Macro-economie 2324
Examen: zonder giscorrectie (zowel open als multiple choice vragen)
Inhoudsopgave
Module 1: introductie ...................................................................................................................................... 4
Wat is macro-economie? .................................................................................................................................... 4
Wat is het nut van macro-economie? ................................................................................................................. 6
Leerdoelen ...................................................................................................................................................... 6
Economische stromen ......................................................................................................................................... 8
Adam Smith .................................................................................................................................................... 8
De industriële revolutie .................................................................................................................................. 9
De crisis van de jaren ‘30 .............................................................................................................................. 10
Stagflatie (Jaren ’80) ..................................................................................................................................... 11
Na de crisis van 2008 .................................................................................................................................... 12
Theorie & empirie ........................................................................................................................................ 12
Module 2: BBP & inflatie ................................................................................................................................ 13
De macro-economische kringloop .................................................................................................................... 13
BBP .................................................................................................................................................................... 14
Lekken en injecties ....................................................................................................................................... 14
BBP: de marktwaarde ................................................................................................................................... 15
BBP: alle finale goederen en diensten .......................................................................................................... 16
BBP: componenten van BBP ......................................................................................................................... 17
BBP: reëel vs nominaal ................................................................................................................................. 19
BBP: BBP groei .............................................................................................................................................. 20
BBP: Limieten van BBP als maatstaf ............................................................................................................. 20
Samenvatting .................................................................................................................................................... 22
Inflatie ............................................................................................................................................................... 22
Reële en nominale rente .............................................................................................................................. 27
Samenvatting .................................................................................................................................................... 28
Module 3: economische groei ......................................................................................................................... 29
Voorkennis ........................................................................................................................................................ 29
Wat is het nut van macro-economie? ............................................................................................................... 29
Waarom zijn sommige landen arm en andere landen rijk? .............................................................................. 29
Groeitheorie ...................................................................................................................................................... 31
Het solow-swan model ..................................................................................................................................... 34
Het endogene groei model................................................................................................................................ 37
, Hoe kan beleid groei beïnvloeden? ................................................................................................................... 37
Samenvatting .................................................................................................................................................... 38
Module 4: Werkloosheid ................................................................................................................................ 38
Wat is werkloosheid? ........................................................................................................................................ 39
Hoe wordt werkloosheid gemeten? .................................................................................................................. 39
Definities ........................................................................................................................................................... 39
Cijfers in België.................................................................................................................................................. 40
Cijfers ............................................................................................................................................................ 41
Natuurlijke werkloosheid .................................................................................................................................. 41
Cijfers in België.................................................................................................................................................. 41
Natuurlijke werkloosheid .................................................................................................................................. 42
Oorzaken werkloosheid .................................................................................................................................... 42
Natuurlijke werkloosheid .................................................................................................................................. 47
Soorten werkloosheid ....................................................................................................................................... 49
De kosten van werkloosheid ............................................................................................................................. 50
Samenvatting .................................................................................................................................................... 51
Module 5: sparen en investeren ..................................................................................................................... 52
Sparen en investeren ........................................................................................................................................ 52
Het financiële systeem ...................................................................................................................................... 54
Markt voor obligaties ................................................................................................................................... 54
Markt voor aandelen .................................................................................................................................... 57
Financiële systeem ............................................................................................................................................ 58
Actuele waarde ................................................................................................................................................. 61
Risico ................................................................................................................................................................. 62
Beleid ................................................................................................................................................................ 65
1. Sparen aanmoedigen ........................................................................................................................... 65
2. Investeringen aanmoedigen ................................................................................................................ 66
3. Overheidsfinanciën .............................................................................................................................. 67
Samenvatting .................................................................................................................................................... 68
Module 6: het monetaire systeem ................................................................................................................. 69
Geld ................................................................................................................................................................... 69
Geschiedenis van het geld ................................................................................................................................ 70
Functies van het geld ........................................................................................................................................ 71
Liquiditeit .......................................................................................................................................................... 72
Soorten geld ...................................................................................................................................................... 72
, Geld in de economie.......................................................................................................................................... 73
Banken en geldaanbod ..................................................................................................................................... 73
De rol van de centrale banken .......................................................................................................................... 74
Macro-economische stabiliteit ..................................................................................................................... 75
Financiële stabiliteit ..................................................................................................................................... 77
De rol van centrale banken ............................................................................................................................... 79
Inflatie ............................................................................................................................................................... 79
Oorzaken inflatie............................................................................................................................................... 81
Kosten van inflatie ............................................................................................................................................ 87
Deflatie ............................................................................................................................................................. 90
Samenvatting .................................................................................................................................................... 90
Extra oefeningen ............................................................................................................................................... 91
Module 7: open economie en macro-economie ............................................................................................. 91
Introductie ........................................................................................................................................................ 91
Handel in goederen en diensten ....................................................................................................................... 92
Introductie ........................................................................................................................................................ 93
Internationale geldstromen .............................................................................................................................. 93
Internationale goederen en geldstromen ......................................................................................................... 94
Wooclap vraag .................................................................................................................................................. 95
Wisselkoersen ................................................................................................................................................... 95
Wooclap vraag .............................................................................................................................................. 96
Wooclap vraag .............................................................................................................................................. 98
Macro-economische theorie ........................................................................................................................... 101
Beleid .............................................................................................................................................................. 104
Overheidsuitgaven ..................................................................................................................................... 104
Handelsbeleid ............................................................................................................................................. 105
Kapitaalvlucht ............................................................................................................................................. 106
Samenvatting .................................................................................................................................................. 107
Module 8: Conjuctuur .................................................................................................................................. 108
Introductie ...................................................................................................................................................... 108
Data concepten ............................................................................................................................................... 110
Oorzaken conjunctuur..................................................................................................................................... 111
Huishoudens ............................................................................................................................................... 111
Bedrijven .................................................................................................................................................... 111
Overheid ..................................................................................................................................................... 112
Buitenland .................................................................................................................................................. 112
, Conjunctuur modellen ..................................................................................................................................... 112
Aanbodzijde ................................................................................................................................................ 112
Vraagzijde ................................................................................................................................................... 115
Real-business cycle ..................................................................................................................................... 116
Samenvatting.................................................................................................................................................. 116
Oefening 2....................................................................................................................................................... 117
Module 9: Keynesiaanse theorie .................................................................................................................. 117
Introductie ...................................................................................................................................................... 117
Belangrijke concepten..................................................................................................................................... 117
Module 10: De geaggregeerde vraag (av) en het geaggregeerde aanbod (aa) .............................................. 119
Introductie ...................................................................................................................................................... 119
De korte termijn .............................................................................................................................................. 119
De geaggregeerde vraag ................................................................................................................................ 120
Het geaggregeerde aanbod ............................................................................................................................ 127
Twee oorzaken van fluctuaties ....................................................................................................................... 137
Neo-keynesiaanse theorie............................................................................................................................... 141
Samenvatting .................................................................................................................................................. 141
Module 11: monetair & fiscaal beleid .......................................................................................................... 142
Introductie ...................................................................................................................................................... 142
Monteair beleid .............................................................................................................................................. 142
Fiscaal beleid................................................................................................................................................... 145
Beleid om de economie te stabiliseren ........................................................................................................... 147
Samenvatting .................................................................................................................................................. 153
Module 1: introductie
Wat is macro-economie?
Micro-economie = de beslissingen van individuele agenten (i.e. bedrijven en consumenten).
Meso economie = sector-niveau (bv. de industrie, het onderwijs). Dit is te weinig om echt een studie
over te doen, dus daarom wordt het niet meso economie genoemd.
Macro-economie = hoe al deze individuele beslissingen van die individuele agenten samenkomen en
dé economie vormen.
,Definitie vanuit het handbook Mankiw & Taylor: “macro-economics is the study of economy-wide
phenomena”, including inflation, unemployment and economic growth.
- Vertaling in het Nederlands: Macro-economie bestudeert hoe alle economische beslissingen
die individuele bedrijven/consumenten/spaarders/werkgevers/ werknemers maken
samenkomen en het economische systeem vormen.
- Meestal op het niveau van een land of regio. (economie van Vlaanderen, europa, België,..)
Op deze grafiek zie je het BBP van de Verenigde Staten, België en Burundi van 1960 tot 2021. Het
BBP is één van die uitkomsten die we gaan bestuderen tijdens de cursus en wordt gebruikt als een
maatstaf van economische welvaart.
Hier zien we hoe die economische welvaart is gevolueerd van die drie landen op de lange termijn.
De BBP of de economische welvaart is sterk toegenomen in die periode, we zien een sterk stijgende
lijn voor de VS en Belgë. Voor Burundi zie je bijna geen evolutie (vlakke lijn), het is hier bijna niet
gewijzigd.
Er zijn twee grote stromingen:
- Lange termijn bijvoorbeeld: groei van landen;
- Korte termijn bijvoorbeeld: conjunctuur (hoe het BBP van het ene op het andere jaar
verschilt), inflatie, werkloosheid (recessies, depressies)
, Als we naar hetzelfde figuur kijken, maar nu enkel naar de lijn van België van de periode 2012 tot
2022, Dan is het niet meer zo duidelijk dat er een sterke stijging zou zijn.
Je ziet hier een fluctuatie (lijn gaat van beneden naar boven springen, dus fluctueert).
Wat is het nut van macro-economie?
Leerdoelen
- Macro-economische concepten als BBP, groei, inflatie en werkloosheid kennen en weten
hoe deze berekend worden
- Cijfers omtrent deze macro-economische concepten kunnen opzoeken en interpreteren
Nut voor toekomstige bedrijfseconomen
- Berichtgeving over macro-economische situatie kunnen volgen en begrijpen wat dit
mogelijks betekend voor individuele bedrijven en consumenten
o Bv. de impact van een recessie op verkoop
o Bv. de impact van inflatie op kosten
Examen: zonder giscorrectie (zowel open als multiple choice vragen)
Inhoudsopgave
Module 1: introductie ...................................................................................................................................... 4
Wat is macro-economie? .................................................................................................................................... 4
Wat is het nut van macro-economie? ................................................................................................................. 6
Leerdoelen ...................................................................................................................................................... 6
Economische stromen ......................................................................................................................................... 8
Adam Smith .................................................................................................................................................... 8
De industriële revolutie .................................................................................................................................. 9
De crisis van de jaren ‘30 .............................................................................................................................. 10
Stagflatie (Jaren ’80) ..................................................................................................................................... 11
Na de crisis van 2008 .................................................................................................................................... 12
Theorie & empirie ........................................................................................................................................ 12
Module 2: BBP & inflatie ................................................................................................................................ 13
De macro-economische kringloop .................................................................................................................... 13
BBP .................................................................................................................................................................... 14
Lekken en injecties ....................................................................................................................................... 14
BBP: de marktwaarde ................................................................................................................................... 15
BBP: alle finale goederen en diensten .......................................................................................................... 16
BBP: componenten van BBP ......................................................................................................................... 17
BBP: reëel vs nominaal ................................................................................................................................. 19
BBP: BBP groei .............................................................................................................................................. 20
BBP: Limieten van BBP als maatstaf ............................................................................................................. 20
Samenvatting .................................................................................................................................................... 22
Inflatie ............................................................................................................................................................... 22
Reële en nominale rente .............................................................................................................................. 27
Samenvatting .................................................................................................................................................... 28
Module 3: economische groei ......................................................................................................................... 29
Voorkennis ........................................................................................................................................................ 29
Wat is het nut van macro-economie? ............................................................................................................... 29
Waarom zijn sommige landen arm en andere landen rijk? .............................................................................. 29
Groeitheorie ...................................................................................................................................................... 31
Het solow-swan model ..................................................................................................................................... 34
Het endogene groei model................................................................................................................................ 37
, Hoe kan beleid groei beïnvloeden? ................................................................................................................... 37
Samenvatting .................................................................................................................................................... 38
Module 4: Werkloosheid ................................................................................................................................ 38
Wat is werkloosheid? ........................................................................................................................................ 39
Hoe wordt werkloosheid gemeten? .................................................................................................................. 39
Definities ........................................................................................................................................................... 39
Cijfers in België.................................................................................................................................................. 40
Cijfers ............................................................................................................................................................ 41
Natuurlijke werkloosheid .................................................................................................................................. 41
Cijfers in België.................................................................................................................................................. 41
Natuurlijke werkloosheid .................................................................................................................................. 42
Oorzaken werkloosheid .................................................................................................................................... 42
Natuurlijke werkloosheid .................................................................................................................................. 47
Soorten werkloosheid ....................................................................................................................................... 49
De kosten van werkloosheid ............................................................................................................................. 50
Samenvatting .................................................................................................................................................... 51
Module 5: sparen en investeren ..................................................................................................................... 52
Sparen en investeren ........................................................................................................................................ 52
Het financiële systeem ...................................................................................................................................... 54
Markt voor obligaties ................................................................................................................................... 54
Markt voor aandelen .................................................................................................................................... 57
Financiële systeem ............................................................................................................................................ 58
Actuele waarde ................................................................................................................................................. 61
Risico ................................................................................................................................................................. 62
Beleid ................................................................................................................................................................ 65
1. Sparen aanmoedigen ........................................................................................................................... 65
2. Investeringen aanmoedigen ................................................................................................................ 66
3. Overheidsfinanciën .............................................................................................................................. 67
Samenvatting .................................................................................................................................................... 68
Module 6: het monetaire systeem ................................................................................................................. 69
Geld ................................................................................................................................................................... 69
Geschiedenis van het geld ................................................................................................................................ 70
Functies van het geld ........................................................................................................................................ 71
Liquiditeit .......................................................................................................................................................... 72
Soorten geld ...................................................................................................................................................... 72
, Geld in de economie.......................................................................................................................................... 73
Banken en geldaanbod ..................................................................................................................................... 73
De rol van de centrale banken .......................................................................................................................... 74
Macro-economische stabiliteit ..................................................................................................................... 75
Financiële stabiliteit ..................................................................................................................................... 77
De rol van centrale banken ............................................................................................................................... 79
Inflatie ............................................................................................................................................................... 79
Oorzaken inflatie............................................................................................................................................... 81
Kosten van inflatie ............................................................................................................................................ 87
Deflatie ............................................................................................................................................................. 90
Samenvatting .................................................................................................................................................... 90
Extra oefeningen ............................................................................................................................................... 91
Module 7: open economie en macro-economie ............................................................................................. 91
Introductie ........................................................................................................................................................ 91
Handel in goederen en diensten ....................................................................................................................... 92
Introductie ........................................................................................................................................................ 93
Internationale geldstromen .............................................................................................................................. 93
Internationale goederen en geldstromen ......................................................................................................... 94
Wooclap vraag .................................................................................................................................................. 95
Wisselkoersen ................................................................................................................................................... 95
Wooclap vraag .............................................................................................................................................. 96
Wooclap vraag .............................................................................................................................................. 98
Macro-economische theorie ........................................................................................................................... 101
Beleid .............................................................................................................................................................. 104
Overheidsuitgaven ..................................................................................................................................... 104
Handelsbeleid ............................................................................................................................................. 105
Kapitaalvlucht ............................................................................................................................................. 106
Samenvatting .................................................................................................................................................. 107
Module 8: Conjuctuur .................................................................................................................................. 108
Introductie ...................................................................................................................................................... 108
Data concepten ............................................................................................................................................... 110
Oorzaken conjunctuur..................................................................................................................................... 111
Huishoudens ............................................................................................................................................... 111
Bedrijven .................................................................................................................................................... 111
Overheid ..................................................................................................................................................... 112
Buitenland .................................................................................................................................................. 112
, Conjunctuur modellen ..................................................................................................................................... 112
Aanbodzijde ................................................................................................................................................ 112
Vraagzijde ................................................................................................................................................... 115
Real-business cycle ..................................................................................................................................... 116
Samenvatting.................................................................................................................................................. 116
Oefening 2....................................................................................................................................................... 117
Module 9: Keynesiaanse theorie .................................................................................................................. 117
Introductie ...................................................................................................................................................... 117
Belangrijke concepten..................................................................................................................................... 117
Module 10: De geaggregeerde vraag (av) en het geaggregeerde aanbod (aa) .............................................. 119
Introductie ...................................................................................................................................................... 119
De korte termijn .............................................................................................................................................. 119
De geaggregeerde vraag ................................................................................................................................ 120
Het geaggregeerde aanbod ............................................................................................................................ 127
Twee oorzaken van fluctuaties ....................................................................................................................... 137
Neo-keynesiaanse theorie............................................................................................................................... 141
Samenvatting .................................................................................................................................................. 141
Module 11: monetair & fiscaal beleid .......................................................................................................... 142
Introductie ...................................................................................................................................................... 142
Monteair beleid .............................................................................................................................................. 142
Fiscaal beleid................................................................................................................................................... 145
Beleid om de economie te stabiliseren ........................................................................................................... 147
Samenvatting .................................................................................................................................................. 153
Module 1: introductie
Wat is macro-economie?
Micro-economie = de beslissingen van individuele agenten (i.e. bedrijven en consumenten).
Meso economie = sector-niveau (bv. de industrie, het onderwijs). Dit is te weinig om echt een studie
over te doen, dus daarom wordt het niet meso economie genoemd.
Macro-economie = hoe al deze individuele beslissingen van die individuele agenten samenkomen en
dé economie vormen.
,Definitie vanuit het handbook Mankiw & Taylor: “macro-economics is the study of economy-wide
phenomena”, including inflation, unemployment and economic growth.
- Vertaling in het Nederlands: Macro-economie bestudeert hoe alle economische beslissingen
die individuele bedrijven/consumenten/spaarders/werkgevers/ werknemers maken
samenkomen en het economische systeem vormen.
- Meestal op het niveau van een land of regio. (economie van Vlaanderen, europa, België,..)
Op deze grafiek zie je het BBP van de Verenigde Staten, België en Burundi van 1960 tot 2021. Het
BBP is één van die uitkomsten die we gaan bestuderen tijdens de cursus en wordt gebruikt als een
maatstaf van economische welvaart.
Hier zien we hoe die economische welvaart is gevolueerd van die drie landen op de lange termijn.
De BBP of de economische welvaart is sterk toegenomen in die periode, we zien een sterk stijgende
lijn voor de VS en Belgë. Voor Burundi zie je bijna geen evolutie (vlakke lijn), het is hier bijna niet
gewijzigd.
Er zijn twee grote stromingen:
- Lange termijn bijvoorbeeld: groei van landen;
- Korte termijn bijvoorbeeld: conjunctuur (hoe het BBP van het ene op het andere jaar
verschilt), inflatie, werkloosheid (recessies, depressies)
, Als we naar hetzelfde figuur kijken, maar nu enkel naar de lijn van België van de periode 2012 tot
2022, Dan is het niet meer zo duidelijk dat er een sterke stijging zou zijn.
Je ziet hier een fluctuatie (lijn gaat van beneden naar boven springen, dus fluctueert).
Wat is het nut van macro-economie?
Leerdoelen
- Macro-economische concepten als BBP, groei, inflatie en werkloosheid kennen en weten
hoe deze berekend worden
- Cijfers omtrent deze macro-economische concepten kunnen opzoeken en interpreteren
Nut voor toekomstige bedrijfseconomen
- Berichtgeving over macro-economische situatie kunnen volgen en begrijpen wat dit
mogelijks betekend voor individuele bedrijven en consumenten
o Bv. de impact van een recessie op verkoop
o Bv. de impact van inflatie op kosten
