Namenlijst Visuele cultuur

Namenlijst Visuele Cultuur
1. Malevitsj
 Avant-garde supermatisme
 Zwart vierkant
 “Suprematisch manifest” 1916=
o Soort handleiding voor het lezen en interpreteren van de suprematische
kunst die hij en zijn medestanders produceerden
o Theoretische onderbouwing van zijn artistieke opvattingen en
uitgangspunten
o Een zwaktebod (lijkt te twijfelen aan innerlijke overtuigingskracht)
o Manifest waarin hij de grondbeginselen van zijn werk uit de doeken deed
en verbanden legde met opvattingen die op dat moment in de wiskunde en
fysica ontwikkeld werden
2. Kandinsky
 Avant-garde (rus)
 Fascinatie voor uitdijende ruimte en interagerende sterrenstelsels
 Probeerde de onbevattelijkheid ervan in beeld te brengen
3. Michelangelo
 Superioriteit disegno (prima idea basis kunstwerk)
 Opgenomen in huishouding Medici (veel vrijheid)
 Eerste die erin geslaagd was kwaliteiten van antieke grootmeesters te evenaren
(Vasari) Il divino (goddelijke scheppingskracht)
 Kreeg alle middelen in de hoogste artistieke kringen+ ontdekt door de Medici
 Intensere psychologische impact (samen met Rafael) evenwicht wordt losgelaten
voor
o Sterkere kleureffecten
o Licht-donkercontrasten
o Dramatisch dynamische posities
o  pathos
o  maniërisme
 Het laatste oordeel, Centaurenslag (1492), Maria met kind (1503-Brugge), De
schepping van Adam (Sixtijnse kapel, 1508), De Droom (krijt, 1533), Bacchus (1496)
4. Rauschenberg
 ‘Kunst veel meer dan enkel de kunden, het is een ‘gazing ball’, een ‘pilosopher’s
stone’ ( chemie tussen kunstenaar en publiek
 Erased the Kooning drawing (wezen van kunst?)
5. Vasari
 Kunstenaarsbiograaf vite
 Humanistische opleiding
 Medici ontwerpen Ufizzi+ deco palazzo Vecchio
 “Le vite…”(1550) startpunt van moderne geschiedschrijving
o Typische antiek formule waarin levens en daden van beroemde mensen
kort beschreven worden
 Persoonlijke selectie van kunstenaars die hij uitzonderlijke kwaliteiten toelichtte
 Sint-Lucas schildert de Madonna (1565), Bartholomeusnacht (1572)
6. Giotto
 Florentijnse schilderschool

,  Belangstelling van paus perfecte cirkel
 Eerste IT schilder die kennis had van de basisprincipes van de antieke kunst (Vasari)
 Golghota (14e )
7. Rubens
 Album amicorum cirkel met middenpunt (God als midden van alles)
neoplatoonse levensvisie
 Controleerde markt van openbare opdrachten in Zuidelijke Nederlanden (17 de
eeuw) on spec
 Verzamelt talenten (oa. Van Dyck) om te werken in zijn atelier, keurt daarna de
werken goed en retoucheerd ze inkijk in positie scheppende kunstenaar als schakel
in productieproces
 Nieuwe inhoud aan begrippen: eigenhandigheid (di sua mano), inventie en
materiaaltechnische kwaliteit
 Sterft in 1640; hierna bergaf met kunst Zuidelijke Nederlanden (uitz. Jordaens)
 Toonbeeld van katholieke grand seigneur
 Karton van De triomf van het geloof over de natuur, de filosofie en de wetenschap
(Geubels)
 Verwerkt in zijn kunst zijn theoretische opvattingen
 Cruciale rol in verzoening IT en NL kunst+ verzoenen christendom en heidense oh
 Beeldende kunst zijn voor hem een manier om de wereld te begrijpen en inzicht te
verwerven in de ongrijpbare aspecten van ons bestaan
 Wil een synthetisch begrip van mens, wereld en God verwerven
 Rubenistes (17de eeuw): sensueel, beroerend kleurgebruik
 De Piles suprematie van de kleur over de lijn
 Kunst is uithangsbord van vooral katholieke Europese elite
 Versmelt tendensen uit 16de eeuw tot een originele, overrompelde schildertrant
 Schildertechnische kwaliteiten en realisme van de NL+ disegno van Florence+ colorito
van Venetië+ kennis van de KO
 Werk lage tijd bijna vereenzelvigd met Contrareformatie en ongebreidelde politiek-
religieuze macht in de 17de eeuw
o Koningen etc. wilden allemaal bij hem bestellen (vb De liefdestuin (1634)
voor Spaanse koning Filips IV
o  barok
 Medicireeks 24 enorme doeken
 De Sabijnse Maagdenroof (1635)
 17de eeuw: uitgesproken behoefte aan verifieerbare kennis
o Rubens meest toonaangevende figuur hierin
o Versmelting van kunst, wetenschap en poëzie
o Gevel van atelier in Antwerpen trompe l’oeil grisailles van bas-reliëfs
o Stelden ekphrasis van antieke Griekse meesterwerken voor
o Demonstreerde dat schilderkunst de koning der kunsten was
 Zijn Italiaanse tijd: stijl van Cracci en Caravaggio verzoenen met een begrip van de
kunst van de KO en het werk van oudere generaties in Noord-Europa en Italië
o  zwierige penseeltoets gecombineerd met het meesterschap van kleur
en compositie, waarin rede en gevoel perfect in evenwicht zijn
 Zijn Antwerpse tijd: combinatie van virtuositeit en eruditie
 Portretten van madame de Pompadour als Venus
 Het toilet van Venus (1751)
 De heilige Cecilia bespeelt het virginaal (1639), Kruisoprichting (1610)

, 8. De Piles
 “cours de peinture par principes” toevoegen ‘balance des peintres’
9. Van Valckenisse
 Antwerpse kunstverzamelaar
10. Rembrandt
 Ultieme, calvinistische schilder
 Zelfportret
 Kunsttheoretisch vertoog door leerling Hoogstraten
 Bestuderen hoe licht invalt op gezicht: De anatomische les van dokter Tulp (1632)
 Republiek
 Achterkant van de penseel in verf krassen werd steeds dikker en monochromer
11. Hoogstraten
 Kunst is een geleerd beroep voor mensen die dmv schilderkunst greep kregen op de
empirisch observeerbare wereld; Gods schepping
 Pictor dotus met persoonlijke opvattingen en aspiraties (atelier Rembrandt)
12. Plinius
 Over ontstaan schilderkunst (: iemand trok lijn met houtskool)
 Naturalis Historia  Griekse groeiproces (obv materiaaltechnische vooruitgang)
o Tekenkunst (lijn), schilderkunst (productie), beeldhouwkunst (3D)
o Geschiedenis van de natuur+ de menselijke kennis
o Encyclopedisch overzicht van de wetenschappelijke kennis van de natuur
bij het begin van het RR
o Inzicht in verband tussen beeld en materie
 Descriptief en discursief
13. Polykletos
 Meetkundig en praktisch(~Canon)
14. À Porta
 ‘D’net der Beeldstormers’ (1591) (kunstdestructie door beeldenstorm+ reliekwaarde
maakt iets onvervangbaar (verhaal portretje) betekenis versmelt met het object)
 Kunst is kwestie van geloof (in de betekenislagen)
15. Modigliani
 Liggend naakt (1917)
16. Da Vinci
 Christus als Salvator Mundi (1500)
 Naar Frankrijk in 1516 (Frans I in Fontainebleu)
 Schilderkunst overtreft alle kunsten en wetenschappen
 Schilderkunst als enige geschikte manier om kennis van mens en natuur in kaart te
brengen Veel kennis zonder visuele voorstelling is onverdraagbaar
 Anatomische studies
 Schreef in speigelschrift en chaos
 Trattato della pittura
o Vergelijken verschillende kunsten
o  alle kunsten zijn onlosmakelijk verbonden + schilderkunst is de ultieme
kunstvorm die nodig was om de zucht naar empirische en theoretische
kennis te bestendigen
 Uomo universale
 Eerste meester van de hoogrenaissance (16de eeuw)
 Empirische observatie van mens en natuur afgewisseld met ontwerpen van
oorlogsmachinerie, hydraulische systemen en boodschappenlijstjes