Privaatrecht, ondernemingsrecht en sociaal recht
Privaatrecht
Ondernemingsrecht arresten wel kennen, van privaatrecht niet!!
Sociaal recht is alleen MC (stellingen)
Ondernemingsrecht MC (stellingen) en openvragen stuk of 5 antwoorden op tentamen zelf
- Vertegenwoordiging
- Aansprakelijkheid
- Vof en maatschap
Privaatrecht is alleen MC (stellingen) → geen jurisprudentie
HC 1 29 januari 2019
Ondernemingsrecht
Voortgangsbrief modernisering ondernemingsrecht*:
“Het ondernemingsrecht vormt de juridische structuur voor Nederlandse ondernemers.”
- enerzijds juridische infrastructuur
- anderzijds het bieden van bescherming van de bij de onderneming betrokken vennoten
Inleiding (privaat)recht
- Juristentaal?
o Natuurlijke personen/mensen, koopovereenkomst/koop
Veel juridische conflicten/geschillen: niet allemaal naar de rechter;
o Mediation
- “ Probleem” kan op verschillende manieren juridisch benaderd worden!
Verschillende benaderingen binnen het recht
Moeder beboet om dronken meisje op feestje van dochter*
“Jij bent verantwoordelijk voor wat er op jouw feestje gebeurt. Als er op jouw feestje minderjarigen
dronken worden is dat strafbaar” aldus persrechter Yolande Wijnnobel.
- Strafrecht→verdachte (moeder)→boete / gevangenisstraf
- Civielrecht → Moeder → schadevergoeding
Privaatrecht versus Publiekrecht
,Als je kijkt naar privaatrecht is dat echt de verhouding onderling. Verhouding tussen burger en
overheid.
Basisbegrippen
Objectief recht zijn het geheel van alle rechtsregels. Wordt gebruikt om alle regels aan te duiden. Het
geldt voor iedereen.
Subjectief recht komt toe aan individuele personen dus aan rechtssubject. Wat voor personen
hebben we nou; mensen zoals jij en ik (natuurlijke personen) en rechtspersonen (zie boven).
Waarom zijn ze in het leven geroepen? Omdat als je bijv. met de sportvereniging een computer wil
kopen hoeft het niet met z’n allen.
Rechtssubjecten zijn natuurlijke personen en rechtspersonen (NV, BV, vereniging)
Rechtsobject is een voorwerp van het recht.
Hond: natuurlijk persoon, rechtspersoon of geen van beide?
“Vrouw laat 1,3 miljoen euro na aan haar hond.”
Kan een hond in Nederland als erfgenaam worden aangemerkt?
Een hond is een rechtsobject. In Nederland kan een hond dus niet als erfgenaam worden
aangemerkt. Dan zou je een testamentaire stichting moeten oprichten voor de hond.
Basisbegrippen
Objectieve/geldend/positief recht <- > subjectieve rechten
Het objectieve recht verleent subjectieve rechten
- b.v. Art. 118 Boek 2 BW: “Iedere aandeelhouder heeft tenminste 1 stemrecht” = regel van
objectief recht; geldt voor iedereen.
o Subjectief recht: het hebben van een aandeel in Shell, waardoor jij stemrecht
verkrijgt in de algemene vergadering van aandeelhouders van Shell. Geldt voor een
individu.
Dwingend Recht: afwijken niet toegestaan. Je mag bij privaatrecht zelf overeenkomsten sluiten tenzij
er dwingend recht is.
Regelend/aanvullend Recht: afwijken is toegestaan. Afwijken mag.
,Oefenvraag:
Zijn de navolgende bepalingen uit boek 2 van dwingend of regelend recht?
- artikel 175 lid 2 “De (besloten) vennootschap wordt door een of meer personen opgericht bij
notariële akte” Dwingend recht, niet afwijken van de notariële akte.
- art. 195 lid 1 :Tenzij de statuten anders bepalen is voor een geldige overdracht van aandelen
vereist dat de aandeelhouder .... deze eerst aanbiedt aan zijn medeaandeelhouders .....”
Regelend recht, ‘’tenzij statuten anders bepalen’’
Dwingend recht betekent dat het niet toegestaan is om ervan af te wijken. Regelend recht hier mag
je afwijken. Wat betekent dat nou in praktijk?
M.C. Oefenvragen basisbegrippen
'Mijn Ov-jaarkaart geeft mij recht op openbaar vervoer', beweert Claire tegenover haar
medestudenten. Het recht, waarop zij doelt is:
1. een rechtssubject
2. een rechtsobject
3. een subjectief recht omdat het Claire in het specifiek toekomt
4. een objectief recht
Wat is geen rechtssubject?
1. een naamloze vennootschap
2. een hond dit is een rechtsobject
3. een natuurlijke persoon
4. een vereniging
Onderscheidingen binnen het recht
Het recht heeft 2 functies:
- Het stellen van regels en;
- Handhaven van de regels.
Materieel recht is de inhoud en de regels van het recht. Het deel van het recht waar de rechten en
verplichtingen zijn geregeld.
Formeel recht zijn de regels die toezien op de handhaven van het recht.
,Onderscheidingen binnen het recht
Belangrijk om het verschil tussen formeel en materieel te kunnen onderscheiden!
Scheiding der Machten: Trias Politica
In Nederland is wetgevende macht de regering plus staten generaal. Uitvoerende macht is regering.
Rechterlijke macht is rechters. Het is niet mogelijk dat iemand alle recht krijgt, door balans. NL een
minister mag geen rechter zijn en andersom. Amerika draagt de president de rechters voor, voor het
hoge gerechtshof. Rechter ben je voor het leven. In het Amerikaanse hoge gerechtshof zijn de
meeste rechters republikeinen. Hiermee is het evenwicht in de Trias Politica verstoord.
Rechtsbronnen
- Rechtsbronnen waaruit rechtsnormen voortvloeien:
- De wet;
- Rechtspraak/jurisprudentie; rechter post uitspraken over hoe regels uitgelegd moeten
worden.
- Verdragen;
- Gewoonte.
Je zet iets op papier, maar in de praktijk is dat niet duidelijk genoeg. Dan gaat een rechter kijken naar
de bedoeling van partijen. Dat is de reden dat als mensen aan het onderhandelen zijn ze altijd een
toelichting geven. Dan staat er duidelijk in de toelichting wat de bedoeling is. Rechtspraak heeft
aanvullende werking op de wet.
Belangrijk rijtje om een casus te ontleden.
,Rechtsbron: de wet
Ons recht is gecodificeerd: neergelegd in wetten
- De term “wet” wordt op 2 verschillende wijzen gehanteerd:
o Wet in formele zin: een besluit/wet afkomstig van Regering en Staten-Generaal (art.
81 Grondwet; herkomst van de wet) je moet kijken naar herkomst
▪ b.v. Wegenverkeerswet
Wet in materiële zin dat is een algemeen bindend voorschrift, toepasbaar voor iedereen
- ieder wetgevend besluit dat bestemd is voor een onbepaald aantal (niet bij name genoemd)
mensen b.v. voorschrift dat afkomstig is van een bevoegd orgaan (b.v. minister,
gemeenteraad)
Onthoudt dat wet in formele zin of materiële zin iets anders is dan de formele wet of materiele wet.
Regering (ministers en koning): eigen bevoegdheid om wetten te maken. Staten-Generaal: 1e en 2e
kamer samen.
We hebben net gezegd dat de wet in formele zin afkomstig is van de regering en de Staten-Generaal
samen. Maar zij zijn niet de enige die wetten mogen maken. Wie is de regering? Alle minister samen
en de koning. Staten-Generaal zijn de eerste en tweede kamer samen, de volksvertegenwoordiging.
De regering zelf heeft ook een wetgevende bevoegdheid. Hoe kan ik dit nu herkennen? Dit herken je
aan de naam. Als een wet alleen van regering afkomst spreek je van een algemene maatregel van
bestuur. Ministers die wetten maken is ministeriële regeling. Gemeentes mogen ook regels maken.
Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB): alleen wet door regering gemaakt.
Rangorde binnen wetten
“hogere wet gaat voor lagere”
Naast alle wetten heb je ook nog een rangorde in verschillende wetten. Grondwet gaat voor alles.
, M.C. Oefenvraag
Het rechtspersonenrecht in Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek is:
1. een wet in materiële zin
2. een wet in formele zin
3. een wet in formele en materiele zin
Rechtsbron: jurisprudentie
Wetten niet altijd duidelijk of geven geen antwoord op rechtsvragen
- rechter: vonnis
o Vooral de uitspraken van Nederlands hoogste rechter, de Hoge Raad (arresten
genoemd)
Bijvoorbeeld: wie heeft het voor het zeggen binnen een NV: bestuur of de AvA? Forumbankarrest
VERHOUDING AVA – BESTUUR (NV/BV) (?)
Organisatie Rechtspraak
Rechtsbronnen: verdragen en gewoonte
Verdragen:
- Internationaal Recht: b.v. verdragen zoals het Europees Verdrag voor de Rechten van de
Mens;
- Europese Unie: Europese richtlijnen en verordeningen.
Gewoonte
- Recht dat spontaan ontstaat binnen rechtsgemeenschap→
- Soms in wet zelf b.v. art. 7: 618 lid 1 BW: ”indien geen loon is vastgesteld, heeft de
werknemer aanspraak op het loon dat t.t.v. het sluiten van de overeenkomst voor arbeid als
overeengekomen gebruikelijk was .... “
Privaatrecht
Ondernemingsrecht arresten wel kennen, van privaatrecht niet!!
Sociaal recht is alleen MC (stellingen)
Ondernemingsrecht MC (stellingen) en openvragen stuk of 5 antwoorden op tentamen zelf
- Vertegenwoordiging
- Aansprakelijkheid
- Vof en maatschap
Privaatrecht is alleen MC (stellingen) → geen jurisprudentie
HC 1 29 januari 2019
Ondernemingsrecht
Voortgangsbrief modernisering ondernemingsrecht*:
“Het ondernemingsrecht vormt de juridische structuur voor Nederlandse ondernemers.”
- enerzijds juridische infrastructuur
- anderzijds het bieden van bescherming van de bij de onderneming betrokken vennoten
Inleiding (privaat)recht
- Juristentaal?
o Natuurlijke personen/mensen, koopovereenkomst/koop
Veel juridische conflicten/geschillen: niet allemaal naar de rechter;
o Mediation
- “ Probleem” kan op verschillende manieren juridisch benaderd worden!
Verschillende benaderingen binnen het recht
Moeder beboet om dronken meisje op feestje van dochter*
“Jij bent verantwoordelijk voor wat er op jouw feestje gebeurt. Als er op jouw feestje minderjarigen
dronken worden is dat strafbaar” aldus persrechter Yolande Wijnnobel.
- Strafrecht→verdachte (moeder)→boete / gevangenisstraf
- Civielrecht → Moeder → schadevergoeding
Privaatrecht versus Publiekrecht
,Als je kijkt naar privaatrecht is dat echt de verhouding onderling. Verhouding tussen burger en
overheid.
Basisbegrippen
Objectief recht zijn het geheel van alle rechtsregels. Wordt gebruikt om alle regels aan te duiden. Het
geldt voor iedereen.
Subjectief recht komt toe aan individuele personen dus aan rechtssubject. Wat voor personen
hebben we nou; mensen zoals jij en ik (natuurlijke personen) en rechtspersonen (zie boven).
Waarom zijn ze in het leven geroepen? Omdat als je bijv. met de sportvereniging een computer wil
kopen hoeft het niet met z’n allen.
Rechtssubjecten zijn natuurlijke personen en rechtspersonen (NV, BV, vereniging)
Rechtsobject is een voorwerp van het recht.
Hond: natuurlijk persoon, rechtspersoon of geen van beide?
“Vrouw laat 1,3 miljoen euro na aan haar hond.”
Kan een hond in Nederland als erfgenaam worden aangemerkt?
Een hond is een rechtsobject. In Nederland kan een hond dus niet als erfgenaam worden
aangemerkt. Dan zou je een testamentaire stichting moeten oprichten voor de hond.
Basisbegrippen
Objectieve/geldend/positief recht <- > subjectieve rechten
Het objectieve recht verleent subjectieve rechten
- b.v. Art. 118 Boek 2 BW: “Iedere aandeelhouder heeft tenminste 1 stemrecht” = regel van
objectief recht; geldt voor iedereen.
o Subjectief recht: het hebben van een aandeel in Shell, waardoor jij stemrecht
verkrijgt in de algemene vergadering van aandeelhouders van Shell. Geldt voor een
individu.
Dwingend Recht: afwijken niet toegestaan. Je mag bij privaatrecht zelf overeenkomsten sluiten tenzij
er dwingend recht is.
Regelend/aanvullend Recht: afwijken is toegestaan. Afwijken mag.
,Oefenvraag:
Zijn de navolgende bepalingen uit boek 2 van dwingend of regelend recht?
- artikel 175 lid 2 “De (besloten) vennootschap wordt door een of meer personen opgericht bij
notariële akte” Dwingend recht, niet afwijken van de notariële akte.
- art. 195 lid 1 :Tenzij de statuten anders bepalen is voor een geldige overdracht van aandelen
vereist dat de aandeelhouder .... deze eerst aanbiedt aan zijn medeaandeelhouders .....”
Regelend recht, ‘’tenzij statuten anders bepalen’’
Dwingend recht betekent dat het niet toegestaan is om ervan af te wijken. Regelend recht hier mag
je afwijken. Wat betekent dat nou in praktijk?
M.C. Oefenvragen basisbegrippen
'Mijn Ov-jaarkaart geeft mij recht op openbaar vervoer', beweert Claire tegenover haar
medestudenten. Het recht, waarop zij doelt is:
1. een rechtssubject
2. een rechtsobject
3. een subjectief recht omdat het Claire in het specifiek toekomt
4. een objectief recht
Wat is geen rechtssubject?
1. een naamloze vennootschap
2. een hond dit is een rechtsobject
3. een natuurlijke persoon
4. een vereniging
Onderscheidingen binnen het recht
Het recht heeft 2 functies:
- Het stellen van regels en;
- Handhaven van de regels.
Materieel recht is de inhoud en de regels van het recht. Het deel van het recht waar de rechten en
verplichtingen zijn geregeld.
Formeel recht zijn de regels die toezien op de handhaven van het recht.
,Onderscheidingen binnen het recht
Belangrijk om het verschil tussen formeel en materieel te kunnen onderscheiden!
Scheiding der Machten: Trias Politica
In Nederland is wetgevende macht de regering plus staten generaal. Uitvoerende macht is regering.
Rechterlijke macht is rechters. Het is niet mogelijk dat iemand alle recht krijgt, door balans. NL een
minister mag geen rechter zijn en andersom. Amerika draagt de president de rechters voor, voor het
hoge gerechtshof. Rechter ben je voor het leven. In het Amerikaanse hoge gerechtshof zijn de
meeste rechters republikeinen. Hiermee is het evenwicht in de Trias Politica verstoord.
Rechtsbronnen
- Rechtsbronnen waaruit rechtsnormen voortvloeien:
- De wet;
- Rechtspraak/jurisprudentie; rechter post uitspraken over hoe regels uitgelegd moeten
worden.
- Verdragen;
- Gewoonte.
Je zet iets op papier, maar in de praktijk is dat niet duidelijk genoeg. Dan gaat een rechter kijken naar
de bedoeling van partijen. Dat is de reden dat als mensen aan het onderhandelen zijn ze altijd een
toelichting geven. Dan staat er duidelijk in de toelichting wat de bedoeling is. Rechtspraak heeft
aanvullende werking op de wet.
Belangrijk rijtje om een casus te ontleden.
,Rechtsbron: de wet
Ons recht is gecodificeerd: neergelegd in wetten
- De term “wet” wordt op 2 verschillende wijzen gehanteerd:
o Wet in formele zin: een besluit/wet afkomstig van Regering en Staten-Generaal (art.
81 Grondwet; herkomst van de wet) je moet kijken naar herkomst
▪ b.v. Wegenverkeerswet
Wet in materiële zin dat is een algemeen bindend voorschrift, toepasbaar voor iedereen
- ieder wetgevend besluit dat bestemd is voor een onbepaald aantal (niet bij name genoemd)
mensen b.v. voorschrift dat afkomstig is van een bevoegd orgaan (b.v. minister,
gemeenteraad)
Onthoudt dat wet in formele zin of materiële zin iets anders is dan de formele wet of materiele wet.
Regering (ministers en koning): eigen bevoegdheid om wetten te maken. Staten-Generaal: 1e en 2e
kamer samen.
We hebben net gezegd dat de wet in formele zin afkomstig is van de regering en de Staten-Generaal
samen. Maar zij zijn niet de enige die wetten mogen maken. Wie is de regering? Alle minister samen
en de koning. Staten-Generaal zijn de eerste en tweede kamer samen, de volksvertegenwoordiging.
De regering zelf heeft ook een wetgevende bevoegdheid. Hoe kan ik dit nu herkennen? Dit herken je
aan de naam. Als een wet alleen van regering afkomst spreek je van een algemene maatregel van
bestuur. Ministers die wetten maken is ministeriële regeling. Gemeentes mogen ook regels maken.
Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB): alleen wet door regering gemaakt.
Rangorde binnen wetten
“hogere wet gaat voor lagere”
Naast alle wetten heb je ook nog een rangorde in verschillende wetten. Grondwet gaat voor alles.
, M.C. Oefenvraag
Het rechtspersonenrecht in Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek is:
1. een wet in materiële zin
2. een wet in formele zin
3. een wet in formele en materiele zin
Rechtsbron: jurisprudentie
Wetten niet altijd duidelijk of geven geen antwoord op rechtsvragen
- rechter: vonnis
o Vooral de uitspraken van Nederlands hoogste rechter, de Hoge Raad (arresten
genoemd)
Bijvoorbeeld: wie heeft het voor het zeggen binnen een NV: bestuur of de AvA? Forumbankarrest
VERHOUDING AVA – BESTUUR (NV/BV) (?)
Organisatie Rechtspraak
Rechtsbronnen: verdragen en gewoonte
Verdragen:
- Internationaal Recht: b.v. verdragen zoals het Europees Verdrag voor de Rechten van de
Mens;
- Europese Unie: Europese richtlijnen en verordeningen.
Gewoonte
- Recht dat spontaan ontstaat binnen rechtsgemeenschap→
- Soms in wet zelf b.v. art. 7: 618 lid 1 BW: ”indien geen loon is vastgesteld, heeft de
werknemer aanspraak op het loon dat t.t.v. het sluiten van de overeenkomst voor arbeid als
overeengekomen gebruikelijk was .... “
