EBR 2018-2019
Inhoudsopgave
Belangrijke tabel:.................................................................................................................................................1
Week 1: Verdragsvrijheden, discriminatie...................................................................................................... 2
Week 2: Credit methode, horizontale discriminatie, emigratie.......................................................................8
Week 3: Verliesimport, per element, compenserende heffing.......................................................................15
Week 4: Derdelandensituaties, verboden staatssteun..................................................................................25
Week 5: Verboden staatssteun..................................................................................................................... 33
Week 6: Moeder-dochter richtlijn, Fusierichtlijn, anti-ontwijkingsrichtlijn....................................................40
Belangrijke tabel:
1 land problemen 2 land problemen
Non-discriminatoire belemmeringen Dispariteiten (mismatches)
Discriminatoire belemmeringen Dislocaties
Alleen over 1 land problemen kan het Hof wat zeggen, over dispariteiten niet!
, Week 1: Verdragsvrijheden, discriminatie
Opgave 1: 3.1.3: Hurd-arrest
Opgave 2: 3.2.7;
Vraag a: Van Hilten-arrest
Vraag b: Kerckhaert Morres-arrest
Opgave 3: hfst. 21 (21.4.6., 21.4.9.), Schumacker-arrest, Renneberg-arrest, X-arrest (C-
283/15)
Opgave 4: hfst. 21 (21.5), Schumacker-arrest, Gielen-arrest, Hirvonen-arrest
Onderwerp Vindplaats Rechtsregel
Vrij verkeer Hurd, 15 Engeland biedt een vrijstelling voor niet-ingezetenen. Inwoner Hurd beroept zich op
van januari 1986 discriminatie naar nationaliteit. (art. 18 VWEU)
werknemers
Hof: Discriminatie naar nationaliteit staat er niet aan in de weg dat een land het
onderwijzend personeel van een Europese School op zijn grondgebied te onderwerpen
aan een belastingregime dat voor niet-ingezetenen gunstiger is dan voor ingezetenen.
Nalatenschap Nederlandse vrouw die korter dan 10 jaar geleden Nederland heeft
Vrij verkeer Van Hilten, 23 verlaten wordt belast alsof zij Nederland niet had verlaten, onder aftrek van de belasting
van kapitaal februari 2006, van de nieuwe woonstaat. Is dit een beperking van het kapitaalverkeer? (Successies zijn
p. 756 kapitaalverkeer.)
1. Belemmering: Nee, 1) de nalatenschap wordt op dezelfde wijze belast als mensen
die in Nederland blijven wonen, dit kan dus geen beperking zijn van het
kapitaalverkeer. Er is geen onderscheid. Bovendien 2) staat het in het commentaar
van de OESO modelverdrag staat en dus is het een internationaal geaccepteerde
situatie. (rov. 45-48)
Dit is dus niet in strijd met het kapitaalverkeer.
Kerckhaert In Belgie worden dividend uit Belgie en dividend uit andere lidstaten onderworpen aan
Morres, 14 hetzelfde tarief. Maar er wordt geen bronheffing verrekend met dividend uit andere
november lidstaten. Is dit in strijd met het kapitaalverkeer?
2006, p. 798
1. Belemmering: Nee. Er is sprake van een belemmering indien er een onderscheid is
in de behandeling van wel/niet in een lidstaat gevestigde/woonachtige
vennootschappen/personen. Hier is geen onderscheid. (rov. 17)
Het gemeenschapsrecht biedt geen harmonisatieregel tot afschaffing van
dubbele belastingen, dus het is aan de lidstaten om maatregelen te nemen die nodig
zijn om dubbele belasting te voorkomen.
Niet in strijd met kapitaalverkeer.
Vrij verkeer Schumacker, Casus: Schumacker woont in Belgie maar verdient 100% van zijn inkomen in Duitsland.
van 14 februari Hij is dus in Duitsland BBP, en wilde dezelfde persoonsgebonden aftrekposten als
werknemers 1995, p. 494 iemand die in Duitsland woont. Die kreeg hij niet en hij zei dat dit indirecte discriminatie
, naar nationaliteit is.
1. Belemmering: Ja. In beginsel is dit niet discriminerend, omdat het geen vergelijkbare
situatie is. Dit is alleen anders indien de niet-ingezetene geen inkomsten heeft in de
woonstaat in het grootste deel (75%) van zijn inkomen verwerft in de werkstaat.
Hierdoor kan in de woonstaat dus niks afgetrokken worden. (rov 34-36)
2. Rechtvaardiging: Nee, de persoonlijke en gezinssituatie moeten op dezelfde manier
in aanmerking genomen worden als voor ingezetenen en dezelfde voordelen
moeten worden toegekend. (rov 39-41)
Dus: discriminerend.
Renneberg, 16 Renneberg woont in Belgie en werkt in Nederland. Hij mag van Nederland negatieve
oktober 2008, inkomsten uit de woning in Belgie niet aftrekken van zijn inkomsten in Nederland. Een
p. 1024 Nederlandse inwoner mag dat wel. Is dit in strijd met het vrij verkeer van werknemers?
1. Belemmering: Ja. De situatie is objectief vergelijkbaar en het is een verschil in
behandeling (rov 66 en 79-80)
2. Rechtvaardiging: Nee.
In strijd met vrij verkeer van werknemers.
X, C 283/15, 9 In strijd met art. 48 VWEU is: een lidstaat die de aftrek van de negatieve inkomsten uit
februari 2017, een woning toestaat, dit weigert aan een niet-ingezetene wanneer deze op het
p. 1827 grondgebied van die lidstaat 60% verdient (40% dus elders) en in zijn woonstaat geen
inkomen ontvangt waarop hij kan aftrekken.
Vrijheid van Gielen, 18 In strijd met art. 49 VWEU is: een nationale regeling m.b.t. toekenning van een fiscaal
vestiging maart 2010, p. voordeel (zoals de zelfstandigenaftrek) die discriminerende gevolgen heeft voor BU BP’s
1170 (buitenlands belastingplichtigen), zelfs indien zij kunnen kiezen voor de toepassing van
de regeling voor BI BP’s (binnenlands belastingplichtigen).
Vrijheid van Hirvonen, 19 Niet in strijd met art. 21 VWEU is: De weigering om in het kader van de
vestiging november inkomstenbelasting niet-ingezeten belastingplichtigen die hun inkomsten voor het
2015, grootste deel in de bronstaat verwerven en hebben gekozen voor de bronbelasting,
dezelfde persoonlijke aftrekken als aan ingezeten belastingplichtigen in de algemene
belasting toe te kennen, wanneer niet-ingezeten belastingplichtigen niet zijn
onderworpen aan een in totaal hogere belasting dan ingezeten belastingplichtigen en
gelijkgestelden die in een vergelijkbare situatie als deze niet-ingezeten
belastingplichtigen verkeren.
1. Toegang tot de EU-verdragsvrijheden
De heer Farmer (Franse nationaliteit) is woonachtig in Frankrijk. Hij werkt daar als docent op een
school voor Europese studies. Farmer merkt dat zijn buitenlandse collega- docenten (uit onder meer
Italië en Nederland) recht hebben op een vrijstelling voor de inkomstenbelasting (de vrijstelling is
bedoeld om in Frankrijk schaarse deskundigen aan te trekken). Farmer voelt zich als burger van de
unie gediscrimineerd.
, Vraag
Kan hij een beroep doen op het Verdrag betreffende de werking van Europese Unie (verbod op
discriminatie naar nationaliteit); onder welke verdragsvrijheid valt hij?
Hurd-arrest: Met een beroep op artikel 18 VWEU (discriminatie) kan een lidstaat niet worden
verboden om het onderwijzend personeel van een Europese School op zijn grondgebied te
onderwerpen aan een belastingregiem dat voor zijn eigen onderdanen ongunstiger is dan voor de
onderdanen van andere lidstaten. De kans van slagen is dus klein.
*Je kan alleen een beroep doen op de verdragsvrijheden als er sprake is van een grensoverschrijdend
element. Hier is daar geen sprake van, want dit is een inwoner van Frankrijk die werkt in Frankrijk.
Om een beroep te kunnen doen op de verdragsvrijheden moet:
1. Sprake zijn van een grensoverschrijdend element
2. Burger van de EU
3. Alleen bij vrijheid van kapitaal kan er ook sprake zijn van een burger van een derde land (non-
EU).
2. Discriminatie naar nationaliteit/belemmeringen: maatregelen met onderscheid en zonder
onderscheid
Lidstaat Frankrijk heeft een bepaling in de wetgeving waarbij Frankrijk het vermogen van personen
met de Franse nationaliteit blijft belasten met successierecht indien ze binnen 10 jaar na hun emigratie
uit Frankrijk komen te overlijden.
Vraag a
Is dit toegestaan onder het Verdrag betreffende de werking van Europese Unie? (behandel met name
de vraag of er sprake is van omgekeerde discriminatie of een belemmerende maatregel)
Van Hilten: Nalatenschap Nederlandse vrouw die korter dan 10 jaar geleden Nederland heeft verlaten
wordt belast alsof zij Nederland niet had verlaten, onder aftrek van de belasting van de nieuwe
woonstaat. Is dit een beperking van het kapitaalverkeer? (Successies zijn kapitaalverkeer.)
1. Belemmering: Nee, 1) de nalatenschap wordt op dezelfde wijze belast als mensen die in
Nederland blijven wonen, dit kan dus geen beperking zijn van het kapitaalverkeer. Er is geen
onderscheid. Bovendien 2) staat het in het commentaar van de OESO modelverdrag staat en dus
is het een internationaal geaccepteerde situatie.
Dit is dus niet in strijd met het kapitaalverkeer.
Aandeelhouders die in België woonachtig zijn worden over hun ontvangen dividend in België tegen
een tarief van 25% (eindheffing) belast. Dit geldt zowel voor dividend dat wordt uitgekeerd vanuit het
buitenland (naar België) als voor dividend dat wordt uitgekeerd binnen België. De heer M krijgt
dividend uitgekeerd op zijn aandelen in een vennootschap gevestigd in Frankrijk. België belast dit
dividend met 25% belasting. In Frankrijk wordt over het dividend eerst nog 15% dividendbelasting
ingehouden (dit is toegestaan onder het belastingverdrag België-Frankrijk). België geeft voor deze
15% Franse bronbelasting geen verrekening ter voorkoming van dubbele belasting. De heer M is van
mening dat door deze weigering sprake is van een belemmering van het vrije verkeer van kapitaal.
Over in België uitgekeerd dividend wordt namelijk 25% belasting geheven en over uit het buitenlands
uitgekeerd dividend 15% Franse bronheffing en 25% Belgische belasting. De heer M vindt dat België
deze belemmering moet opheffen door de Franse bronheffing te verrekenen.
Inhoudsopgave
Belangrijke tabel:.................................................................................................................................................1
Week 1: Verdragsvrijheden, discriminatie...................................................................................................... 2
Week 2: Credit methode, horizontale discriminatie, emigratie.......................................................................8
Week 3: Verliesimport, per element, compenserende heffing.......................................................................15
Week 4: Derdelandensituaties, verboden staatssteun..................................................................................25
Week 5: Verboden staatssteun..................................................................................................................... 33
Week 6: Moeder-dochter richtlijn, Fusierichtlijn, anti-ontwijkingsrichtlijn....................................................40
Belangrijke tabel:
1 land problemen 2 land problemen
Non-discriminatoire belemmeringen Dispariteiten (mismatches)
Discriminatoire belemmeringen Dislocaties
Alleen over 1 land problemen kan het Hof wat zeggen, over dispariteiten niet!
, Week 1: Verdragsvrijheden, discriminatie
Opgave 1: 3.1.3: Hurd-arrest
Opgave 2: 3.2.7;
Vraag a: Van Hilten-arrest
Vraag b: Kerckhaert Morres-arrest
Opgave 3: hfst. 21 (21.4.6., 21.4.9.), Schumacker-arrest, Renneberg-arrest, X-arrest (C-
283/15)
Opgave 4: hfst. 21 (21.5), Schumacker-arrest, Gielen-arrest, Hirvonen-arrest
Onderwerp Vindplaats Rechtsregel
Vrij verkeer Hurd, 15 Engeland biedt een vrijstelling voor niet-ingezetenen. Inwoner Hurd beroept zich op
van januari 1986 discriminatie naar nationaliteit. (art. 18 VWEU)
werknemers
Hof: Discriminatie naar nationaliteit staat er niet aan in de weg dat een land het
onderwijzend personeel van een Europese School op zijn grondgebied te onderwerpen
aan een belastingregime dat voor niet-ingezetenen gunstiger is dan voor ingezetenen.
Nalatenschap Nederlandse vrouw die korter dan 10 jaar geleden Nederland heeft
Vrij verkeer Van Hilten, 23 verlaten wordt belast alsof zij Nederland niet had verlaten, onder aftrek van de belasting
van kapitaal februari 2006, van de nieuwe woonstaat. Is dit een beperking van het kapitaalverkeer? (Successies zijn
p. 756 kapitaalverkeer.)
1. Belemmering: Nee, 1) de nalatenschap wordt op dezelfde wijze belast als mensen
die in Nederland blijven wonen, dit kan dus geen beperking zijn van het
kapitaalverkeer. Er is geen onderscheid. Bovendien 2) staat het in het commentaar
van de OESO modelverdrag staat en dus is het een internationaal geaccepteerde
situatie. (rov. 45-48)
Dit is dus niet in strijd met het kapitaalverkeer.
Kerckhaert In Belgie worden dividend uit Belgie en dividend uit andere lidstaten onderworpen aan
Morres, 14 hetzelfde tarief. Maar er wordt geen bronheffing verrekend met dividend uit andere
november lidstaten. Is dit in strijd met het kapitaalverkeer?
2006, p. 798
1. Belemmering: Nee. Er is sprake van een belemmering indien er een onderscheid is
in de behandeling van wel/niet in een lidstaat gevestigde/woonachtige
vennootschappen/personen. Hier is geen onderscheid. (rov. 17)
Het gemeenschapsrecht biedt geen harmonisatieregel tot afschaffing van
dubbele belastingen, dus het is aan de lidstaten om maatregelen te nemen die nodig
zijn om dubbele belasting te voorkomen.
Niet in strijd met kapitaalverkeer.
Vrij verkeer Schumacker, Casus: Schumacker woont in Belgie maar verdient 100% van zijn inkomen in Duitsland.
van 14 februari Hij is dus in Duitsland BBP, en wilde dezelfde persoonsgebonden aftrekposten als
werknemers 1995, p. 494 iemand die in Duitsland woont. Die kreeg hij niet en hij zei dat dit indirecte discriminatie
, naar nationaliteit is.
1. Belemmering: Ja. In beginsel is dit niet discriminerend, omdat het geen vergelijkbare
situatie is. Dit is alleen anders indien de niet-ingezetene geen inkomsten heeft in de
woonstaat in het grootste deel (75%) van zijn inkomen verwerft in de werkstaat.
Hierdoor kan in de woonstaat dus niks afgetrokken worden. (rov 34-36)
2. Rechtvaardiging: Nee, de persoonlijke en gezinssituatie moeten op dezelfde manier
in aanmerking genomen worden als voor ingezetenen en dezelfde voordelen
moeten worden toegekend. (rov 39-41)
Dus: discriminerend.
Renneberg, 16 Renneberg woont in Belgie en werkt in Nederland. Hij mag van Nederland negatieve
oktober 2008, inkomsten uit de woning in Belgie niet aftrekken van zijn inkomsten in Nederland. Een
p. 1024 Nederlandse inwoner mag dat wel. Is dit in strijd met het vrij verkeer van werknemers?
1. Belemmering: Ja. De situatie is objectief vergelijkbaar en het is een verschil in
behandeling (rov 66 en 79-80)
2. Rechtvaardiging: Nee.
In strijd met vrij verkeer van werknemers.
X, C 283/15, 9 In strijd met art. 48 VWEU is: een lidstaat die de aftrek van de negatieve inkomsten uit
februari 2017, een woning toestaat, dit weigert aan een niet-ingezetene wanneer deze op het
p. 1827 grondgebied van die lidstaat 60% verdient (40% dus elders) en in zijn woonstaat geen
inkomen ontvangt waarop hij kan aftrekken.
Vrijheid van Gielen, 18 In strijd met art. 49 VWEU is: een nationale regeling m.b.t. toekenning van een fiscaal
vestiging maart 2010, p. voordeel (zoals de zelfstandigenaftrek) die discriminerende gevolgen heeft voor BU BP’s
1170 (buitenlands belastingplichtigen), zelfs indien zij kunnen kiezen voor de toepassing van
de regeling voor BI BP’s (binnenlands belastingplichtigen).
Vrijheid van Hirvonen, 19 Niet in strijd met art. 21 VWEU is: De weigering om in het kader van de
vestiging november inkomstenbelasting niet-ingezeten belastingplichtigen die hun inkomsten voor het
2015, grootste deel in de bronstaat verwerven en hebben gekozen voor de bronbelasting,
dezelfde persoonlijke aftrekken als aan ingezeten belastingplichtigen in de algemene
belasting toe te kennen, wanneer niet-ingezeten belastingplichtigen niet zijn
onderworpen aan een in totaal hogere belasting dan ingezeten belastingplichtigen en
gelijkgestelden die in een vergelijkbare situatie als deze niet-ingezeten
belastingplichtigen verkeren.
1. Toegang tot de EU-verdragsvrijheden
De heer Farmer (Franse nationaliteit) is woonachtig in Frankrijk. Hij werkt daar als docent op een
school voor Europese studies. Farmer merkt dat zijn buitenlandse collega- docenten (uit onder meer
Italië en Nederland) recht hebben op een vrijstelling voor de inkomstenbelasting (de vrijstelling is
bedoeld om in Frankrijk schaarse deskundigen aan te trekken). Farmer voelt zich als burger van de
unie gediscrimineerd.
, Vraag
Kan hij een beroep doen op het Verdrag betreffende de werking van Europese Unie (verbod op
discriminatie naar nationaliteit); onder welke verdragsvrijheid valt hij?
Hurd-arrest: Met een beroep op artikel 18 VWEU (discriminatie) kan een lidstaat niet worden
verboden om het onderwijzend personeel van een Europese School op zijn grondgebied te
onderwerpen aan een belastingregiem dat voor zijn eigen onderdanen ongunstiger is dan voor de
onderdanen van andere lidstaten. De kans van slagen is dus klein.
*Je kan alleen een beroep doen op de verdragsvrijheden als er sprake is van een grensoverschrijdend
element. Hier is daar geen sprake van, want dit is een inwoner van Frankrijk die werkt in Frankrijk.
Om een beroep te kunnen doen op de verdragsvrijheden moet:
1. Sprake zijn van een grensoverschrijdend element
2. Burger van de EU
3. Alleen bij vrijheid van kapitaal kan er ook sprake zijn van een burger van een derde land (non-
EU).
2. Discriminatie naar nationaliteit/belemmeringen: maatregelen met onderscheid en zonder
onderscheid
Lidstaat Frankrijk heeft een bepaling in de wetgeving waarbij Frankrijk het vermogen van personen
met de Franse nationaliteit blijft belasten met successierecht indien ze binnen 10 jaar na hun emigratie
uit Frankrijk komen te overlijden.
Vraag a
Is dit toegestaan onder het Verdrag betreffende de werking van Europese Unie? (behandel met name
de vraag of er sprake is van omgekeerde discriminatie of een belemmerende maatregel)
Van Hilten: Nalatenschap Nederlandse vrouw die korter dan 10 jaar geleden Nederland heeft verlaten
wordt belast alsof zij Nederland niet had verlaten, onder aftrek van de belasting van de nieuwe
woonstaat. Is dit een beperking van het kapitaalverkeer? (Successies zijn kapitaalverkeer.)
1. Belemmering: Nee, 1) de nalatenschap wordt op dezelfde wijze belast als mensen die in
Nederland blijven wonen, dit kan dus geen beperking zijn van het kapitaalverkeer. Er is geen
onderscheid. Bovendien 2) staat het in het commentaar van de OESO modelverdrag staat en dus
is het een internationaal geaccepteerde situatie.
Dit is dus niet in strijd met het kapitaalverkeer.
Aandeelhouders die in België woonachtig zijn worden over hun ontvangen dividend in België tegen
een tarief van 25% (eindheffing) belast. Dit geldt zowel voor dividend dat wordt uitgekeerd vanuit het
buitenland (naar België) als voor dividend dat wordt uitgekeerd binnen België. De heer M krijgt
dividend uitgekeerd op zijn aandelen in een vennootschap gevestigd in Frankrijk. België belast dit
dividend met 25% belasting. In Frankrijk wordt over het dividend eerst nog 15% dividendbelasting
ingehouden (dit is toegestaan onder het belastingverdrag België-Frankrijk). België geeft voor deze
15% Franse bronbelasting geen verrekening ter voorkoming van dubbele belasting. De heer M is van
mening dat door deze weigering sprake is van een belemmering van het vrije verkeer van kapitaal.
Over in België uitgekeerd dividend wordt namelijk 25% belasting geheven en over uit het buitenlands
uitgekeerd dividend 15% Franse bronheffing en 25% Belgische belasting. De heer M vindt dat België
deze belemmering moet opheffen door de Franse bronheffing te verrekenen.
