselijkheid, jonge
kinderen
Van FA naar E-verbruik:
• Rustverbruik: E in rust > 2-3u na laatste maaltijd in liggende positie
o = 1Kcal/kg/uur → Rustverbruik van een persoon van 60 kg is 60Kcal/uur!
o = 1 MET
• Obv overzicht van activiteiten en de MET’s kan P zijn activiteiten optellen
o OPGELET: bij vraagstukken: activiteiten die onder de richtlijn van fysieke activiteit zitten (
en dus <3 MET’s zijn) mag je NIET meetellen in je totale E-verbruik!!!
o Vb: man van 88 kg
▪ 2u gras afrijden
▪ 4u fietsen met vrienden 24Km/u
▪ 45min met kinderen spelen aan matige intensiteit
▪ 3u zittend Tv-kijken
→ Totaal is 5150,2 kcal MAAR het zittend tv-kijken mag je niet meerekenen dus
4807 kcal!
• Vanaf 2000-2500 kcal/week: grootste effect op daling aan mensen die cardiovasculaire
aandoeningen opdoen!
HOOFDSTUK 4: RELATIE FA, SG, FF EN MORTALITEIT
FA en mortaliteit:
Beweging is beter dan geen beweging → veel beweging leidt tot 30% minder mortaliteit
Grootste daling in mortaliteit bij veel bewegen tov weinig bewegen
Minder grote associatie tussen matig tov weinig/ matig tov veel
FA veranderen van veel naar weinig doet je + effecten vervallen en omgekeerd
Stappen:
➔ Jonger dan 60: grootste effect op daling mortaliteit bij 9-10 000 stappen
➔ Ouder dan 60: bij 8000 stappen
FF en mortaliteit:
Belangrijke relatie!
Mensen die actief bleven overleden het minst snel, mensen die inactief bleven overleden het snelst.
Mensen die veranderden van inactief naar actief stierven minder snel dan omgekeerd
SG en mortaliteit
Stijging in vroegtijdig sterven als je SG vertoont!
65% meer kans op mortaliteit bij meer dan 10u zittijd per dag!! Maar nog geen echte consensus op aantal
uren zittijd voor verhoogde mortaliteit
5
, Dosis-effect: FF-FA
Weinig effect op FF (gezondheid) bij lage inspanningen, maar bij overstijgen v/e bep grens van FA plots
een snelle stijging van FF
➔ DEZE GRENS = 2500kcal/wk → meest positieve effecten!
DALY = YLL + YLD
DALY = Dissability adjusted live years
YLL = Years of life lost
YLD = Years of living with disease
FA-SG: Vanaf 50-65 min matig FA/dag kan je de verhoogde kans op mortaliteit door SG compenseren.
FA-cardiovasculair: grootste effect door matig/hoog FA (MVPA), maar ook al + effect bij lichte FA
FA-mortaliteit: Grootste effect op mortaliteit bij minstens 300min (!) per dag lichte FA!! MAAR al bij een
kleine hoeveelheid lichte FA reeds veel effect!
Weinig – Veel:
• Tijd wegnemen van MVPA (moderate to vigorous physical activity) → ALTIJD negatief!
• Tijd wegnemen van LPA enkel negatief bij toevoegen aan slaap en SG!
• Wegnemen van SG → altijd positief
24-uursgedrag: time-reallocations en mortaliteit (over tijd wegnemen van slaap, SG, LIPA en MVPA en
toevoegen aan slaap, SG, LIPA en MVPA en de invloed op mortaliteit)
➔ Kijken naar ppts voor alle time-reallocations en effecten (redelijk vanzelfsprekend)
Probleem met deze studies: vnmlk cross-sectionele studies
HOOFDSTUK 5: DE BEWEGINSPARADOX
Meest actieve mensen in onze maatschappij: mensen met een fysiek zwaar beroep → slechtste
gezondheid en levensverwachting!
Domeinen van FA:
• Vrije tijd → meeste evidentie over, maar <20% vd wakkere tijd
• Transport
• Werk
• Thuis
Er is nog weinig evidentie rondom FA in het werk-domein, terwijl dit 50% uitmaakt van onze wakkere tijd
De Paradox: meer FA td werk → meer mortaliteit (meer kans op myocardinfarct, hartaandoeningen,…)
(terwijl meer FA in je vrije tijd zorgt voor een daling in mortaliteit)
(FA td vrije tijd is meestal goed voor het hart, terwijl FA op het werk dat meestal niet is)
6
Samenvatting 2023-2024
INHOUD
Hoofdstuk 1: inleiding en begrippen ..................................................................................................... 2
Hoofdstuk 2: chronische ziekte ........................................................................................................... 2
Hoofdstuk 3: Meetmethoden FA en SG ................................................................................................ 3
Hoofdstuk 4: Relatie FA, SG, FF en mortaliteit ...................................................................................... 5
Hoofdstuk 5: De beweginsparadox ...................................................................................................... 6
Hoofdstuk 6: Fysieke fitheid ................................................................................................................ 7
Energiesystemen: The exercise intensity continuum ......................................................................... 9
VO2max....................................................................................................................................... 11
Hoofdstuk 7: Beweging als medicijn .................................................................................................. 12
Hoofdstuk 8: Voeding als basis voor een optimale revalidatie .............................................................. 14
Hoofdstuk 9: Chronische aandoeningen ............................................................................................ 22
Cardiovasculair ............................................................................................................................ 22
Kanker ......................................................................................................................................... 30
Kinderen ...................................................................................................................................... 39
Metabole aandoeningen ............................................................................................................... 48
Diabetes mellitus: .................................................................................................................... 48
Obesitas .................................................................................................................................. 51
Neurologische aandoeningen 1: .................................................................................................... 53
Psychiatrische aandoeningen: ...................................................................................................... 57
Ouderen ...................................................................................................................................... 60
Respiratoir: .................................................................................................................................. 64
Urologisch stelsel ........................................................................................................................ 68
Voortplantingsstelsel: .................................................................................................................. 71
Hoofdstuk 10: Gedragsverandering ................................................................................................... 77
Bewegen op verwijzing .................................................................................................................. 77
‘Exercise-drug’ interacties ............................................................................................................ 83
1
,HOOFDSTUK 1: INLEIDING EN BEGRIPPEN
Fysieke activiteit:
FA-richtlijnen: (hier niet aan voldoen = fysieke inactiviteit → is dus niet = sedentair gedrag)
• 0-1j: 24u-richtlijn
o 30min fysieke activiteit, GEEN screen time! En 12-17u slaap obv leeftijd
• 1-5j: 24u-richtlijn
o 180min fysieke activiteit waarvan 60 matig tot hoog intensief, MAX 60 min screen time,
10-13u slaap
• 6-17j: 60min/dag aeroob matig tot hoge intensiteit, en 3 dagen per week ofwel spieren/botten
versterken of bewegen aan hoge intensiteit als deel van deze 60min
• 18-64j: 150-300 min/wk aeroob aan matige intensiteit OF 75-150 min/week aeroob hoge
intensiteit OF combinatie vd 2, 2x/week spierversterkende oefeningen als deel hiervan
o MAX 8u per dag zitten en max 3u schermtijd!
• 65+j: zelfde als 18-64, maar meer focus op spierversterkende oefeningen, evenwicht en
lenigheid!
• Chronische aandoeningen: zelfde
Sedentair gedrag: gedrag buiten de slaap aan <1,5 METS in zit, lig of stand
Fysieke fitheid: bij aanwezigheid van 7 basiseigenschappen:
• Kracht
• Lenigheid
• Snelheid
• Uithouding
• Coördinatie
• Lichaamsbouw- en samenstelling
• evenwicht
Algemene fitheid: mate waarin basiseigenschappen aanw zijn om in het ADL optimaal te fctoneren
zonder het optreden van buitensporige vermoeidheid
Prestatiegerelateerde fitheid: mate waarin basiseigenschappen aanwezig zijn waardoor het uitvoeren van
een welomschreven taak op een welbepaald ogenblik mogelijk is (sport)
Gezondheidsgerelateerde fitheid: mate waarin basiseigenschappen aanw zijn die beïnvloedbaar zijn door
fysieke activiteit en geassocieerd zijn met het risico op gezondheidsproblemen
HOOFDSTUK 2: CHRONISCHE ZIEKTE
Kenmerken:
• Trage progressie
• Langdurig
• Late diagnose
• Fysiologisch mechanisme al lang actief
Cardiovasculair > CA > respiratoir > DM
2
,STIJGING van Chronische ziekte door:
• Obesitaspandemie/ongezonde levensstijl (1 miljard mensen met overgewicht!)
• Verouderen vd populatie (minder geboortes en ouder worden)
o Leeftijdscurve van pyramide naar een pillaar
BMI:
• >/= 25 → overgewicht
• >/= 30 → obesitas
Overal ter wereld stijging van mensen met overgewicht/obesitas (zowel mannen als vrouwen, kleuters als
volwassenen!)
HOGER BMI ZORGT VOOR:
• 5 kg stijging in lichaamsgewicht → 11-42 % MEER kans op ontwikkelen van CA!!!
• Meer kans op overlijden aan CA bij een hogere BMI!
• Meer kans op cardiovasculaire events (zelfs zonder andere metabole stoornissen!)
SMR = sleeping metabolic rate
Vanaf je wakker bent = arousal
Sleeping metabolic rate + arousal = basaal metabolisme = verbruik in rust! Hoe meer vetvrije massa
(spiermassa), hoe hoger het basaal metabolisme!!!
Oorzaak obesitaspandemie: hogere gemiddelde energie-opname en minder energieverbruik (FA)
HOOFDSTUK 3: MEETMETHODEN FA EN SG
Hoe meetinstrument kiezen?
• Doel vd meting
• Doelgroep
• Welke componenten van (FA/SG) meten?
o Frequentie (aantal keer)
o Intensiteit (kan obv HS, MET, VO2,…)
o Hoeveelheid/duur (het volume)
o Type (wandelen met hond, tv kijken,…)
o Domein (op werkvloer, in vrije tijd,…)
• Betrouwbaarheid en validiteit
o Betrouwbaar: kan het toestel overheen de tijd hetzelfde concept meten
▪ Goed vanaf > 0.75
o Validiteit: meet het wat het moet meten
▪ Goed vanaf 0.4
• Praktische bruikbaarheid meetinstrument (zelf report is meer praktisch bruikbaar dan
observaties, maar minder betrouwbaar).
• Gebruiksgemak (vb kinderen kunnen pas vanaf 10j een eenvoudige vragenlijst invullen →
daarvoor moeten ouders een inschatting maken)
➔ Eigenschappen vd meetmethoden aftoetsen aan je criteria en de voor/nadelen van
meetmethoden bekijken
3
,3 meetmethoden:
➔ Criteriummethoden (Er zijn criteria waar je je aan moet houden)
o Directe observatie (cameras, seconde per seconde bekijken)
▪ 1 calorie: hvlh warmte nodig om 1g H2O met 1° te doen stijgen
▪ 1 kcal = 4.1858 kJ !!
o Calorimetrie
▪ Direct (moet 24u-48u zijn) → hvlh verbruikte energie → warmte
▪ Indirect (aerobe E-productie vh lichaam meten) (vb via inspanningstesten)
• VCO2/VO2
• RER = 1 → 100% KH-verbranding (ong 5.05 kcal/ L O2)
• RER = 0.7 → 100% vetverbranding (ong 4.69 kcal/L 02)
o Dubbel gelabeld water (drankje van isotopen, hoe sneller ze in het bloed komen hoe
hoger het 3-verbruik
→ Voor- en nadelen:
+: valide, nauwkeurig in intensiteit en duur, meet energieverbruik
-: duurt lang, invasief, duur, geen grote groepen/lange tijdsperiode
➔ Objectieve methoden (stappenteller, activity meter,…)
o Beweginsmeters
▪ +: objectiev/gebruiksgemak/geblindeerd
▪ -: geen info over context vd dag (→ log- of dagboek), soms specifieke software
nodig
o Pedometers
▪ +: makkelijk, goedkoop
▪ -: totaal aantal stappen noteren en dan op reset duwen (behalve bij nieuwe
models), geen info over intensiteit EN context! Niet waterdicht, geen meting SG,
meestal niet geblindeerd
o Accelerometer: ActiGraph (thv rechter heup aan de broek hangen)
▪ +: meer valide, WEL info over intensiteit! Stappen/dag en /uur
▪ -: GEEN info over context vd dag, geen verschil tussen zit/stand, niet waterdicht
o Accelerometer: ActivPAL (bakje geplak op het rechter dijbeen boven de knie)
▪ +: valide, info over intensiteit!!! Inclinometer → verschil tussen zit/stand (=
verschil ActiGraph) EN waterdicht
▪ -: GEEN info over context, soms huidirritatie
o Activity Tracker
▪ +: veel info, makkelijk,trendy
▪ -: geen info over context, geen verschil tussen zit/stand, beperkte validiteit voor
meten van intensiteit (wel valide voor tellen vh aantal stappen), duur
o GPS
▪ Vaak in combi met accelerometers
▪ +: info over locatie en goedkoop
▪ -: signaal nodig, niet waterdicht, moeilijke dataverwerking,…
➔ Subjectieve methoden (vragenlijsten → rapporteren over je gedrag)
o +: WEL INFO OVER CONTEXT vh gedrag!!!
4
, o -: subjectief, soms moeilijk te herinneren/in te schatten, sociale wenselijkheid, jonge
kinderen
Van FA naar E-verbruik:
• Rustverbruik: E in rust > 2-3u na laatste maaltijd in liggende positie
o = 1Kcal/kg/uur → Rustverbruik van een persoon van 60 kg is 60Kcal/uur!
o = 1 MET
• Obv overzicht van activiteiten en de MET’s kan P zijn activiteiten optellen
o OPGELET: bij vraagstukken: activiteiten die onder de richtlijn van fysieke activiteit zitten (
en dus <3 MET’s zijn) mag je NIET meetellen in je totale E-verbruik!!!
o Vb: man van 88 kg
▪ 2u gras afrijden
▪ 4u fietsen met vrienden 24Km/u
▪ 45min met kinderen spelen aan matige intensiteit
▪ 3u zittend Tv-kijken
→ Totaal is 5150,2 kcal MAAR het zittend tv-kijken mag je niet meerekenen dus
4807 kcal!
• Vanaf 2000-2500 kcal/week: grootste effect op daling aan mensen die cardiovasculaire
aandoeningen opdoen!
HOOFDSTUK 4: RELATIE FA, SG, FF EN MORTALITEIT
FA en mortaliteit:
Beweging is beter dan geen beweging → veel beweging leidt tot 30% minder mortaliteit
Grootste daling in mortaliteit bij veel bewegen tov weinig bewegen
Minder grote associatie tussen matig tov weinig/ matig tov veel
FA veranderen van veel naar weinig doet je + effecten vervallen en omgekeerd
Stappen:
➔ Jonger dan 60: grootste effect op daling mortaliteit bij 9-10 000 stappen
➔ Ouder dan 60: bij 8000 stappen
FF en mortaliteit:
Belangrijke relatie!
Mensen die actief bleven overleden het minst snel, mensen die inactief bleven overleden het snelst.
Mensen die veranderden van inactief naar actief stierven minder snel dan omgekeerd
SG en mortaliteit
Stijging in vroegtijdig sterven als je SG vertoont!
65% meer kans op mortaliteit bij meer dan 10u zittijd per dag!! Maar nog geen echte consensus op aantal
uren zittijd voor verhoogde mortaliteit
5
, Dosis-effect: FF-FA
Weinig effect op FF (gezondheid) bij lage inspanningen, maar bij overstijgen v/e bep grens van FA plots
een snelle stijging van FF
➔ DEZE GRENS = 2500kcal/wk → meest positieve effecten!
DALY = YLL + YLD
DALY = Dissability adjusted live years
YLL = Years of life lost
YLD = Years of living with disease
FA-SG: Vanaf 50-65 min matig FA/dag kan je de verhoogde kans op mortaliteit door SG compenseren.
FA-cardiovasculair: grootste effect door matig/hoog FA (MVPA), maar ook al + effect bij lichte FA
FA-mortaliteit: Grootste effect op mortaliteit bij minstens 300min (!) per dag lichte FA!! MAAR al bij een
kleine hoeveelheid lichte FA reeds veel effect!
Weinig – Veel:
• Tijd wegnemen van MVPA (moderate to vigorous physical activity) → ALTIJD negatief!
• Tijd wegnemen van LPA enkel negatief bij toevoegen aan slaap en SG!
• Wegnemen van SG → altijd positief
24-uursgedrag: time-reallocations en mortaliteit (over tijd wegnemen van slaap, SG, LIPA en MVPA en
toevoegen aan slaap, SG, LIPA en MVPA en de invloed op mortaliteit)
➔ Kijken naar ppts voor alle time-reallocations en effecten (redelijk vanzelfsprekend)
Probleem met deze studies: vnmlk cross-sectionele studies
HOOFDSTUK 5: DE BEWEGINSPARADOX
Meest actieve mensen in onze maatschappij: mensen met een fysiek zwaar beroep → slechtste
gezondheid en levensverwachting!
Domeinen van FA:
• Vrije tijd → meeste evidentie over, maar <20% vd wakkere tijd
• Transport
• Werk
• Thuis
Er is nog weinig evidentie rondom FA in het werk-domein, terwijl dit 50% uitmaakt van onze wakkere tijd
De Paradox: meer FA td werk → meer mortaliteit (meer kans op myocardinfarct, hartaandoeningen,…)
(terwijl meer FA in je vrije tijd zorgt voor een daling in mortaliteit)
(FA td vrije tijd is meestal goed voor het hart, terwijl FA op het werk dat meestal niet is)
6
