JEUGDRECH
T
2023-2024
Downloaded by Maxine De Houwer
, 2 D E BACHELOR ORTHOPEDAGOGIE
Downloaded by Maxine De Houwer
,Inhoudsopgave
Deel 1: het internationaal verdrag van de rechten van het kind (IVRK)...........................................................................................3
1. Ontstaansgeschiedenis (p. 13)................................................................................................................................................3
2. De inhoud van het verdrag (p. 13)..........................................................................................................................................3
2.1. De 3 P’s (p. 14).................................................................................................................................................................4
2.2. Draagwijdte van het IVRK (p. 15)....................................................................................................................................5
2.3. De 54 artikelen van het IVRK in éénvoudige bewoordingen (p. 16)..............................................................................5
3. De toepassingen van het verdrag controleren (p. 19)...........................................................................................................5
3.1. Het internationaal Comité voor de Rechten van het Kind (p. 19)..................................................................................5
3.2. Het Kinderrechtencommisariaat (p. 23)..........................................................................................................................6
3.3. Kinderrechtencoalitie Vlaanderen (p. 28)........................................................................................................................8
3.4. JoKER (kind- en jongereneffectrapport)..........................................................................................................................9
3.5. tZitemzo...........................................................................................................................................................................9
3.6. De Nationale Commissie voor de Rechten van het Kind..............................................................................................10
3.7. KeKi: Kenniscentrum Kinderrechten..............................................................................................................................10
Deel 2: Jeugdhulpverlening in Vlaanderen........................................................................................................................................10
1. Inleiding.................................................................................................................................................................................10
1.1. Ontstaansgeschiedenis...................................................................................................................................................10
1.2. Het decreet Integrale Jeugdhulp...................................................................................................................................11
1.3. De Integrale Jeugdhulp schematisch weergegeven.......................................................................................................12
2. Buitengerechtelijke Jeugdhulpverlening................................................................................................................................12
2.1. Vrijwillige instemming....................................................................................................................................................12
2.2. Brede instap...................................................................................................................................................................12
2.3. Probleemgebonden hulp...............................................................................................................................................13
2.4. Multidisciplinaire teams (MDT)......................................................................................................................................13
3. Onderscheid rechtstreeks toegankelijke en niet rechtstreeks toegankelijke jeugdhulpverlening.........................................13
3.1. Rechtstreeks toegankelijke jeugdhulpverlening............................................................................................................13
3.2. Niet rechtstreeks toegankelijke jeugdhulpverlening.....................................................................................................13
3.3. De gemandateerde voorziening.....................................................................................................................................16
4. Gerechtelijke jeugdhulp.........................................................................................................................................................18
4.1. De vorderingsmogelijkheden van het Openbaar Ministerie..........................................................................................18
4.2. De gerechtelijke maatregelen.......................................................................................................................................19
4.3. De sociale dienst jeugdrechtbank..................................................................................................................................21
Deel 3: het nieuwe jeugddelinquentierecht......................................................................................................................................22
1. Inleiding.................................................................................................................................................................................22
2. Basisprincipes van het nieuwe decreet.................................................................................................................................23
3. Toepassingsgebied van het jeugddelinquentierecht.............................................................................................................24
4. De verschillende actoren in het jeugddelinquentierecht.......................................................................................................25
4.1. De politie of jeugdbrigade.............................................................................................................................................25
4.2. Het Openbaar Ministerie of het jeugdparket................................................................................................................25
4.3. De onderzoeksrechter....................................................................................................................................................25
4.4. De familie- en jeugdrechtbank......................................................................................................................................25
4.5. De sociale dienst voor gerechtelijke jeugdhulpverlening.............................................................................................26
4.6. De advocatuur................................................................................................................................................................26
4.7. Verloop van de procedure.............................................................................................................................................26
1
Downloaded by Maxine De Houwer
, 5. Antwoorden op diverse niveaus...........................................................................................................................................27
5.1. Algemeen.......................................................................................................................................................................27
5.2. De afhandeling op het niveau van het Openbaar Ministerie.......................................................................................27
5.3. De procedure voor de jeugdrechtbank.........................................................................................................................31
6. Gemeenschapsinstellingen....................................................................................................................................................36
7. Uitzonderingen op de bevoegdheid van de jeugdrechtbank in het jeugddelinquentierecht...............................................36
7.1. De uithandengeving.......................................................................................................................................................36
7.2. Interventie bij een verkeersmisdrijf..............................................................................................................................37
7.3. Gemeentelijke Administratieve Sancties.......................................................................................................................37
Deel 4: Decreet betreffende de rechtspositie van de minderjarige.................................................................................................37
1. Inleiding.................................................................................................................................................................................37
1.1. Algemeen kader.............................................................................................................................................................37
1.2. Toepassingsgebied.........................................................................................................................................................38
2. Algemene principes van het decreet....................................................................................................................................38
2.1. Bekwaamheid van de minderjarige (art. 4)..................................................................................................................38
2.2. Het belang van de minderjarige (art. 5)........................................................................................................................39
3. Eigenlijke rechten..................................................................................................................................................................40
3.1. Niet-discriminatie en recht op jeugdhulp.....................................................................................................................40
3.2. Instemming en vrije keuze............................................................................................................................................40
3.3. Informatie en duidelijke communicatie.........................................................................................................................40
3.4. Respect voor het gezinsleven........................................................................................................................................41
3.5. Inspraak op participatie.................................................................................................................................................41
3.6. Recht op een dossier.....................................................................................................................................................42
3.7. Recht op bijstand van een vertrouwenspersoon..........................................................................................................43
3.8. Recht op privacy............................................................................................................................................................44
3.9. Recht op een menswaardige behandeling....................................................................................................................45
3.10. Klachtrecht (art. 29).......................................................................................................................................................46
Deel 5: de rechten van niet-begeleide minderjarigen......................................................................................................................46
1. Inleiding.................................................................................................................................................................................46
2. De niet-begeleide minderjarige vluchteling...........................................................................................................................47
3. Verblijfsprocedure.................................................................................................................................................................47
3.1. Verschillende verblijfsprocedures..................................................................................................................................47
3.2. Minderjarigen die geen verblijfsprocedure opstarten...................................................................................................49
4. Rechten van de minderjarige vluchteling.............................................................................................................................49
4.1. Recht op opvang............................................................................................................................................................49
4.2. Recht op een voogd.......................................................................................................................................................51
4.3. Recht op gezinshereniging.............................................................................................................................................52
4.4. Recht op onderwijs........................................................................................................................................................52
4.5. Recht om niet opgesloten te worden...........................................................................................................................53
4.6. Recht op medische en psychologische hulp.................................................................................................................53
2
Downloaded by Maxine De Houwer
T
2023-2024
Downloaded by Maxine De Houwer
, 2 D E BACHELOR ORTHOPEDAGOGIE
Downloaded by Maxine De Houwer
,Inhoudsopgave
Deel 1: het internationaal verdrag van de rechten van het kind (IVRK)...........................................................................................3
1. Ontstaansgeschiedenis (p. 13)................................................................................................................................................3
2. De inhoud van het verdrag (p. 13)..........................................................................................................................................3
2.1. De 3 P’s (p. 14).................................................................................................................................................................4
2.2. Draagwijdte van het IVRK (p. 15)....................................................................................................................................5
2.3. De 54 artikelen van het IVRK in éénvoudige bewoordingen (p. 16)..............................................................................5
3. De toepassingen van het verdrag controleren (p. 19)...........................................................................................................5
3.1. Het internationaal Comité voor de Rechten van het Kind (p. 19)..................................................................................5
3.2. Het Kinderrechtencommisariaat (p. 23)..........................................................................................................................6
3.3. Kinderrechtencoalitie Vlaanderen (p. 28)........................................................................................................................8
3.4. JoKER (kind- en jongereneffectrapport)..........................................................................................................................9
3.5. tZitemzo...........................................................................................................................................................................9
3.6. De Nationale Commissie voor de Rechten van het Kind..............................................................................................10
3.7. KeKi: Kenniscentrum Kinderrechten..............................................................................................................................10
Deel 2: Jeugdhulpverlening in Vlaanderen........................................................................................................................................10
1. Inleiding.................................................................................................................................................................................10
1.1. Ontstaansgeschiedenis...................................................................................................................................................10
1.2. Het decreet Integrale Jeugdhulp...................................................................................................................................11
1.3. De Integrale Jeugdhulp schematisch weergegeven.......................................................................................................12
2. Buitengerechtelijke Jeugdhulpverlening................................................................................................................................12
2.1. Vrijwillige instemming....................................................................................................................................................12
2.2. Brede instap...................................................................................................................................................................12
2.3. Probleemgebonden hulp...............................................................................................................................................13
2.4. Multidisciplinaire teams (MDT)......................................................................................................................................13
3. Onderscheid rechtstreeks toegankelijke en niet rechtstreeks toegankelijke jeugdhulpverlening.........................................13
3.1. Rechtstreeks toegankelijke jeugdhulpverlening............................................................................................................13
3.2. Niet rechtstreeks toegankelijke jeugdhulpverlening.....................................................................................................13
3.3. De gemandateerde voorziening.....................................................................................................................................16
4. Gerechtelijke jeugdhulp.........................................................................................................................................................18
4.1. De vorderingsmogelijkheden van het Openbaar Ministerie..........................................................................................18
4.2. De gerechtelijke maatregelen.......................................................................................................................................19
4.3. De sociale dienst jeugdrechtbank..................................................................................................................................21
Deel 3: het nieuwe jeugddelinquentierecht......................................................................................................................................22
1. Inleiding.................................................................................................................................................................................22
2. Basisprincipes van het nieuwe decreet.................................................................................................................................23
3. Toepassingsgebied van het jeugddelinquentierecht.............................................................................................................24
4. De verschillende actoren in het jeugddelinquentierecht.......................................................................................................25
4.1. De politie of jeugdbrigade.............................................................................................................................................25
4.2. Het Openbaar Ministerie of het jeugdparket................................................................................................................25
4.3. De onderzoeksrechter....................................................................................................................................................25
4.4. De familie- en jeugdrechtbank......................................................................................................................................25
4.5. De sociale dienst voor gerechtelijke jeugdhulpverlening.............................................................................................26
4.6. De advocatuur................................................................................................................................................................26
4.7. Verloop van de procedure.............................................................................................................................................26
1
Downloaded by Maxine De Houwer
, 5. Antwoorden op diverse niveaus...........................................................................................................................................27
5.1. Algemeen.......................................................................................................................................................................27
5.2. De afhandeling op het niveau van het Openbaar Ministerie.......................................................................................27
5.3. De procedure voor de jeugdrechtbank.........................................................................................................................31
6. Gemeenschapsinstellingen....................................................................................................................................................36
7. Uitzonderingen op de bevoegdheid van de jeugdrechtbank in het jeugddelinquentierecht...............................................36
7.1. De uithandengeving.......................................................................................................................................................36
7.2. Interventie bij een verkeersmisdrijf..............................................................................................................................37
7.3. Gemeentelijke Administratieve Sancties.......................................................................................................................37
Deel 4: Decreet betreffende de rechtspositie van de minderjarige.................................................................................................37
1. Inleiding.................................................................................................................................................................................37
1.1. Algemeen kader.............................................................................................................................................................37
1.2. Toepassingsgebied.........................................................................................................................................................38
2. Algemene principes van het decreet....................................................................................................................................38
2.1. Bekwaamheid van de minderjarige (art. 4)..................................................................................................................38
2.2. Het belang van de minderjarige (art. 5)........................................................................................................................39
3. Eigenlijke rechten..................................................................................................................................................................40
3.1. Niet-discriminatie en recht op jeugdhulp.....................................................................................................................40
3.2. Instemming en vrije keuze............................................................................................................................................40
3.3. Informatie en duidelijke communicatie.........................................................................................................................40
3.4. Respect voor het gezinsleven........................................................................................................................................41
3.5. Inspraak op participatie.................................................................................................................................................41
3.6. Recht op een dossier.....................................................................................................................................................42
3.7. Recht op bijstand van een vertrouwenspersoon..........................................................................................................43
3.8. Recht op privacy............................................................................................................................................................44
3.9. Recht op een menswaardige behandeling....................................................................................................................45
3.10. Klachtrecht (art. 29).......................................................................................................................................................46
Deel 5: de rechten van niet-begeleide minderjarigen......................................................................................................................46
1. Inleiding.................................................................................................................................................................................46
2. De niet-begeleide minderjarige vluchteling...........................................................................................................................47
3. Verblijfsprocedure.................................................................................................................................................................47
3.1. Verschillende verblijfsprocedures..................................................................................................................................47
3.2. Minderjarigen die geen verblijfsprocedure opstarten...................................................................................................49
4. Rechten van de minderjarige vluchteling.............................................................................................................................49
4.1. Recht op opvang............................................................................................................................................................49
4.2. Recht op een voogd.......................................................................................................................................................51
4.3. Recht op gezinshereniging.............................................................................................................................................52
4.4. Recht op onderwijs........................................................................................................................................................52
4.5. Recht om niet opgesloten te worden...........................................................................................................................53
4.6. Recht op medische en psychologische hulp.................................................................................................................53
2
Downloaded by Maxine De Houwer